Εργασία στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας Τίτλος εργασίας: «Η ΕΛΙΑ» Η μαθήτρια: Μαρία Σουλτάνη

Η ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ Το σύστημα φύτευσης ενός ελαιώνα διαφέρει ανάλογα με τις τοποθεσία και τα χαρακτηριστικά ενός αγροκτήματος. Δηλαδή, σε κτήματα επίπεδα, γόνιμα και αρδευόμενα το βέλτιστο σύστημα είναι η κατά γραμμή φύτευση, όπου η απόσταση μεταξύ των δένδρων (5 μέτρα) είναι μικρότερη από την απόσταση μεταξύ των γραμμών (6-7 μέτρα). Σε επικλινή ή άγονα κτήματα μπορεί να γίνει η φύτευση σε τετράγωνα, όπου φυτεύονται τα φυτά στις άκρες νοητών τετραγώνων, ή σε ισουψείς καμπύλες. Τα τελευταία χρόνια άρχισαν και πολύ πυκνές φυτεύσεις σε ελαιοποιήσιμες ποικιλίες που συγκομίζονται μηχανικά.  Η προετοιμασία ενός αγρού για την φύτευση είναι πολύ σημαντική εργασία. Το έδαφος πρέπει να είναι απαλλαγμένο από ζιζάνια και να έχει οργωθεί τουλάχιστον 1 φορά. Ενώ εάν πρόκειται να γίνει βασική λίπανση πρέπει και αυτή να ενσωματωθεί στο έδαφος με ένα δεύτερο όργωμα. Ειδικότερα, ορθό θα ήταν να γίνει προσθήκη 120 κιλών υπερφωσφορικό 0-20-0, και 70 κιλά θειικό κάλιο 0-0-50, η λίπανση αυτή αρκεί για τις ανάγκες σε κάλιο και φώσφορο για 8 χρόνια.  Η σωστή περίοδος φύτευσης διαφέρει ανάλογα με το κλίμα τις κάθε περιοχής. Πιο συγκεκριμένα σε περιοχές με χειμερινούς παγετούς πρέπει η φύτευση να γίνεται στο τέλος του χειμώνα και μετά τους παγετούς, ενώ σε πιο θερμές ζώνες η φύτευση μπορεί να γίνει στο τέλος του φθινοπώρου.  Το σχήμα που θα αποφασίσει να δώσει ένας παραγωγός στο δένδρο είναι η πιο σημαντική απόφαση που θα κλιθεί να πάρει και θα επηρεάσει την επιτυχία της καλλιέργεια. 

Η συγκομιδή της ελιάς Το ελαιομάζευμα γίνεται από τον Νοέμβρη έως τέλη Φεβρουάρη. Το μάζεμα της ελιάς δεν είναι αρκετά εύκολο. Αρχικά θα πρέπει να στρωθούν κάτω από το δέντρο μεγάλα πανιά, τα λιοπάνια, τα οποία θα πρέπει να καλύπτουν όλη την επιφάνεια της γης κάτω από το δέντρο. Τα κλαδιά της χτενίζονται με μια τσουγκράνα, για να πέσει ο καρπός. Ένας άλλος τρόπος για να ρίξουμε τον καρπό είναι το ράβδισμα με μεγάλα ξύλινα ραβδιά. Φυσικά υπάρχουν και σύγχρονοι μηχανικοί τρόποι, όπως πριόνια και ειδικές μηχανές που αποσπούν τον καρπό από τα κομμένα κλαριά. Κατόπιν συσκευάζονται σε σακιά και οδηγούνται στο ελαιοτριβείο, όπου λιώνονται και έτσι παίρνουμε το λάδι.

Οι τρόποι κατανάλωσης της ελιάς Οι τρόποι κατανάλωσης της ελιάς είναι δύο. Ο ένας σε ελαιόλαδο και ο άλλος σε φαγώσιμες ελιές. Ο καρπός του ελαιόδεντρου για να γίνει φαγώσιμη ακολουθεί μια διαδικασία. Η διαδικασία είναι απλή. Πρώτα πρέπει να τις βάλουμε σε νερό και καθημερινά να το αλλάζουμε για να βγάλουν την πίκρα τους. Όταν ξεπικρίσουν τις αλατίζουμε με μπόλικο αλάτι και της αφήνουμε για ένα 24ωρο.Όταν περάσει το 24ωρο τις ξεπλένουμε καλά και μετά τις τοποθετούμε σε δοχεία με λαδόξιδο ή με λαδολέμονο ανάλογα με το ειδώς της ελιάς. Η ελιά καταναλώνετε όλο τον χρόνο.

