ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: 2ο ΓΕΛ ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΤΜΗΜΑ: Β1 ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΣΠΥΡΟΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ Ο σκοπός του ανθρωπισμού σήμερα είναι ευρύτατος και πολύπλευρος Κυριότερες επιδιώξεις του είναι ο σεβασμός στην αξία του ανθρώπου, η καλλιέργεια των ηθικών και κοινωνικών αρετών, η ανθρωποκεντρική παιδεία, η εθνική ανεξαρτησία, ο περιορισμός των φαινόμενων κοινωνικήs παθογένειας, η συνεργασία και άμιλλα μεταξύ των λαών της γης, καθώς και η υποστήριξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων . Ο εικοστός αιώνας, μολονότι μας έχει ξαφνιάσει με τη μεγαλοστομία του και τα εφευρήματά του, έχει κατορθώσει να κατασκευάσει μια απέραντη πινακοθήκη φρικαλεοτήτων.
Οι άνθρωποι αλληλοπαρακολουθούνται, αλληλοϋποβλέπονται, αλληλοσκοτώνονται σε ποσοστό μεγαλύτερο από κάθε άλλη φορά. Η ανθρωπιά είναι κυκλική παρουσία. Δε βρίσκεται στραμμένη προς ένα μονάχα σημείο του ορίζοντα. Εκείνος που είναι αληθινά ανθρώπινος έχει όχι μόνο το δικαίωμα, αλλά και το χρέος να είναι σε κάθε περίπτωση ανθρώπινος. Η ανθρωπιά δεν είναι επάγγελμα, δεν είναι όργανο αυτοπροβολής και επιτυχίας, είναι αυταπάρνηση. Πρέπει να αρνηθείς, για να κερδίσεις τα ουσιωδέστερα. Η ανθρωπιά δεν είναι παθητική κατάσταση. Αντίθετα είναι μορφή αδιάκοπης ενέργειας. Πρέπει να ενεργούμε και να αισθανόμαστε έτσι, ώστε ποτέ να μη μεταχειριζόμαστε τον άνθρωπο ως μέσο, αλλά πάντοτε να τον έχουμε ως σκοπό στις προθέσεις και τις πράξεις μας.
Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Μέσα στην ανάλγητη κοινωνία μας οι άνθρωποι σε μεγάλο ποσοστό έχουν γίνει καιροσκόποι. Δε θεωρούν υποχρέωση και καθήκον τους τη συμμετοχή στο πολιτικό-κοινωνικό γίγνεσθαι, αλλά την έχουν συνδυάσει με το αν τους επιφέρει υλικό κέρδος. Στη νοοτροπία, βέβαια, αυτή των πολιτών συμβάλλουν ουσιαστικά και οι κοινωνικές αδικίες, η αναξιοκρατία, η πολιτική υποκρισία και ο πολιτικός αμοραλισμός. Είναι γνωστό ότι σε πολλές χώρες επικρατούν τυραννικά καθεστώτα και οι αντιφρονούντες δεινοπαθούν από τη θηριωδία των κατόχων της εξουσίας.
Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια καταρρακώνεται και είναι ουτοπία να μιλά κανείς για στοιχειώδη δικαιώματα. Σε πολλές χώρες υπάρχει επίφαση δημοκρατίας. Με ένα επικάλυμμα δημοκρατικό και με μια επιμελημένη εξωτερική προπαγάνδα παρουσιάζονται ως δημοκρατικές, ενώ στην πραγματικότητα στραγγαλίζουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Υπάρχουν άνθρωποι που με τη σκέψη και τη δράση τους βελτίωσαν τα πράγματα και άλλαξαν τον κόσμο μας. Μεταξύ τους βρίσκουμε ανθρωπιστές, όπως ο Μαχάτμα Γκάντι, ο Ελέανορ Ρούζβελτ, ο Νέλσον Μαντέλα, Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κτλ., που υπήρξαν ισχυροί και αποτελεσματικοί υπέρμαχοι των ανθρώπινων δικαιωμάτων και όλοι τους αποτελούν έμπνευση για όλους όσους έχουν αφοσιωθεί σήμερα στο σκοπό των οικουμενικών δικαιωμάτων.
ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι «βασικά δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες που δικαιούνται όλοι οι άνθρωποι», τα οποία περιλαμβάνουν αστικά και πολιτικά δικαιώματα όπως το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία, την ελευθερία σκέψης και έκφρασης, καθώς και την ισότητα ενώπιον του νόμου. Στα ανθρώπινα δικαιώματα περιλαμβάνονται, επίσης, κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα της συμμετοχής στον πολιτισμό, το δικαίωμα στην τροφή, την ιατρική περίθαλψη, το δικαίωμα στην εργασία, την εκπαίδευση και το δικαίωμα στην παροχή στέγης.
Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Στην αρχαία Μεσοποταμία μαρτυρούνται από το 2350 Π.Κ.Χ. περίπου οι αρχαιότεροι νομικοί κώδικες οι οποίοι περιλάμβαναν σε κάποιο βαθμό την έννοια του δικαιώματος. Ο αρχαιότερος νομικός κώδικας που σώζεται ως σήμερα είναι ο νεοσουμερικός Κώδικας του Ουρ-Ναμμού (περ. 2050 Π.Κ.Χ.). Στη γνωστότερη σειρά νόμων, τον Κώδικα του Χαμουραμπί (περ.1780 Π.Κ.Χ.), περιέχονται κανόνες και ποινές σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων που ρυθμίζουν μια σειρά από ζητήματα όπως τα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών και των δούλων.
Η προέλευση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις κοινωνίες συχνά πήγαζε από θρησκευτικά ιερά κείμενα. Οι Βέδες, η Βίβλος, το Κοράνι και τα Ανάλεκτα του Κομφούκιου είναι μεταξύ των αρχαίων γραπτών πηγών που πραγματεύονται με ζητήματα όπως τα καθήκοντα, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του ατόμου. Παρόμοια, ποικίλες φιλοσοφικές ιδέες περιλάμβαναν αντιλήψεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ανθρώπινα δικαιώματα. Αξιοσημείωτη θέση στο ιστορικό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει ο Κύλινδρος του Κύρου του 539 Π.Κ.Χ., ο οποίος έχει περιγραφεί ως «η πρώτη διακήρυξη ανθρωπίνων δικαιωμάτων» της ιστορίας. Τα Ήδικτα Διατάγματα του αυτοκράτορα Ασόκα της Ινδίας (272-231 Π.Κ.Χ.) αποτελούν κοινωνικές και ηθικές εφαρμογές αρχών του Βουδισμού. Το Σύνταγμα της Μεδίνας του 622 Κ.Χ., το οποίο συντάχθηκε από τον Μωάμεθ, αποτέλεσε επίσημη συμφωνία μεταξύ των φυλών που ζούσαν στη Μεδίνα και περιλάμβανε Μουσουλμάνους, Εβραίους και παγανιστές. Η αγγλική Magna Carta του 1215 έπαιξε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ιστορία της αγγλικής νομοθεσίας, αλλά και στη σύγχρονη διεθνή και συνταγματική νομοθεσία.
Το Σύνταγμα της Μεδίνας του 622 Κ. Χ Το Σύνταγμα της Μεδίνας του 622 Κ.Χ., το οποίο συντάχθηκε από τον Μωάμεθ, αποτέλεσε επίσημη συμφωνία μεταξύ των φυλών που ζούσαν στη Μεδίνα και περιλάμβανε Μουσουλμάνους, Εβραίους και παγανιστές. Η αγγλική Magna Carta του 1215 έπαιξε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ιστορία της αγγλικής νομοθεσίας, αλλά και στη σύγχρονη διεθνή και συνταγματική νομοθεσία. Πολλοί από τους σύγχρονους νόμους και οι περισσότερες από τις σύγχρονες ερμηνείες περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων προέρχονται από την σχετικά πρόσφατη ιστορία. Η Αγγλική Διακύρηξη των Δικαιωμάτων (Bill of Rights) του 1689 καθιστούσε παράνομες μια σειρά καταπιεστικών κρατικών ενεργειών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Δύο σημαντικές επαναστάσεις έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, η μία στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1776 και η άλλη στη Γαλλία το 1789, οι οποίες οδήγησαν στην υιοθέτηση της Διακύρηξης της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Διακύρηξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη αντίστοιχα, κατοχυρώνοντας ορισμένα βασικά δικαιώματα. Επιπρόσθετα, η Διακύρηξη των Δικαιωμάτων της Βιρτζίνια του 1776 καθιέρωσε κάποια θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες. Ακολούθησε η πρόοδος στη φιλοσοφία περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων από φιλοσόφους όπως ο Αμερικανός Τόμας Πέιν, ο Άγγλος Τζον Στιούαρτ Μίλ και ο Γερμανός Γκέοργκ Χέγκελ κατά τη διάρκεια του 18ου και του 19ου αιώνα.
Ο όρος «ανθρώπινα δικαιώματα» ήρθε σε ύπαρξη πιθανώς στην περίοδο μεταξύ του έργου Δικαιώματα του Ανθρώπου του Πέιν και των κειμένων του Γουίλιαμ Λόιντ Γκάρισον στην εφημερίδα The Liberator ο οποίος έγραψε ότι προσπαθούσε να στρατεύσει τους αναγνώστες του «στο μεγάλο αγώνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Στην Ελλάδα τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι κατοχυρωμένα σύμφωνα με το σύνταγμα (άρθρα 4 έως 25), αλλά και στο Αστικό Δίκαιο (άρθρα 281-286).
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Αστικά και πολιτικά δικαιώματα (δικαιώματα «πρώτης γενιάς») Προσανατολισμένα στην έννοια της «ελευθερίας». Περιλαμβάνουν δικαιώματα: στη ζωή, την ελευθερία και την ασφάλεια του ατόμου, στην απαλλαγή από τα βασανιστήρια και τη δουλεία, στην ελευθερία της γνώμης, της έκφρασης, της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας. Οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα (δικαιώματα «δεύτερης γενιάς») Προσανατολισμένα στην έννοια της «ασφάλειας». Περιλαμβάνουν δικαιώματα: στην εργασία, στην εκπαίδευση, σε ένα εύλογο βιοτικό επίπεδο, στην τροφή, στη στέγη και στην υγειονομική περίθαλψη.
Περιβαλλοντικά, πολιτισμικά και αναπτυξιακά δικαιώματα (δικαιώματα «τρίτης γενιάς») Περιλαμβάνουν δικαιώματα: για πολιτισμική, πολιτική και οικονομική ανάπτυξη και του να ζούμε σε ένα περιβάλλον το οποίο είναι καθαρό και προστατευμένο από καταστροφές. Όταν λέμε ότι κάθε άνθρωπος έχει ανθρώπινα δικαιώματα, εννοούμε παράλληλα πως κάθε άνθρωπος αναλαμβάνει την ευθύνη να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα των άλλων.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων χρησίμευσε ως πηγή έμπνευσης για την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, μία από τις πιο σημαντικές συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η σύμβαση εγκρίθηκε το 1953 από το Συμβούλιο της Ευρώπης, μια διακυβερνητική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1949 και απαρτίζεται από σαράντα επτά Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Αυτό το σώμα δημιουργήθηκε για να ενισχύσει τα δικαιώματα του ανθρώπου και να προωθήσει τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Η Συνθήκη επικυρώθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο της Γαλλίας. Κάθε πρόσωπο που θεωρεί ότι είναι θύμα παραβίασης σε μία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η οποία έχει υπογράψει και επικυρώσει τη Σύμβαση, μπορεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Κάποιος πρέπει πρώτα να εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες προσφυγής στα δικαστήρια της χώρας του και να έχει καταθέσει αίτηση προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ, ΑΦΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΙΑ Στην Αμερική, Βόρεια και Νότια, στην Αφρική και Ασία, περιφερειακά έγγραφα για την προστασία και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δημιουργήθηκαν ως απόρροια της Διεθνούς Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Αμερικανική Συνθήκη περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αφορά στις χώρες της Αμερικής και τέθηκε σε ισχύ το 1978. Οι Αφρικανικές χώρες δημιούργησαν το δικό τους Χάρτη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (1981), και οι Μουσουλμανικές χώρες δημιούργησαν τη Διακήρυξη του Καΐρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ισλάμ (1990). Ο Ασιατικός Χάρτης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1986) δημιουργήθηκε από την Ασιατική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την ίδια χρονιά της ίδρυσής της, από μια ομάδα νομοθετών και ακτιβιστών υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Χονγκ Κονγκ. Ο Χάρτης περιγράφεται ως «λαϊκός χάρτης» γιατί μέχρι τώρα δεν έχει εκδοθεί κανείς κυβερνητικός.
ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), συχνά αναφέρεται ανεπίσημα και ως «Δικαστήριο του Στρασβούργου», ιδρύθηκε με σκοπό να συστηματοποιήσει την εξέταση προσφυγών που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά των κρατών μελών βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα δικαιώματα του ανθρώπου (ΕΣΔΑ), η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1950. Έργο του Δικαστηρίου είναι ο έλεγχος της εφαρμογής της Σύμβασης, εκδικάζοντας προσφυγές πολιτών κατά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι οποίες διαπράχθηκαν από κράτη μέλη. Πρόκειται για τον πρώτο σε διεθνές επίπεδο δικαστικό μηχανισμό προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παρέχει τη δυνατότητα τόσο διακρατικής όσο και ατομικής προσφυγής, μετά την εξάντληση των εσωτερικών ένδικων μέσων. Η Επιτροπή Υπουργών επιμελείται της πιστής εφαρμογής και εκτέλεσης των αποφάσεων του ΕΔΑΔ εκ μέρους των κρατών μελών.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εδρεύει στο Στρασβούργο Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εδρεύει στο Στρασβούργο. Κάθε κράτος μέλος της Σύμβασης διαθέτει σε αυτό έναν δικαστή. Από ελληνικής πλευράς, μετέχει ο Καθηγητής κ. Λίνος – Αλέξανδρος Σισιλιάνος. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι τελείως διαφορετικό από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εδρεύει στο Λουξεμβούργο και μεριμνά για την ορθή εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Δυνατότητα προσφυγής στο ΕΔΑΔ έχει κάθε πολίτης ατομικά καθώς και κάθε μη κυβερνητική οργάνωση. Δεν μπορεί να προσφύγει σε αυτό δημόσια υπηρεσία ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Η προσφυγή στρέφεται πάντοτε κατά κράτους και ποτέ κατά ιδιώτη. Για να γίνει η προσφυγή αρκεί μια επιστολή στη Γραμματεία της Διεύθυνσης του Δικαστηρίου —ακόμη και με το ταχυδρομείο— στη μητρική γλώσσα του προσφεύγοντος.
