Αντικριστές πόρτες στη γνώση» Σαφής σύνδεση της επίσκεψης στο Μουσείο, «Μουσείο – Σχολείο Αντικριστές πόρτες στη γνώση» Σαφής σύνδεση της επίσκεψης στο Μουσείο, με το Αναλυτικό Πρόγραμμα (Διαθεματική –πολυθεματική προσέγγιση του θέματος) Φωτογραφίες από το αρχείο του Λεβέντειου Δημοτικού Μουσείου, από το αρχείο Πολιτιστικού Ομίλου MARFIN LAIKI και από το αρχείο των Μουσειοπαιδαγωγών

Επίσκεψη στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Τέχνη Γεωγραφία Οικοκυρικά Ιστορία Γνωρίζω, δεν ξεχνώ και αγωνίζομαι Θεατρική Αγωγή Επίσκεψη στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Εnglish Language Θρησκευτικά Φυσική Αγωγή Μαθηματικά Σχεδιασμός και Τεχνολογία Επιστήμη Γλωσσικό Μάθημα Μουσική

στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο για την E΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου Μουσειοπαιδαγωγοί: Κλειώ Φλουρέντζου Ειρήνη Στυλιανίδου Χαρά Μακρυγιάννη

Γλώσσα Ενότητα 2 «Πόλη και πολιτισμός» Ερωτήσεις (σελ. 29) Η πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης (φυλλάδιο Νομαρχιακής Επιτροπής) - Ερωτήματα (Αντίστοιχο έντυπο Δήμου Λευκωσίας) Συγγραφή κειμένου (σελ. 30) Συλλέξτε υλικό από ενημερωτικά φυλλάδια και γράψτε ένα κείμενο που να περιέχει όλες τις πληροφορίες για ένα πολιτιστικό κέντρο που υπάρχει στον τόπο σας. π.χ. Ποιο είναι, πότε χτίστηκε, ποια η σημασία του για τον πολιτισμό. (Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο)

«Το παραπάνω κολάζ απεικονίζει εκδηλώσεις με μορφές σύγχρονης τέχνης. Κολλάζ (σελ. 32) «Το παραπάνω κολάζ απεικονίζει εκδηλώσεις με μορφές σύγχρονης τέχνης. Ποιες είναι αυτές; Χωριστείτε σε ομάδες και φτιάξτε το δικό σας κολάζ με φωτογραφίες, κείμενα και εκδηλώσεις που γίνονται για παιδιά ή για μεγάλους στην πόλη σας» Κολλάζ με όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που θα γίνουν στην πόλη μας .

Μελέτη χάρτη της Λευκωσίας Διαδρομές στην πόλη (σελ. 33) (χάρτης με γραμμές λεωφορείων, οδοί με ονόματα σπουδαίων ανθρώπων που έζησαν στη Λευκωσία, έρευνα γι΄αυτούς, πλατεία, δημαρχείο, μουσείο, θέατρο, εκκλησίες και άλλα σημαντικά κτίρια) Περιγραφή Τετράδιο εργασιών (σελ. 25) «Μια ηλιόλουστη μέρα αποφασίζετε να κάνετε με την Άλκηστη μια βόλτα στην πόλη. Παίρνετε το λεωφορείο και ξεκινάτε. Περιγράψτε τη διαδρομή που κάνετε με το λεωφορείο. Τα συννεφάκια θα σας βοηθήσουν στην περιγραφή σας». (Όνομα πόλης, κτίρια, συναισθήματα, σκέψεις, εντυπώσεις)

Κυπριακό Ανθολόγιο Το χρονικό του Γεώργιου Βουστρώνιου (Φραγκοκρατία, σ. 19) Χρονικόν του Λεόντιου Μαχαιρά (Φραγκοκρατία σ. 21) Ιστορία της νήσου Κύπρου (Τουρκοκρατία, σ. 27) Κομμένα φτερά (1205-1218 μ.Χ.) (Φραγκοκρατία σ. 36 ) Η 9η Ιουλίου 1821 (Τουρκοκρατία σ. 105) Λαογραφία (Ο Διγενής και η Ρήγαινα)

