Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821 – 1936)
Β. ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ (1844 – 1880) ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1844
Η ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ 1843/1844 Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843 (Δ. Καλλέργης, Μακρυγιάννης, Ανδρέας Μεταξάς) ↓ Σύνταγμα του 1844 Κύριο ζητούμενο του συντάγματος ο περιορισμός των εξουσιών του βασιλιά Όθωνα → από την απόλυτη μοναρχία στη συνταγματική Ενεργότερος ρόλος των κομμάτων Αποσαφήνιση των πολιτικών και ιδεολογικών τους αντιλήψεων
Συνταγματικές ρυθμίσεις 1. ισότητα απέναντι στο νόμο 2. απαγόρευση της δουλείας 3. το απαραβίαστο του οικογενειακού ασύλου 4. η ελευθερία γνώμης 5. η προστασία της ιδιοκτησίας 6. η δωρεά εκπαίδευση Πρόβλημα : Δεν κατοχυρώθηκε συνταγματικά το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι.
Συνταγματική μοναρχία Συμμετοχή του βασιλιά στη νομοθετική εξουσία (όμως καμιά πράξη του δεν έχει ισχύ χωρίς την προσυπογραφή του αρμόδιου υπουργού) Ο βασιλιάς αρχηγός του κράτους και αρχηγός του στρατού Καθολική ψηφοφορία για τους άνδρες με ελάχιστους περιορισμούς (παγκόσμια πρωτοτυπία) Εκλογική διαδικασία → θετική ψήφο σε υποψήφιους διαφορετικών Συνδυασμών Ίδρυση Βουλής και Γερουσίας (ισόβια μέλη, διοριζόμενα από το βασιλιά)
Θετικά - αρνητικά Δικαίωμα καθολικής ψηφοφορίας → προϋπόθεση για τη συμμετοχή των πολιτών στο δημόσιο βίο, διεκδίκηση συμφερόντων Δεν υπήρξε συνταγματική πρόβλεψη για τη λειτουργία των κομμάτων Η λειτουργία των κομμάτων ήταν περισσότερο προϊόν μιας ηγετικής ομάδας Μίμηση δυτικών προτύπων → παραμόρφωσή τους λόγω του μικρού βαθμού ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας
Ο κοινοβουλευτισμός στην Ελλάδα Ρίζωσε/ αναγκαιότητα της εποχής Ακολούθησε δικούς του δρόμους (ανταποκρίθηκαν στις ιδιαίτερες ανάγκες, προβλήματα και αιτήματα της ελληνικής κοινωνίας) Πολιτική ενεργοποίηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού Σταδιακή συγκρότηση ενός κράτους δικαίου Δεν μπορούν να χαρακτηριστούν με τους σημερινούς όρους (δεξιά – αριστερά, προοδευτικό – συντηρητικό)