ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΙΑ: ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΣΤ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Για να αναπτύξεις σωστά καλά οργανωμένες παραγράφους οποιοδήποτε θέμα, πρέπει να μάθεις να γράφεις καλά οργανωμένες παραγράφους
Α. Η δομή τnς παραγράφου Η παράγραφος αποτελείται από τρία μέρη: . Παιδιά να μάθουμε καλά τη δομή της παραγράφου... είναι σίγουρη ερώτηση στις εξετάσεις! . Α. Η δομή τnς παραγράφου Η παράγραφος αποτελείται από τρία μέρη: α) τη θεματική περίοδο: παρουσιάζει επιγραμματικά το θέμα της παραγράφου. Συνήθως βρίσκεται στην αρχή της παραγράφου. β) τις λεπτομέρειες - σχόλια: είναι προτάσεις που αναπτύσσουν, αναλύουν, επεξηγούν ή αποδεικνύουν τη θεματική περίοδο. Είναι το πιο μεγάλο τμήμα της παραγράφου. γ) την περίοδο κατακλείδα: βρίσκεται στο τέλος της παραγράφου και δίνει ολοκληρωμένη μορφή στην παράγραφο. Συνοψίζει όσα έχουν λεχθεί ή διατυπώνει κάποιο συμπέρασμα. Δεν είναι πάντα απαραίτητη, αλλά μπορεί να παραλείπεται.
Παράδειγμα Θαυμάζω το φίλο μου τον Πέτρο, γιατί είναι προικισμένος με καλλιτεχνικό ταλέντο, ευγένεια και εξυπνάδα. (Θεματική περίοδος) Όχι μόνο ζωγραφίζει με αρκετή άνεση τοπία και πρόσωπα, αλλά είναι και πολύ καλός μουσικός και ηθοποιός. Η χορωδία μας χρωστά την επιτυχία της στη μουσική του ιδιοφυία και οι θεατρικές μας παραστάσεις οφείλουν τη φήμη τους στη δική του προσφορά ως σκηνοθέτη και ηθοποιού. Ωστόσο έχει άριστη επίδοση και στα σχολικά μαθήματα. Πολύ εύκολα λύνει τα πιο δύσκολα προβλήματα, οι εκθέσεις του είναι υποδειγματικές και ο πλούτος των γνώσεών του αξιοθαύμαστος. Παρόλα αυτά ο Πέτρος δεν έχει εγωισμό, αλλά είναι το πιο ευγενικό παιδί. (Λεπτομέρειες - σχόλια) Νομίζω, λοιπόν, πως όταν κάποιος συγκεντρώνει τέτοια χαρίσματα, είναι αδύνατο να μην τον θαυμάζει κανείς. (Κατακλείδα)
Άσκηση: Μπορείς να σημειώσεις τα δομικά στοιχεία της παραγράφου που ακολουθεί; Αναντίρρητα, η τεχνολογία επέφερε κοσμογονικές αλλαγές στον πολιτισμό και αποτέλεσε ευλογία για τον άνθρωπο. Είναι αλήθεια ότι μετέτρεψε την εργασία, χάρη στα μέσα που εξασφάλισε, από επίμοχθη και επώδυνη σε άκοπη και απλή διαδικασία. Παράλληλα, απομάκρυνε το φάσμα της πείνας από ένα μεγάλο τμήμα της ανθρωπότητας και απάλλαξε τον άνθρωπο από την ασφυκτική κυριαρχία της φύσης. Αξίζει, επίσης να παρατηρηθεί ότι με τη συνδρομή της τεχνολογικής ανάπτυξης τα πολιτιστικά αγαθά αποτελούν πλέον κτήμα των περισσότερων ανθρώπων του πλανήτη. Αβίαστα, λοιπόν, συνάγεται το συμπέρασμα ότι τα παραπάνω στοιχεία, χωρίς να εξαντλούν τον πίνακα των προσφορών της τεχνολογίας προς τον άνθρωπο, δικαιώνουν το χαρακτηρισμό της ευλογίας που της αποδίδεται.
