Σ ο φ ί α Χ ν τ ζ ή ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ ΛΕΞΕΩΝ ΔΙΑΝΟΙΑΣ Σημασία λέξεων-φράσεων … πληρότητα του Λόγου ΛΕΞΕΩΝ ΔΙΑΝΟΙΑΣ θέση των λέξεων γραμματική συμφωνία των λέξεων Σχετικά με τη… Σ ο φ ί α Χ ν τ ζ ή ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ … Σημασία λέξεων-φράσεων

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων Σ ο φ ί α Χ ν τ ζ ή Ανακαλύπτω Μαθαίνω Δημιουργώ Κλικ στις εικόνες για συνέχεια…

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Κλικ στους αριθμούς για συνέχεια…

Μεταφορά Δηλαδή… Η ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή

Μεταφορά Δηλαδή… την είδαμε να κάθεται κατατσακισμένη στο κατώφλι…

Μεταφορά Και όπως κοιτάγαμε όλο ψηλά, τα μάτια μας γεμίζανε ουρανό, Δηλαδή… Και όπως κοιτάγαμε όλο ψηλά, τα μάτια μας γεμίζανε ουρανό, ανασαίναμε ουρανό…

Σχήμα κατ’ εξοχήν Δηλαδή… Από την Πόλη άρχοντες, κι από τη Χιό παπάδες κι από τα Γεροσόλυμα να έλθουν οι ψαλτάδες.

Σχήμα κατ’ εξοχήν Δηλαδή… Και όταν λέγουν περί τινός «τον επήρε το ποτάμι», εννοούν ότι επνίγη εις αυτόν τούτον τον χείμαρρον.

Συνεκδοχή Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ' έχω 'γω στο χέρι; Δηλαδή… Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ' έχω 'γω στο χέρι; Οπού συ μού γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει.

Συνεκδοχή Δηλαδή… Κάθε βρύση και φλάμπουρο, κάθε κλαδί και κλέφτης

Συνεκδοχή Να τρώει η σκουριά το σίδερο κι η γης τον ανδρειωμένο Δηλαδή… Να τρώει η σκουριά το σίδερο κι η γης τον ανδρειωμένο Εγώ από κείνη τη στιγμή δεν έχω πλια το χέρι που αγνάντευεν Αγαρηνό κι εγύρευε μαχαίρι

Συνεκδοχή Δηλαδή… Πάρε το μάτι του αϊτού και τ’ αλαφιού το πόδι

Συνεκδοχή Φλωριά ρίχνουν στην Παναγιά, φλωριά ρίχνουν στους άγιους Δηλαδή… Φλωριά ρίχνουν στην Παναγιά, φλωριά ρίχνουν στους άγιους

Μετωνυμία Δηλαδή… Όταν θέλει να χαλαρώσει, προτιμά να ακούει Μότσαρτ. 

Μετωνυμία Δηλαδή… Χάθηκε ο φάκελος του ασθενή!

Μετωνυμία Δηλαδή… Η Διεύθυνση του σχολείου δεν αστειεύεται

Σχήμα Λιτότητας Δηλαδή… Δεν ήταν και λίγα όσα πέρασε

Σχήμα Λιτότητας Δηλαδή… Είπε ουκ ολίγα…

Ειρωνεία Δηλαδή… Τώρα, μας έπεισες!

Ειρωνεία Δηλαδή… ΜΑΜΑ, ΜΗΝ ΑΝΗΣΥΧΕΙΣ!... ΕΔΩ ΠΟΥ ΗΡΘΑΜΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΑΣ

Ευφημισμός Δηλαδή… Το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας

Ευφημισμός Δηλαδή… Στους σύγχρονους πολέμους, υπάρχουν και παράπλευρες απώλειες

Υπερβολή Δηλαδή… Κολοκοτρώνης φώναξε κι όλος ο κόσμος τρόμαξε

Τι της λείπει… τι της λείπει… Υπερβολή Δηλαδή… Τι της λείπει… τι της λείπει… ???