Και μία συνταγή με ελιές… Ελιόψωμο Τι χρειαζόμαστε: 500 γραμ. αλεύρι 1 φακελάκι ξηρή μαγιά 1 ποτήρι χλιαρό νερό 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο 1 κουταλάκι ζάχαρη λίγο αλάτι 1 και 1/2 φλιτζάνι ελιές πράσινες ή μαύρες κομμένες σε χοντρά κομμάτια Πως το κάνουμε: Σε λεκανίτσα ανακατεύουμε το αλεύρι με το αλάτι, τη μαγιά και τη ζάχαρη, προσθέτουμε το νερό και ζυμώνοντας συνέχεια, το μισό ελαιόλαδο. Το αφήνουμε να ξεκουραστεί για 10 λεπτά και μετά προσθέτουμε ζυμώνοντας το υπόλοιπο μισό ελαιόλαδο και τις ελιές. Το βάζουμε σε Νο28 ταψί και το αφήνουμε 30 λεπτά να φουσκώσει. Το αλείφουμε με λίγο ελαιόλαδο και το ψήνουμε για 45 λεπτά στους 175 βαθμούς.

Η συντήρηση της ελιάς Οι ελιές είναι καλύτερα να αγοράζονται, κατόπιν δοκιμής και σε ποσότητα που καλύπτει τις ανάγκες μας το πολύ 2 εβδομάδων. Οι γεμιστές ελιές είναι πιο ευαίσθητες. Στο σπίτι διατηρούνται σε γυάλινα δοχεία με αραιό διάλυμα από ξίδι ή άλμη. Η κάλυψη στη συνέχεια των ελιών με ένα στρώμα από λάδι τις προστατεύει αποτελεσματικά από την τάγγιση και την ευρωτίαση (μούχλα). Οι κονσερβοποιημένες γεμιστές ελιές αφού ανοιχτούν συντηρούνται στο ψυγείο. Ιδιαίτερη σημασία έχουν η τυχόν προσβολή τους από έντομα ή από μύκητες (μούχλα) η μη κανονική εκπίκριση τους και η μεγάλη περιεκτικότητα τους σε αλάτι. Εν κατακλείδι, η κατανάλωση της ελιάς είναι σχεδόν σε καθημερινή βάση στο τραπέζι πολλών ελληνικών οικογενειών και χρησιμοποιούνται στη μαγειρική (ζυμαρικά) και στις σαλάτες, τις καταναλώνουμε με ποικιλία τυριών, όσπρια, σαρδέλες ή, επίσης, πάστα ελιάς με ψωμί, φρυγανιά ή κράκερ.

Οι λόγοι θρησκείας για την κατανάλωση ελιάς Η αρχαία χρήση του λαδιού στην ταφική τελετουργία έχει διατηρηθεί και στη χριστιανική θρησκεία. Στον Χριστιανισμό και ιδιαίτερα στον Ορθόδοξο η ελιά και το ελαιόλαδο παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Η ελιά είναι το μόνο φυτό που αναφέρεται περισσότερο από 170 φορές στην Βίβλο. Κλαδί ελιάς στέλνει ο Θεός με το περιστέρι στον Νώε, σύμβολο του θείου ελέους, της γαλήνης και της ειρήνης. Το ελαιόλαδο έχει σφραγίσει τις ελληνικές παραδόσεις με τις οποίες είναι άρρηκτα συνυφασμένο. Ιερό σύμβολο του κύκλου της ζωής χρησιμοποιείται σε όλες τις σημαντικές στιγμές και τελετουργίες, γέννηση, βάπτιση, γάμο και θάνατο. Για τους ορθόδοξους χριστιανούς, το λάδι, όπως και το σιτάρι και το κρασί, έχει τη σημασία θρησκευτικού αγαθού καθώς είναι συνδεδεμένο με τα μυστήρια του Xρίσματος και του Eυχέλαιου. Ακόμα με λάδι ελιάς αλείφεται το μωρό στο μυστήριο της βάπτισης ενώ είναι σημαντικός ο ρόλος του στο μυστήριο του Ευχέλαιου. Σύμφωνα με μια άλλη ελληνική παράδοση, τα "λαδαδέλφια", άτομα δηλαδή που έχουν δεχθεί το λάδι της βάπτισης από τον ίδιο νονό, δεν επιτρέπεται να παντρευτούν.  Με λάδι ελιάς έχριζαν τους βασιλείς και τους ιερείς ως αντιπρόσωπους του Θεού. Με λάδι ελιάς ανάβουν τα καντήλια στις εκκλησιές μας και παρασκευάζεται το Άγιο Μύρο. Το καλύτερο λάδι και για θεραπευτικούς σκοπούς στα νεώτερα χρόνια θεωρήθηκε αυτό ακριβώς που προέρχονταν από τους ναούς. Θεωρήθηκε θαυματουργό από τους πιστούς, ενώ συχνά το αποκτούσαν βουτώντας κομμάτια από βαμβάκι στα καντήλια που φώτιζαν τις εικόνες των αγίων. Το αγιασμένο από την εκκλησία λάδι θεωρείται από τους πιστούς φυλαχτό και βοήθεια για κάθε δύσκολη στιγμή.

