Ίσες ευκαιρίες για τα δύο φύλα, για όλες τις φυλές και εθνότητες Μαρία Μάμιλου Επιθεωρήτρια Δημοτικής Εκπαίδευσης

H Παιδαγωγική Επιστήμη Η Παιδαγωγική ξεκίνησε την πορεία της ως επιστήμη με την επαγγελία ενός κόσμου δικαιοσύνης και ευημερίας που θα γίνει εφικτός μέσα από τη συμμετοχή όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων στην εκπαίδευση.

Κομένιος «Μεγάλη Διδακτική» Πριν από περίπου 350 χρόνια (εδώ σε μετάφραση του 1912) γράφει «Εάν τις ερωτήση, τι θα προκύψη, όταν οι χειρώνακτες, οι χωρικοί, οι αχθοφόροι και αυτά τα γύναια γείνωσι σοφοί; Αποκρίνομαι: Εάν η καθολική αυτή μόρφωσις της νεότητος ρυθμισθή προσηκόντως, ουδείς του λαού θα στερήται καλής ύλης διά την εαυτού διάνοιαν, τας επιθυμίας, ορέξεις και εργασίας».

Αλλαγή στη μαθητική πληθυσμιακή δομή Παιδιά με διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο Παιδιά με διαφορετικό πολιτισμικό και γλωσσικό υπόβαθρο Παιδιά διαφόρων θρησκευμάτων Παιδιά με Ειδικές Μαθησιακές Ανάγκες

Ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά Σεβασμός σε Βασικά Ανθρώπινα Δικαιώματα Δικαιώματα στην εκπαίδευση των παιδιών σχολικής ηλικίας που κατοικούν νόμιμα ή/και παράνομα σε μια χώρα. Νομική υποχρέωση του κράτους να προσφέρει εκπαίδευση Ηθική υποχρέωση του σχολείου

Στερεότυπα-Προκαταλήψεις-Διακρίσεις

Δημιουργία Προκαταλήψεων-στερεοτύπων Άγνοια Δύναμη Επίδραση οικογενειακής αγωγής Επίδραση σχολικής αγωγής Επίδραση των ΜΜΕ Κρυφό Αναλυτικό -κώδικας μετάδοσης μηνυμάτων στα παιδιά

Τρόποι αντιμετώπισης των στερεοτύπων και προκαταλήψεων Το ‘συμπάσχειν’ (Εmpathy) Κατανόηση Αυξημένη ευαισθησία Πιθανές επιπτώσεις από διακρίσεις Διάθεση να είμαστε δίκαιες/οι

Διακρίσεις Σεξιστική και Ρατσιστική Ιδεολογία Θύμα της διάκρισης άτομο ορισμένου φύλου: Σεξισμός Θύμα της διάκρισης άτομο διαφορετικής φυλής ή εθνότητας- Ρατσισμός Σεξιστική και Ρατσιστική Ιδεολογία Εμπόδιο στην επίτευξη των στόχων του εκπ. συστήματος Απελευθέρωση του ανθρώπου από τα δεσμά της άγνοιας και του δογματισμού Εμπόδιο στην εκπαίδευση που στοχεύει στην ολοκληρωμένη κατάρτιση του μεγαλύτερου ανθρώπινου δυναμικού προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας

Κοινωνικός αποκλεισμός Υποτιθέμενη κατωτερότητα Αποκλεισμός απόλυτος ή σχετικός από δημόσια και κοινωνικά αγαθά Εκπαίδευση Απασχόληση Συμμετοχή στα κοινά

Ανδροκρατούμενη κοινωνία; Ισότητα των φύλων Κύπρος Ανδροκρατούμενη κοινωνία;

Δείκτες σωστής εκπαιδευτικής πρακτικής Καταπολέμηση κάθε μορφής στερεοτύπων που περιορίζουν ευκαιρίες και επιλογές ζωής με βάση το φύλο του παιδιού Ευαισθητοποίηση εκπαιδευτικών ως προς τις διακρίσεις φύλου -Αποβολή προσωπικών προκαταλήψεων-Διάλογος, συζήτηση πάνω σε προσωπικές εμπειρίες Προσδοκίες εκπαιδευτικών από παιδιά αμφοτέρων των φύλων

Εκπαιδευτικές Πρακτικές Οργάνωση σχολείου Κατάλογοι Φοίτησης, Μαθητολόγια,Κατάλογοι αξιολόγησης κατ’αλφαβητική σειρά Στις συγκεντρώσεις χωρισμός των παιδιών όχι με βάση το φύλο Δασκάλες/Δάσκαλοι για την πρώτη τάξη Δασκάλες/Δάσκαλοι για το μάθημα Οικιακής Οικονομίας Ειδικοί/κες δάσκαλοι/λες για το μάθημα της Φυσικής Αγωγής