Γνωρίζω, δεν ξεχνώ και αγωνίζομαι Κατεχόμενα μνημεία Βυζαντινές εκκλησίες (Παναγίας της Κανακαριάς – Αντιφωνητή) Κάστρα του Πενταδακτύλου (Βουφαβέντο, Καντάρας, Αγ. Ιλαρίωνα) Αββαείο του Μπέλαπαϊς Άγιος Νικόλαος (Αμμόχωστο) Αγία Σοφία (Λευκωσία) Τείχη / Κάστρο της Αμμοχώστου

Εισήγηση για μεταφορά στην ύλη της Ε΄ τάξης Ιστορία Βυζαντινή αυτοκρατορία Η βυζαντινή Κύπρος (σελ. 115) Σταυροφορίες (Γ΄ Σταυροφορία) Ισαάκιος και Ριχάρδος (Ναΐτες) Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας Φρούριο Κολοσσίου Ενετοκρατία (1489) Εισήγηση για μεταφορά στην ύλη της Ε΄ τάξης «Ιστορία της Κύπρου» Α. Πολυδώρου «Εκκλησία της Κύπρου» (Κόκκινο βιβλίο)

Θρησκευτικά «Οι Χριστιανοί στον αγώνα της ζωής» «Εκκλησία της Κύπρου» Ο Άγιος Νεόφυτος ο Έγκλειστος Ιστορικοί σταθμοί της Εκκλησίας της Κύπρου (Βυζαντικά χρόνια, Φραγκοκρατία, Τουρκοκρατία) Ιστορικά μοναστήρια Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου Ιερά Μονή Χρυσορρογιάτισσας Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου Ιερά Μονή Σταυροβουνίου Ιερά Μονή Τροοδίτισσας

Κατεχόμενες Βυζαντινές Εκκλησίες Κατεχόμενες Βυζαντινές Εκκλησίες “Η ομορφιά και τα μυστικά μιας βυζαντινής εικόνας» σελ. 72 Έρευνα στις τοπικές εκκλησίες για εικόνες με δωρητές

Γεωγραφία Εξοικείωση με την ιδέα της συνεχούς αλλαγής. Σύγχρονο / παλιό Κοινωνική ζωή Σύνθεση πληθυσμού Αλλαγές και προβλήματα Πολιτιστική κληρονομιά Σύγκριση φωτογραφικού υλικού (ενδυμασίες/κτίρια)

Κεφάλαιο 45 Μελέτη χάρτη Χρήση γεωγραφικών συμβόλων και εννοιών (Χρήση του χάρτη της Λευκωσίας για να φτάσουν οι μαθητές στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο: «Κυκλοφορώ με ασφάλεια») Κεφάλαιο 45 Ελληνικό εγχειρίδιο Κύπρος: το ανθρωπογενές περιβάλλον Εντοπίζουν στοιχεία που ενώνουν την Κύπρο με τη βυζαντινή ιστορία

Παραδοσιακές συνταγές ______________ Από τα βυζαντινά χρόνια Οικοκυρικά Γνωριμία με τη λαϊκή ενδυμασία, τέχνη και παράδοση “Κουμανταρία”: Έτσι βάφτισαν οι Φράγκοι το κυπριακό κρασί (Έρευνα) Παραδοσιακές συνταγές ______________ Από τα βυζαντινά χρόνια μυζήθρα με το μέλι και καρύδια Από τα χρόνια των Οθωμανών μαχαλεπί μπακλαβάς

Η Μουσική της Αναγέννησης (1450 - 1600) Μουσικές ακροάσεις (σελ. 100) Τη Υπερμάχω Ρ. Μελωδού: Η Παρθένος σήμερον Μ. Πρωτοψάλτου: Δοξολογία Παραδοσιακά μουσικά όργανα (λαούτο, ούτι, βιολί, πιθκιάβλι) Δημοτικά τραγούδια Αμανές Η Βυζαντινή Μουσική μας παράδοση Σπουδαίοι υμνογράφοι της εκκλησίας μας