Η παράγραφος αποτελεί μικρογραφία της έκθεσης Έκθεση Η παράγραφος αποτελεί μικρογραφία της έκθεσης Παράγραφοι Παράγραφος Έκθεση Θεματική περίοδος Πρόλογος Λεπτομέρειες Ανάπτυξη - (σχόλια) Κύριο θέμα Περίοδος κατακλείδα Επίλογος
Όταν σου ζητούν να γράψεις μια παράγραφο συνέχεια ρωτάς… Πώς μπορώ να ξεκινήσω μια θεματική περίοδο; Με ποιες συνδετικές λέξεις – φράσεις θα συνδέσω θεματική περίοδο με λεπτομέρειες; Πώς να αρχίσω την κατακλείδα; Θέλεις λίγη βοήθεια; Η επόμενη σελίδα απαντά στις ερωτήσεις σου!
Τρόποι έναρξης μιας θεματικής πρότασης • «Λίγοι θα διαφωνήσουν με την άποψη ότι...» • «Είναι γνωστό ότι...» • «Δεν υπάρχει αμφιβολία..» • «Είναι κοινός τόπος..» • «Θα ήταν πλάνη, αν υποστήριζε κανείς ότι...» • «Είναι γεγονός ότι...» • «Είναι σαφές ότι...» • «Αν ευρύνουμε την παρατήρησή μας...» • «Κοινοτoπία τείνει να αποτελέσει η άποψη...» • «Είναι ευρύτατα εδραιωμένη η άποψη....» • «Δύσκολο, αν όχι αδύνατο, θα ήταν να ανατεθεί κανείς στην άποψη...» • «Ελάχιστοι θα μπορούσαν να αρνηθούν ότι ..» • «Αποτελεί πραγματικότητα το γεγονός ότι...» • «Κατά κοινή ομολογία...» • «Υποστηρίζεται συχνά ότι...» • «Λέγεται συχνά ότι...» Συνδετικές λέξεις - φράσεις που συνδέουν τη θεματική πρόταση με τις λεπτομέρειες «Ειδικότερα...», «Πράγματι...», «Πιο συγκεκριμένα...», «Αναλυτικότερα...»,«Γι΄ αυτό λοιπόν...», «Με άλλα λόγια...»,«Φυσικά...», «Βέβαια...», «Αναντίρρητα...»,«Έτσι..», «Οπωσδήποτε...»,«Αρχικά...», «Στην περίπτωση αυτή...»,«Αυτό ισχύει στο μέτρο που...., «Είναι αλήθεια ότι...», «Η διαπίστωση αυτή δεν αποτελεί λεκτική υπερβολή»,«Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία...»,«Με αφετηρία τη θέση αυτή...», «Κατά συνέπεια είναι ανάγκη...», «Σε μια τέτοια περίπτωση....»,«Στο πλαίσιο αυτό κατανοούμε...»,«Με δεδομένα τα παραπάνω δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι...» Ενδεικτικοί τρόποι έναρξης της περιόδου κατακλείδας • «Αβίαστα, λοιπόν, συνάγεται το συμπέρασμα...» • «Συνοψίζοντας μπορούμε να επισημάνουμε...» • «Γίνεται, επομένης, εύκολα αντιληπτό...» • «Εύκολα, λοιπόν, μπορεί ο καθένας να συμπεραίνει...» • «Από τη μέχρι τώρα αποδεικτική διαδικασία γίνεται φανερό...» • «Εύκολα, λοιπόν, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα...» • «Συμπερασματικά, έχει καταστεί σαφές...»
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ • με ορισμό • με διαίρεση • με παραδείγματα • με σύγκριση - αντίθεση • με αναλογία • με αιτιολόγηση • με αίτιο - αποτέλεσμα • με συνδυασμό μεθόδων Ε, παιδιά! πρώτα να διαβάσουμε το αρχείο 3 με τη θεωρία για τους τρόπους ανάπτυξης παραγράφων... Να λύσουμε και την άσκηση που ακολουθεί... εεε; Αμάν!!! o.k.!