Δύο είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για την άσκηση προσφυγής: α) να έχει παραβιάσει ένα κράτος-μέλος της ΕΣΔΑ κάποιο από τις διατάξεις της και β) ο πολίτης να έχει εξαντλήσει τα εσωτερικά (εθνικά) ένδικα μέσα κατά της προσβολής αυτής. Επίσημος εκπρόσωπος του ελληνικού κράτους στο Δικαστήριο είναι το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και τις υποθέσεις χειρίζονται τα στελέχη του υπό τις οδηγίες και κατευθυντήριες γραμμές του Υπουργείου Εξωτερικών.
ΣΥΜΦΩΝΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
1) ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 2) ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 3) ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ 4) ΣΥΜΦΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ 5) ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ ΤΟΥ 1951 ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ 6) ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ 7) ΔΙΑΚΥΡΗΞΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΥΤΟΧΘΟΝΩΝ ΛΑΩΝ 8) ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΑΠΟ ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ 9) ΔΙΑΚΥΡΗΞΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΧΗ 10) ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΡΗΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1948 ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1948 Η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι μια διακήρυξη που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, περιγράφοντας την άποψή τους για τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Το προσχέδιο γράφτηκε από τον Τζων Πήτερς Χάμφρευ από τον Καναδά, με τη βοήθεια της Ελέανορ Ρούσβελτ από τις ΗΠΑ, του Ρενέ Κασίν από τη Γαλλία, του Π.Σ. Τσάνγκ από την Κίνα και άλλων.
ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΡΗΞΗΣ Επειδή η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας, καθώς και των ίσων και αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων τους αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο. Επειδή η παραγνώριση και η περιφρόνηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου οδήγησαν σε πράξεις βαρβαρότητας, που εξεγείρουν την ανθρώπινη συνείδηση, και η προοπτική ενός κόσμου όπου οι άνθρωποι θα είναι ελεύθεροι να μιλούν και να πιστεύουν, λυτρωμένοι από τον τρόμο και την αθλιότητα, έχει διακηρυχθεί ως η πιο υψηλή επιδίωξη του ανθρώπου. Επειδή έχει ουσιαστική σημασία να προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα από ένα καθεστώς δικαίου, ώστε ο άνθρωπος να μην αναγκάζεται να προσφεύγει, ως έσχατο καταφύγιο, στην εξέγερση κατά της τυραννίας και της καταπίεσης.
Επειδή έχει ουσιαστική σημασία να ενθαρρύνεται η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων ανάμεσα στα έθνη. Επειδή, με τον καταστατικό Χάρτη, οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών διακήρυξαν και πάλι την πίστη τους στα θεμελιακά δικαιώματα του ανθρώπου, στην αξιοπρέπεια και την αξία της ανθρώπινης προσωπικότητας, στην ισότητα δικαιωμάτων ανδρών και γυναικών, και διακήρυξαν πως είναι αποφασισμένοι να συντελέσουν στην κοινωνική πρόοδο και να δημιουργήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής στα πλαίσια μιας ευρύτερης ελευθερίας. Επειδή τα κράτη μέλη ανέλαβαν την υποχρέωση να εξασφαλίσουν, σε συνεργασία με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, τον αποτελεσματικό σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιακών ελευθεριών σε όλο τον κόσμο. Επειδή η ταυτότητα αντιλήψεων ως προς τα δικαιώματα και τις ελευθερίες αυτές έχει εξαιρετική σημασία για να εκπληρωθεί πέρα ως πέρα αυτή η υποχρέωση.
Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΡΗΞΗΣ Διακηρύσσει ότι η παρούσα Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αποτελεί το κοινό ιδανικό στο οποίο πρέπει να κατατείνουν όλοι οι λαοί και όλα τα έθνη, έτσι ώστε κάθε άτομο και κάθε όργανο της κοινωνίας, με τη Διακήρυξη αυτή διαρκώς στη σκέψη, να καταβάλλει, με τη διδασκαλία και την παιδεία, κάθε προσπάθεια για να αναπτυχθεί ο σεβασμός των δικαιωμάτων και των ελευθεριών αυτών, και να εξασφαλιστεί προοδευτικά, με εσωτερικά και διεθνή μέσα, η παγκόσμια και αποτελεσματική εφαρμογή τους, τόσο ανάμεσα στους λαούς των ίδιων των κρατών μελών όσο και ανάμεσα στους πληθυσμούς χωρών που βρίσκονται στη δικαιοδοσία τους.
Α Ρ Θ Ρ Α ΑΡΘΡΟ 1 'Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης. ΑΡΘΡΟ 2 Κάθε άνθρωπος δικαιούται να επικαλείται όλα τα δικαιώματα και όλες τις ελευθερίες που προκηρύσσει η παρούσα Διακήρυξη, χωρίς καμία απολύτως διάκριση, ειδικότερα ως προς τη φυλή, το χρώμα, το φύλο, τη γλώσσα, τις θρησκείες, τις πολιτικές ή οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, την περιουσία, τη γέννηση ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση. Δεν θα μπορεί ακόμα να γίνεται καμία διάκριση εξαιτίας του πολιτικού, νομικού ή διεθνούς καθεστώτος της χώρας από την οποία προέρχεται κανείς, είτε πρόκειται για χώρα ή εδαφική περιοχή ανεξάρτητη, υπό κηδεμονία ή υπεξούσια, ή που βρίσκεται υπό οποιονδήποτε άλλον περιορισμό κυριαρχίας.
ΑΡΘΡΟ 3 Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την προσωπική του ασφάλεια. ΑΡΘΡΟ 4 Κανείς δεν επιτρέπεται να ζει υπό καθεστώς δουλείας, ολικής ή μερικής. Η δουλεία και το δουλεμπόριο υπό οποιαδήποτε μορφή απαγορεύονται. ΑΡΘΡΟ 5 Κανείς δεν επιτρέπεται να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ούτε σε ποινή ή μεταχείριση σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική. ΑΡΘΡΟ 6 Καθένας, όπου και αν βρίσκεται, έχει δικαίωμα στην αναγνώριση της νομικής του προσωπικότητας. ΑΡΘΡΟ 7 'Όλοι είναι ίσοι απέναντι στον νόμο και έχουν δικαίωμα σε ίση προστασία του νόμου, χωρίς καμία απολύτως διάκριση. 'Όλοι έχουν δικαίωμα σε ίση προστασία από κάθε διάκριση που θα παραβίαζε την παρούσα Διακήρυξη και από κάθε πρόκληση για μια τέτοια δυσμενή διάκριση.
ΑΡΘΡΟ 8 Καθένας έχει δικαίωμα να ασκεί αποτελεσματικά ένδικα μέσα στα αρμόδια εθνικά δικαστήρια κατά των πράξεων που παραβιάζουν τα θεμελιακά δικαιώματα τα οποία του αναγνωρίζουν το Σύνταγμα και ο νόμος. ΑΡΘΡΟ 9 Κανείς δεν μπορεί να συλλαμβάνεται, να κρατείται ή να εξορίζεται αυθαίρετα. ΑΡΘΡΟ 10 Καθένας έχει δικαίωμα, με πλήρη ισότητα, να εκδικάζεται η υπόθεσή του δίκαια και δημόσια, από δικαστήριο ανεξάρτητο και αμερόληπτο, που θα αποφασίσει είτε για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του είτε, σε περίπτωση ποινικής διαδικασίας, για το βάσιμο της κατηγορίας που στρέφεται εναντίον του.
ΑΡΘΡΟ 11 Κάθε κατηγορούμενος για ποινικό αδίκημα πρέπει να θεωρείται αθώος, ωσότου διαπιστωθεί η ενοχή του σύμφωνα με τον νόμο, σε ποινική δίκη, κατά την οποία θα του έχουν εξασφαλιστεί όλες οι απαραίτητες για την υπεράσπισή του εγγυήσεις. Κανείς δεν θα καταδικάζεται για πράξεις ή παραλείψεις που, κατά τον χρόνο που τελέστηκαν, δεν συνιστούσαν αξιόποινο αδίκημα κατά το εσωτερικό ή το διεθνές δίκαιο. Επίσης, δεν επιβάλλεται ποινή βαρύτερη από εκείνη που ίσχυε κατά τον χρόνο που τελέστηκε η αξιόποινη πράξη. ΑΡΘΡΟ 12 Κανείς δεν επιτρέπεται να υποστεί αυθαίρετες επεμβάσεις στην ιδιωτική του ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία του, ούτε προσβολές της τιμής και της υπόληψης του. Καθένας έχει το δικαίωμα να τον προστατεύουν οι νόμοι από επεμβάσεις και προσβολές αυτού του είδους.
ΑΡΘΡΟ 13 Καθένας έχει το δικαίωμα να κυκλοφορεί ελεύθερα και να εκλέγει τον τόπο της διαμονής του στο εσωτερικό ενός κράτους. Καθένας έχει το δικαίωμα να εγκαταλείπει οποιαδήποτε χώρα, ακόμα και τη δική του, και να επιστρέφει σε αυτήν. ΑΡΘΡΟ 14 Κάθε άτομο που καταδιώκεται έχει το δικαίωμα να ζητά άσυλο και του παρέχεται άσυλο σε άλλες χώρες. Το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί κανείς να το επικαλεστεί, σε περίπτωση δίωξης για πραγματικό αδίκημα του κοινού ποινικού δικαίου ή για ενέργειες αντίθετες προς τους σκοπούς και τις αρχές του ΟΗΕ. ΑΡΘΡΟ 15 Καθένας έχει το δικαίωμα μιας ιθαγένειας. Κανείς δεν μπορεί να στερηθεί αυθαίρετα την ιθαγένειά του ούτε το δικαίωμα να αλλάξει ιθαγένεια.
ΑΡΘΡΟ 16 Από τη στιγμή που θα φθάσουν σε ηλικία γάμου, ο άνδρας και η γυναίκα, χωρίς κανένα περιορισμό εξαιτίας της φυλής, της εθνικότητας ή της θρησκείας, έχουν το δικαίωμα να παντρεύονται και να ιδρύουν οικογένεια. Και οι δύο έχουν ίσα δικαιώματα ως προς τον γάμο, κατά τη διάρκεια του γάμου και κατά τη διάλυσή του. Γάμος δεν μπορεί να συναφθεί παρά μόνο με ελεύθερη και πλήρη συναίνεση των μελλονύμφων. Η οικογένεια είναι το φυσικό και το βασικό στοιχείο της κοινωνίας και έχει το δικαίωμα προστασίας από την κοινωνία και το κράτος. ΑΡΘΡΟ 17 Κάθε άτομο, μόνο του ή με άλλους μαζί, έχει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Κανείς δεν μπορεί να στερηθεί αυθαίρετα την ιδιοκτησία του. ΑΡΘΡΟ 18 Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας. Στο δικαίωμα αυτό περιλαμβάνεται η ελευθερία για την αλλαγή της θρησκείας ή πεποιθήσεων, όπως και η ελευθερία να εκδηλώνει κανείς τη θρησκεία του ή τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, μόνος ή μαζί με άλλους, δημόσια ή ιδιωτικά, με τη διδασκαλία, την άσκηση, τη λατρεία και με την τέλεση θρησκευτικών τελετών.
ΑΡΘΡΟ 19 Καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης, που σημαίνει το δικαίωμα να μην υφίσταται δυσμενείς συνέπειες για τις γνώμες του, και το δικαίωμα να αναζητεί, να παίρνει και να διαδίδει πληροφορίες και ιδέες, με οποιοδήποτε μέσο έκφρασης, και από όλο τον κόσμο. ΑΡΘΡΟ 20 Καθένας έχει το δικαίωμα να συνέρχεται και να συνεταιρίζεται ελεύθερα και για ειρηνικούς σκοπούς. Κανείς δεν μπορεί να υποχρεωθεί να συμμετέχει σε ορισμένο σωματείο. ΑΡΘΡΟ 21 Καθένας έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στη διακυβέρνηση της χώρας του, άμεσα ή έμμεσα, με αντιπροσώπους ελεύθερα εκλεγμένους. Καθένας έχει το δικαίωμα να γίνεται δεκτός, υπό ίσους όρους, στις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας του. Η λαϊκή θέληση είναι το θεμέλιο της κρατικής εξουσίας. Η θέληση αυτή πρέπει να εκφράζεται με τίμιες εκλογές, οι οποίες πρέπει να διεξάγονται περιοδικά, με καθολική, ίση και μυστική ψηφοφορία, ή με αντίστοιχη διαδικασία που να εξασφαλίζει την ελευθερία της εκλογής.