Ο μύθος της Μελουζίνης Κεφάλαιο 25 Μουσικό Δράμα Απόδοση του δράματος Στιχοθεσία του μύθου Μελοποίηση του μύθου Μουσική υπόκρουση Ο μύθος βασίζεται στο βιβλίο του Jean d’ Arras, το οποίο γράφτηκε στα 1392 και σχετίζεται με μια πτυχή από την παράδοση της Λευκωσίας. Λεπτομέρειες στην Ιστοσελίδα Μουσειακής Αγωγής

Σχεδιασμός και Τεχνολογία Κατασκευή παντογνώστη «Τα τείχη της Λευκωσίας» Προμαχώνας Πύλη Αμμοχώστου Πύλη Πάφου Πύλη Κερύνειας Πεδιαίος Αγία Σοφία Τάφρος Σημείο άλωσης της πόλης Κατασκευή προσωπείου Αικατερίνη Κορνάρο Δουλοπάροικος Θεατρική αγωγή «Αυτοσχεδιασμός» «Εργαστήρι γραφής» Συγγραφή σεναρίου «Από το κείμενο στη δράση» «Σκηνικό – κοστούμι» Επιστήμη (Ηλεκτρικό κύκλωμα)

Εnglish Language Habits (use to, didn’t use to) Αναφορά σε γεγονότα του παρελθόντος Describing people’s appearance Σύνθεση βιογραφιών Περιγραφή χώρου Περιγραφή αντικειμένων Παραθετικά των επιθέτων Συγκρίσεις Unit 23 Go staight on Use the map below and work in pairs. Asking and giving directions Talking about distance

Μαθηματικά 1489 1192 Παράλληλες και κάθετες ευθείες Συμμετρία (χρήση του χάρτη της Λευκωσίας) Αποστάσεις (cm Km) Μαθηματικά Συμμετρία (τείχη, ναοί, βυζαντινό κύπελλο) Κατασκευή Ιστορικής Γραμμής 1489 1192 1571 Βυζαντινά χρόνια Φραγκοκρατία Ενετοκρατία Τουρκοκρατία Σήμερα 2007 Γραφικές Παραστάσεις Πληθυσμός Εμπορεύματα Προβλήματα με τις χρονολογίες

Σχετικές επισκέψεις Λευκωσία Εποχή του χαλκού: Αγ. Παρασκευή, περιοχή ΠΑΣΥΔΥ, περιοχή Αρχιεπισκοπής, Ρωμαϊκή – Βυζαντινή εποχή: Καστελιώτισσα, Βυζαντινό Μουσείο (Αρχιεπισκοπή) Φραγκοκρατία: Αγ. Σοφία (Πύργος του Σιακόλα) , Παλάτι Λουζινιανών Ενετοκρατία: Τείχη, προμαχώνες, Πύλες, Ποταμιά (αρχοντικό Αικατερίνης Κορνάρο) Τουρκοκρατία: Υδραγωγείο κοντά στο άγαλμα της Ελευθερίας, Τέμενος Μπαϊρακτάρη, χάνια, Λουτρά της Εμερκές, Οικία Χ΄Γιωργάκη Κορνέσιου, παλιά Αρχιεπισκοπή (Μουσείο Λαϊκής Τέχνης), αρχοντικό της οδού Αξιοθέας (Συλλογή από κάρτες, φωτογραφίες για πινακίδα ή ομαδική εργασία στον υπολογιστή - παρουσίαση) Σχετικές επισκέψεις Λευκωσία

