Δόμηση και αποδόμηση κειμένων εκπαιδευτικής πολιτικής Ανάλυση κειμένου εκπαιδευτικής πολιτικής Το ΑΠ ως κείμενο εκπαιδευτικής πολιτικής

Χαρακτηριστικά κειμένων εκπαιδευτικής πολιτικής Κειμένων που ακολουθούν τη συνήθη φιλελεύθερη οπτική της εκπαίδευσης: Τονίζουν το ρόλο του σχολείου στην προαγωγή της κοινωνικής κινητικότητας. Το κράτος έχει μια ουδέτερη λειτουργία προάσπισης των ενδιαφερόντων / συμφερόντων όλων των μελών της κοινωνίας μέσω ενός συστήματος καθολικά αποδεκτών κανόνων και ρυθμίσεων. Προάγει πολιτικές για το «δημόσιο συμφέρον». Θέση του ατόμου που συμπεραίνεται. Κριτική που έχει ασκηθεί.

Αντιφάσεις Πολλές και βασικές αντιφάσεις σε επίπεδο πολιτικής. – Παραδείγματα. Συνήθως δεν αναγνωρίζονται εξαιτίας της γλώσσας με την οποία παράγονται τέτοιες πολιτικές. Τα επίσημα έγγραφα εκπαιδευτικής πολιτικής (+ τα ΑΠ) είναι περιπτώσεις κατά τις οποίες η γλώσσα υπηρετεί πολιτικό σκοπό διαμορφώνοντας νοήματα που συγκαλύπτουν κοινωνικές διαμάχες και προωθούν δέσμευση στην αντίληψη ενός καθολικού δημόσιου συμφέροντος Παραγωγή και διατήρηση συναίνεσης.

Ανάλυση που ακολουθεί την τεχνικο-εμπειριστική αντίληψη Ανάλυση εγγράφου πολιτικής = διερεύνηση των σκοπών που βρίσκονται πίσω από το έγγραφο. Διακριτές λειτουργίες ανατίθενται: α) στον ερευνητή (ανιδιοτελής και αντικειμενικός προμηθευτής πληροφοριών που παράγει σώμα γνώσης για τους πολιτικούς), β) στον πολιτικό (θα βρει τα μέσα για να πετύχει τους στόχους), γ) δέκτη (που ερμηνεύει ή εφαρμόζει την πολιτική). Το έγγραφο = το όχημα / μέσον επικοινωνίας ανάμεσά τους.

Ανάλυση Επειδή τα έγγραφα αντιμετωπίζονται ως έκφραση συγκεκριμένων πληροφοριών, ιδεών και προθέσεων, έργο της ανάλυσης γίνεται η καθιέρωση της σωστής ερμηνείας του κειμένου. Όταν υπάρχει διένεξη γύρω από ένα έγγραφο, συμπεραίνεται ότι μερικοί αναγνώστες παρεννόησαν τη σημασία του. Ο ερευνητής πρέπει να ξεκαθαρίσει τη σύγχυση και να φτάσει σε μια αυταρχική ερμηνεία.

Το νόημα ενός κειμένου αφορά αυτό στο οποίο ο συγγραφέας του στόχευε. Επομένως το κείμενο θεωρείται ένδειξη αυτού που ο συγγραφέας ήθελε να εκφράσει, σαν το κείμενο να ήταν μια δυναμική παράδοση λέξεων με ένα μόνο «θεολογικό» νόημα για κάθε κείμενο. Όμως το πλήθος των αναγνωστών αναγκαστικά παράγει πλήθος αναγνώσεων.