ΑΡΘΡΟ 22 Κάθε άτομο, ως μέλος του κοινωνικού συνόλου, έχει δικαίωμα κοινωνικής προστασίας. Η κοινωνία, με την εθνική πρωτοβουλία και τη διεθνή συνεργασία, ανάλογα πάντα με την οργάνωση και τις οικονομικές δυνατότητες κάθε κράτους, έχει χρέος να του εξασφαλίσει την ικανοποίηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων που είναι απαραίτητα για την αξιοπρέπεια και την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. ΑΡΘΡΟ 23 Καθένας έχει το δικαίωμα να εργάζεται και να επιλέγει ελεύθερα το επάγγελμά του, να έχει δίκαιες και ικανοποιητικές συνθήκες δουλειάς και να προστατεύεται από την ανεργία. Όλοι, χωρίς καμία διάκριση, έχουν το δικαίωμα ίσης αμοιβής για ίση εργασία. Κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα δίκαιης και ικανοποιητικής αμοιβής, που να εξασφαλίζει σε αυτόν και την οικογένειά του συνθήκες ζωής άξιες στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η αμοιβή της εργασίας, αν υπάρχει, πρέπει να συμπληρώνεται με άλλα μέσα κοινωνικής προστασίας. Καθένας έχει το δικαίωμα να ιδρύει μαζί με άλλους συνδικάτα και να συμμετέχει σε συνδικάτα για την προάσπιση των συμφερόντων του.
ΑΡΘΡΟ 24 Καθένας έχει το δικαίωμα στην ανάπαυση, σε ελεύθερο χρόνο, και ιδιαίτερα, σε λογικό περιορισμό του χρόνου εργασίας και σε περιοδικές άδειες με πλήρεις αποδοχές. ΑΡΘΡΟ 25 Καθένας έχει δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει στον ίδιο και στην οικογένεια του υγεία και ευημερία, και ειδικότερα τροφή, ρουχισμό, κατοικία, ιατρική περίθαλψη όπως και τις απαραίτητες κοινωνικές υπηρεσίες. Έχει ακόμα δικαίωμα σε ασφάλιση για την ανεργία, την αρρώστια, την αναπηρία, τη χηρεία, τη γεροντική ηλικία, όπως και για όλες τις άλλες περιπτώσεις που στερείται τα μέσα της συντήρησής του, εξαιτίας περιστάσεων ανεξαρτήτων της θέλησης του. Η μητρότητα και η παιδική ηλικία έχουν δικαίωμα ειδικής μέριμνας και περίθαλψης. Όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα αν είναι νόμιμα ή εξώγαμα, απολαμβάνουν την ίδια κοινωνική προστασία.
ΑΡΘΡΟ 26 Καθένας έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση ΑΡΘΡΟ 26 Καθένας έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση. Η εκπαίδευση πρέπει να παρέχεται δωρεάν, τουλάχιστον στη στοιχειώδη και βασική βαθμίδα της. Η στοιχειώδης εκπαίδευση είναι υποχρεωτική. Η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση πρέπει να εξασφαλίζεται για όλους. Η πρόσβαση στην ανώτατη παιδεία πρέπει να είναι ανοικτή σε όλους, υπό ίσους όρους, ανάλογα με τις ικανότητες τους. Η εκπαίδευση πρέπει να αποβλέπει στην πλήρη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας και στην ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιακών ελευθεριών. Πρέπει να προάγει την κατανόηση, την ανεκτικότητα και τη φιλία ανάμεσα σε όλα τα έθνη και σε όλες τις φυλές και τις θρησκευτικές ομάδες, και να ευνοεί την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των Ηνωμένων Εθνών για τη διατήρηση της ειρήνης. Οι γονείς έχουν, κατά προτεραιότητα, το δικαίωμα να επιλέγουν το είδος της παιδείας που θα δοθεί στα παιδιά τους.
ΑΡΘΡΟ 27 Καθένας έχει το δικαίωμα να συμμετέχει ελεύθερα στην πνευματική ζωή της κοινότητας, να χαίρεται τις καλές τέχνες και να μετέχει στην επιστημονική πρόοδο και στα αγαθά της. Καθένας έχει το δικαίωμα να προστατεύονται τα ηθικά και υλικά συμφέροντά του που απορρέουν από κάθε είδους επιστημονική, λογοτεχνική ή καλλιτεχνική παραγωγή του. ΑΡΘΡΟ 28 Καθένας έχει το δικαίωμα να επικρατεί μια κοινωνική και διεθνής τάξη, μέσα στην οποία τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που προκηρύσσει η παρούσα Διακήρυξη να μπορούν να πραγματώνονται σε όλη τους την έκταση.
ΑΡΘΡΟ 29 Το άτομο έχει καθήκοντα απέναντι στην κοινότητα, μέσα στα πλαίσια της οποίας και μόνο είναι δυνατή η ελεύθερη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Στην άσκηση των δικαιωμάτων του και στην απόλαυση των ελευθεριών του κανείς δεν υπόκειται παρά μόνο στους περιορισμούς που ορίζονται από τους νόμους, με αποκλειστικό σκοπό να εξασφαλίζεται η αναγνώριση και ο σεβασμός των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των άλλων, και να ικανοποιούνται οι δίκαιες απαιτήσεις της ηθικής, της δημόσιας τάξης και του γενικού καλού, σε μια δημοκρατική κοινωνία. Τα δικαιώματα αυτά και οι ελευθερίες δεν μπορούν, σε καμία περίπτωση, να ασκούνται αντίθετα προς τους σκοπούς και τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών. ΑΡΘΡΟ 30 Καμιά διάταξη της παρούσας Διακήρυξης δεν μπορεί να ερμηνευθεί ότι παρέχει σε ένα κράτος, σε μια ομάδα ή σε ένα άτομο οποιοδήποτε δικαίωμα να επιδίδεται σε ενέργειες ή να εκτελεί πράξεις που αποβλέπουν στην άρνηση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που εξαγγέλλονται σε αυτήν.
ΔΙΑΚΥΡΗΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ (26 Αυγούστου 1789) Οι αντιπρόσωποι του γαλλικού λαού, συγκεντρωμένοι σε Εθνική Συνέλευση, επειδή πιστεύουν ότι η άγνοια, η λήθη και η περιφρόνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι οι αποκλειστικοί λόγοι της κοινής δυστυχίας και της διαφθοράς των κυβερνήσεων, αποφάσισαν να εκθέσουν σε μια επίσημη διακήρυξη τα φυσικά, αναπαλλοτρίωτα και ιερά δικαιώματα του ανθρώπου με τελικό σκοπό αυτή η διακήρυξη, μια και θα βρίσκεται συνέχεια μπροστά στα μάτια του κοινωνικού σώματος, να υπενθυμίζει σε όλους αδιάκοπα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Ακόμη σκοπεύει να καταστήσει τις αποφάσεις της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας περισσότερο σεβαστές, μια και θα μπορούν σε κάθε περίπτωση να συγκρίνονται με τον τελικό στόχο του κάθε πολιτικού θεσμού. Τέλος, η διακήρυξη αυτή αποβλέπει να στρέψει τις διεκδικήσεις των πολιτών, που θα στηρίζονται πια σε απλές αρχές και αναμφισβήτητες, προς τη στήριξη του Συντάγματος και προς το γενικό καλό. Προβλέπει λοιπόν τα παρακάτω:
Άρθρο 1 Οι άνθρωποι γεννιούνται και παραμένουν ελεύθεροι, με ίσα δικαιώματα. Κοινωνικές διακρίσεις γίνονται μόνο με γνώμονα το κοινό συμφέρον. Άρθρο 2 Σκοπός κάθε πολιτικής ένωσης αποτελεί η διατήρηση των φυσικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τα δικαιώματα αυτά είναι η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια και η αντίσταση στη βία. Άρθρο 3 Το Έθνος είναι η αποκλειστική πηγή κάθε εξουσίας. Καμία ομάδα ανθρώπων και κανένα άτομο δεν μπορεί να ασκεί εξουσία που δεν απορρέει από το Έθνος. Άρθρο 4 Ελευθερία σημαίνει το να μπορεί να πράττει το κάθε άτομο οτιδήποτε δε βλάπτει ένα άλλο άτομο. Έτσι, η άσκηση των φυσικών δικαιωμάτων κάθε ανθρώπου θέτει σαν όριο το σημείο εκείνο, από το οποίο αρχίζει η άσκηση των ίδιων δικαιωμάτων για το άλλο άτομο. Το όριο αυτό δεν καθορίζεται παρά μόνον από το νόμο.
Άρθρο 5 Ο νόμος μπορεί να απαγορεύσει μόνο ότι είναι επιζήμιο για την κοινωνία. Ό,τι δεν απαγορεύεται από το νόμο θεωρείται επιτρεπτό και δεν μπορεί σε κανέναν να επιβληθεί να κάνει κάτι που δεν ορίζεται από το νόμο. Άρθρο 6 Ο νόμος αποτελεί έκφραση της κοινής βούλησης. Όλοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα, προσωπικά ή με αντιπροσώπους τους, να μετέχουν στη θέσπισή του. Ο νόμος πρέπει να είναι ο ίδιος για όλους, ανεξάρτητα αν προστατεύει ή τιμωρεί. Εφόσον όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στο νόμο, μπορούν όλοι να μετέχουν το ίδιο και στα δημόσια αξιώματα, στις θέσεις και τις υπηρεσίες ανάλογα με τις ικανότητές τους και χωρίς καμία άλλη διάκριση παρά αυτή που πηγάζει από την αρετή τους και το ταλέντο τους. Άρθρο 7 Κανένα άτομο δεν μπορεί να κατηγορηθεί, να συλληφθεί ή να κρατηθεί παρά μόνο στις περιπτώσεις που ο νόμος ορίζει και σύμφωνα με τις διαδικασίες που προκαθορίζονται από αυτόν. Όσοι αιτούνται, εκδιώκουν, και εκτελούν αμέσως ή εμμέσως αυθαίρετες εντολές πρέπει να τιμωρούνται. Όπως επίσης, κάθε πολίτης ο οποίος καλείται ή συλλαμβάνεται εν ονόματι του νόμου πρέπει να συμμορφώνεται αμέσως, κάθε αντίσταση που προβάλλει όντας ομολογία ενοχής.
Άρθρο 8 Ο νόμος οφείλει να επιβάλλει ποινές που είναι αποκλειστικά και απόλυτα αναγκαίες. Κανείς δεν μπορεί να τιμωρηθεί παρά με νόμο που είχε θεσπιστεί πριν το αδίκημα και ο οποίος εφαρμόζεται νόμιμα. Άρθρο 9 Επειδή κάθε άνθρωπος θεωρείται αθώος έως ότου αποδειχτεί η ενοχή του, αν κριθεί αναγκαίο να συλληφθεί, κάθε αυστηρό μέτρο που δεν θα ήταν αναγκαίο για τη σύλληψή του απαγορεύεται αυστηρά από το νόμο. Άρθρο 10 Κανείς δεν πρέπει να διώκεται για τις πεποιθήσεις του, ακόμη και τις θρησκευτικές, εφόσον η εκδήλωσή τους δεν διαταράσσει τη δημόσια τάξη που ο νόμος έχει επιβάλλει. Άρθρο 11 Η ελεύθερη ανταλλαγή σκέψεων και ιδεών είναι ένα από τα πολυτιμότερα δικαιώματα του ανθρώπου. Επομένως, κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να ομιλεί, να γράφει, και να τυπώνει τα έργα του ελεύθερα, αρκεί να μην κάνει κατάχρηση αυτής της ελευθερίας σε περιπτώσεις που ορίζονται σαφώς από το νόμο.
Άρθρο 12 Η εξασφάλιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη κάνει αναγκαία την ύπαρξη μιας κρατικής εξουσίας. Άρα αυτή η εξουσία έχει θεσπιστεί για το καλό όλων και όχι για την ιδιωτική ωφέλεια αυτών, στους οποίους έχει ανατεθεί. Άρθρο 13 Για τη συντήρηση της κρατικής εξουσίας και για τα έξοδα της διοίκησης μια κοινή συνεισφορά είναι αναγκαία. Η συνεισφορά αυτή πρέπει να είναι κατανεμημένη με δικαιοσύνη στους πολίτες, ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Άρθρο 14 Όλοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα, αυτοπροσώπως ή με τους αντιπροσώπους τους, να αποδέχονται ελεύθερα την αναγκαιότητα της δημόσιας εισφοράς, να παρακολουθούν τη χρήση της και να καθορίζουν την ποσότητα, τη διάθεση, την είσπραξη και τη διάρκειά της. Άρθρο 15 Η κοινωνία έχει το δικαίωμα να ζητήσει ευθύνη από κάθε δημόσιο λειτουργό για τον τρόπο που άσκησε το λειτούργημά του.
Άρθρο 16 Κάθε κοινωνία η οποία δεν έχει εξασφαλίσει τα δικαιώματα των πολιτών της και δεν έχει καθορίσει με ακρίβεια τη διάκριση των εξουσιών, δεν μπορεί να θεωρηθεί οργανωμένη. Άρθρο 17 Επειδή η ιδιοκτησία είναι ένα απαραβίαστο και ιερό δικαίωμα κανείς δεν μπορεί να τη στερηθεί παρά μόνο σε περίπτωση δημόσιας ανάγκης που έχει καθορισθεί από το νόμο και φυσικά με την προϋπόθεση να καταβληθεί προηγουμένως στον κάτοχο μια δίκαιη αποζημίωση.
ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ 1. Ορισμός “Παιδιά” θεωρούνται όλα τα κορίτσια και τα αγόρια από 0 έως 18 ετών. 2. Απαγόρευση διακρίσεων Όλα τα παιδιά είναι ίσα. Έχουν δικαίωμα να τα αντιμετωπίζουν χωρίς διακρίσεις λόγω της φυλής, του φύλου, της γλώσσας, της θρησκείας, των απόψεων, της περιουσίας, της κατάστασης, των ιδιαίτερων αναγκών ή της εμφάνισής τους. 3. Το συμφέρον του παιδιού Όταν οι μεγάλοι παίρνουν αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, πρέπει να υπολογίζουν πριν από όλα το συμφέρον των παιδιών. Η Πολιτεία πρέπει να προστατεύει και να φροντίζει τα παιδιά, αν οι γονείς τους δεν μπορούν να το κάνουν. 4. Μέτρα της Πολιτείας Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εφαρμόζονται τα δικαιώματα των παιδιών.