Η γωνιά του Μουσείου 1. Επιλογή θέματος 2. Τίτλος έκθεσης 3. Έρευνα για συλλογή αντικειμένων 4. Επιλογή αντικειμένων (φωτογραφίες, κάρτες, ποιήματα, ημερολόγια. εικόνες, ταινίες, αντικείμενα) 5. Πληροφοριακά στοιχεία για το κάθε αντικείμενο 6. Αισθητική παρουσίαση της έκθεσης 7. Διοργάνωση παρουσίασης της έκθεσης (αφίσα, προσκλήσεις προς συμμαθητές, δασκάλους, γονείς, γειτονικά σχολεία) Προσωπική συλλογή

Προτάσεις στο θέμα των εικαστικών εικαστικά Προτάσεις στο θέμα των εικαστικών για την Ε’ τάξη ως επέκταση του προγράμματος «Λέδριος-Λευκωσιάτης-Χωραΐτης:η πόλη μου κι εγώ» που αναπτύσσεται στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο στη Λευκωσία

Οι εισηγήσεις εικαστικής προέκτασης του θέματος που αφορά στην επίσκεψη των παιδιών στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο αναφέρονται στα μαθήματα της ‘Τέχνης’ και του ‘Σχεδιασμού και Τεχνολογίας’. Οι προεκτάσεις σχετίζονται, είτε με τα αυθεντικά αντικείμενα που τα παιδιά έχουν έρθει σε επαφή μαζί τους μέσα από τις προθήκες του μουσείου, είτε με αντικείμενα, γεγονότα, καταστάσεις και χαρακτήρες που τα παιδιά έχουν γνωρίσει μέσα από τις διάφορες χρονικές περιόδους κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του εκπαιδευτικού προγράμματος.

Χρονικές περίοδοι που αναφέρονται κατά τη συμμετοχή των μαθητών στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Λέδριος-Λευκωσιάτης-Χωραΐτης: η πόλη μου κι εγώ» Χαλκολιθική εποχή Βυζαντινά χρόνια  Χρόνια Φράγκων  Χρόνια Ενετών  Χρόνια Οθωμανών

τη δημιουργικότητά σου... υφάσματα μπογιές ψηφίδες κάρβουνο μολύβι πέτρα χρώματα πηλός Άσε ελεύθερη τη φαντασία και τη δημιουργικότητά σου...

Δημιουργικές ιδέες ...με τα μολύβια ...το κάρβουνο ...τις μπογιές ...τα χρώματα

Με μολύβι, κάρβουνο, μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, παστέλ, κιμωλίες, μπογιές, τα παιδιά σχεδιάζουν και χρωματίζουν Το βυζαντινό ζευγάρι νεονύμφων. Πάνω στα ήδη έτοιμα άβαφα κύπελα ή άλλα αγγεία ζωγραφίζουν (ακρυλικό,τέμπερα, λαδομπογιά, χρώματα υαλογραφίας, ειδικές μπογιές για τέτοιου είδους χειροτεχνίες που μας επιτρέπουν να ψήσουμε σε απλό φούρνο το αντικείμενό μας έτσι που να σταθεροποιηθούν τα χρώματα σε αυτό), μορφές με τα σχέδια και τα χρώματα που χρησιμοποιούνταν κατά τα βυζαντινά χρόνια (π.χ. το βυζαντινό ζευγάρι νεονύμφων, ιππότες, πουλιά, λουλούδια με χρώμα κίτρινο, πράσινο, καφέ, ώχρα).

Αγιογραφίες με τους δωρητές. Τα ενετικά τείχη. Την Αικατερίνη Κορνάρο. Με μολύβι, κάρβουνο, μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, παστέλ, κιμωλίες, μπογιές, τα παιδιά σχεδιάζουν και χρωματίζουν Αγιογραφίες με τους δωρητές. Τα ενετικά τείχη. Την Αικατερίνη Κορνάρο.

