ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Κεφάλαιο 5 Λογισμικό - Software Γιώργος Γιαγλής
Το σημερινό μάθημα Λογισμικό (Software) Συστήματος Εφαρμογών Εισαγωγή στα Πληροφοριακά Συστήματα Επιχειρηματικά Πληροφοριακά Συστήματα Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστημάτων
Επικοινωνία χρηστών - υλικού Η επικοινωνία χρήστη – υλικού γίνεται μέσω του λογισμικού (software) To λογισμικό διακρίνεται σε λογισμικό συστήματος και σε λογισμικό εφαρμογών
Λογισμικό Συστήματος Το λογισμικό συστήματος περιλαμβάνει τα προγράμματα που βοηθούν τον υπολογιστή να διαχειριστεί τους πόρους του, αποτελώντας ουσιαστικά τη γέφυρα μεταξύ του λογισμικού εφαρμογών και του υλικού. Δύο βασικές κατηγορίες προγραμμάτων: Λειτουργικό Σύστημα (Operating System) Βοηθητικά Προγράμματα (Utilities)
Λειτουργικό Σύστημα (OS Operating System) Είναι το λογισμικό που «φορτώνεται» πρώτο στη μνήμη του Η/Υ όταν ξεκινά → όλα τα υπόλοιπα προγράμματα εξαρτώνται από αυτό (για αυτό και έχουμε εκδόσεις προγραμμάτων ανά λειτουργικό π.χ. Firefox Mac OS X και Firefox Windows). Αποτελείται από: Πύρηνα (Kernel) Διαχείριση βασικών εργασιών Η/Υ Φλοιό (Shell) Διαχείριση προγραμμάτων επικοινωνίας με τον χρήστη π.χ. αρχεία, συσκευές, εργασίες κτλ. Γνωστά OS: Windows, UNIX κτλ.
Βοηθητικά Προγράμματα (Utilities) Συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων (DBMS – Data Base Management Systems) Το DBMS είναι το λογισμικό που μεσολαβεί ανάμεσα στις βάσεις δεδομένων και στις εφαρμογές που χρησιμοποιούν οι χρήστες, συντονίζοντας την οργάνωση και την προσπέλαση πληροφοριών που βρίσκονται αποθηκευμένες σε βάσεις δεδομένων. Παραδείγματα γνωστών DBMS είναι τα Oracle, DB2, Ingres, Microsoft SQL Server, MySQL, PostgreSQL (σε μορφή λογισμικού ανοικτού κώδικα), SQLite και άλλα. Μεταφραστές γλωσσών προγραμματισμού Τα προγράμματα αυτά αναλαμβάνουν τη μετάφραση προγραμμάτων (συνόλων από εντολές) από τη γλώσσα προγραμματισμού (programming language) στην οποία οι χρήστες έχουν γράψει τα προγράμματα σε ακολουθίες εντολών της ΚΜΕ που μπορεί να εκτελέσει ο υπολογιστής. Στο μάθημα θα χρησιμοποιήσουμε το Bloodshed Dev C++ Λογισμικό συμπίεσης δεδομένων Αναλαμβάνει τη συμπίεση αρχείων ώστε να καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο στο δίσκο ή όπου αλλού είναι αποθηκευμένα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα προγράμματα WinZip και WinRAR για το λειτουργικό σύστημα Windows. Οδηγοί (drivers) των διαφόρων μονάδων του συστήματος Λογισμικό που αναλαμβάνει τον έλεγχο της λειτουργίας περιφερειακών συσκευών εισόδου και εξόδου του υπολογιστή, όπως οι σκληροί δίσκοι, οι οθόνες, οι κάρτες δικτύου και άλλα.