5. Ρόλος γονέων και κηδεμόνων Οι γονείς ή οι κηδεμόνες ενός παιδιού είναι υπεύθυνοι να το μεγαλώνουν έτσι ώστε να αναπτύσσονται οι ικανότητές του και να το βοηθούν να μάθει και να ασκεί τα δικαιώματά του. 6. Δικαίωμα στη ζωή Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στη ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη. 7. Όνομα και ιθαγένεια Δικαίωμα κάθε παιδιού είναι να γράφεται στο ληξιαρχείο με τη γέννησή του και να έχει όνομα, επώνυμο και ιθαγένεια, δηλαδή να ανήκει σε μια χώρα. 8. Ταυτότητα Η Πολιτεία πρέπει να βοηθά τα παιδιά να διατηρούν την ταυτότητα, την ιθαγένεια και τις οικογενειακές τους σχέσεις.
9. Ζωή και επικοινωνία με τους γονείς Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να ζει μαζί με τους γονείς του, εκτός αν αυτοί ζουν χωριστά, αν δεν μπορούν να το φροντίσουν ή αν πρέπει να απομακρυνθεί από αυτούς για το καλό του. Όταν ζει μακριά από τους γονείς του, το παιδί έχει δικαίωμα να τους βλέπει και να επικοινωνεί μαζί τους, εκτός αν αυτό είναι αντίθετο με το συμφέρον του. 10. Οικογενειακή επανένωση Αν ένα παιδί ζει σε διαφορετική χώρα από τους γονείς του, έχει δικαίωμα να ξανασμίξει μαζί τους και να μείνουν στο ίδιο μέρος. 11. Παράνομες μετακινήσεις στο εξωτερικό Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε παράνομη απομάκρυνσή τους από τη χώρα στην οποία ζουν. 12. Ελευθερία γνώμης Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους. Οι μεγάλοι πρέπει να ακούν και να παίρνουν σοβαρά υπόψη τους τη γνώμη των παιδιών για θέματα που τα αφορούν, ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητά τους.
13. Ελευθερία έκφρασης Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να αναζητούν, να μαθαίνουν και να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες, και να εκφράζονται ελεύθερα, μέσα από τον γραπτό ή προφορικό λόγο, την τέχνη ή άλλους τρόπους, αρκεί να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων. 14. Ελευθερία σκέψης και θρησκείας Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να σκέφτονται ελεύθερα και να πιστεύουν σε μια θρησκεία. 15. Ελευθερία συνάντησης και ομαδικής συνεργασίας Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να συναντιόνται, να συνεργάζονται και να συμμετέχουν σε συγκεντρώσεις, αρκεί να μην παραβιάζουν τα δικαιώματα των άλλων. 16. Ιδιωτική ζωή Κανείς δεν μπορεί να επεμβαίνει αυθαίρετα ή παράνομα στην ιδιωτική ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία ενός παιδιού, ούτε να προσβάλλει την τιμή και την υπόληψή του.
17. Πληροφόρηση Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να μαθαίνουν τι συμβαίνει γύρω τους από τα μέσα ενημέρωσης (εφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ηλεκτρονικά μέσα). Η Πολιτεία πρέπει να ενθαρρύνει τα μέσα να διαδίδουν χρήσιμες πληροφορίες και να προστατεύουν τα παιδιά από ότι μπορεί να τα βλάψει. 18. Ευθύνες και υποστήριξη γονέων Οι γονείς ή κηδεμόνες ενός παιδιού έχουν τη ευθύνη της ανατροφής και της ανάπτυξής του. Η Πολιτεία πρέπει να τους βοηθά σε αυτή την αποστολή και να εξασφαλίζει τη δημιουργία υπηρεσιών φροντίδας για τα παιδιά. 19. Βία, παραμέληση, εκμετάλλευση Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε μορφή βίας, προσβολής, παραμέλησης, εγκατάλειψης, σωματικής, ψυχολογικής, πνευματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης, όσο βρίσκονται στην ευθύνη των γονιών ή των κηδεμόνων τους ή άλλων προσώπων στα οποία αυτοί τα έχουν εμπιστευθεί.
20. Εναλλακτική επιμέλεια Όταν ένα παιδί δεν ζει με την οικογένειά του ή αυτή δεν μπορεί να το φροντίσει, έχει δικαίωμα ειδικής προστασίας και βοήθειας, μέσα από θεσμούς όπως η υιοθεσία, η φιλοξενία σε ανάδοχη οικογένεια ή σε κατάλληλη στέγη / ίδρυμα. 21. Υιοθεσία Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε μια υιοθεσία που γίνεται στην ίδια χώρα ή σε άλλη, να είναι σύμφωνη με το νόμο και να λαμβάνεται υπόψη πάνω απ’ όλα το συμφέρον του παιδιού. 22. Παιδιά πρόσφυγες Τα παιδιά πρόσφυγες, που έχουν φύγει μόνα ή συνοδευόμενα από τους δικούς τους από την πατρίδα τους επειδή εκεί κινδύνευαν, έχουν δικαίωμα ειδικής προστασίας και απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα που έχουν και τα άλλα παιδιά.
23. Παιδιά με αναπηρίες Τα παιδιά με σωματικές ή πνευματικές αναπηρίες έχουν δικαίωμα να ζουν σε συνθήκες που εγγυώνται την αξιοπρέπειά τους και ευνοούν την αυτονομία τους. Να απολαμβάνουν ειδική φροντίδα και να συμμετέχουν ισότιμα στην εκπαίδευση και την κοινωνική ζωή. 24. Υγεία και ιατρικές υπηρεσίες Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προληπτική φροντίδα της υγείας τους και όταν αρρωσταίνουν να χρησιμοποιούν τις απαραίτητες ιατρικές υπηρεσίες για τη θεραπεία τους. 25. Επανεξέταση αναδοχής Όταν ένα παιδί τοποθετείται σε ένα ίδρυμα ή μια ανάδοχη οικογένεια, η Πολιτεία πρέπει να παρακολουθεί και να ελέγχει αν το φροντίζουν σωστά και αν απολαμβάνει όλα τα δικαιώματά του.
26. Κοινωνική πρόνοια Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν την κατάλληλη κοινωνική φροντίδα και ασφάλιση. 27. Ανάπτυξη και επίπεδο ζωής Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής: να έχουν φαγητό, ρούχα και να ζουν σε ένα ασφαλές σπίτι, ώστε να έχουν ομαλή σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική και κοινωνική ανάπτυξη. Αν οι γονείς τους δεν μπορούν να τους τα προσφέρουν, η Πολιτεία πρέπει να τους βοηθάει. 28. Εκπαίδευση Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να πηγαίνουν στο σχολείο και να έχουν ίσες ευκαιρίες σε αυτό. Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει μέτρα ώστε τα παιδιά να γράφονται και να μη διακόπτουν το σχολείο. Τα μέτρα για τη σχολική πειθαρχία πρέπει να σέβονται τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των μαθητών.
29. Σκοποί εκπαίδευσης Η εκπαίδευση πρέπει να βοηθάει τα παιδιά να αναπτύσσουν τις ικανότητες και την προσωπικότητά τους και να μαθαίνουν να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους διαφορετικούς πολιτισμούς και το φυσικό περιβάλλον. 30. Μειονότητες Τα παιδιά που ανήκουν σε εθνικές, γλωσσικές ή θρησκευτικές μειονότητες, έχουν δικαίωμα να έχουν τη δική τους πολιτιστική ζωή, να χρησιμοποιούν τη γλώσσα τους και να ασκούν τη θρησκεία τους. 31. Ελεύθερος χρόνος και ψυχαγωγία Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να ξεκουράζονται, να έχουν ελεύθερο χρόνο, να παίζουν, να ψυχαγωγούνται και να ασχολούνται με πράγματα που τους ενδιαφέρουν. 32. Παιδική εργασία - οικονομική εκμετάλλευση Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από την οικονομική εκμετάλλευση και οποιαδήποτε επικίνδυνη εργασία μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την εκπαίδευση, την υγεία ή την ανάπτυξή τους. Η Πολιτεία πρέπει να ρυθμίζει, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, τα κατώτατα όρια ηλικίας, τα ωράρια και τις συνθήκες εργασίας για ανηλίκους όπως και την επιβολή ποινών σε όσους τα παραβιάζουν.
33. Ναρκωτικά Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από την παράνομη χρήση ναρκωτικών ουσιών αλλά και να μη χρησιμοποιούνται στην παραγωγή και τη διακίνησή τους. 34. Σεξουαλική βία και εκμετάλλευση Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει τα παιδιά από κάθε μορφή σεξουαλικής βίας και εκμετάλλευσης, όπως ο εξαναγκασμός σε σεξουαλική δραστηριότητα, η πορνεία και η πορνογραφία. 35. Απαγωγή και εμπορία παιδιών Τα κράτη παίρνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εμποδίσουν τις απαγωγές, την πώληση και το δουλεμπόριο των παιδιών. 36. Άλλες μορφές εκμετάλλευσης Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από οποιαδήποτε άλλη μορφή εκμετάλλευσης που μπορεί να βλάπτει την ευημερία τους.
37. Βασανιστήρια και στέρηση ελευθερίας Κανένα παιδί δεν πρέπει να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική τιμωρία. Η θανατική ποινή και η ισόβια φυλάκιση απαγορεύεται να επιβάλλονται σε παιδιά. Η σύλληψη και κράτηση ανηλίκων πρέπει να είναι σύμφωνη με το νόμο, να έχει την ελάχιστη δυνατή χρονική διάρκεια και να ανταποκρίνεται στην ανάγκες της ηλικίας τους. 38. Ένοπλες συρράξεις Σε περίπτωση πολέμου, τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται. Απαγορεύεται να συμμετέχουν σε εχθροπραξίες παιδιά κάτω των 15 ετών. 39. Επανένταξη παιδιού-θύματος Η Πολιτεία πρέπει να φροντίζει τα παιδιά που είναι θύματα παραμέλησης, κακομεταχείρισης, εκμετάλλευσης ή πολέμων για να ξεπερνούν τα τραύματά τους και να συμμετέχουν φυσιολογικά στην κοινωνική ζωή.
40. Δικαιοσύνη / ποινική μεταχείριση Κάθε παιδί ύποπτο, κατηγορούμενο ή καταδικασμένο για μια παράνομη πράξη έχει δικαίωμα να το αντιμετωπίζουν με αξιοπρέπεια, ανθρωπισμό και σεβασμό στις ανάγκες του, να ενημερώνεται για την υπόθεσή του σε γλώσσα που καταλαβαίνει και να έχει νομική βοήθεια για να μπορεί να υπερασπίζεται τον εαυτό του. 41. Ευνοϊκότερες ρυθμίσεις Αν οι νόμοι μιας χώρας προστατεύουν καλύτερα τα δικαιώματα των παιδιών από ότι αυτή η Σύμβαση, τότε πρέπει να εφαρμόζονται εκείνοι. 42. Γνωστοποίηση Τα κράτη έχουν υποχρέωση να κάνουν γνωστά στους μεγάλους και στα παιδιά τις αρχές και το περιεχόμενο αυτής της Σύμβασης. 43-54. Εφαρμογή και έλεγχος Μια ειδική Επιτροπή στον ΟΗΕ παρακολουθεί την εφαρμογή της Σύμβασης σε όλα τα κράτη που την έχουν υπογράψει. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να στέλνουν εκθέσεις κάθε πέντε χρόνια και η Επιτροπή, αφού τις εξετάσει, τους στέλνει παρατηρήσεις και προτάσεις της.
ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Τα δικαιώματα των μαθητών πηγάζουν μέσα από το ίδιο το Σύνταγμα της Ελλάδας. ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Μέρος Δεύτερο - Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα Άρθρο 16 H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες· η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Το Κράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Τα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του κράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως ο νόμος ορίζει. Ειδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σε αυτούς.
Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που ο νόμος ορίζει. Τα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των προσώπων καθορίζονται από τους οργανισμούς των οικείων ιδρυμάτων. Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπορούν να παυτούν προτού λήξει σύμφωνα με το νόμο ο χρόνος υπηρεσίας τους παρά μόνο με τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 4 και ύστερα από απόφαση συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, όπως ο νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει το όριο της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων· ωσότου εκδοθεί ο νόμος αυτός oι καθηγητές πoυ υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει τo ακαδημαϊκό έτος μέσα στo οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους.
H επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το κράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από το νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές. Νόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο κράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ' αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους. H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. O αθλητισμός τελεί υπό την προστασία και την ανώτατη εποπτεία του κράτους. Το κράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους.
Το δικαίωμα στην εκπαίδευση μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: Δικαίωμα εγγραφής και φοίτησης : Κάθε παιδί δικαιούται να εγγράφεται στο σχολείο και να παρακολουθεί τα διδασκόμενα μαθήματα. Στο σχολείο γίνονται δεκτά και τα παιδιά που οι γονείς τους δεν έχουν νόμιμη διαμονή στη χώρα, καθώς και αυτά που δεν διαθέτουν νόμιμα δικαιολογητικά, αρκεί να έχουν εμβολιασθεί και οι γονείς ή κηδεμόνες τους να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση για τα στοιχεία τους. Μέχρι την ηλικία των 16 χρόνων και έως την Γ΄ τάξη του Γυμνασίου (9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση) οι γονείς έχουν υποχρέωση να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο, ειδάλλως διαπράττουν ποινικό αδίκημα (ν. 1566/85). Τα σχολεία πρέπει να παίρνουν άμεσα και ουσιαστικά μέτρα για να αποτρέπουν την εγκατάλειψη και να ενθαρρύνουν τη συνέχιση των σπουδών από τους μαθητές. Δικαίωμα διευκόλυνσης στην πρόσβαση : Τα παιδιά που μένουν μακριά από το σχολείο πρέπει να διευκολύνονται από τη νομαρχία ή τον δήμο της περιοχής τους για να πηγαίνουν στην σχολική μονάδα που βρίσκεται πιο κοντά στην κατοικία τους Το μέτρο αυτό ισχύει και για τα παιδιά που μένουν σε καταυλισμούς ή απομονωμένους οικισμούς.