Αλληγορία Δηλαδή… Το ένα χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο το πρόσωπο

Αλληγορία Δηλαδή…

Προσωποποίηση Δηλαδή… Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη, περπατώντας η Δόξα μονάχη...

Προσωποποίηση Δηλαδή… Νόμιζα πως το τριαντάφυλλό μου ήταν μοναδικό, και τώρα να ένας ολόκληρος κήπος από τριαντάφυλλα… Μην κλαις.. Το δικό σου τριαντάφυλλο είναι μοναδικό στον κόσμο, γιατί το έχεις εξημερώσει.

Παρομοίωση Δηλαδή… Κάτι σα ζεστό κύμα με σκεπάζει ξαφνικά

Παρομοίωση Πώς ο χειμερινός βοριάς σαρώνει στον κάμπο αγκάθια, Δηλαδή… Πώς ο χειμερινός βοριάς σαρώνει στον κάμπο αγκάθια, κι αυτά σφιχταγκαλιάζονται και γίνονται ένα πράμα, έτσι και τη σχεδία οι άνεμοι εδώ και εκεί τη φέρναν και την πήγαιναν·

Κλιμακωτό Δηλαδή… Όμορφη, πλούσια κι άπαρτη και σεβαστή κι αγία

Αντονομασία Δηλαδή… Η πόλη του Φωτός

Αντονομασία Δηλαδή…

Αντονομασία Δηλαδή…

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων Μεταφορά Σχήμα κατ’ εξοχήν Συνεκδοχή Μετωνυμία Σχήμα Λιτότητας Ειρωνεία Ευφημισμός Υπερβολή Αλληγορία Προσωποποίηση Παρομοίωση Κλιμακωτό Αντονομασία Κλικ στους συνδέσμους για συνέχεια…

Μεταφορά οι λέξεις εκτός από την κυριολεκτική τους σημασία, χρησιμοποιούνται αναλογικά,για να δηλώσουν και άλλες καταστάσεις ή αντικείμενα

Σχήμα κατ’ εξοχήν η σημασία μιας λέξης στενεύει τόσο πολύ, ώστε συμπίπτει με μια μόνο έννοια και σημασία καθορισμένη

Συνεκδοχή η λέξη δε δηλώνει κυριολεκτικά εκείνο που κατά πρώτο λόγο φαίνεται αλλά… α) το μέρος αντί για το όλο β) το ένα αντί για τα πολλά γ) την ύλη αντί για εκείνο που έχει κατασκευαστεί από την ύλη δ) το όργανο αντί για την ενέργεια που παράγεται από αυτό ε) το όργανο αντί για το πρόσωπο που χειρίζεται το όργανο αυτό στ) το εικονιζόμενο πρόσωπο αντί για την εικόνα του

Μετωνυμία χρησιμοποιείται α) το όνομα του δημιουργού αντί για το δημιούργημά του β) εκείνο που περιέχει κάτι αντί για το περιεχόμενο και αντίστροφα γ) το αφηρημένο αντί για το αντίστοιχο συγκεκριμένο και αντίστροφα

Σχήμα Λιτότητας αντί για κάποια λέξη χρησιμοποιείται η αντίθετή της με άρνηση.

Ειρωνεία χρησιμοποιούνται με προσποίηση λέξεις ή φράσεις που έχουν διαφορετική ή αντίθετη σημασία από την πραγματική τους οι λέξεις χρησιμοποιούνται για περιφρόνηση, χλευασμό κτλ

Ευφημισμός μια λέξη ή φράση με καλή σημασία χρησιμοποιείται για την ονομασία κακού ή δυσάρεστου πράγματος.

Υπερβολή μια κατάσταση μεγαλοποιείται, για να προκαλέσει μεγαλύτερη εντύπωση.