Μπορείς να ανακαλύψεις τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται οι παράγραφοι που ακολουθούν; Ο πολιτισμός έχει δύο όψεις, την υλική και την πνευματική. Η πρώτη αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των υλικών αναγκών του ανθρώπου και περιλαμβάνει όλα τα ορατά επιτεύγματά του, από τα ατελή παλαιολιθικά εργαλεία μέχρι την τηλεόραση και τους υπολογιστές. Η δεύτερη έχει στόχο να ικανοποιήσει τις πνευματικές ανησυχίες του ανθρώπου, να απαντήσει στα προαιώνια ερωτήματά του για τη ζωή, το θάνατο, τη φύση, την αλήθεια, την ελευθερία. Εκφράζεται κατά κύριο λόγο με τη θρησκεία, την επιστήμη και την τέχνη. Το φάσμα της ανεργίας απειλεί την Ευρώπη. Οι αριθμοί, ακόμα και όταν δεν ψεύδονται, είναι αμείλικτοι. Το φράγμα του 10% έχει ξεπεραστεί πλέον. 400.000 επισήμως αναγνωρισμένοι είναι οι άνεργοι στη χώρα μας, ενώ αλλού, όπως στην Ισπανία και την Ιταλία η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Η γηραιά ήπειρός μας λοιπόν πλήττεται από την ανεργία. Έχει διατυπωθεί η ρήση πως η ημιμάθεια είναι χειρότερη της αμάθειας. Ο αμαθής διακατέχεται από μειωμένη αυτοπεποίθηση, αποφεύγει το διάλογο, συνειδητοποιεί την πνευματικήν του, κατωτερότητα, γεγονός που μπορεί να επιδράσει και θετικά, κινητοποιώντας τη διάθεσή του για απόκτηση γνώσεων. Ο ημιμαθής όμως είναι καταδικασμένος σε πνευματικό σκοταδισμό αφού οι λίγες γνώσεις που κατέχει δημιουργούν δοκησισοφία, στοιχείο που ενισχύει την αδιαλλαξία, την απόλυτη στάση, τη μονολιθικότητα. Αυτή η ψευδαίσθηση της γνώσης, εκτός του ότι καθιστά πνευματικά στάσιμο το άτομο, επιπλέον το γελοιοποιεί, το εξευτελίζει, του αφαιρεί την ελπίδα. Ανθρώπινη ψυχή και χωράφι έχουν ανάγκη καλλιέργειας χωρίς καλλιέργεια η ψυχή μοιάζει με άγονο χωράφι. Μόνο η επίδραση της παιδείας στο χωράφι της ψυχής θα το γονιμοποιήσει και θα ικανοποιήσει τον καλλιεργητή του: αποκάλυψη αρετής, προτερημάτων, ικανοτήτων. Έτσι και το άγονο χωράφι, με την κατάλληλη καλλιέργεια θα γίνει εύφορο προς καρποφόρηση των σπόρων του φυτού. Η εγκληματικότητα διογκώνεται στην εποχή μας. Η εμφάνιση, φαινομένων, όπως οι ανεπίτρεπτες οικονομικές ανισότητες, η κλιμάκωση της ανεργίας των νέων ανθρώπων και ο αποκλεισμός μεγάλων ανθρώπινων συνόλων από τα οικονομικά αγαθά βρίσκονται πίσω από την ανεξέλεγκτη έξαρση της διαφθοράς και της νεανικής εγκληματικότητας. Στην τέχνη υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι προσπαθούν να διακριθούν. Στον πρώτο, ο καλλιτέχνης εφαρμόζοντας προσεκτικά ό,τι οι άλλοι έχουν καταστήσει μιμείται τα έργα τους ή επιλέγει και συνθέτει τις ποικίλες ομορφιές τους στον άλλο, ανάλογα την υπεροχή στην πρωταρχική