Δικαίωμα μη διάκρισης: Κανένα παιδί δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο διάκρισης στο σχολείο, για το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα, την καταγωγή, τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις ή την κατάσταση της υγείας του. Δικαίωμα ποιότητας σπουδών - Δικαίωμα υγιεινής και ασφάλειας: Η δωρεάν εκπαίδευση για όλα τα παιδιά πρέπει να συνδυάζεται με κατάλληλες σχολικές εγκαταστάσεις, έγκαιρο διορισμό επαρκούς αριθμού εκπαιδευτικών, παροχή σχολικών βοηθημάτων και διεξαγωγή των μαθημάτων, σύμφωνα με το εγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Οι σχολικοί χώροι πρέπει να παρέχουν ασφάλεια και να πληρούν τους όρους υγιεινής, με τακτική καθαριότητα και αποτροπή περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην υγεία των μαθητών. Δικαίωμα εξειδικευμένης εκπαίδευσης: Οι μαθητές που δεν μιλούν την Ελληνική γλώσσα πρέπει να διευκολύνονται με από τη λειτουργία τάξεων υποδοχής και υποστηρικτικών μαθημάτων με τη βοήθεια ειδικών σχολικών εγχειριδίων, ενώ τα παιδιά άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες πρέπει να αξιολογούνται από τα αρμόδια κέντρα (Κ.Δ.Α.Υ.) και να έχουν κατάλληλη στήριξη και δυνατότητα συμμετοχής στην εκπαίδευση σύμφωνα με τις κλίσεις και ικανότητές τους.
Δικαίωμα σεβασμού της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας: Κάθε μαθητής και μαθήτρια πρέπει να αντιμετωπίζεται με σεβασμό ως αυτόνομη προσωπικότητα που έχει δικαιώματα και δυνατότητες. Η εφαρμογή της σχολικής πειθαρχίας πρέπει να γίνεται με τρόπο που σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, εξαντλώντας τα παιδαγωγικά μέσα σωφρονισμού, και αποφεύγοντας το στιγματισμό και τη διαπόμπευση. Δικαίωμα ενημέρωσης, έκφρασης απόψεων και διαλόγου: Το σχολείο έχει υποχρέωση να ενημερώνει τους μαθητές για τα δικαιώματά τους και οι μαθητές έχουν δικαίωμα έκφρασης των απόψεών τους ατομικά και συλλογικά. Ο διάλογος και η συμμετοχή των παιδιών στη λήψη αποφάσεων για ζητήματα που τα αφορούν πρέπει να είναι βασικό συστατικό της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Δικαίωμα προστασίας από τη βία: Οι μαθητές πρέπει να προστατεύονται από κάθε μορφής βία και προσβλητική συμπεριφορά.
Δικαίωμα σεβασμού της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας: Κάθε μαθητής και μαθήτρια πρέπει να αντιμετωπίζεται με σεβασμό ως αυτόνομη προσωπικότητα που έχει δικαιώματα και δυνατότητες. Η εφαρμογή της σχολικής πειθαρχίας πρέπει να γίνεται με τρόπο που σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, εξαντλώντας τα παιδαγωγικά μέσα σωφρονισμού, και αποφεύγοντας το στιγματισμό και τη διαπόμπευση. Δικαίωμα ενημέρωσης, έκφρασης απόψεων και διαλόγου: Το σχολείο έχει υποχρέωση να ενημερώνει τους μαθητές για τα δικαιώματά τους και οι μαθητές έχουν δικαίωμα έκφρασης των απόψεών τους ατομικά και συλλογικά. Ο διάλογος και η συμμετοχή των παιδιών στη λήψη αποφάσεων για ζητήματα που τα αφορούν πρέπει να είναι βασικό συστατικό της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Δικαίωμα προστασίας από τη βία: Οι μαθητές πρέπει να προστατεύονται από κάθε μορφής βία και προσβλητική συμπεριφορά.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Το πιο σημαντικό και αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου είναι η ελευθερία του Ελευθερία είναι η κατάσταση στην οποία κάποιος ενεργεί χωρίς περιορισμούς, σεβόμενος όμως τα δικαιώματα των άλλων και τις επιταγές των νόμων. Αποτελεί έμφυτο κι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου. Βασικές ατομικές ελευθερίες: δικαίωμα ζωής, τιμής, ελεύθερης σκέψης κι έκφρασης, ανεξιθρησκίας, απορρήτου επιστολών, ασύλου κατοικίας κτλ. Εθνική ελευθερία: η ικανότητα ενός κράτους να αποφασίζει για την τύχη και την εσωτερική του διοίκηση δίχως εξωτερικό καταναγκασμό. Φυσική ελευθερία: συνεπάγεται την απελευθέρωση του ατόμου απ’ τις φυσικές δυνάμεις, τις οποίες πλέον υποτάσσει κι εκμεταλλεύεται.
Κοινωνική ελευθερία: η ικανότητα του ανθρώπου να συμβιώνει αρμονικά με τους άλλους. Πρόκειται για μια ελευθερία που προστατεύεται κατά κανόνα από τα συντάγματα των διαφόρων κρατών (σωματική ελευθερία, ελευθερία του λόγου, του τύπου, της εργασίας, θρησκευτική ελευθερία κτλ.). Εξασφαλίζεται από την παροχή ίσων ευκαιριών και δυνατοτήτων σ’ όλα τα μέλη της κοινωνίας (ισοτιμία, ισονομία, δικαιοσύνη, αξιοκρατία). Πολιτική ελευθερία: η ελευθερία αυτή συνδέεται με την ιδιότητα του πολίτη κι αναφέρεται στο δικαίωμα του « εκλέγειν κι εκλέγεσθαι», της ελεύθερης συμμετοχής στα κοινά, της άσκησης ελέγχου της εξουσίας κτλ. Οικονομική ελευθερία: σχετίζεται με την ελευθερία επιλογής κι άσκησης επαγγέλματος, το δικαίωμα του «συνεταιρίζεσθαι», της περιουσίας κτλ. Πολιτιστική ελευθερία: αφορά την αδέσμευτη δημιουργία στην τέχνη και την ελευθερία στην επιστημονική έρευνα.
Αξία της ελευθερίας Η αληθινή ελευθερία είναι οριοθετημένη Πολιτικός τομέας Διάλογος, πολυφωνία, συμμετοχή στα κοινά, ελεγχόμενη ηγεσία, αποφυγή προπαγάνδας και λαϊκισμού, διεκδίκηση δικαιωμάτων Κοινωνικός τομέας Διασφάλιση δικαιοσύνης και αξιοκρατίας, ανανέωση νόμων και θεσμών, καταπολέμηση του ρατσισμού, διαφωνία, δυνατότητα ανταλλαγής πολιτιστικών στοιχείων με άλλους λαούς, ουσιαστική επικοινωνία, διεύρυνση του «εμείς». Οικονομικός – Διεθνιστικός τομέας Νέες θεωρίες και ιδεολογίες, προαγωγή έρευνας και ειδίκευσης, εξέλιξη της τεχνολογίας, ενίσχυση οικονομικών συναλλαγών, απελευθέρωση εμπορίου. Οι λαοί έρχονται πιο κοντά και δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την ειρήνη, τη συναδέλφωση και την αλληλεγγύη των λαών.
Πνευματικός τομέας Ελευθερία σκέψης – έκφρασης, περιορισμός φανατισμού, έλλειψη άγνοιας – προλήψεων – δεισιδαιμονιών. Ενημέρωση του πολίτη, καλλιέργεια κριτικής και προβληματισμού, προαγωγή έρευνας και παιδείας, ανάπτυξη τεχνών και επιστημών. Ηθικός τομέας Απομάκρυνση του ανθρώπου από στερεότυπα και προκαταλήψεις, μαθαίνει που σταματάει η δική του ελευθερία και που αρχίζει του διπλανού του, υψηλές αξίες και ιδανικά, απαλλαγή από φόβους ή εγωισμούς, σεβασμός προς τους άλλους, σεβασμός απόψεων, όχι εμπάθειες ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ Ψυχολογικός τομέας Όχι άγχη και ανασφάλειες, ανάπτυξη ενδιαφερόντων, ανάληψη πρωτοβουλιών, επινόηση , δημιουργία, τήρηση μέτρου, δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου.
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ (Κακοποίηση ανηλίκων) Η προστασία είναι δικαίωμα του κάθε παιδιού. Ωστόσο υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι θέλουν να αγνοούν τα και τα συναισθήματα των παιδιών. Κακοποίηση σδικαιώματα ημαίνει κακομεταχείριση ή βλάβη εκ προθέσεως, είτε σωματική είτε ψυχική. Την βλάβη την υφίσταται το θύμα στιγμιαία ή επανειλημμένα, ως αποτέλεσμα της εγκληματικής πράξης κάποιου άλλου. Υπάρχει όμως διαφορά ανάμεσα στη βλάβη εκ προθέσεως και στη βλάβη εξ αμελείας.
Τα είδη της κακοποίησης είναι τέσσερα: Η κακοποίηση (χτύπημα, κλωτσιά, γροθιά, δάγκωμα, βίαιο τράνταγσωματική μα, κάψιμο, χορήγηση επικίνδυνων φαρμάκων ή και δηλητηρίων στο παιδί). Η ψυχική κακοποίηση (συστηματική παραγνώριση, η στέρηση αγάπης και στοργής, η συνεχής γελοιοποίηση και διαπόμπευση του παιδιού). Η σεξουαλική κακοποίηση ( εξαναγκασμός του παιδιού να συμμετάσχει σε ερωτικές πράξεις ή ακόμη το χάδι του σώματος του παιδιού με απρεπή τρόπο). Η αμέλεια (όταν ένα παιδί δεν τρέφεται αρκετά, όταν εκτίθεται στο κρύο ή στο σκοτάδι, όταν το αφήνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα μόνο του).
Αίτια της κακοποίησης Συνήθως ο κακοποιός είναι κάποιος που γνωρίζει και εμπιστεύεται το θύμα: γονιός, συγγενής, γείτονας, οικογενειακός φίλος, παιδαγωγός ή δάσκαλος. Το οινόπνευμα και τα ναρκωτικά αλλοιώνουν τη σκέψη και τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Κάτω από την επήρεια τους αρκετοί άνθρωποι γίνονται βίαιοι και πολλές κακοποιήσεις ανηλίκων αποδίδονται σε αυτές τις ουσίες. Ακόμη ως ενθαρρυντικοί παράγοντες για την κακοποίηση θεωρούνται η οικονομική ανέχεια και οι κακές συνθήκες διαβίωσης. Η αδυναμία κάποιων μεγάλων να χαλιναγωγήσουν τα συναισθήματά τους αποτελεί αίτιο κακοποίησης, εφόσον ξεσπούν την προσωπική τους δυστυχία επάνω στα παιδιά. Οι σχετικές έρευνες απέδειξαν πως όταν τα παιδιά μεγαλώνουν, από πρώην θύματα κακοποίησης γίνονται και αυτά κακοποιοί.
Επιπτώσεις της κακοποίησης Η κακοποίηση επιφέρει καταστροφικές επιπτώσεις στη ζωή των θυμάτων, όχι μόνο κατά τη στιγμή όπου συμβαίνει αλλά και για πολλά χρόνια αργότερα. Οι σωματικές επιπτώσεις της κακοποίησης συνήθως εξαφανίζονται με την πάροδο του χρόνου, εκτός από την περίπτωση της εξαιρετικά βίαιης επίθεσης. Οι ψυχικές επιπτώσεις ωστόσο διαρκούν πολύ περισσότερο. Συχνά τα παιδιά οδηγούνται σε μια ψυχολογική σύγχυση, όταν βλέπουν κάποιον που αγαπούσαν και εμπιστεύονταν να στρέφεται και να δρα εναντίον τους. Νιώθουν ότι δεν μπορούν πλέον να έχουν εμπιστοσύνη σε κανέναν και έτσι εμφανίζονται εξαιρετικά βίαια στα παιχνίδια τους. Παρόλο που ο μοναδικός υπαίτιος είναι ο κακοποιός, εντούτοις πολλά θύματα καταλαμβάνονται από συναισθήματα ενοχής σαν να έχουν κάνει τα ίδια κάτι κακό.
Πρέπει να το πω? Τα παιδιά που πέφτουν θύματα κακοποίησης δεν καταγγέλλουν εύκολα αυτό που τους συμβαίνει. Τα περισσότερα κακοποιημένα παιδιά κρατούν το στόμα τους κλειστό. Ανησυχούν πολύ για ότι θα συμβεί εάν τυχόν μιλήσουν. Πιστεύουν ότι οι συνέπειες της καταγγελίας θα είναι χειρότερες από την κακοποίηση. Πολλές φορές, οι άλλοι άνθρωποι, που υποψιάζονται μία κακοποίηση, αγνοούν τι πρέπει να κάνουν. Λένε «αυτό δεν είναι δική μου δουλειά» ή «δεν θέλω μπλεξίματα». Ωστόσο η κακοποίηση είναι έγκλημα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να της επιτρέπουμε να γίνεται ή να συνεχίζεται. Η προστασία από την κακοποίηση είναι δικαίωμα κάθε παιδιού.
