Ο ∆υόσµος (Μένθα η πράσινη) είναι αρωµατικό και φαρµακευτικό φυτό και ανήκει στο είδος των λαχανευοµένων φυτών. Είναι ένα από τα καλλιεργούµενα πάνω σε συστηµατική βάση φυτά στον τόπο µας, τόσο για φρέσκια όσο και ξηρά παραγωγή, µέρος της οποίας εξάγεται. Λόγω της εµπορικής αξίας που έχει ο ∆υόσµος, τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια του διεξάγεται και µέσα στα θερµοκήπια για ολόχρονη παραγωγή. Είναι πολυετές φυτό µε βλαστούς τετράγωνους και υπόγειο ρίζωµα. Έχει φύλλα αντίθετα, ωοειδή µέχρι µακρόστενα, οξύκορφα, οδοντωτά, µε µικρό µίσχο ή χωρίς. Τα άνθη του είναι άσπρα, ρόδινα ή λιλά και εµφανίζονται σε αραιά ακραία στάχυα. Η λατινική ονοµασία του είναι Mentha viridis και ανήκει στην οικογένεια Labiatae (Χειλανθή). Πιστεύεται ότι έχει σαν πατρίδα του την Ασία από όπου µεταφέρθηκε στην Κύπρο στα πανάρχαια χρόνια. Στην ελληνική µυθολογία η Μένθα ή Μίνθη φέρεται να ήταν παλλακίδα του Πλούτωνα, ο οποίος, για να γλιτώσει από τη ζήλια της Περσεφόνης, τη µεταµόρφωσε σε φυτό.
Ο ∆υόσµος προτιµά ελαφριά έως µέσης σύστασης εδάφη, ελαφρώς όξινα αν και αναπτύσσεται πολύ καλά και σε βαριά εδάφη (αργιλοπηλώδη). Προσαρµόζεται πολύ καλά σε όξινο και σε ελαφρά αλκαλικό εδαφικό περιβάλλον. Έχει σχετικά µεγάλες ανάγκες σε νερό και απαιτεί αρκετή λιοφάνεια για την παραγωγή των αιθέριων ελαίων. Ικανοποιητική παραγωγή αιθέριων ελαίων παρατηρείται και σε µερική σκίαση. Η προσθήκη καλά χωνεµένης κοπριάς στην ποσότητα των 2 – 4 τόνων/δεκάριο πριν τη φύτευση συµβάλλει σηµαντικά στην καλή και γρήγορη ριζοβολία των µοσχευµάτων / ριζωµάτων
Της λίπανσης πρέπει να προηγείται χηµική ανάλυση εδάφους ούτως ώστε να ετοιµάζεται ένα ολοκληρωµένο πρόγραµµα λίπανσης. Το 1/3 τηςβαναγκαίας ποσότητας του αζώτου ενσωµατώνεται στο έδαφος µαζί µε το φώσφορο και το κάλι, κατά την προετοιµασία του εδάφους υπό µορφή βασικής λίπανσης. Το υπόλοιπο άζωτο προστίθεται σε 3 – 5 δόσεις µε επιφανειακές λιπάνσεις, αρχίζοντας 30 µέρες µετά τη φύτευση. Κατά τη βασική λίπανση, ανά δεκάριο, προστίθενται 10 – 15 κιλά λιπάσµατος Θειικής Αµµωνίας (21 – 0 – 0), 15 – 25 κιλά (0 – 44 – 0) και 25 – 35 κιλά (0 – 0 – 50). Η παρουσία του φωσφόρου και της οργανικής ουσίας, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα στάδια της ριζοβολίας, θεωρείται πολύ σηµαντική. Κατά τις επιφανειακές λιπάνσεις προστίθεται, κατά προτίµηση, νιτρική αµµωνία (34,5 – 0 – 0) στην ποσότητα των 15 – 20 κιλών/δεκάριο. Στις περιπτώσεις που η παραγόµενη φυτοµάζα προορίζεται για χλωρή αξιοποίηση, να χρησιµοποιηθούν οι ψηλότερες δόσεις αζώτου, ενώ για όσα προορίζονται για την παραγωγή αιθέριων ελαίων να χρησιµοποιηθούν οι χαµηλότερες δόσεις.