της, πηγή, τη φύση. Στον πρώτο διαμορφώνει ένα στιλ βασισμένο στη μελέτη έργων και παράγει είτε μιμητική είτε εκλεκτική τέχνη. στο δεύτερο με την άμεση παρατήρηση της φύσης, ανακαλύπτει αξίες που υπάρχουν σ΄ αυτή, και ποτέ πριν δεν έχουν μορφοποιηθεί. Έτσι δημιουργεί ένα στιλ πρωτότυπο. Τα αποτελέσματα του πρώτου τρόπου, καθώς επαναλαμβάνουν αυτό με το οποίο έχει κιόλας εξοικειωθεί το μάτι, αναγνωρίζονται και μετριούνται αμέσως. Αντίθετα, οι κατακτήσεις του καλλιτέχνη σ΄ ένα καινούργιο δρόμο πρέπει αναγκαία να είναι αργές, γιατί λίγοι είναι ικανοί να κρίνουν ό,τι παρεκκλίνει από τη συνηθισμένη πορεία, ή προικισμένοι να εκτιμούν τις πρωτότυπες λύσεις. Κοινωνία δεν είναι μόνο το απρόσωπο σύνολο ανθρώπων που έχουν κοινά πολιτιστικά γνωρίσματα, συνδέονται με κοινές παραδόσεις και αξίες και επιδιώκουν κοινούς στόχους· κοινωνία είναι και οι θεσμοί, οι κανόνες, οι αρχές και οι ιδέες που ρυθμίζουν τη ζωή των ανθρώπων που την αποτελούν. Τα ιδεολογικά και οργανωτικά αυτά σχήματα είναι προϊόντα της μακράς συμβίωσης των ανθρώπων. Χωρίς αυτά δε θα υπήρχε κοινωνική οργάνωση και συνοχή και επομένως ούτε και κοινωνική ζωή. Δύο είναι οι κύριοι συντελεστές της καταστροφής των μνημείων. Είναι η ίδια η φύση πρώτα πρώτα που είτε δια μέσου της γήρανσης και της κόπωσης των υλικών είτε με τις καταστροφές που η ίδια προκαλεί -τους σεισμούς, για παράδειγμα- συντελεί στην εξαφάνιση των μνημείων. Και είμαστε κι εμείς, οι άνθρωποι, τμήμα της φύσης κι εμείς, που με την καθημερινή μας δράση και επέμβαση προκαλούμε αντίστοιχες καταστροφές. (συνδυασμός μεθόδων)
Μιχάλη, ξύπνα! Έχεις να διαβάσεις και την «ΠΕΡΙΛΗΨΗ»! Μιχάλη, ξύπνα! Έχεις να διαβάσεις και την «ΠΕΡΙΛΗΨΗ»! Μμμ!
Στο σημείο αυτό μπορείς να γράψεις πλαγιότιτλους. ΠΕΡΙΛΗΨΗ α) Διάβασε προσεκτικά το κείμενο μία φορά για να βρεις το θέμα του κειμένου και να αντιληφθείς ποια είναι η θέση ή η άποψη, η γνώμη του συγγραφέα για το θέμα αυτό. β) Κάνε και μια δεύτερη προσεκτική ανάγνωση του κειμένου Για να επιβεβαιώσεις αυτά που κατάλαβες με την πρώτη ανάγνωση Να χωρίσεις το κείμενο σε παραγράφους. Σε κάθε παράγραφο υπογραμμίζεις θεματική περίοδο και λέξεις-φράσεις κλειδιά στα σχόλια και την κατακλείδα (εντοπίζεις δηλαδή τα κύρια σημεία της παραγράφου). Στο σημείο αυτό μπορείς να γράψεις πλαγιότιτλους. Χώρισε το κείμενο σε νοηματικές ενότητες (κάθε νοηματική ενότητα μπορεί να αποτελείται από δύο ή και περισσότερες παραγράφους). Στο πρόχειρο γράψε μικρά κείμενα, πυκνώνοντας κάθε παράγραφο ή ενότητα, με βάση όσα έχεις υπογραμμίσει στο κείμενο. Μη ξεχάσεις να βάλεις σε κύκλο τις διαρθρωτικές λέξεις – φράσεις που συνδέουν παραγράφους και ενότητες.
ΔΙΑΒΑΖΩ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ – ΚΡΑΤΩ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Κατά παράγραφο εντοπίζω τα κύρια συστατικά της παραγράφου: το θέμα (από τη θεματική περίοδο) και τις σημαντικές λεπτομέρειες (υπογραμμίζοντας τις λέξεις-κλειδιά) συγκεντρώνω τις σημειώσεις από κάθε παράγραφο δίνω πλαγιότιτλο σε κάθε επισημαίνω τις διαρθρωτικές (συνδετικές) λέξεις/φράσεις Kατά ευρύτερη νοηματική ενότητα (για πιο συνοπτικές σημειώσεις) δίνω πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο ομαδοποιώ τις παραγράφους με πλαγιότιτλους συγκεντρώνω τους πλαγιότιτλους αυτούς Γενικό σχεδιάγραμμα κειμένου διακρίνω τον πρόλογο, το κύριο μέρος και τον επίλογο του κειμένου δίνω πλαγιότιτλο για το περιεχόμενο κάθε μέρους (το κύριο μέρος μπορεί να έχει περισσότερους πλαγιότιτλους)
Ήρθε η ώρα να γράψεις περίληψη Πρώτα γράφεις τη θεματική πρόταση, δηλαδή την πρώτη πρόταση της περίληψης όπου παρουσιάζεις τα στοιχεία που ανακάλυψες στην 1η καλή ανάγνωση του κειμένου. Στη συνέχεια πρέπει να συνδέσεις τα μικρά κείμενα που έχεις γράψει στο πρόχειρο, αξιοποιώντας τις διαρθρωτικές λέξεις-φράσεις που έχεις βάλει σε κύκλο στο κείμενο (έτσι θα αποδώσεις τη λογική του συγγραφέα).
Πίνακας ρημάτων παρουσίασης του αρχικού κειμένου Αφήγηση: ο αρθρογράφος, (δοκιμιογράφος, επιστολογράφος, ομιλητής,...)αφηγείται, εκθέτει, αναπαριστά, παρακολουθεί, διηγείται, εξιστορεί κτλ. Περιγραφή: περιγράφει, παρουσιάζει, εξετάζει, εντοπίζει, ξεχωρίζει, διακρίνει, κοιτάζει κτλ. Επιχειρηματολογία: εκθέτει, συμβουλεύει, εξετάζει, σχολιάζει, έχει τη γνώμη, έχει την εντύπωση, έχει την πεποίθηση, έχει την άποψη, παρουσιάζει, καταθέτει, γνωστοποιεί, διατυπώνει, συνιστά, προτείνει, πιστεύει, θεωρεί, επιδοκιμάζει, αποδοκιμάζει, απορρίπτει, αμφισβητεί, αντιτίθεται, μέμφεται, κρίνει, εκτιμά, εξηγεί, υποστηρίζει, κ.τ.λ.
Χρησιμοποίησε διαρθρωτικές λέξεις ανάλογα με το τι θέλεις να δηλώσεις: το αίτιο – αποτέλεσμα: επειδή, διότι, έτσι, γι’ αυτό το λόγο… η αντίθεση – εναντίωση: αλλά, όμως, ωστόσο, από την άλλη πλευρά η χρονική σχέση: ύστερα, προηγουμένως, εν τω μεταξύ… ένας όρος, προϋπόθεση: αν, εκτός αν, σε περίπτωση που… η επεξήγηση: με άλλα λόγια, δηλαδή, για να γίνω σαφέστερος… η έμφαση: είναι αξιοσημείωτο ότι, θα ήθελα να τονίσω, να επιστήσω την προσοχή… η απαρίθμηση επιχειρημάτων, η εισαγωγή μιας καινούριας ιδέας: πρώτο…, δεύτερο…, καταρχάς, τελικά, το επόμενο επιχείρημα… η διάρθρωση του κειμένου: το κείμενο χωρίζεται σε τρία μέρη : στο πρώτο… κτλ. Ένα συμπέρασμα, συγκεφαλαίωση: για να συνοψίσουμε, συγκεφαλαιώνοντας, συμπερασματικά θα λέγαμε ότι… Θούπερ θοθ οι διαρθωτικέθ λέκθειθ!!!!!
Μερικές χρήσιμες συμβουλές • Χρησιμοποιώ εκφράσεις πλάγιου λόγου (π.χ. ο συγγραφέας υποστηρίζει, επισημαίνει, τονίζει, παρουσιάζει ,αναλύει, αντιπαραθέτει, συμπεραίνει, προσδιορίζει…). • Χρησιμοποιώ όρους του κειμένου, όχι όμως αυτούσιες εκφράσεις ή προτάσεις (δεν πρέπει ν’ αντιγράψω αυτούσια κομμάτια του κειμένου -αν είναι απαραίτητο να συμπεριληφθούν, μπαίνουν σε εισαγωγικά). • Δεν προσθέτω δικά μου σχόλια - δεν διατυπώνω δικά μου συμπεράσματα – δεν κρίνω τις απόψεις του συγγραφέα, έστω κι αν διαφωνώ. • Αναδεικνύω τα σημαντικότερα νοήματα του κειμένου – πυκνώνω το πρωτότυπο κείμενο – αποτυπώνω τη λογική του συγγραφέα. Τηρώ το όριο των λέξεων: περιορίζομαι στο όριο που μου τίθεται από την εκφώνηση με μια απόκλιση 10-30 λέξεων.
Η περίληψή σου είναι καλό να μην περιλαμβάνει Η περίληψή σου είναι καλό να μην περιλαμβάνει λεπτομέρειες παραδείγματα αφηγήσεις επεξηγήσεις παρενθετικές φράσεις αποφθέγματα, παροιμίες απαριθμήσεις στατιστικά ή ερευνητικά στοιχεία αναφορές του συγγραφέα σε λόγια άλλων ερωτήσεις παραθέματα ή αυτούσιες φράσεις του κειμένου δικά μου σχόλια ή οποιαδήποτε προσθήκη μεταφορές, παρομοιώσεις
Τεχνικές πύκνωσης του αρχικού κειμένου Τεχνικές πύκνωσης του αρχικού κειμένου μια μικρή βοήθεια!...για προχωρημένους Απαλοιφή πληροφοριών: π.χ. ένα λιμάνι με καθημερινή μεγάλη επιβατική κίνηση και φασαρία / ένα λιμάνι. Γενίκευση: αντικαθιστώ ειδικές με γενικότερες λέξεις ή φράσεις. π.χ. χαρτιά, στυλό, γόμες, ξύστρες, χάρακες / γραφική ύλη. Αντιπροσώπευση μιας σειράς προτάσεων από την ενέργεια που τις επιγράφει: π.χ. άνοιξα τον υπολογιστή, συνδέθηκα με το διαδίκτυο, βρήκα την ηλεκτρονική διεύθυνση, πληκτρολόγησα και καταχώρισα την επιστολή / έστειλα ηλεκτρονικό μήνυμα. Αναγωγή σε υπερκείμενη έννοια (επινόηση θεματικής πρότασης): π.χ. ο Έλληνας δεν αισθάνθηκε ποτέ ότι το κράτος είναι δική του υπόθεση, όχι επειδή έχει τάσεις αναρχισμού αλλά επειδή οι κυβερνήσεις που του επιβλήθηκαν κατά καιρούς ήταν αποτέλεσμα ξένων επεμβάσεων με αυταρχική συμπεριφορά / ο Έλληνας αποξενώθηκε από το κράτος επειδή οι κυβερνήσεις ήταν ξενόφερτες και καταπιεστικές. Αντικατάσταση απαρίθμησης με περιεκτικό όρο: π.χ. οι εφημερίδες, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το διαδίκτυο / τα ΜΜΕ. Κατάργηση συμπληρωματικών προτάσεων: π.χ. είναι φανερό ότι πρέπει να περιμένουμε πως η εξέλιξη της Ευρώπης θ’ αλλάξει τις νοοτροπίες / η εξέλιξη της Ευρώπης θ’ αλλάξει τις νοοτροπίες. Αντικατάσταση ονοματικής φράσης με προθετική ή με επίθετο ή με μετοχή: π.χ. - με το απλό πάτημα ενός πλήκτρου / με ένα πλήκτρο. - ο πάπυρος είχε στοιχεία αυθεντικότητας / ο πάπυρος ήταν αυθεντικός.