Εκπαιδευτικές Πρακτικές(2) Οργάνωση τάξης και μαθημάτων Οργάνωση δραστηριοτήτων, παιγνιδιών με ομάδες και από τα δύο φύλα Όχι ανταγωνιστικές δραστηριότητες μεταξύ των δύο φύλων Αθλητικοί αγώνες με συμμετοχή μικτών ομάδων; Ευαισθητοποίηση εκπαιδευτικών ως προς εικόνες ή/και έντυπο υλικό που ταυτίζουν το κάθε φύλο με συγκεκριμένα επαγγέλματα

Προσδοκίες των δασκάλων Τα κορίτσια δεν έχουν δυσκολίες στα Μαθηματικά Τα αγόρια δεν έχουν δυσκολίες με τα Ελληνικά Όχι μόνο σε κορίτσια μπορεί να ανατεθεί ο εξωραϊσμός και η καθαριότητα της τάξης Όχι μόνο σε αγόρια μπορούν να ανατεθούν χειρωνακτικές εργασίες

Προσδοκίες των δασκάλων(2) Όχι μόνο από τα κορίτσια να αναμένουν οι δασκάλες/δάσκαλοι να έχουν συγυρισμένα τετράδια, να γράφουν καλά γράμματα, με τη δικαιολογία ότι τα αγόρια δεν είναι ‘από τη φύση’ τους συγυρισμένα. Οι δασκάλες/λοι να μην είναι πιο ανεκτικές/οί με τα αγόρια γιατί ‘από τη φύση τους’ είναι πιο άτακτα από τα κορίτσια Στα διαλείμματα τα αγόρια δεσπόζουν της αυλής

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σύνολο παιδαγωγικών αρχών με τις οποίες ρυθμίζονται μέτρα και διαδικασίες που απευθύνονται σε όλα τα μέλη ενός κοινωνικού συνόλου, όπου υπάρχουν διαφοροποιήσεις στη νοοτροπία, στις αντιλήψεις, στον τρόπο ζωής.(Κανακίδου Ε.,Παπαγιάννη Β.,1998) Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι Οι πολιτισμικές διαφορές είναι εμπλουτισμός Ισότητα ευκαιριών για όλους Είναι ενάντια σε κάθε είδους διακρίσεις

Άξονες Διαπολιτισμικού Χαρακτήρα Αγωγής Άξονες Διαπολιτισμικού Χαρακτήρα Αγωγής Α: Διαμόρφωση θετικών αντιλήψεων για τις διαφορές μεταξύ των πολιτισμών Β: Αλληλεγγύη Γ: Σεβασμός άλλων πολιτισμών ως Ισότιμων Δ: Αγωγή στην ειρήνη

Α:Διαμόρφωση θετικών αντιλήψεων για τις διαφορές μεταξύ των πολιτισμών Τα παιδιά να αναγνωρίζουν και να σέβονται τη διαφορετικότητα: Διαφορετικές νοοτροπίες, συνήθειες, συμπεριφορές παιδιών προερχόμενων από άλλους πολιτισμούς Να αναβαθμίζουν τους πολιτισμούς και τις γλώσσες καταπολεμώντας παράλληλα οποιοδήποτε είδος ρατσισμού, στερεότυπου και ξενοφοβίας που προκύπτουν με τη μορφή συμβόλου ή συμπεριφοράς. Να δέχονται τις πολιτισμικές διαφορές ως προτέρημα και να κατανοήσουν τα στοιχεία που τους ενώνουν με τις διαφορετικές πολιτισμικές ομάδες γύρω τους

Αλληλεγγύη Τα προγράμματα να εμπνέουν και να καλλιεργούν την ανθρώπινη ευαισθησία, την αλληλεγγύη και τη συνεργασία Να συμβάλλουν στην διεύρυνση του γνωστικού και συναισθηματικού ορίζοντα του παιδιού Να λαμβάνουν υπόψη το περιβάλλον της ζωής και μάθησης του κάθε παιδιού Να γίνεται προσπάθεια ώστε να εξασφαλίζεται η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του παιδιού και η διαμόρφωση ταυτότητας του ατόμου μέσα από τις σχέσεις του.

Γ: Σεβασμός άλλων πολιτισμών ως Ισότιμων Γ: Σεβασμός άλλων πολιτισμών ως Ισότιμων Η τάξη να λειτουργεί ως κοινωνικό περιβάλλον μάθησης με δύο επίπεδα εκπαιδευτικών διαδικασιών: το παιδαγωγικό, ως καλλιέργεια κοινωνικών σχέσεων, στάσεων αποδοχής και το εκπαιδευτικό με την έννοια της επεξεργασίας των νοητικών διαθέσεων και κλίσεων. Να δίνονται μέσα στα πλαίσια των γνωστικών αντικειμένων, όπως πχ η ιστορία και τα θρησκευτικά, ερεθίσματα και πηγές για ανακάλυψη πολιτισμικών στοιχείων, διαφορών και ομοιοτήτων. 3.Οι μαθητές να μάθουν να βλέπουν ότι κάθε πολιτισμός έχει τις τοπικές, ιστορικές παραλλαγές του, ότι είναι οι συνθήκες που διαφοροποιούν τις ιδιότητες των ανθρώπων και τις σχέσεις μεταξύ τους και όχι οι υποκειμενικές αξιολογήσεις.