Αλληγορία αυτός που μιλάει, άλλα λέει κι άλλα εννοεί είναι μεταφορική φράση που κρύβει διαφορετικό νόημα από αυτό που δηλώνουν οι λέξεις της. Διαφέρει από τη μεταφορά,γιατί δεν περιορίζεται σε μια λέξη, αλλά αποτελεί συνεχές όλο.

Προσωποποίηση αποδίδονται ανθρώπινες ιδιότητες σε ζώα, σε αντικείμενα ή αφηρημένες έννοιες και ιδέες

Παρομοίωση συγκρίνουμε δύο πρόσωπα, πράγματα, ιδέες, φαινόμενα, καταστάσεις, ενέργειες που έχουν ομοιότητα μεταξύ τους, προκειμένου να τονιστεί η ιδιότητα του ενός. Η παρομοίωση αρχίζει με τις λέξεις σαν, καθώς, όπως και με το σαν να, όταν έχουμε υποθετική παρομοίωση

Κλιμακωτό παρατίθενται διάφορα γεγονότα, αντικείμενα, πρόσωπα, έννοιες με αυξανόμενή ένταση (ανιούσα κλιμάκωση) ή φθίνουσα πορεία (κατιούσα κλιμάκωση)

Αντονομασία αντικαθίστανται τα προσηγορικά ονόματα με κύρια ή τα κύρια με προσηγορικά ή τα κύρια και προσηγορικά με άλλες σχετικές λέξεις.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Κλικ οπουδήποτε για να δείτε την απάντηση Αρχική σελίδα Πληροφορίες Πίσω στη δραστηριότητα-παράδειγμα Πίνακας επιλογής παραδειγμάτων Πίνακας: Δραστηριότητες Πίνακας: Σχήματα Λόγου Προηγούμενη διαφάνεια Κλικ οπουδήποτε για να δείτε την απάντηση Κλικ οπουδήποτε για να μεταβείτε στην επόμενη διαφάνεια ή ακολουθείστε τις υπερσυνδέσεις

Κλικ στους συνδέσμους για συνέχεια… Δραστηριότητες Ομάδα Α Ομάδα Β Ομάδα Γ Ομάδα Δ Ομάδα Ε Κλικ στους συνδέσμους για συνέχεια…

Ομάδα Α Αφού διαβάσουμε το παραμύθι (κλικ ΕΔΩ) ☺ ας του δώσουμε ένα τίτλο αξιοποιώντας τη μεταφορά ☻ ας αναφερθούμε στα σχήματα λόγου που αξιοποιεί ο συγγραφέας ☺ ας δημιουργήσουμε το δικό μας παραμύθι, με το ίδιο θεματικό κέντρο

Ομάδα Β Αφού παρατηρήσουμε την εικόνα (κλικ ΕΔΩ) ☺ ας της δώσουμε ένα τίτλο. Ποιο σχήμα λόγου μπορούμε να αξιοποιήσουμε; ☻ ας βρούμε εικόνες στις οποίες μπορούμε να αξιοποιήσουμε το ίδιο σχήμα λόγου ☺ ας δημιουργήσουμε μια μικρή παρουσίαση Power Point με τα ευρήματά μας

Ομάδα Γ Ας διαβάσουμε το ποίημα (κλικ ΕΔΩ) ☺ ποιο σχήμα λόγου αξιοποιεί ο ποιητής για να μιλήσει για την Ειρήνη; ☺ πώς θα συνέχιζε το ποίημα, αν μιλούσε για τον Πόλεμο,αξιοποιώντας το ίδιο σχήμα; ☻ ας οπτικοποιήσουμε τους στίχους με πρωταγωνιστές τον Πόλεμο και την Ειρήνη, αξιοποιώντας το Power Point ή το Movie Maker

Ομάδα Δ Αφού παρατηρήσουμε την εικόνα (κλικ ΕΔΩ) ☺ ας μιλήσουμε για την ειρωνεία που διακρίνεται σ΄αυτή ☻ ας παρατηρήσουμε με ποιους τρόπους την επιτυγχάνει ο σκιτσογράφος ☺ ας δημιουργήσουμε ένα παρόμοιο σκίτσο-σχόλιο για κάποιο θέμα κοινωνικού προβληματισμού, με ένα εργαλείο δημιουργίας comics