Η νομική προστασία των παιδιών Η νομική προστασία των παιδιών. Στις περισσότερες χώρες, η νομοθεσία στιγματίζει την κακοποίηση των ανηλίκων ως έγκλημα και προβλέπει μια σειρά μέτρων για την προστασία των παιδιών. Τα μέτρα αυτά διαφέρουν από τόπο σε τόπο, όμως παντού θέτουν ως προτεραιότητα το συμφέρον του παιδιού. Σε κάθε υπόνοια κακοποίησης ανηλίκων, τον λόγο έχει η αστυνομία και οι κοινωνικές υπηρεσίες. Η πρώτη τους ενέργεια είναι να μιλήσουν με το παιδί και το άτομο που ενδεχόμενα το κακοποιεί. Εάν εκτιμηθεί ότι το παιδί κινδυνεύει, τότε το απομακρύνουν από το οικογενειακό του περιβάλλον. Η απομάκρυνση μπορεί να είναι θλιβερή αλλά διαρκεί όσο κρίνεται αναγκαία. Υπάρχουν και άλλες διαδικασίες όπως η κατάθεση στο δικαστήριο. Η περιγραφή της κακοποίησης ενώπιον των δικαστών δεν είναι βέβαια καθόλου ευχάριστη και όλη μεριμνούν ώστε το θύμα να ταλαιπωρηθεί το λιγότερο δυνατόν. Σε κάποιες περιπτώσεις, ζητήθηκε από τα παιδιά να καταθέσουν εμπρός σε βιντεοκάμερα, ώστε να μην υποστούν την ταλαιπωρία της δίκης. Τα πολύ μικρά παιδιά, που δεν μπορούν να εξηγήσουν με λόγια ότι τους συνέβη, τα περιγράφουν χρησιμοποιώντας τις κούκλες τους.
Τι μπορούμε να κάνουμε Για την κακοποίηση δεν φταίει ποτέ ένα παιδί και κατά συνέπεια σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να την ανέχεται. Εάν γνωρίζετε ότι κάποιος κακοποιείται, θα πρέπει να μιλήσετε για αυτό. Επιλέξτε προσεκτικά τον κατάλληλο άνθρωπο που θα σας ακούσει. Μπορεί να είναι μέλος της οικογένειάς σας, δάσκαλος ή κάποιος μεγάλος που του έχετε εμπιστοσύνη. Εάν έχετε πέσει θύμα κακοποίησης, να ξέρετε ότι το έγκλημα που γίνεται εις βάρος σας μπορεί να σταματήσει. Βέβαια η καταγγελία δεν είναι εύκολη υπόθεση, ιδιαίτερα εάν αγαπάτε τον άνθρωπο που σας κακοποιεί, εάν σας έχει ορκίσει να φυλάξετε το «μυστικό» ή εάν σας απειλεί με φοβερές συνέπειες. Η αποκάλυψη μπορεί να σας κοστίσει δύσκολα συναισθήματα και ενοχλητικές καταστάσεις. Όμως έχετε δικαίωμα προστασίας από την κακοποίηση.
ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ
Ο εθελοντισμός είναι η ηθελημένη παροχή υπηρεσιών για κάποιο κοινωφελή σκοπό. Συχνά θεωρείται πως ο εθελοντισμός δεν έχει υλικά ανταλλάγματα, όμως μάλλον δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία πάνω στο ζήτημα αυτό: αρκετοί εκτιμούν πως, για λόγους που εξυπηρετούν τη βιωσιμότητά της, η εθελοντική εργασία θα πρέπει να αμείβεται. Αρκετές φορές η αμοιβή πραγματοποιείται με έμμεσο τρόπο, παρέχοντας για παράδειγμα στον εθελοντή δωρεάν διαμονή, διατροφή ή άλλες διευκολύνσεις. Η έννοια 'εθελοντισμός' είναι αρκετά ευρεία, καθώς συμπεριλαμβάνει μέχρι και την εθελοντική αιμοδοσία ή τη μετά θάνατο προσφορά μελών του ανθρώπινου σώματος για επιστημονικούς σκοπούς.
ΜΟΡΦΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ Αρκετοί διαχωρίζουν τον εθελοντισμό σε επίσημο και ανεπίσημο. Ο επίσημος εθελοντισμός αφορά την προσφορά, για παράδειγμα, προς μία μη κυβερνητική οργάνωση ή ένα ίδρυμα. Ο ανεπίσημος εθελοντισμός αφορά την προσφορά σε περισσότερο προσωπικό επίπεδο, βοηθώντας για παράδειγμα κάποιον ηλικιωμένο στο δρόμο. Ιδιαίτερη απήχηση στις μέρες μας έχει μία συγκεκριμένη μορφή εθελοντισμού. Αυτός ο εθελοντισμός συνήθως απευθύνεται σε νέους και συσχετίζεται με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, για θέματα όπως είναι η οικολογία, ο αθλητισμός ή βοήθεια κοινωνικών ομάδων που αντιμετωπίζουν κάποια μορφή δυσκολίας (τοξικομανείς, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.α.). Αρκετοί θεωρούν ότι αυτή η μορφή εθελοντισμού πραγματοποιείται με ουσιαστικό και μακροπρόθεσμο στόχο την ομαλή ένταξη των νέων στο κοινωνικό σύστημα, και όχι τόσο την ανάπτυξη κάποιου αισθήματος αλληλεγγύης.
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ Συχνά ο εθελοντισμός καλλιεργείται σε παγκόσμια γεγονότα, όπως για παράδειγμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τέτοιου είδους χρήσεις του εθελοντισμού έχουν στο παρελθόν προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς αρκετοί μιλούν για εκμετάλλευση του και αντιμετώπιση των εθελοντών ως <<δωρεάν εργατικά χέρια>>.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΝ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ Οι MΚΟ ορίζονται από την Παγκόσμια Τράπεζα ως «ιδιωτικοί οργανισμοί που ασκούν δραστηριότητά για να απαλύνει τον πόνο, να προωθήσει τα συμφέροντα των φτωχών, την προστασία του περιβάλλοντος, την παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, ή αναλαμβάνουν την ανάπτυξη της κοινότητας». Η χρήση του όρου ΜΚΟ ποικίλλει από χώρα σε χώρα - για παράδειγμα ο όρος ΜΚΟ χρησιμοποιείται συνήθως για τις εγχώριες οργανώσεις της Αυστραλίας που αναφέρονται στις Ηνωμένες Πολιτείες ως Μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Τέτοιες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο, αρκετά συστηματικά αναφέρεται ως «μη κυβερνητικές οργανώσεις», στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού.
Ο όρος μη κυβερνητικές οργανώσεις (Μ. Κ. Ο Ο όρος μη κυβερνητικές οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) αναφέρεται σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις με διεθνή συνήθως παρουσία, οι οποίες δεν αποτελούν διεθνείς οργανισμούς αλλά στηρίζονται στην ιδιωτική πρωτοβουλία και είναι ανεξάρτητες από τα κράτη. Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει ο όρος να χρησιμοποιείται για κάθε κοινωφελή οργάνωση που δεν ανήκει στο κράτος. Οι σκοποί των ΜΚΟ είναι κυρίως ανθρωπιστικοί και αφορούν περιβαλλοντικά ή κοινωνικά προβλήματα όπως η φτώχεια, ο ρατσισμός, το περιβάλλον κ.λπ.. Από τις πρώτες ΜΚΟ ήταν ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και η Actionaid.
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός ιδρύθηκε στις 10 Ιουνίου του 1877 με πρωτοβουλία της βασίλισσας Όλγας και πρώτο πρόεδρο τον Μάρκο Ρενιέρη. Αποτελεί μέρος του Διεθνούς Κινήματος Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου. Θεωρείται ο μεγαλύτερος μη κυβερνητικός οργανισμός στον ελλαδικό χώρο. Το έργο του είναι σύνθετο και βασίζεται στην άμεση ανταπόκριση και την εθελοντική προσφορά και δράση των πολιτών. Έχει βασικό στόχο την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου σε περιόδους πολέμου και ειρήνης, περιθάλποντας και στηρίζοντας τραυματίες, ασθενείς, ηλικιωμένους, πρόσφυγες, ανθρώπους που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και γενικά σε όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
ΓΙΑΤΡΟΙ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι μια διεθνής, ανεξάρτητη, ιατρική και ανθρωπιστική οργάνωση, που παρέχει επείγουσα βοήθεια σε άτομα που έχουν πληγεί από ένοπλες συγκρούσεις, επιδημίες, αποκλεισμό από την παροχή ιατρικής φροντίδας και φυσικές καταστροφές. Η οργάνωση είναι γνωστή στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου από τη Γαλλική ονομασία της ή απλά MSF, αλλά και στον Καναδά και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ονομασία που χρησιμοποιείται συνήθως είναι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Doctors Without Borders). Το 2007 πάνω από 26.000 ντόπιοι, γιατροί, νοσηλευτές και άλλοι επαγγελματίες υγείας, λογιστικοί εμπειρογνώμονες, μηχανικοί ύδρευσης και αποχέτευσης και διοικητικοί υπάλληλοι παρείχαν ιατρική βοήθεια σε περισσότερες από 60 χώρες. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ιδρύθηκαν το 1971 από μια μικρή ομάδα Γάλλων γιατρών και δημοσιογράφων, η οποία πίστευε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα στην ιατρική περίθαλψη, ανεξάρτητα από τη φυλή, τη θρησκεία, τα πιστεύω ή τις πολιτικές πεποιθήσεις, και ότι οι ανάγκες αυτών των ανθρώπων υπερβαίνουν το σεβασμό για τα εθνικά σύνορα.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα είναι αναγνωρισμένο ως μη κερδοσκοπικό σωματείο από το Δεκέμβριο του 1990 και έχει έδρα την Αθήνα. Το Ελληνικό Τμήμα ξεκίνησε τη δράση του το 1990 και σήμερα συνεργάζεται με το Ισπανικό Τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μέσα από το Κοινό Επιχειρησιακό Κέντρο Βαρκελώνης - Αθήνας. Το τμήμα διοικείται από ένα επταμελές διοικητικό συμβούλιο το οποίο εκλέγεται από την Ετήσια Γενική Συνέλευση και αποτελείται από εθελοντές. Σήμερα αριθμεί πάνω από 136.000 υποστηρικτές που ενημερώνονται από το τριμηνιαίο περιοδικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και άλλες ενημερωτικές εκδόσεις. Μέχρι τώρα πάνω από 450 Έλληνες γιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί και τεχνικοί έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα σε πάνω από 40 χώρες. Το Ελληνικό Τμήμα λειτουργεί προγράμματα στη Ζάμπια, το Νίγηρα, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και το Μαρόκο, ενώ έχουν ολοκληρωθεί προγράμματα στο Μαλάουι, τη Λιβερία, την Αρμενία, τη Γιουγκοσλαβία, την Παλαιστίνη, τη Γεωργία, τη Ρωσία, το Καζακστάν, την Μοζαμβίκη, την Ινδία και την Τουρκία.
ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Οι Γιατροί του Κόσμου (Medecins Du Monde) είναι μια παγκόσμια μη κυβερνητική οργάνωση. Δημιουργήθηκε για την παροχή περίθαλψης και ανθρωπιστικής βοήθειας σε χώρες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές, πολέμους κλπ. Αποτελείται κυρίως από γιατρούς. Οι Γιατροί Του Κόσμου ιδρύθηκαν στη Γαλλία το 1980. Δέκα χρόνια μετά, μία ομάδα 150 μελών συγκεντρώθηκαν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ίδρυσαν το Ελληνικό παράρτημα των Γιατρών Του Κόσμου. Οι Γιατροί Του Κόσμου μέσα από την Ιατρική Ανθρωπιστική δράση τους είναι σταθεροί υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αντιτίθενται αποφασιστικά στον ρατσισμό, την ξενοφοβία, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων, στην πολιτική της Εθνικής Κάθαρσης και στην κοινωνική ανισότητα. Υποστηρίζουν τα δικαιώματα της γυναίκας και του παιδιού, το δικαίωμα στην ιδιαιτερότητα και αντιτίθενται σε κάθε επέμβαση στον γενετικό κώδικα και στον βιασμό των φυσικών νόμων.
Σημαντικό στοιχείο της δράσης των Γιατρών Του Κόσμου είναι η Μαρτυρία: δεν αρκούνται στο ρόλο του απλού παρατηρητή, ή του θεραπευτή του ανθρώπινου πόνου. Καταγράφουν και ανακοινώνουν, καταγγέλλουν και διαμαρτύρονται. Η μαρτυρία τους έχει το κύρος εκείνων που ζουν την κατάσταση από πρώτο χέρι. Ζουν κοντά στους πληθυσμούς που τους έχουν ανάγκη, μοιράζονται τα προβλήματά τους, σέβονται τα ήθη και τα έθιμά τους. Δεν στέλνουν ανθρωπιστική βοήθεια σε άγνωστους παραλήπτες. Συνοδεύουν πάντα τα φορτία, επιμένοντας να ελέγχουν πάντα τη διάφανη και απρόσκοπτη διανομή τους χωρίς να διστάζουν να καταγγείλουν κάθε λανθασμένη χρησιμοποίησή της. Οι Έλληνες Γιατροί του Κόσμου είναι τμήμα της διεθνούς Οργάνωσης MEDECINS DU MONDE αλλά ταυτόχρονα μια οργάνωση βαθιά ελληνική. Διατηρώντας την αυτεξουσιότητα και τη φυσιογνωμία τους, οικονομική και διοικητική, δεν διστάζουν να χαράξουν μία δική τους αυτόνομη πορεία με βάση τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Οι Έλληνες Γιατροί Του Κόσμου δεν δίστασαν, όταν αυτό χρειάστηκε να διαφωνήσουν δημόσια με άλλες εθνικές αντιπροσωπείες.