Ο ∆υόσµος πολλαπλασιάζεται κυρίως µε ριζώµατα και φυτεύεται κατευθείαν στο χωράφι. Η εγκατάσταση των ριζωµάτων στο χωράφι γίνεται σε γραµµές. Οι γραµµές µεταξύ τους έχουν απόσταση 30 εκ. περίπου και τα ριζώµατα 20 – 30 εκ. Καταλληλότερη περίοδος φύτευσης θεωρείται το φθινόπωρο αλλά και η άνοιξη οπότε και οι θερµοκρασίες είναι ιδανικές για την επιτυχηµένη και γρηγορότερη έκπτυξη των βλαστών και των ριζωµάτων. Για την άρδευση χρησιµοποιούνται βελτιωµένα συστήµατα όπως οι εκτοξευτήρες χαµηλής παροχής και οι αντένες – καρούλια. Πως δηµιουργείται µια φυτεία
Για την καταπολέµηση των ζιζανίων χρησιµοποιούνται προφυτρωτικά τα ζιζανιοκτόνα όπως, π.χ. το linuron που φέρει τα εµπορικά ονόµατα Αφαλόν, Λόροξ και Κάροξ 50% κ.ά., το oxadiazon που φέρει το εµπορικό όνοµα Ρόντσταρ 25% και το chloridazon που φέρει το εµπορικό όνοµα Πιραµίν 75%. Μεταφυτρωτικά τα στενόφυλλα αγροστώδη ζιζάνια καταπολεµούνται µε τα γνωστά εκλεκτικά διασυστηµατικά ζιζανιοκτόνα όπως, π.χ. το haloxyfop methyl ester που φέρει το εµπορικό όνοµα Γκάλαντ και το fluazifop-p-butyl που φέρει το εµπορικό όνοµα Φούζιλεϊτ. Μεταφυτρωτικά επίσης τα πλατύφυλλα ζιζάνια καταπολεµούνται µε τα γνωστά ζιζανιοκτόνα όπως, π.χ. το bentazon που φέρει το εµπορικό όνοµα Μπαζαγκράν 48% και το pyridate που φέρει το εµπορικό όνοµα Λένταγκραν 45%. Καλλιεργητικές φροντίδες
Ο δυόσµος όπως τονίστηκε πιο πάνω συγκοµίζεται και δένεται σε δέσµες των 100 – 120 γρ. περίπου. Οι δέσµες αυτές µεταφέρονται σε αυτοσχέδια, ως επί το πλείστον, αποξηραντήρια στα οποία κρεµάζονται σε ειδικές κατασκευές, µε σύρµα, στην οροφή. Η αποξήρανση ανάλογα µε την ατµοσφαιρική υγρασία και θερµοκρασία διαρκεί από 3 µέχρι 10 µέρες. Στο αποξηραντήριο πρέπει να επικρατεί απόλυτο σκοτάδι και πολύ καλός αερισµός για να αποφεύγεται το µαύρισµα του προϊόντος. Επίσης στο αποξηραντήριο η θερµοκρασία δεν πρέπει να ξεπερνά τους 50ο C αλλιώς προκαλούνται αλλοιώσεις στην ποιότητα των αιθέριων ελαίων και υποβάθµιση της ποιότητας του τελικού προϊόντος. Πως γίνεται η αποξήρανση του δυόσµου
Η συγκοµιδή γίνεται κάθε 35 – 40 ηµέρες περίπου, την περίοδο Απριλίου – Οκτωβρίου. Την περίοδο Νοεµβρίου – Μαρτίου, όπου οι χαµηλές θερµοκρασίες αναστέλλουν µερικώς την ανάπτυξή του, γίνονται συνολικά 2 – 3 συγκοµιδές. Συγκοµίζεται µε το χέρι σε δέσµες των 15 – 20 εκ. ύψους και βάρους γρ. περίπου. Σε καλλιέργειες µε κανονική άρδευση και λίπανση οι αποδόσεις σε φρέσκο κυµαίνονται γύρω στα κιλά/ δεκ./ συγκοµιδή ενώ για ξηρό προϊόν οι αποδόσεις κυµαίνονται γύρω στα 110 – 130 κιλά/ δεκ./ συγκοµιδή. Αξίζει να τονιστεί ότι ο δυόσµος δεν αντιµετωπίζει σοβαρές προσβολές από εχθρούς και ασθένειες. Όταν διαπιστωθεί οποιαδήποτε προσβολή τότε εύκολα µπορεί να αντιµετωπιστεί µε τα γνωστά παρασκευάσµατα που συστήνονται από τους κατασκευαστές, για το συγκεκριµένο εχθρό ή ασθένεια.
Τα φρέσκα φύλλα του δυόσµου χρησιµοποιούνται στη µαγειρική, στις σαλάτες και στα χαλλούµια. Τα ξηρά φύλλα χρησιµοποιούνται συνήθως για την παρασκευή αφεψηµάτων (τσάι). Όσον αφορά τις φαρµακευτικές ιδιότητες του δυόσµου, στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι έχει αντιεµετικές, αντισπασµωδικές, αντιφλεγµονικές, απολυµαντικές, αντιφυσητικές, αντιδιαρροϊκές, διουρητικές, χωνευτικές και τονωτικές ιδιότητες. Η χρήση του ∆υόσµου
Στον δυόσμο αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες, όπως καταπολέμηση των πόνων του στομάχου, της ναυτίας, του λόξυγκα και υποβοήθηση στην πέψη. Επίσης προσφέρει πολλά κατά της νευρώσεων και τις διάφορες εκδηλώσεις της: αϋπνίες, σπασμοί, τρεμούλες, ημικρανίες, ταχυπαλμίες. Στη μαγειρική χρησιμοποιείται αρκετά ως μυρωδικό σε κεφτέδες, καλλιτσούνια, μυζηθρόπιτες, σάλτσες κλπ.
Στοιχεία Βιβλιογραφίας 4ACFC A6E9/$file/KalliergiaDiosmou.pdf?O penElement Από περιοδικά, Εγκυκλοπαίδια και από το Διαδίκτυο