Λογισμικό Εφαρμογών To Λογισμικό Εφαρμογών (application software) αφορά κάθε πρόγραμμα το οποίο μπορεί να χρησιμοποιεί ο χρήστης για την εξυπηρέτηση αναγκών του (π.χ. o Internet Explorer για την περιήγηση στο διαδικτυο). Βασικές κατηγορίες εφαρμογών: Εφαρμογές γραφείου (π.χ. Microsoft Office) Προγράμματα διαχείρισης γραφικών και πολυμέσων (π.χ. PhotoShop και Windows Media Player) Ψυχαγωγικές εφαρμογές (παιχνίδια) Γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα (geographic information systems, GIS) (π.χ. Google Earth) – προσφέρουν δυνατότητες εντοπισμού και επεξεργασίας της τοποθεσίας σημείων ενδιαφέροντων σε ψηφιακούς χάρτες Συστήματα διαχείρισης μάθησης (learning management systems, LMS) – χρησιμοποιούνται από εκπαιδευτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις και έχουν σα σκοπό την παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης μέσω υπολογιστή Συστήματα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων (enterprise resource planning, ERP) (π.χ. SAP) Εφαρμογές Προσομοίωσης Εφαρμογές Διαδικτύου (π.χ. web browser, email)
Πληροφοριακά Συστήματα Πληροφοριακό Σύστημα = Υπολογιστικό Σύστημα + Δεδομένα + Άνθρωποι + Διαδικασίες Παράδειγμα: Επιχείρηση χρησιμοποιεί ένα πληροφοριακό σύστημα M.I.S. το οποίο είναι χωρισμένο σε δυο βασικές λειτουργίες: Τη διαχείριση των οικονομικών της επιχείρησης (πωλήσεις, αγορές, αποθήκες, πάγια κ.λ.π.) και τη διαχείριση του ανθρωπίνου δυναμικού της (παρουσίες, απουσίες, ταξίδια, άδειες, μισθοδοσία κ.λ.π.) Τα δυο πληροφοριακά συστήματα βοηθούν στην καθημερινή λειτουργία της επιχείρησης αλλά αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι αυτό της οικονομικής διαχείρισης.
Επιχειρηματικά Πληροφοριακά Συστήματα Ένα πληροφοριακό σύστημα που συλλέγει, επεξεργάζεται και διακινεί πληροφορίες που ενδιαφέρουν μια επιχείρηση ονομάζεται επιχειρηματικό πληροφοριακό σύστημα. Τα επιχειρηματικά πληροφοριακά συστήματα διακρίνονται σε: Λειτουργικά πληροφοριακά συστήματα - π.χ. συστήματα επεξεργασίας συναλλαγών (TPS). Εξυπηρετούν το λειτουργικό επίπεδο και αποτελούν τη βάση της πληροφοριακής υποδομής των επιχειρήσεων καθώς συλλέγουν και καταγράφουν από τα διάφορα τμήματα της στοιχεία για τις καθημερινές τυποποιημένες λειτουργίες της επιχείρησης. Διοικητικά πληροφοριακά συστήματα - π.χ. πληροφοριακά συστήματα διοίκησης (MIS) και πληροφοριακά συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS). Τα MIS εξυπηρετούν το διοικητικό επίπεδο εφοδιάζοντας τα μεσαία διοικητικά στελέχη με κατηγοριοποιημένες πληροφορίες (αναφορές) που προέρχονται από συστήματα του προηγούμενου επιπέδου ή αρχεία περασμένων χρήσεων. Τα DSS είναι πληροφοριακά συστήματα που υποστηρίζουν και αυτά τη μεσαία βαθμίδα στελεχών αλλά είναι πιο εξειδικευμένα από τα MIS. Παρέχουν απαντήσεις σε πιο πολύπλοκες, ημι-δομημένες ή αδόμητες ερωτήσεις χρησιμοποιώντας αναλυτικά μοντέλα ή εργαλεία ανάλυσης δεδομένων. Στρατηγικά πληροφοριακά συστήματα - π.χ. πληροφοριακά συστήματα υποστήριξης εκτελεστικής εξουσίας (ESS). Τα ανώτατα στελέχη της επιχείρησης χρησιμοποιούν αυτού του είδους τα συστήματα προκειμένου να λαμβάνουν τις αναγκαίες αποφάσεις για την ομαλή λειτουργία της.
Επιχειρηματικά Πληροφοριακά Συστήματα
Επιχειρηματικά Πληροφοριακά Συστήματα
Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστημάτων Έρευνα αρχικά γίνεται διερεύνηση των αναγκών των χρηστών του πληροφοριακού συστήματος ως προς την έκταση της πληροφόρησης που επιθυμούν και το είδος των προβλημάτων που χρειάζεται να επιλύσουν Ανάλυση καθορίζονται όλες οι απαραίτητες παράμετροι για την ομαλή λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος, όπως τα δεδομένα που θα δέχεται ως είσοδο, τα τεχνικά προσόντα όσων θα το χρησιμοποιούν, οι ανάγκες σε υλικό και άλλα Σχεδιασμός ο σχεδιασμός του πληροφοριακού συστήματος ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές που ορίστηκαν προηγουμένως Υλοποίηση ανάπτυξη του απαραίτητου λογισμικού, την προμήθεια του σχετικού υλικού και τη θέση όλων αυτών σε λειτουργία Συντήρηση Καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του όμως, πρέπει να διορθώνονται όποια σφάλματα τυχόν παρουσιαστούν και να βελτιώνεται η λειτουργικότητα του συστήματος όταν αλλάζουν τα επιχειρηματικά δεδομένα.
Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστημάτων