ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ iBYZANTINE: Χρήση Προηγμένων Εφαρμογών Συστημάτων Υπερμέσου για την Παροχή Υπηρεσιών Εξατομικευμένης Πλοήγησης και Εκμάθησης σε Εικονικά Βυζαντινά Μουσειακά Περιβάλλοντα Επιστημονικός Υπεύθυνος για το έργο: Δ. Μαρτάκος Επιστημονικοί Υπεύθυνοι για το Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας: Μ. Παναγιωτίδου, Σ. Καλοπίση- Βέρτη Νέοι Ερευνητές-Υποψήφιοι Διδάκτορες: Χ. Διαμαντή, Ι. Κονταξάκης, Δ. Μουρελάτος, Γ. Φουκανέλη Έμπειροι Ερευνητές: Δ. Χαρίτος, Ερευνητές: Α. Ανδρέου, Θ. Πατσαλού, Ν. Φύσσας Σκοπός της έρευνας είναι η ανάπτυξη εμπλουτισμένου εικονικού περιβάλλοντος πλοήγησης σε αντικείμενα ιστορικής κα πολιτιστικής αξίας. Κύριος στόχος είναι η υλοποίηση ενός συστήματος που θα παρέχει σε ένα μεγάλο αριθμό γεωγραφικά διεσπαρμένων ατόμων, τη δυνατότητα να γνωρίσουν πτυχές της ιστορίας μέσα από την παρουσίαση αντικειμένων ιστορικής αξίας που εκθέτονται σε διαφόρους μουσειακούς χώρους ή λόγω τις ευαισθησίας τους, δεν εκθέτονται καν. Η βασική φιλοδοξία της ερευνητικής προσπάθειας είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος βασισμένου σε τεχνολογίες υπερμέσου και κατανεμημένων συστημάτων το οποίο: Θα εξασφαλίσει την διατήρηση αντικειμένων ιστορικής αξίας. Θα καταγράψει σημαντικές πληροφορίες που αφορούν ιστορικά αντικείμενα με σκοπό να υποστηρίξει την μελέτη τους από ερευνητές και να εμπλουτίσει την ψηφιοποιημένη εικόνα τους με μεταπληροφορία χρήσιμη για την αρχαιολογική μελέτη τους. Θα εξασφαλίσει για ένα μεγαλύτερο, γεωγραφικά διεσπαρμένο κοινό, δυνατότητα και ευκολία πρόσβασης σε στοιχεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Σκοπός Στοιχεία έργου iBYZANTINE Κωδικός έργου: 01EΔ463 Ανάδοχος: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Δράση: Πρόγραμμα Ενίσχυσης Ερευνητικού Δυναμικού ΠΕΝΕΔ 2001 Μέτρο: 8.3 Αρμόδια Διεύθυνση ΓΓΕΤ: Δ/νση Υποστήριξης Ερευνητικών Προγραμμάτων Αποβλέπουμε στην ανάπτυξη προηγμένου κατανεμημένου συστήματος υπερμέσου που θα παρέχει εξατομικευμένες ξεναγήσεις σε εικονικά μουσειακά περιβάλλοντα και θα δίνει τη δυνατότητα να αλληλεπίδρασης με τα ψηφιοποιημένα αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς που εκθέτονται σε αυτά. Οι ξεναγήσεις θα συνοδεύονται από την παροχή μετα- πληροφορίας με τη μορφή video, ήχου, εικόνας και κειμένου. Ταυτόχρονα, το σύστημα θα λειτουργεί σαν εργαλείο καταγραφής των αντικειμένων που φυλάσσονται στα μουσεία. Επιπλέον, το σύστημα παρέχοντας προηγμένες υπηρεσίες βασισμένες σε τεχνολογίες αλληλεπίδρασης (interaction) θα προσφέρει στο χρήστη ψυχαγωγία και γνώση. Το σύνολο των εμπλεκόμενων χρηστών του συστήματος περιλαμβάνει: · Ερευνητές