Δ: Αγωγή στην ειρήνη Προώθηση της Ευρωπαϊκής Διάστασης. Ενασχόληση με τη πορεία της Ευρώπης, τις πολεμικές συγκρούσεις ανάμεσα στους λαούς της, τις αμοιβαίες προκαταλήψεις και τους τρόπους διαχείρισης των αρνητικών για τη συμβίωση των λαών φαινομένων. Εφαρμογή προγραμμάτων αντιρατσιστικής εκπαίδευσης Προσπάθεια για συνεργασία στον εκπαιδευτικό τομέα με εκπαιδευτικούς της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Αυξημένη παρατηρητικότητα για σοβινιστικά στοιχεία τα οποία πιθανό να συναντήσουν τα παιδιά σε σχολικά εγχειρίδια και τα οποία να χειρίζονται με επιδεξιότητα οι εκπαιδευτικοί.

Εκπαιδευτικές πρακτικές Εκμάθηση της γλώσσας υποδοχής Στάδια εκμάθησης της γλώσσας (Cummins, 1984,2000) Βασικές διαπροσωπικές επικοινωνιακές δεξιότητες –Προφορική Επικοινωνία BICS (Basic Interpersonal Communicative Skills) Ακαδημαϊκή Γλωσσική Αντιληπτική Ικανότητα CALP ( Cognitive Academic Language Proficiency)

Μέθοδοι εκμάθησης της γλώσσας υποδοχής Μέθοδος διδασκαλίας της ελληνικής σαν ξένης γλώσσας Διδασκαλία της Ανάγνωσης Φωνητική Μέθοδος Αντιστοίχηση φωνημάτων της γλώσσας υποδοχής με αυτά της μητρικής (όπου υπάρχουν) Ευκολότερη η ανάπτυξη της αναγνωστικής δεξιότητας όταν γνωρίζουν τον μηχανισμό στη μητρική τους γλώσσα Ανάπτυξη λεξιλογίου μέσω αναγνωσμάτων 3. Σεβασμός στη μητρική γλώσσα των παιδιών. Διδασκαλία της μητρικής γλώσσας

Εκπαιδευτικές Πρακτικές (2) Αναφορά από τους εκπαιδευτικούς σε πολιτισμικά στοιχεία των ξενόγλωσσων παιδιών Καθιέρωση Μέρας Πολιτισμού. Τα ξενόγλωσσα περήφανα για τη καταγωγή τους Η θρησκεία να γίνεται σεβαστή Δυσφημιστικό υλικό για τη θρησκεία, κουλτούρα των ξενόγλ. να αντιμετωπίζεται Ρατσιστική συμπεριφορά από μαθητές εκπαιδευτικούς εις βάρος ξενόγλωσσων παιδιών να αντιμετωπίζεται

Στάση και συμπεριφορά των δασκάλων Συμπάθεια προς τα παιδιά και αυξημένη ευαισθησία στις ανάγκες, σκέψεις, συναισθήματα Ίσες ευκαιρίες μάθησης στα ξενόγλωσσα παιδιά. Όχι χαμηλές προσδοκίες από τα ξεν. παιδιά. Τα μαθησιακά τους προβλήματα έχουν κύρια αιτία τη γλώσσα. Πιο εύκολα επιτυγχάνουν στα Μαθηματικά.

Επικοινωνία με τους γονείς Ενημέρωση των γονιών των ξενόγλωσσων παιδιών για το περιεχόμενο των ανακοινώσεων που στέλλονται στο σπίτι. Ενημέρωση για τη πρόοδο των παιδιών με μεταφραστή Ενθάρρυνση των γονιών για συμμετοχή στους Συνδέσμους Γονέων

Σοβινιστικά στοιχεία στα σχολικά βιβλία Αναλυτικό πρόγραμμα απαλλαγμένο από σοβινιστικά στοιχεία Ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών ως προς την ύπαρξη σοβινιστικών στοιχείων στα σχ. βιβλία Αυξημένη παρατηρητικότητα όσον αφορά τα βιβλία της Ιστορίας.

Ευημερία Ευημερία λοιπόν, πνευματική και υλική, για τους ανθρώπους του μόχθου και ιδιαίτερα για εκείνους που τη στερούνται εξαιτίας της καταγωγής τους, θα είναι το αποτέλεσμα εάν όλοι οι άνθρωποι αποκτήσουν πρόσβαση στη μόρφωση και εάν η μόρφωσή τους οργανωθεί με τον κατάλληλο τρόπο.