Πιστεύοντας ότι πρέπει να προβληθεί διεθνώς το πρόσωπο της Ελλάδας, της Αλληλεγγύης, του Ανθρωπισμού και του Δικαίου, της Ελλάδας Κράτους – Ασύλου και Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, χωρίς στείρες εθνικιστικές εξάρσεις και πατριδοκάπηλες σκοπιμότητες, οι Γιατροί του Κόσμου διοργανώνουν, στελεχώνουν και χρηματοδοτούν αποστολές βοήθειας αποκλειστικά ελληνικές. Στις αποστολές τους επιδιώκουν να προβάλλουν το Ελληνικό Επιστημονικό δυναμικό και να στηρίξουν την εικόνα της Ελληνικής βιομηχανίας φαρμακευτικού και νοσοκομειακού υλικού.
ACTION AID Η ActionAid είναι διεθνής μη κερδοσκοπική, μη κυβερνητική οργάνωση με στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας. Η ActionAid ξεκίνησε από τη Μεγάλη Βρετανία, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, ως μια καθαρά φιλανθρωπική οργάνωση. Αρχικά η δουλειά της επικεντρώθηκε στην παροχή υλικής βοήθειας, όπως νερό, τροφή και είδη πρώτης ανάγκης. Στην πορεία έγινε φανερό, ότι το να παρέχει μόνο είδη πρώτης ανάγκης, δεν αντιμετωπίζει τις πραγματικές αίτιες της φτώχειας που είναι η άνιση κατανομή δύναμης και πόρων. Γι’ αυτό, διεύρυνε το πεδίο δράσης της σε διεθνές επίπεδο ασκώντας ταυτόχρονα πίεση στη διεθνή κοινότητα για την καταπολέμηση των βαθύτερων αιτιών της φτώχειας.
Η ΑctionAid συνεργάζεται με περισσότερες από 2 Η ΑctionAid συνεργάζεται με περισσότερες από 2.000 τοπικές οργανώσεις και ομάδες που εργάζονται για την καταπολέμηση του HIV/AIDS, την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, καθώς και το δικαίωμα στην εκπαίδευση, την τροφή, το νερό, την υγεία, την ισότιμη εργασία. Η ActionAid διεθνώς δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 40 χώρες σε Αφρική, Ασία και Λατινική Αμερική: Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Δανία, Αυστραλία, Σουηδία, Μπαγκλαντές, Βραζιλία, Μπουργκίνα Φάσο, Μπουρούντι, Καμπότζη, Αφγανιστάν, Μπαγκλαντές, Κίνα, Δημοκρατία του Κονγκό, Δομινικανή Δημοκρατία, Ισημερινός (Εκουαδόρ), Ελ Σαλβαδόρ, Αιθιοπία, Γκάμπια, Γκάνα, Γουατεμάλα, Γουινέα, Αϊτή, Ινδία, Λάος, Κένυα, Λιβερία, Μαλάουι, Μοζαμβίκη, Μυανμάρ, Νεπάλ, Νικαράγουα, Νιγηρία, Πακιστάν, Περού, Ρουάντα, Σενεγάλη, Σιέρα Λεόνε, Σομαλία, Τανζανία, Ουγκάντα, Βιετνάμ, Ζάμπια και Ζιμπάμπουε.
UNICEF Η UNICEF (United Nations Children's Fund, Ταμείο Παιδιών του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών), δημιουργήθηκε από την γενική συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στις 11 Δεκεμβρίου 1946. Γενικός στόχος της είναι η παροχή μακροπρόθεσμης ανθρωπιστικής βοήθειας σε παιδιά και μητέρες που ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς και η στήριξη σχετικών αναπτυξιακών προγραμμάτων. Το 1953 η UNICEF έγινε μόνιμο μέλος του συστήματος του Ο.Η.Ε. και έχει την έδρα της στην Νέα Υόρκη. Τα κύρια έσοδα της UNICEF προέρχονται από κυβερνήσεις κρατών, καθώς και ιδιώτες και ανέρχονταν για το 2006 στα 2.781.000.000 δολάρια Η.Π.Α. Το 1965 της απονεμήθηκε το Νόμπελ ειρήνης.
Η δομή της UNICEF Η UNICEF διαθέτει γραφεία σε πάνω από 200 χώρες, τα οποία υπάγονται οργανικά σε 7 επί μέρους γεωγραφικούς τομείς. Η διοίκηση ασκείται από την έδρα στην Νέα Υόρκη. Σε αντίθεση με μη κυβερνητικές οργανώσεις ανάλογου ανθρωπιστικού χαρακτήρα, η UNICEF είναι διακυβερνητικός οργανισμός και έτσι υπολογίσιμος για τις κυβερνήσεις των κρατών. Αυτό το χαρακτηριστικό προσφέρει επιπλέον δυνατότητες και ευελιξία για δραστηριοποίηση σε κάθε χώρα, αλλά μπορεί σε μεμονωμένες περιπτώσεις να αποτελέσει και εμπόδιο σε χώρες με ολοκληρωτικό καθεστώς.
Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση WWF Το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (World Wide Fund for Nature ή World Wildlife Fund), ή WWF όπως είναι γνωστό, είναι διεθνής μη κυβερνητικός οργανισμός για την διατήρηση, έρευνα και αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Είναι ο μεγαλύτερος οργανισμός προστασίας και αποκατάστασης του περιβάλλοντος, με περισσότερα από 5 εκατομμύρια μέλη παγκοσμίως, με παρουσία σε περισσότερες από 90 χώρες και υποστηρίζοντας 100 προγράμματα διατήρησης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποτελεί επίσης φιλανθρωπία, με περίπου το 9% της χρηματοδότησής του να προέρχεται από εθελοντικές δωρεές από ιδιώτες και επιχειρήσεις. Αποστολή του οργανισμού είναι «να σταματήσει και να αντιστρέψει την καταστροφή του περιβάλλοντός μας».
Σήμερα, μεγάλο μέρος από την προσπάθειά του επικεντρώνεται στην διατήρηση των τριών βιωμάτων που περιλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας βιοποικιλότητας, τα δάση, τα οικοσυστήματα γλυκού νερού, τους ωκεανούς και τις ακτές. Παράλληλα ασχολείται με την προστασία των απειλούμενων ειδών, τη μόλυνση του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή. Ο οργανισμός ιδρύθηκε ως φιλανθρωπικό ταμείο στις 11 Σεπτεμβρίου 1961, στην πόλη Μόρζες (Morges) της Ελβετίας, με το όνομα Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Φύσης (World Wildlife Fund). Αποτέλεσε πρωτοβουλία των Τζούλιαν Χαξλεϊ (Julian Huxley) και Μαξ Νίκολσον (Max Nicholson), οι οποίοι είχαν τριακονταετή εμπειρία στο να φέρνουν σε επαφή προοδευτικούς διανοούμενους με μεγάλες επιχειρήσεις δια μέσω της δεξαμενής σκέψης Πολιτικού και Οικονομικού Σχεδιασμού. (Political and Economic Planning think tank). Στο ιδρυτικό καταστατικό του, ο οργανισμός ανέφερε ότι η αρχική αποστολή του ήταν η «διατήρηση της παγκόσμιας χλωρίδας, πανίδας, των δασών, του τοπίου, του νερού, του εδάφους και άλλων φυσικών πόρων μέσω της διαχείρισης της γης, την έρευνα και τη δημοσιότητα, το συντονισμό των προσπαθειών, τη συνεργασία με κάθε ενδιαφερόμενο μέλος και με όλους τους άλλους κατάλληλους τρόπους».
Τα χρόνια που ακολούθησαν ο οργανισμός άνοιξε γραφεία και ξεκίνησε δράσεις ανά τον κόσμο. Ο αρχικός στόχος των δραστηριοτήτων του ήταν η προστασία των απειλούμενων ειδών. Καθώς περισσότεροι πόροι γίνονταν διαθέσιμοι, οι δράσεις του επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές όπως η διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας, της βιώσιμης χρήσης των φυσικών πόρων, της μείωσης της μόλυνσης και της αλόγιστης κατανάλωσης. Το 1986 ο οργανισμός άλλαξε την ονομασία του σε Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (World Wide Fund for Nature), διατηρώντας τα αρχικά WWF, ώστε να απεικονίζει καλύτερα τον σκοπό των δράσεών του. Παρόλα αυτά, συνεχίζει να λειτουργεί με το αρχικό του όνομα στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Δεν θα σώσουμε όλα όσα θα θέλαμε, αλλά θα σώσουμε πολλά περισσότερα από ότι αν δεν προσπαθούσαμε ποτέ – Σερ Πήτερ Σκοτ. Το WWF έχει κατηγορηθεί από διάφορες πλευρές για μη αντικειμενική δράση λόγω των στενών σχέσεων που διατηρεί με επιχειρήσεις. Το επιχειρηματικό κέντρο του οργανισμού παρέχει ευκαιρίες προώθησης για επιχειρήσεις χρησιμοποιώντας το όνομα και το σήμα του WWF ως μέσο προώθησης. Σήμερα το WWF συνεργάζεται με την Coca Cola, τη Nokia, την Canon και άλλες επιχειρήσεις για την προώθηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων.
Greenpeace H Greenpeace είναι μία διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση με σκοπό την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Το 1970, μετά από πρωτοβουλία των Jim Bohlen, Irving Stowe και Paul Cote ιδρύθηκε η επιτροπή «Μην ταράζετε τα νερά»(Dont't Make a Wave) με έδρα το Βανκούβερ του Καναδά. Μοναδικός της σκοπός ήταν να οδηγήσει ένα μικρό σκάφος με 12 άτομα μέσα στη ζώνη των πυρηνικών δοκιμών που πραγματοποίησαν οι Η.Π.Α. στην περιοχή Amchitka της Αλάσκα. Οι ακτιβιστές δεν κατάφεραν να σταματήσουν τις δοκιμές και συνελήφθησαν, αλλά το τολμηρό εγχείρημά τους έγινε γνωστό σε ολόκληρο τον πλανήτη, αναγκάζοντας τις αμερικανικές αρχές να τους απελευθερώσουν και να μη χρησιμοποιήσουν ποτέ ξανά την περιοχή σαν πεδίο πυρηνικών δοκιμών.
Το 1971 πλέον, ιδρύθηκε η Greenpeace, μία ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση. Τα μέλη της οργάνωσης αποφάσισαν την μετονομασία της ώστε να εξυπηρετεί καλύτερα το σκοπό τους: τη δημιουργία ενός πράσινου και ειρηνικού κόσμου. Όμως οι λέξεις green (πράσινο) και peace (ειρήνη) δεν χωρούσαν στην πρώτη κονκάρδα που σχεδιάστηκε και έτσι γεννήθηκε το όνομα «Greenpeace» ως μια λέξη. Έχοντας ως αρχές τη μη-βία, την άμεση δράση και την ανεξαρτησία από κόμματα, κυβερνήσεις και οικονομικά συμφέροντα, αγωνίζεται για νερό και τροφή χωρίς τοξικές ουσίες και μεταλλαγμένα, για κλίμα που ευνοεί την ανάπτυξη ζωής αντί να την καταστρέφει, για θάλασσες και δάση πλούσια σε ζωή, για έναν ειρηνικό κόσμο, όπου ο πυρηνικός εφιάλτης θα ανήκει οριστικά στο παρελθόν. Από το Μάιο του 1989 το διεθνές γραφείο είναι εγκατεστημένο στο Άμστερνταμ. Η Greenpeace έχει εθνικά γραφεία σε 42 χώρες (ουσιαστικά έχει σε 38 χώρες απλά σε άλλες 4 χώρες που δεν είναι δημοκρατικές υπάρχουν ομάδες που συντηρούνται οικονομικά από την Greenpeace International), το καθένα οικονομικά ανεξάρτητο από το άλλο.
Η Greenpeace International εκτός από τις ομάδες στις χώρος εθνικά γραφεία, είναι υπεύθυνη για τον στόλο της οργάνωσης που αποτελείται από τρία πλοία, εκ των οποίων το ένα είναι το ιστορικό Rainbow Warrior. Τα άλλα δύο είναι το Esperanza και το Artic Sunrise. Η Greenpeace χρηματοδοτείται ολοκληρωτικά από τις συνδρομές των 3.000.000 υποστηρικτών της σε 158 χώρες γεγονός που την κάνει ανεξάρτητη από οποιοδήποτε παράγοντα (κυβερνήσεις, οργανισμούς, εταιρείες κ.α.). Σε μικρότερο βαθμό η Greenpeace εισπράττει έσοδα από τις πωλήσεις ειδών όπως μπλούζες, βιβλία και κονκάρδες.
Οι μεγαλύτερες επιτυχίες της Greenpeace --Οι Η.Π.Α. οι οποίες σταματούν τις πυρηνικές δοκιμές στην Αλάσκα. --Επιπλέον κηρύττεται διεθνές μορατόριουμ για την εμπορική φαλαινοθηρία. --Απαγορεύεται διεθνώς η καύση αποβλήτων στη θάλασσα. --Απαγορεύεται κάθε βιομηχανική εκμετάλλευση της Ανταρκτικής ως το 2041. --Απαγορεύει οριστικά η πόντιση ραδιενεργών και βιομηχανικών αποβλήτων στη θάλασσα. --Αποφασίζεται η οριστική απαγόρευση της πόντισης εξεδρών πετρελαίου στον Ατλαντικό.
-- Επίσης η Γαλλία σταματά οριστικά τις πυρηνικές δοκιμές -- Επίσης η Γαλλία σταματά οριστικά τις πυρηνικές δοκιμές. --Τα Ηνωμένα Έθνη απονέμουν το Βραβείο Όζοντος στην Greenpeace για την προώθηση των “πράσινων ψυγείων” (Greenfreeze), που δεν καταστρέφουν το όζον και δεν απειλούν το κλίμα της Γης. --Απαγορεύονται τα αφρόδιχτα, ένα από τα πιο καταστροφικά αλιευτικά εργαλεία. --Υπογράφεται το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια, το οποίο βάζει διεθνείς φραγμούς στο εμπόριο μεταλλαγμένων οργανισμών. --Καταργούνται οι πιο επικίνδυνες και τοξικές ενώσεις (γνωστές και ως POPs). --Υπογράφεται το Πρωτόκολλο του Κιότο που θέτει διεθνή όρια στις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου για την αποτροπή των κλιματικών αλλαγών. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι --Η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα στον κόσμο που ανακηρύσσεται “Ζώνη Ελεύθερη από Μεταλλαγμένα” --Αρχίζει έτσι η μεταφορά των επικίνδυνων τοξικών από τις εγκαταστάσεις της βιομηχανίας “ΔΙΑΝΑ” στη Θεσσαλονίκη.