Γλωσσολογικές παραδοχές που στηρίζουν την τεχνικο-εμπειριστική προσέγγιση Η γλώσσα είναι ένα διαυγές όχημα για την έκφραση της εμπειρίας. Συμβολίζει την πραγματικότητα της ατομικής εμπειρίας και εκφράζει αυτή την πραγματικότητα σε λόγο που καθιστά τους άλλους ικανούς να την αναγνωρίσουν ως αληθινή. Χάνεται η αντίληψη για τη γλώσσας ως κοινωνική πρακτική, το πώς η χρήση της γλώσσας μπορεί να παράγει αληθινά κοινωνικά αποτελέσματα, το πώς μπορεί να είναι πολιτική καθώς γίνεται μέσο και αντικείμενο εξουσίας.

Απαιτείται νέα σύλληψη του πώς η γλώσσα παράγει ιδεολογικά αποτελέσματα καταπνίγοντας τις αντιφάσεις στην εμπειρία των ανθρώπων με στόχο τη συντήρηση της υπάρχουσας κοινωνικής δόμησης.

Θεωρίες λόγου Ο λόγος αναφέρεται όχι μόνο στη σημασία της γλώσσας αλλά και στα αποτελέσματα της γλώσσας εν χρήσει. Επομένως ο λόγος συνδέεται με την υποκειμενική εμπειρία. Σχέση γλώσσας και ιδεολογίας. Ο λόγος διαμεσολαβεί στην άσκηση εξουσίας. Η γλώσσα δεν είναι μόνο ένα εργαλείο επικοινωνίας ή γνώσης αλλά και ένα εργαλείο εξουσίας.

Αποδόμηση επίσημων κειμένων πολιτικής Αντιμετωπίζουμε τα κείμενα ως πολιτισμικές και ιδεολογικές κατασκευές για να τα ερμηνεύσουμε με όρους των κρυφών δομών των δηλούμενων. Τα κείμενα δεν έχουν μία μόνο κυρίαρχη σημασία. Είναι ιδεολογικά κείμενα που κατασκευάστηκαν σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο. Το έργο της αποδόμησης ξεκινά με τη ρητή αναγνώριση αυτού του πλαισίου

Στο κείμενο υπάρχουν αντίθετοι λόγοι, αν και πουθενά δεν συζητιέται η πιθανότητα συγκρούσεων συμφερόντων ούτε η κρίσιμη αντίφαση μεταξύ, για παράδειγμα αυτονομίας και ελέγχου. Το κείμενο αυτοαναιρείται από το ίδιο το πλαίσιο. Πώς συγκαλύπτονται στο κείμενο οι αντιφάσεις και η έλλειψη συνεκτικότητας που εγγράφονται σε αυτό; με γλωσσικές στρατηγικές. Οι απαντήσεις βρίσκονται μέσα στο κείμενο ως κρυφή κριτική των ίδιων του των αξιών.

Γιατί τα κείμενα πολιτικής έχουν εσωτερικές αντιφάσεις; Ο λόγος των κειμένων πολιτικής (έτσι και ο λόγος του ΑΠ) είναι ένα ιδεολογικά κατασκευασμένο προϊόν πολιτικών δυνάμεων. Επειδή ο λόγος αυτός δεν μπορεί να παράγει μια αναπαράσταση με εσωτερική συνοχή ενός αντιφατικού κοινωνικού κόσμου, ενσωματώνει αντιφάσεις, ασυνέχειες, στρεβλώσεις, παραλείψεις και αναιρέσεις που με τη σειρά τους δείχνουν την ανικανότητα της γλώσσας της ιδεολογίας να παράγει συνεκτικό νόημα.

Ο σκοπός της αποδόμησης των κειμένων πολιτικής Να διαπιστωθούν οι πραγματικές και δυνατές συνέπειες πάνω στους αναγνώστες κι όχι να επιβληθεί το νόημα που έχει πρόθεση να αναδείξει ο συντάκτης. Να διαπεράσουμε την ιδεολογία των επίσημων εγγράφων εκπαιδευτικής πολιτικής και να δείξουμε τις πραγματικές συγκρούσεις συμφερόντων στον κοινωνικό κόσμο που υποστηρίζουν ότι αντιπροσωπεύουν.