Ομάδα Ε Αφού διαβάσουμε το κείμενο (κλικ ΕΔΩ) ☺ ας του δώσουμε ένα τίτλο αξιοποιώντας τη μεταφορά ☻ ας εντοπίσουμε το σχήμα της υπερβολής που υπάρχει στο κείμενο ☺ ας δημιουργήσουμε ένα κολάζ εικόνων-παρομοίωση του κειμένου, αξιοποιώντας κάποιο Διαδικτυακό Εργαλείο ή μια διαφάνεια Power Point

Ένα ποντικάκι κάποτε, παρατηρούσε από την τρυπούλα του τον αγρότη και τη γυναίκα του που ξεδίπλωναν ένα πακέτο. «Τι λιχουδιά άραγε έκρυβε εκείνο το πακέτο;» αναρωτήθηκε. Όταν οι δύο αγρότες άνοιξαν το πακέτο, δεν φαντάζεστε πόσο μεγάλο ήταν το σοκ που έπαθε, όταν διαπίστωσε πως επρόκειτο για μια ποντικοπαγίδα!  Τρέχει γρήγορα λοιπόν στον αχυρώνα για να ανακοινώσει το φοβερό νέο!:  -Μια ποντικοπαγίδα μέσα στο σπίτι! Μια ποντικοπαγίδα μέσα στο σπίτι! Η κότα κακάρισε, έξυσε την πλάτη της και σηκώνοντας το λαιμό της είπε:  "Κύρ Ποντικέ μου, καταλαβαίνω πως αυτό αποτελεί πρόβλημα για σας. Αλλά δεν βλέπω να έχει καμιά επίπτωση σε μένα! Δε με ενοχλεί καθόλου εμένα η  ποντικοπαγίδα στο σπίτι!"  Το ποντικάκι γύρισε τότε στο γουρούνι και του φώναξε:  "Έχει μια ποντικοπαγίδα στο σπίτι! Έχει μια ποντικοπαγίδα στο σπίτι!"  Το γουρούνι έδειξε συμπόνια αλλά απάντησε:  "Λυπάμαι πολύ κυρ ποντικέ μου, αλλά δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο από το να προσευχηθώ. Να είσαι σίγουρος ότι θα το κάνω. Θα προσευχηθώ."   Τότε το ποντίκι στράφηκε προς το βόδι και του φώναξε κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου:  "Έχει μια ποντικοπαγίδα στο σπίτι! Έχει μια ποντικοπαγίδα στο σπίτι!"  Και το βόδι απάντησε:  "Κοιτάξτε, κύριε ποντικέ μου, πολύ λυπάμαι για τον κίνδυνο που διατρέχεις, αλλά εμένα η ποντικοπαγίδα το μόνο που μπορεί να μου  κάνει, είναι ένα τσιμπηματάκι στο δέρμα μου! " Έτσι, ο καλός μας ποντικούλης, έφυγε με κατεβασμένο το κεφάλι, περίλυπος και απογοητευμένος γιατί θα έπρεπε ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ, να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο της ποντικοπαγίδας! (συνέχεια)    

όλοι οι άνθρωποι μπορούν να ξεχωρίσουν, «Κι όμως απ’ τις δυο τις λέξεις την καλύτερη όλοι οι άνθρωποι μπορούν να ξεχωρίσουν, όπως ξεχωρίζουν τα καλά και τα κακά, πόσο ανώτερη απ’ τον πόλεμο είναι η ειρήνη στους ανθρώπους. Είναι αυτή που τα γράμματα αγαπάει, τους θρήνους μισεί, χαίρεται με τα πολλά παιδιά και με τα πλούτη.» (Ευριπίδης)