Αρκτούρος Ο Αρκτούρος είναι μια Ελληνική μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική οικολογική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992, για την προστασία της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος, με δράσεις έρευνας πεδίου, επιστημονικής μελέτης, ευαισθητοποίησης κοινού, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και εθελοντισμού για την προστασία της άγριας ζωής, την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της αειφορίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ υλοποιεί εθνικά και διασυνοριακά προγράμματα για την προστασία των ορεινών οικοσυστημάτων με έμφαση στα μεγάλα θηλαστικά με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών και την παροχή ειδικής τεχνογνωσίας για τις επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον.
Παιδικά χωριά SOS H ιστορία τους 1949 - Ο Hermann Gmeiner ιδρύει την Αυστριακή Οργάνωση των Παιδικών Χωριών SOS και χτίζεται το πρώτο Παιδικό Χωριό SOS στο Imst του Τυρόλο. 1955 - Η πρώτη Στέγη Νέων SOS χτίστηκε στο Innsbruck της Αυστρίας. Ιδρύονται τα πρώτα Παιδικά Χωριά SOS στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία. 1960 - Ιδρύεται η Διεθνής Οργάνωση SOS-KINDERDORF INTERNATIONAL, η οποία είναι η οργάνωση-ομπρέλα για όλες τις Οργανώσεις των Παιδικών Χωριών SOS στον κόσμο. Δημιουργείται το πρώτο Παιδικό Χωριό SOS στην Ουρουγουάη. 1963 - Ξεκινάει η λειτουργία των πρώτων Παιδικών Χωριών SOS στη Νότια Κορέα και την Ινδία. 1970 - Δημιουργείται το πρώτο Αφρικανικό Παιδικό Χωριό SOS στην Ακτή του Ελεφαντοστού και ξεκινάει η δημιουργία νέων στην Γκάνα, την Κένυα και τη Σιέρα Λεόνε.
1975 - Ιδρύονται οι πρώτες Οργανώσεις των Παιδικών Χωριών SOS στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πολωνία. 1981 - Ξεκινάει η λειτουργία της Ακαδημίας Hermann Gmeiner στο Innsbruck, που αποτελεί το επιστημονικό και παιδαγωγικό κέντρο κατάρτισης για το προσωπικό των SOS από όλο τον κόσμο. 1985 - Βραβεύεται ο Hermann Gmeiner από το Ίδρυμα Ωνάση με το βραβείο «Αριστοτέλης». Τον Απρίλιο του 1986 πεθαίνει και Πρόεδρος του SOS-KDI αναλαμβάνει ο κ. Helmut Kutin. 1991 - Δημιουργούνται τα πρώτα Παιδικά Χωριά SOS στην Τσεχοσλοβακία, τη Ρωσία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Δημιουργείται η Οργάνωση των Παιδικών Χωριών SOS στις ΗΠΑ 1995 - Το SOS-KINDERDORF INTERNATIONAL κατατάσσεται ως «ΜΚΟ με συμβουλευτική ιδιότητα (κατηγορία ΙΙ) με το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών". 1999 - Συμπληρώνονται 50 χρόνια λειτουργίας των Παιδικών Χωριών SOS και ξεκινούν εργασίες δημιουργίας νέων προγραμμάτων στο Βιετνάμ, το Θιβέτ και τη Μογγολία 2002 - Απονέμεται στο SOS-KINDERDORF INTERNATIONAL το παγκοσμίου φήμης ανθρωπιστικό βραβείο Conrad Ν. Hilton για αξιοσημείωτες συνεισφορές με στόχο την άμβλυνση του ανθρώπινου πόνου.
2005 - Μετά την καταστροφή από το τσουνάμι στην Ασία, τα Παιδικά Χωριά SOS παρείχαν έκτακτη βοήθεια (τρόφιμα, φάρμακα, τις ενισχύσεις και προσωρινό καταφύγιο), καθώς και μακροπρόθεσμη υποστήριξη (ανακατασκευή οικογενειακών κατοικιών, προγράμματα για την ενίσχυση της οικογένειας, κοινοτικά κέντρα και SOS εγκαταστάσεις ) στην Ινδία, τη Σρι Λάνκα, την Ινδονησία και την Ταϊλάνδη. 2007 - Ανοίγει το 100ο Ευρωπαϊκό Παιδικό Χωριό SOS στη Λιθουανία. Υποστηρίζονται τα θύματα φυσικών καταστροφών στη Βολιβία, την Ινδονησία, το Περού και την Ουρουγουάη, καθώς και τους εκτοπισμένους, στις αποσχισμένες λόγω κρίσης περιοχές, του Σουδάν, του Τσαντ και της Σομαλίας. Τα Παιδικά Χωριά SOS κερδίζουν το Βραβείο του Ταμείου του ΟΠΕΚ για την Ανάπτυξη. 2009 - Η 60ή επέτειος των Παιδικών Χωριών SOS γιορτάζεται σε 132 χώρες, στις οποίες λειτουργούν προγράμματα των Παιδικών Χωριών SOS και ανοίγει το 500ό Παιδικό Χωριό SOS στο Cali στην Κολομβία. Ο Οργανισμός λαμβάνει το διάσημο Save the World Award 2009.
2010 - Ξεκινάει μεγάλη ανθρωπιστική εκστρατεία για την αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων που δημιούργησε ο μεγάλος σεισμός στην Αϊτή, με τη δημιουργία τριών νέων Παιδικών Χωριών και την αύξηση των δραστηριοτήτων των τριών ήδη υπαρχόντων Παιδικών Χωριών SOS στη χώρα, με στόχο, μαζί με τα συμπληρωματικά βοηθητικά προγράμματα, να προστατεύσει και καλύψει ανάγκες 40.000 παιδιών.
Η αποστολή των παιδικών χωριών SOS Τι κάνουμε για τα παιδιά σε ανάγκη Δημιουργούμε οικογένειες για παιδιά που βρίσκονται σε ανάγκη, τα βοηθάμε να διαμορφώσουν το δικό τους μέλλον και συμμετέχουμε στην ανάπτυξη των κοινοτήτων που ανήκουν. Συμμετέχουμε στην κοινοτική ζωή και ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες κοινωνικής ανάπτυξης των πιο ευάλωτων παιδιών και νέων ανθρώπων. Δημιουργούμε εγκαταστάσεις και προγράμματα πρόληψης, που έχουν στόχο την ενίσχυση οικογενειών για την αποφυγή της εγκατάλειψης των παιδιών. Ενώνουμε τις προσπάθειές μας, με μέλη της κοινότητας για την παροχή εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και για ανταπόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Διεθνής Αμνηστία Η Διεθνής Αμνηστία (Amnesty International) με διεθνές είναι διεθνής μη κυβερνητική ανεξάρτητη οργάνωση που συνεργάζεται με τον ΟΗΕ και έχει ως κύριο αντικείμενο την προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως αυτά έχουν θεσπιστεί για όλους τους ανθρώπους της Γης, σε οποιοδήποτε γεωγραφικό σημείο και ανεξαρτήτως πολιτικής παράταξης, ιδεολογίας, θρησκευτικού δόγματος, χρώματος, φυλής, ηλικίας, φύλου, εκπαίδευσης κτλ. Η Διεθνής Αμνηστία ιδρύθηκε από τον Άγγλο νομομαθή Πήτερ Μπένενσον (Peter Benenson) τον Ιούλιο του 1961 στο Λονδίνο. Πολύ σύντομα συγκροτήθηκε η πρώτη ομάδα της οποίας τα μέλη προέρχονταν από την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Σήμερα αριθμεί περισσότερα από 2.200.000 μέλη από 150 και πλέον χώρες, όταν το 1980 αριθμούσε 350.000 μέλη που συγκροτούσαν 2.680 ομάδες από 53 κράτη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Η Γενική Γραμματεία της Οργάνωσης εδρεύει στο Λονδίνο ενώ σε κάθε χώρα έχει συσταθεί από μια Επιτροπή που παρακολουθεί, καταγράφει, ενημερώνει και καταγγέλλει σχετικά τα κρούσματα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Διεθνής Αμνηστία δεν επιχορηγείται από κανέναν φορέα εκτός από τα μέλη της, κατά τις ατομικές εγγραφές τους ή από διάφορες δωρεές. Σύμφωνα με το καταστατικό της Οργάνωσης, που υιοθετήθηκε κατά την 25η Διεθνή Γενική Συνέλευσή της που συνήλθε στο Ντακάρ τον Αύγουστο του 2001, όπου και προσδιορίστηκε ως όραμα όλοι οι άνθρωποι στη Γη να απολαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τέθηκε ως κυρίαρχη αποστολή η διεξαγωγή έρευνας για την πρόληψη και καταστολή των παραβιάσεων αυτών που πλήττουν ιδιαίτερα τη σωματική και διανοητική ακεραιότητα, την ελευθερία συνείδησης και έκφρασης καθώς και την αποτροπή κάθε διάκρισης.
Συμπεράσματα Πολλοί είναι οι παράγοντες που οδηγούν σε καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εποχή μας. Κρίση αξιών που οδηγεί στον αμοραλισμό: οι ισχυροί υπονομεύουν τους ασθενέστερους προκειμένου να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη τους, ενώ άλλοι αδρανούν για να μην απολέσουν συμφέροντα από τη σύγκρουση με το κατεστημένο. Η δεύτερη περίπτωση συνιστά συνειδητό εφησυχασμό και επιδίωξη ενός ξέγνοιαστου βίου. Και στις δύο περιπτώσεις, ωστόσο, η λατρεία του κέρδους είναι αυτή που διαμορφώνει τη συμπεριφορά των ανθρώπων.
Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο: κάποιοι δεν συνειδητοποιούν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στους συνανθρώπους τους, ενώ άλλοι υιοθετούν στερεότυπα που ενισχύουν την καταπάτηση των δικαιωμάτων. Επίσης, κάποιοι αγνοούν το πότε παραβιάζονται τα δικαιώματα, ενώ η άγνοια κάνει κάποιους άλλους ή να μη γνωρίζουν πως μπορούν να αντιδράσουν ή πότε θίγονται τα δικαιώματά τους. Αλλοτριωτική λειτουργία των Μ.Μ.Ε.: προβολή νόθων αξιών και αρνητικών προτύπων (π.χ. βίας) και παράλληλα ελλιπής προβολή (ενίοτε με λαϊκίστικο ή επιλεκτικό τρόπο) ή αποσιώπηση του προβλήματος της υπονόμευσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τεχνοκρατική παιδεία: δεν προάγεται η ολόπλευρη ανάπτυξη του ατόμου και η ανθρωπιστική του κατάρτιση με αποτέλεσμα να μην εμφορείται από τις κατάλληλες αξίες.
Αποξένωση λόγω των συνθηκών ζωής στις μεγαλουπόλεις: απρόσωπες σχέσεις, επιφανειακές, καχυποψία και επιφυλακτικότητα που δεν συμβάλει στο να πλησιάζονται οι άνθρωποι, αλλά αντίθετα προάγει τον ανταγωνισμό και την προσπάθεια υπονόμευσης του συνανθρώπου. Ωστόσο, για την αποτροπή των κρουσμάτων παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κρίνεται αναγκαίο να ληφθούν κάποια μέτρα: 1) παροχή ανθρωπιστικής παιδείας: ηθικοποίηση και πνευματική ανάταση του ατόμου που αφενός θα παρεμποδίζει την απάνθρωπη συμπεριφορά και αφετέρου θα κινητοποιεί το άτομο κάθε φορά που κάποιος καπηλεύεται τις ελευθερίες τις δικές του ή των συνανθρώπων του.
2) Δραστηριοποίηση πνευματικών ανθρώπων: αυτοί μπορούν να εδραιώσουν τις ανθρωπιστικές αξίες και να ανακαλύπτουν την αλήθεια αντιστεκόμενοι σε κάθε μηχανισμό ετεροπροσδιορισμού τόσο με τα λόγια όσο και με τα έργα τους, ενσαρκώνουν πρότυπα ανθρωπισμού και για αυτό αποτελούν οδοδείκτες συμπεριφοράς. 3) Ενίσχυση διεθνών οργανισμών: άσκηση πίεσης σε κυβερνήσεις που δεν διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Παράλληλα στόχος τους πρέπει να είναι και η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση της κοινής γνώμης. ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΝΑ ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΕΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΑΣ
ΠΗΓΕΣ www.humanrights.com www.unric.org www.amnesty.org.gr www.unicef.gr www.greenpeace.org www.hamogelo.gr www.msf.gr www.redcross.gr www.actionaid.gr www.ethelontismos.gr www.sos-villages.gr Βικιπαίδεια
ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΑΡΑΜΠΟΥΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΟΥΜΑ ΕΛΕΝΗ ΓΟΥΛΑ ΦΛΑΝΑΓΚΑΝ ΣΤΕΛΛΑ ΔΑΦΝΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΗΜΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗ ΣΟΦΙΑ ΕΝΙΛΑΟΥΙ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΖΑΧΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΗΣΟΠΟΥΛΟΥ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ ΑΒΡΑΑΜ ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΛΦΑ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΚΑΡΑΝΤΑΓΛΗ ΠΕΝΥ ΚΑΡΑΠΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΣΟΥΤΣΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΙΝΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ
ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