Αρχαιολογίας-Ιστορίας και Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, για τα οποία το σύστημα θα αποτελέσει εργαλείο καταγραφής, αναζήτησης και μελέτης της Ιστορίας. · Μουσειακά Ιδρύματα (μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι) που θα τους δοθεί η δυνατότητα να εκθέσουν τα αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς σε ευρύτερο κοινό. Τα ιδρύματα που θα κάνουν χρήση του συστήματος θα είναι σε θέση να διαχειρίζονται τα ψηφιοποιημένα αντικείμενα και τις εξατομικευμένες ξεναγήσεις. Συμμετέχοντες φορείς: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών & Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ίδρυμα Όρους Σινά Σχήμα 1: Η γενική αρχιτεκτονική του συστήματος. Διαδίκτυο (Internet) Βάση Δεδομένων Εργαλείο δημιουργίας περιεχομένου Σύστημα διαχείρισης Υπερμέσου Εξυπηρέτης (Server) Υποσ ύστη μα διαχεί ρισης επικοι νωνία ς Διεπαφή χρήστη Υποσύστημα Αναπαράστασης Εικονικής Πραγματικότητας Απομακρυσμένος χρήστης (Client) Το Πληροφοριακό Μοντέλο Προφίλ Χρήστη, υπεύθυνο για τη διατήρηση της πληροφορίας που σχετίζεται με την εικόνα του χρήστη. Η εικόνα- προφίλ δημιουργείται από το σύστημα κατά τη διαδικασία εγγραφής του χρήστη σε αυτό και ανανεώνεται συνεχώς βάσει των επιλογών που αυτός κάνει κατά τις πλοηγήσεις του. Το Πληροφοριακό Μοντέλο Περιεχομένου και Ταξινόμησης Πολυμέσου (ΠΜΠΤΠ) που ευθύνεται για την φύλαξη των δεδομένων που σχετίζονται με την πληροφορία υπερμέσου του συστήματος και την ταξινόμησή της. Το περιεχόμενό του αποτελεί μετα-πληροφορία. Οι διαφορετικοί τύποι πληροφορίας μπορεί να είναι: Το Ψηφιοποιημένο Ιστορικό Αντικείμενο Το Περιβάλλον Εικονικής Πραγματικότητας (QTVR) Η Μετά-πληροφορία Ήχου (Audio meta-data) Η Μετά-πληροφορία Video (Streaming Video meta-data) Η Μετά-πληροφορία Εικόνας (Image meta-data) Η Μετά-πληροφορία Κειμένου (Text meta-data) Το Πληροφοριακό Μοντέλο Ξενάγησης, που ευθύνεται για την φύλαξη της πληροφορίας που σχετίζεται τη δομή και το περιεχόμενο μιας συγκεκριμένης ξενάγησης. Το πληροφοριακό μοντέλο Η αρχιτεκτονική του συστήματος Οφέλη Συσχετίζει τα αντικείμενα του Πληροφοριακού Μοντέλου Περιεχομένου και Ταξινόμησης με τη σειρά παρουσίασης τους κατά τη ξενάγηση. Το μοντέλο αυτό μπορεί να περιέχει επίσης κανόνες ικανούς να ανανεώσουν δυναμικά το περιεχόμενο της ξενάγησης με νέο υλικό. Το Πληροφοριακό Μοντέλο Τεκμηρίωσης, υπεύθυνο για τη διατήρηση της πληροφορίας σε μορφή εγγράφων, που σχετίζεται με σημειώσεις που αφορούν τα εκθέματα, ιστορικές- αρχαιολογικές πληροφορίες, πληροφορίες για τα μνημειακά ιδρύματα ή ότι άλλο σχετικό. Το Πληροφοριακό Μοντέλο Τεκμηρίωσης θα αποτελέσει τη βάση πληροφοριών για τους μελετητές των εκθεμάτων.