Οι λόγοι υγείας για την κατανάλωση ελιάς   Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι ελιές και το ελαιόλαδο βοηθά στη μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης και να μειώσει τον κίνδυνο των καρδιακών προσβολών και ορισμένων μορφών καρκίνου.  Οι ελιές είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και συναγωνίζονται με το αγνό παρθένο ελαιόλαδο. Περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Α και καροτενοειδών και σε μικρές ποσότητες βιταμίνες Β1, Β6 και Β12. Οι μαύρες ελιές είναι πλουσιότερες σε συνολικές τοκοφερόλες σε σχέση με τις πράσινες και είναι οι μόνες που εμπεριέχουν β-τοκοφερόλες και α-τοκοτριενόλες. Τα ιχνοστοιχεία των ελιών είναι κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο και μαγνήσιο, ενώ αυτά που συντηρούνται σε άλμη περιέχουν μεγάλες ποσότητες νατρίου.          Οι ελιές εξ’ αιτίας της βιταμίνης Α βοηθά τον οργανισμό στην ανάπτυξη- αναπαραγωγή, όραση, δέρμα και έχει αντικαρκινική δράση ενώ οι τοκοφερόλες έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και επίσης αντικαρκινική δράση.          Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα ενισχύουν τη λειτουργία του καρδιο-αναπνευστικού συστήματος και μας προφυλάσσουν από τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτοί που πάσχουν από υπέρταση καλό είναι να προσέχουν στην κατανάλωση εξ’ αιτίας του νατρίου (σε αυτές που διατηρούνται σε άλμη).

Οι λόγοι των εθίμων για την κατανάλωση ελιάς Υπάρχουν διάφοροι μύθοι που αναφέρουν ότι η ελιά και το ελαιόλαδο είναι ευεργετικά για την ψυχή και το πνεύμα και αρκετοί από αυτούς διατηρούνται σαν μέρος της παράδοσης και της κουλτούρας πολλών λαών. Στην Πορτογαλία υπάρχουν προσευχές για να διώξουν το δαιμόνιο. Σε αυτές αναφέρεται το ελαιόλαδο σαν μέσο που εξαγνίζει το κακό. Σε αρκετές αγροτικές περιοχές της Μεσογείου, οι άνθρωποι πετούν λάδι στο έδαφος για να έχουν καλή σοδειά ή για να ευχαριστήσουν για την καλή σοδειά που είχαν. Στο Χριστιανισμό, κατά το Μυστήριο της Βάπτισης, ο ιερέας σχηματίζει το Σταυρό στο μέτωπο του βαπτιζόμενου, με λάδι.

Ποιοι καταναλώνουν την ελιά; Εγώ καταναλώνω την ελιά γιατί μου αρέσει, κάνει καλό για την υγεία μου και είναι το προϊόν που παράγει εδώ και πολλά χρόνια η οικογένεια μου. Επίσης 2/7 μαθητές είπαν πως δεν καταναλώνουν την ελιά.

Πηγές 2η Διαφάνεια: http://www.agro-help.com/2012/02/olea-sativa.html 3η Διαφάνεια: http://dim-karat.ilei.sch.gr/elia.htm 4η Διαφάνεια: Από τη μαμά 5η Διαφάνεια: http://www.sintagespareas.gr/sintages/eliopsomo-mosxobolisto.html 6η Διαφάνεια: http://www.solon.org.gr/index.php/2008-07-15-19-13-34/43--yg-/1373-elies-i-plousia-diatrofiki-axia-tis-xoras-mas.html

7η Διαφάνεια: http://translate. google. gr/translate 7η Διαφάνεια: http://translate.google.gr/translate?hl=el&langpair=en%7Cel&u=http://www.oliveaustralia.com.au/About_Olive_Trees/about_olive_trees.html&ei=0dznUNWIEo-Lswbn6oGwBA  http://www.solon.org.gr/index.php/2008-07-15-19-13-34/43--yg-/1373-elies-i-plousia-diatrofiki-axia-tis-xoras-mas.html 8η Διαφάνεια: http://etwinning.sch.gr/projects/elia/elia.htm 9η Διαφάνεια: http://dim-karat.ilei.sch.gr/elia.htm

Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Τέλος Ευχαριστώ για την προσοχή σας!