Παραστάσεις από το χώρο της επίσκεψής τους (πχ το κτήριο που στεγάζει το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο, λεπτομέρειες από το κτήριο, το προσωπικό του Μουσείου κτλ). Το «Ο κόσμος της Λευκωσίας» του Egor Greisser. Θέματα από τη ζωή των κατοίκων της πόλης μας. Κάρτες σε χαρτί με κάτι που τους έκανε εντύπωση από το μουσείο. Κινητές φιγούρες με χαρακτήρες που γνώρισαν τα παιδιά.

Βάφουν λεπτά υφάσματα με φυσικές μπογιές (λινάρι, κρεμμυδόφυλλα) για να φτιάξουν μαντήλια κι άλλες ενδυμασίες. Ασχολούνται με τους τόνους και τις αναμείξεις χρωμάτων παρατηρώντας τη δύναμη της αντίθεσης στη γραμμή και στο χρώμα. Μια βιτρίνα του Μουσείου. Ό,τι άλλο σχετικό με το θέμα μας.

Δημιουργικές ιδέες ...με τον πηλό ...με διάφορες ζύμες

Με πηλό, χαρτοπολτό ή άλλη ζύμη, τα παιδιά φτιάχνουν... Βυζαντινά εγχάρακτα κύπελα χρησιμοποιώντας απλά εργαλεία (γλυφίδες, μαχαιράκια, κουταλάκια, γυαλόχαρτα). Τα ενετικά τείχη με προσθετική. Σανιδόσχημα εγχάρακτα ειδώλια όπως ο «Λέδριος» της Χαλκολιθικής εποχής, χρησιμοποιώντας απλά εργαλεία (γλυφίδες, μαχαιράκια, κουταλάκια, γυαλόχαρτα).

Πήλινες πλάκες όπου χαράζουν πάνω ανθρώπινες μορφές ή παραστάσεις που γνώρισαν κατά την επίσκεψή τους στο Μουσείο (π.χ. βυζαντινό ζευγάρι νεονύμφων, ένας δουλοπάροικος, τα ενετικά τείχη, ο Δραγομάνος και η γυναίκα του, κοσμήματα και ενδυμασίες από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Προσωπεία από φιγούρες που γνώρισαν κατά την επίσκεψή τους στο Μουσείο (π.χ. φιγούρες του Egor Greisser, κύριος Παναγιωτάκης (τουρκοκρατία), δωρητές, βυζαντινό ζευγάρι νεονύμφων, σαλεπιτζής κτλ). Ναργιλέ, φλυτζανάκια του καφέ. Κούκλες «Nευρόσπαστα» με θέμα φιγούρες που γνώρισαν τα παιδιά. Κοσμήματα για τους δωρητές, τη γυναίκα του Δραγομάνου, τους χρυσοχόους. Πήλινες σφραγίδες για τα σταμπωτά μαντήλια. Ό,τι άλλο σχετικό με το θέμα μας.

Δημιουργικές ιδέες ...με τα υφάσματα

Τα παιδιά Σχεδιάζουν παραστάσεις από την επίσκεψή τους (π.χ. «Ο κόσμος της Λευκωσίας» του Egor Greisser, βυζαντινό ζευγάρι νεονύμφων, ενετικά τείχη), κόβουν και ράβουν υφάσματα με διάφορες βελονιές ή τα κολλούν σε διάφορες επιφάνειες με κόλλες σε υγρή ή στερεή μορφή. Φτιάχνουν ενδυμασίες ανθρώπων που πέρασαν από την πόλη μας με κομμάτια ρούχων ή με παλιά σεντόνια, ζωγραφίζοντας πάνω σχήματα εμπνευσμένα απ’ αυτά που είδαν στο μουσείο (π.χ. ενδυμασίες βυζαντινού ζευγαριού νεονύμφων, ενδυμασίες δωρητών κατά τα χρόνια των Φράγκων, ενδυμασίες δουλοπάροικων, ενδυμασίες Κυπρίων κατά τα χρόνια των Οθωμανών (ενδυμασία Δραγομάνου και της γυναίκας του, βράκα, ζιμπούνι, ζώστρα, φέσι, γυναικείες ποδιές).

