1 Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών: Αναζητώντας λύσεις Κοινωνία της Πληροφορίας: «Έχει αγώνα αύριο!» Γιάννης Καλογήρου Επ. Καθηγητής ΕΜΠ τ. Ειδικός Γραμματέας ΚτΠ στο Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών ÁèÞíá, 13/5/2004
2 Ο χαρακτήρας της Κοινωνίας της Πληροφορίας Είναι πρωτίστως Κοινωνία. Δηλαδή: άνθρωποι και ανθρώπινα δίκτυα, θεσμοί, διαδικασίες, νοοτροπίες. Η τεχνολογία, όσο εντυπωσιακή και αν είναι, παραμένει το μέσο. Αναδύεται μέσα από ένα σύνολο μετασχηματισμών που συντελούνται και επηρεάζουν τον τρόπο που εργαζόμαστε, μαθαίνουμε και ζούμε Δεν περιορίζεται στην αναγκαία εισαγωγή τεχνολογικών συστημάτων και την απαραίτητη ανάπτυξη των τεχνολογικών υποδομών αλλά στην ουσιαστική αξιοποίησή τους στις λειτουργίες της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο μετασχηματισμός αυτός που κινείται από τις ΤΠΕ απαιτεί συμπληρωματικές: –Οργανωτικές και θεσμικές αλλαγές στο κράτος και στους οργανισμούς –Αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας και της επιχείρησης –Και κυρίως αλλαγές στις νοοτροπίες και τις συμπεριφορές Η δύναμη της βασίζεται στην αμφίδρομη σχέση της κοινωνίας με την τεχνολογία και τη διεύρυνση της δυνατότητας πρόσβασης και διαχείρισης της γνώσης
3 Το ζητούμενο για την ανάπτυξη της ΚτΠ Το ΕΠ ΚτΠ εργαλείο για την ανάπτυξη της Κοινωνίας της Πληροφορίας και όχι αυτοσκοπός Δημόσια Παρέμβαση, Δυναμική της αγοράς, Κοινωνική Δυναμική Όχι μόνο απορρόφηση των πόρων του ΕΠ ΚτΠ αλλά και –Αποδοτική και αποτελεσματική χρήση των πόρων που διατίθενται –Υποδοχή των έργων με την προώθηση των συμπληρωματικών αλλαγών και ενεργειών που απαιτούνται –Αξιοποίηση, πολυχρηστικότητα και βιωσιμότητα των υποδομών που δημιουργούνται –Δημιουργία μηχανισμών υποστήριξης και ανθρώπινων δικτύων –Κινητοποίηση των επιχειρήσεων πληροφορικής και επικοινωνιών, του αντίστοιχου επιστημονικού και ερευνητικού δυναμικού της χώρας και των χρηστών
4 Η πρόοδος της ανάπτυξης της Κοινωνίας της Πληροφορίας στη χώρα μας το 2003 Αύξηση της χρήσης του Ιντερνετ Από 1 στους 10 Έλληνες (2001) σε 1 στους 5 Έλληνες (2002) και φέτος:1 στους 4 Έλληνες ηλικίας ετών Πολύ ενθαρρυντική η εικόνα των νέων : 1 στους 2 Έλληνες ηλικίας ετών είναι (2003) χρήστης Ιντερνετ, όταν δύο χρόνια πριν (2001) ήταν 1 στους 4. Πρόβλημα στους άνω των 65 ετών Το 15,2% των ελληνικών νοικοκυριών έχει σύνδεση στο Ιντερνετ (έναντι 12,4% πέρσι). Με βάση τη δηλωμένη πρόθεση σύνδεσης αυτών που δεν διαθέτουν σήμερα σύνδεση το ποσοστό (αν επιβεβαιωθούν οι προθέσεις), μπορεί να φτάσει το 24%.