[…]Λίγες μόνο δεκαετίες πριν, οι εξετάσεις ήταν ένα φυσικό γεγονός συνδεδεμένο με τις «κανονικές λειτουργίες» του σχολείου. Ξαφνικά όμως τα πράγματα άλλαξαν! Οι εξετάσεις φαίνεται να μην είναι πια κάτι απλό, δηλαδή στα μέτρα των παιδιών. Καθηγητές, γονείς και ΜΜΕ μεταφέρουν στα παιδιά το μήνυμα «Δουλέψτε σκληρά γιατί χαθήκατε!». Και τα παιδιά προσπαθούν και δουλεύουν σκληρά. Δεν παρακολουθούν μόνο το πρόγραμμα του σχολείου, αλλά είναι υποχρεωμένα να διαβάζουν αρκετές ώρες, ενώ τα περισσότερα αναγκάζονται να παρακολουθούν και κάποιο φροντιστήριο. Η εποχή της εφηβείας για τα ελληνόπουλα δεν κρύβει μόνο το άγχος για προσαρμογή στην ενήλικη ζωή, αλλά «προσφέρει» και τον πανικό της επιτυχίας. […] Στις πολύβουες και κατειλημμένες από το καυσαέριο μεγαλουπόλεις τα παιδιά επιστρέφουν τρέχοντας από το σχολείο, είτε με τα πόδια και τη συνοδεία κάποιου μεγάλου είτε με σχολικά και αυτοκίνητα, για να μπουν πάλι τρέχοντας στο ασανσέρ της πολυκατοικίας και να καταλήξουν με βιασύνη σε ένα γεύμα που θα οδηγήσει σε μια γρήγορη πέψη προκειμένου να αρχίσουν οι εξωσχολικές δραστηριότητες! Ξένες γλώσσες, αθλητικά, ωδεία, μαθήματα πληροφορικής και πάλι πίσω στο σπίτι για το διάβασμα της επόμενης μέρας. Ώσπου, κάπου αργά το βράδυ, θα κλείσουν οι τηλεοράσεις και θα πέσει σιωπητήριο. Ώρες δουλειάς:10-12! Σμαρούλα Παντελή, Το Βήμα, 04-06-2000

Την επόμενη νύχτα, ένας παράξενος θόρυβος, κάτι σαν το θόρυβο που κάνει η ποντικοπαγίδα όταν κλείνει, ξύπνησε τη γυναίκα του αγρότη που έτρεξε να δει τι συνέβη. Μέσα στη νύχτα όμως, δεν πρόσεξε πως στην παγίδα πιάστηκε από την ουρά ένα φίδι. Φοβισμένο το φίδι δάγκωσε τη γυναίκα.  Ο άντρας της έτρεξε γρήγορα και την πήγε στο νοσοκομείο. Αλλοίμονο όμως, την έφερε στο σπίτι με πολύ υψηλό πυρετό. Ο γιατρός τον συμβούλεψε να της κάνει ζεστές σουπίτσες. Έτσι, ο αγρότης έσφαξε την κότα, για να κάνει μια καλή κοτόσουπα!  Η γυναίκα όμως πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και όλοι οι γείτονες έρχονταν στη φάρμα να βοηθήσουν. Ο καθένας με τη σειρά του καθόταν στο προσκεφάλι της γυναίκας από ένα 8ωρο. Για να τους ταΐσει όλους αυτούς ο αγρότης αναγκάστηκε να σφάξει το γουρούνι. Τελικά όμως, η γυναίκα δε τη γλύτωσε! Πέθανε! Στη κηδεία της ήρθε πάρα πολύς κόσμος, γιατί ήταν καλή γυναίκα και την αγαπούσαν όλοι. Για να φιλοξενήσει όλον αυτόν τον κόσμο ο αγρότης αναγκάστηκε να σφάξει το βόδι.   Ο κυρ Ποντικός μας έβλεπε όλο αυτό το πηγαινέλα από την τρυπούλα του, με πάρα πολύ μεγάλη θλίψη... ( από το Διαδίκτυο) (αρχή παραμυθιού)