Οι παράμετροι της αξιολόγησης στην περίληψη Περιεχόμενο 8/25:Πρέπει να είναι σύμφωνο με το αρχικό κείμενο, χωρίς σχόλια των αρχικών απόψεων και να περιέχονται τα ουσιώδη σημεία. Οργάνωση 5/25: Πρέπει να παρουσιάζονται με τη λογική ακολουθία του αρχικού κειμένου τα βασικά επιχειρήματα του συγγραφέα. Γλώσσα 5/25: Πρέπει να χρησιμοποιούμε το κατάλληλο λεξιλόγιο και τις συνδετικές λέξεις, ώστε να αποφεύγουμε την αντιγραφή συγκεκριμένων αποσπασμάτων του αρχικού κειμένου. Αποφυγή γραμματικοσυντακτικών λαθών. Αποτελεσματικότητα 7/25: Δεν μιμούμαστε το ύφος του αρχικού κειμένου, δεν χάνουμε τον κεντρικό νοηματικό άξονα του αρχικού κειμένου, η περίληψή μας μπορεί να σταθεί ως αυτόνομο κείμενο.
Παράδειγμα περίληψης παραγράφου Παράγραφος: «Οι λόγοι που μας οδηγούν στην γλωσσομάθεια είναι πολλοί. Πρώτα πραχτικοί: χρειαζόμαστε την ξένη γλώσσα για τη ζωή, για να συνεννοούμαστε με τους αλλόγλωσσους άμα ταξιδεύουμε στην πατρίδα του, ή και στον τόπο μας, ιδίως όμως για το επάγγελμα που ενδεχομένως θα διαλέξουμε. (λ.χ. έμπορος, υπάλληλος, δαχτυλογράφος, διπλωμάτης κτλ.). Μας χρειάζεται έπειτα η ξένη γλώσσα αν ετοιμαζόμαστε για στάδιο επιστημονικό, αφού με αυτή, και μάλιστα με αυτές, θα καταρτιστούμε αρτιότερα και θα μπορούμε να καταφύγουμε στην ξενόγλωσση βιβλιογραφία. Τέλος, με την ξένη γλώσσα ερχόμαστε σ’ επικοινωνία, επιπόλαιη ή βαθύτερη, με τις ξενόγλωσσες λογοτεχνίες και με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.»
Πρώτα κρατάς σημειώσεις: Δουλεύουμε μαζί Πρώτα κρατάς σημειώσεις: Σημαντικές λεπτομέρειες Θεματικό κέντρο Η γλωσσομάθεια είναι απαραίτητη. Λόγοι: α. συνεννόηση με αλλόγλωσσους β. επιστημονική προετοιμασία γ. επικοινωνία με ξένους πολιτισμούς Μετά γράφεις περίληψη: Η γλωσσομάθεια μας είναι απαραίτητη για να συνεννοούμαστε με τους αλλόγλωσσους, για επιστημονική προετοιμασία και για γνωριμία με τους ξένους πολιτισμούς.