5 Η πρόοδος της ανάπτυξης της Κοινωνίας της Πληροφορίας στη χώρα μας το 2003 Υψηλός βαθμός υιοθέτησης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στις 500 από τις 1000 μεγαλύτερες επιχειρήσεις ((το 64,8% του δείγματος είναι ΜΜΕ) –το 99,8% του δείγματος έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο εδώ και 5 χρόνια, 80% διαθέτουν εταιρική ιστοσελίδα ήδη τα τελευταία τρία χρόνια –Το 60% δηλώνει ενδιαφέρον για σύνδεση σε υψηλότερες ταχύτητες, αν και ακόμα μόλις το 0,4% των επιχειρήσεων έχει σύνδεση ADSL. Ταχεία σύγκλιση στη διάχυση των νέων τεχνολογιών στις ΜΜΕ ατόμων με τις αντίστοιχες Ευρωπαϊκές: –92% κατοχή Η/Υ (έναντι 94%), 74% σύνδεση στο Internet (έναντι 83%), 39% με website (έναντι 52%). Πρόβλημα στις πολύ μικρές ΜΜΕ (<10 άτομα):Υστερούν ακόμα
6 Η πρόοδος του ΕΠ ΚτΠ το 2003: Το 2003 ήταν μια καλή και παραγωγική χρονιά Το 2003 το πρόγραμμα μπήκε σε τροχιά επιτάχυνσης- χρονιά των πολλών εντάξεων και προκηρύξεων –Καλύφθηκε πρόσθετη απόσταση μεγαλύτερη με αυτή που είχαμε διανύσει τα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής του Προγράμματος με όρους εντάξεων και δαπανών –Ο ρυθμός υλοποίησης του Προγράμματος για την Κοινωνία της Πληροφορίας το 2003 σε σύγκριση με το σύνολο του Γ ΚΠΣ ήταν κατά τέσσερις φορές μεγαλύτερος με όρους ενταγμένων έργων, τρεις φορές μεγαλύτερος με όρους δαπανών και περίπου ίσος με όρους συμβάσεων. –Υπερκαλύφθηκαν οι στόχοι του Προγράμματος Επιτάχυνσης (Crash) για το 2003 –Επιτεύχθηκε η εισροή στο Πρόγραμμα πρόσθετων πόρων ύψους 158,5 εκατ ευρώ
7 Υψηλός στόχος κάλυψης δαπανών με βάση τον κανόνα Ν+2 που έχει συμφωνηθεί από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή –Σωρευτικές δαπάνες ύψους 648,7 εκατ ευρώ να ολοκληρωθεί η διαδικασία ένταξης έργων σε όλους σχεδόν τους τομείς Απαιτητικοί στόχοι συμβάσεων και προκηρύξεων έργων –Επιπλέον συμβάσεις ύψους 550 εκατ ευρώ ώστε τελικά οι συμβάσεις να ανέλθουν σε 1000 εκατ ευρώ –Ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης έργων σε όλους σχεδόν τους τομείς Ξεπέρασμα επιβραδύνσεων που δημιουργούνται από τη διεξαγωγή μέσα στο 2004 τριών σημαντικών γεγονότων (εκλογές, ευρωεκλογές, ολυμπιακοί αγώνες) Η πρόοδος του ΕΠ ΚτΠ το 2004: Έτος υψηλών προσδοκιών και απαιτήσεων (Συνέντευξη τύπου: Νοέμβριος 2003)
8 Απόθεμα υλοποίησης έργων ΕΠ ΚτΠ το 2004 (Στοιχεία ) Σε φάση υπογραφής συμβάσεων: 14 έργα ή προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 226 Μ (8%) Σε διαδικασία αξιολόγησης:85 έργα ή προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 459 Μ (16%) Ανοιχτές Προκηρύξεις:17 έργα ή προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 158 Μ (6%) Νέες Εντάξεις προς υπογραφή: 275 έργα ή προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 96,73 Μ (3,4%)
9 Απόθεμα υλοποίησης έργων ΕΠ ΚτΠ το 2004 (Στοιχεία ) Σε φάση υπογραφής συμβάσεων: 14 έργα ή προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 226 Μ (8%) Σε διαδικασία αξιολόγησης:85 έργα ή προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 459 Μ (16%) Ανοιχτές Προκηρύξεις:17 έργα ή προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 158 Μ (6%) Νέες Εντάξεις προς υπογραφή: 275 έργα ή προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 96,73 Μ (3,4%)