Δημιουργικές ιδέες ...με τις ψηφίδες

Χρησιμοποιώντας διάφορους τύπους έγχρωμου ή ζωγραφισμένου χαρτιού από τα ίδια τα παιδιά, χαρτί εφημερίδας ή περιοδικού, φτιάχνουν σε χοντρό χαρτόνι, ξύλο ή άλλη επιφάνεια, το δικό τους ελεύθερο κολάζ από χάρτινες ψηφίδες. Φτιάχνουν κολάζ με ό,τι σχετικό βρούνε με το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο αλλά και με διάφορα άλλα μουσεία (περιοδικά, αποκόμματα εφημερίδων – άρθρα – φωτογραφίες κτλ) καθώς και συνθέσεις από παραστάσεις που γνώρισαν κατά την επίσκεψή τους (π.χ. μια βιτρίνα του μουσείου). Με ψηφίδες από πέτρα, πορσελάνη, γυαλί, κεραμικό, φτιάχνουν σε βάση από ξύλινες σανίδες, γύψο ή τσιμέντο το δικό τους ψηφιδωτό.

Δημιουργικές ιδέες ...με τη γλυπτική ...τη χαρακτική

Τα παιδιά Φτιάχνουν αγαλματάκια χρησιμοποιώντας ασβεστόλιθο, πολυστερίνη, στερεό σαπούνι. Χαράζουν σε πέτρες (ασβεστόλιθο), σε φελλό πεύκου, γύψο, γύψινη πλάκα, λάινο, μαλακό γύψο, ανθρώπινες μορφές ή παραστάσεις. Με το λάινο και κάποια εργαλεία χαρακτικής όπως γλυφίδες και με διαλυμένα χρώματα τέμπερας, ακρυλικά και μελάνι εκτύπωσης, μπορούν να δημιουργήσουν εγχάρακτες διακοσμήσεις και γκραβούρες σε αναφορά προς τα έργα του μουσείου ή τη ζωή των κατοίκων της Λευκωσίας.

Άλλες κατασκευές-Ανάμεικτα υλικά Κατασκευή μακέτας των ενετικών τειχών με κομμάτια από ξύλο, πολυστερίνη, κουτιά, σύρμα καλυμμένο με πλαστικό κι ό,τι άλλο σκεφτούν τα παιδιά. Κατασκευή κοσμημάτων των δωρητών, των τεχνιτών και της γυναίκας του Δραγομάνου, με χάντρες, ασημόχαρτο, χρυσόχαρτο, χρυσοκλωστές, κουμπιά, σπόρους, σύρμα κι άλλα υλικά. Κατασκευάζουν με μεικτές τεχνικές ό,τι σχετικό με την επίσκεψη και γενικότερα με το θέμα επιθυμούν.

Εικονογράφηση Μερικά θέματα: « Η επίσκεψη μας στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο» «Ένα βυζαντινό ζευγάρι νεονύμφων ετοιμάζει το γάμο του» «Ένα ζευγάρι δωρητών γράφει την ιστορία του» «Ο μύθος της Μελουζίνης» «Το κτίσιμο των ενετικών τειχών»

Προέκταση της Γ’ Φάσης του προγράμματος (μετά την επίσκεψη στο Μουσείο) μπορεί να αποτελέσει μια επίσκεψη... στο μουσείο Λαïκής Τέχνης στο Βυζαντινό Μουσείο στην οικεία του Χ’’ Γιωργάκη Κορνέσιου σε παλιά σπίτια της Λευκωσίας Ακόμα, στο Κέντρο Κυπριακής Χειροτεχνίας στα εργαστήρια αγγειοπλαστικής ξυλογλυπτικής κεντητικής χρυσοχοΐας αργυροχοΐας υφαντικής ψηφιδωτού και σε εργαστήρια ζωγραφικής και γλυπτικής και μεικτής τεχνικής Κυπρίων καλλιτεχνών.