10 Ενδεικτικός κατάλογος έργων που αναμένεται να συμβασιοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα Υγεία –Ανάπτυξη ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων 35 Μ Δικαιοσύνη –Σύστημα διαχείρισης ποινικών μητρώων σε 6 πόλεις 12 Μ Μεταφορές –Συστήματα τηλεματικής σε εποπτευόμενους οργανισμούς 26 Μ Οικονομία Πληροφοριακά συστήματα και συμβουλευτικές υπηρεσίες 10,6 Μ
11 Τα προβλήματα στη πορεία προς τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό της χώρας Απουσία στήριξης της διοίκησης για την προώθηση του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού Εμφύτευση πληροφοριακών συστημάτων Αντίσταση του ανθρώπινου κεφαλαίου στην αλλαγή –Αδυναμία κινητοποίησης και δυσκολία διαχείρισης του ανθρώπινου κεφαλαίου –Μικρό ποσοστό εξειδικευμένων χρηστών Σχεδιασμός μεγάλων πληροφοριακών συστημάτων –Αδυναμία προσδιορισμού των πραγματικών αναγκών των χρηστών Απουσία στενών δεσμών συνεργασίας των φορέων υποδοχής με τον φορέα υλοποίησης των πληροφοριακών συστημάτων Βαρύ θεσμικό πλαίσιο και μεγάλος κύκλος υλοποίησης των έργων
12 Στρατηγικές κατευθύνσεις προώθησης του Προγράμματος και ανάπτυξης της ΚτΠ Οργανωτικές βελτιώσεις και αλλαγές –Διασφάλιση του ενιαίου ισχυρού συντονισμού και της ταυτόχρονης αποκεντρωμένης αποτελεσματικής και αποδοτικής υλοποίησης του Προγράμματος –Ενίσχυση της Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε, που έχει αναλάβει σημαντικό βάρος στην υλοποίηση έργων του Προγράμματος –Ολοκλήρωση των διαδικασιών στελέχωσης του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας
13 Στρατηγικές κατευθύνσεις προώθησης του Προγράμματος και ανάπτυξης της ΚτΠ Αποκεντρωμένη υλοποίηση και κινητοποίηση πυρήνων γνώσης και ανθρώπινων δικτύων σε όλους τους χώρους Ισχυρή δέσμευση κάθε εμπλεκόμενου φορέα στο ανώτατο δυνατό επίπεδο διοίκησης και λήψης αποφάσεων –Θέσπιση υπευθύνου για την Κοινωνία της Πληροφορίας σε κάθε Γενική Γραμματεία –Συγκρότηση ανθρώπινων δικτύων και πυρήνων γνώσης σε κάθε φορέα Η κινητοποίηση και η κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού και η υλοποίηση των απαιτούμενων οργανωτικών και διοικητικών προσαρμογών
14 Στρατηγικές κατευθύνσεις προώθησης του Προγράμματος και ανάπτυξης της ΚτΠ Αλλαγές στις διαδικασίες –Εμπέδωση των νέων διαδικασιών συγκρότησης έγκυρων μητρώων αξιολογητών με αξιοκρατικά, διαφανή και αδιάβλητα κριτήρια κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα όπως στις Διακομματικές Επιτροπές, τη Διαχειριστική Αρχή και την ΚτΠ ΑΕ. –Ανασυγκρότηση της σύνθεσης των δύο Διακομματικών Επιτροπών για τα έργα «Σύζευξις» και “Police On Line” –Περαιτέρω ηλεκτρονικοποίηση των διαδικασιών και τη ολοκληρωμένη διεκπεραίωση των συναλλαγών ηλεκτρονικά πχ ηλεκτρονική υποβολή προτάσεων έργων από τον ιδιωτικό τομέα στο Πρόγραμμα «Επιχειρείτε Ηλεκτρονικά» (Β κύκλος) –Ελαχιστοποίηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών για τη συμμετοχή επιχειρήσεων σε διαγωνισμούς του δημοσίου
15 Στρατηγικές κατευθύνσεις προώθησης του Προγράμματος και ανάπτυξης της ΚτΠ Αλλαγές στα μέσα –Αξιοποίηση βέλτιστων πρακτικών υλοποίησης έργων στις άλλες χώρες- μέλη –Υιοθέτηση εναλλακτικών μεθόδων υλοποίησης των έργων για την ταχεία ολοκλήρωση τους (πχ outsourcing) –Διασφάλιση της τεχνικής και επιχειρησιακής διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων και την παροχή ηλεκτρονικών σε πραγματικό χρόνο υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.