“Νέες Εναλλακτικές Καλλιέργειες: Προοπτικές - Νέες Προτάσεις για την Αγροτική Οικονομία” 16 Μαΐου 2013 Κιλκίς

Αξιοποίηση τοπικών πόρων και τοπική ανάπτυξη: η αναγκαιότητα των συλλογικών δράσεων Σταυριανή Κουτσού Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης & Διοίκησης Αγροτικών Επιχειρήσεων Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Εξέλιξη των μοντέλων ανάπτυξης του αγροτικού χώρου Το μοντέλο ανάπτυξης των προπολεμικών δεκαετιών: στηριζόμενο αποκλειστικά στους τοπικούς πόρους (στραμμένο προς «τα μέσα») Το μοντέλο ανάπτυξης των μεταπολεμικών δεκαετιών: στηριζόμενο σε Κράτος και ΕΕ (στραμμένο προς «τα έξω») Αδιέξοδα (οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά) Ανταγωνιστικό προϊόν = Φτηνό προϊόν;

Στην αναζήτηση ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών Σήμερα: αναζήτηση νέου μοντέλου που να στηρίζεται στο ενδογενές υλικό της υπαίθρου, δηλαδή: - στους τοπικούς πόρους (φυσικούς, πολιτιστικούς) - στη διαφοροποίηση - στους ανθρώπους Η εδαφική διαφοροποίηση μπορεί να αποτελέσει ένα στρατηγικό παράγοντα των πολιτικών ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών

Σε αυτό το πλαίσιο, η εδαφική διαφοροποίηση βασίζεται στους τοπικούς πόρους: συγκριτικό πλεονέκτημα και εργαλεία ανάπτυξης (π.χ. ΠΟΠ, ΠΓΕ) Από την άλλη πλευρά: ένα συνεχώς απαιτητικό καταναλωτικό κοινό Στην ιδιαιτερότητα των φυσικών τοπίων Στον τοπικό πολιτισμό Στα τοπικά προϊόντα Η πρόκληση για κάθε αγροτική περιοχή είναι η ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του τόπου και των προϊόντων του

Ερώτημα: Πώς και με ποιες διαδικασίες οι τοπικοί πόροι μπορούν να στηρίξουν τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες; Αρχική παραδοχή: οι τοπικοί πόροι αποτελούν συλλογικούς πόρους- δεν ανήκουν σε μεμονωμένα άτομα ή φορείς ανήκουν σε όλη την τοπική αγροτική κοινότητα αποτελούν την κληρονομιά της Κατά συνέπεια: διαχειριστής των τοπικών πόρων είναι η ίδια η τοπική κοινωνία η ίδια η τοπική κοινωνία θα πρέπει συλλογικά να τους διαχειριστεί και να τους αξιοποιήσει

Αξιοποίηση δεν είναι η απλή αύξηση του εισοδήματος της τοπικής κοινωνίας. Παράλληλα είναι και άλλα οφέλη: Κατά την αξιοποίηση θα πρέπει: Να εμπλακούν όλοι Να επωφεληθούν όλοι Καλή φήμη Τουριστική ελκυστικότητα Θέσεις εργασίας Υπερηφάνεια για τον τόπο Με άλλα λόγια, η αξιοποίηση των τοπικών πόρων θα πρέπει να γίνει υπόθεση του συνόλου της τοπικής κοινωνίας

Πώς; Μέσω συλλογικών δράσεων Αγροτικοί συνεταιρισμοί: θα πρέπει να ιδωθούν με μια νέα οπτική Ομάδες παραγωγών (παραγωγοί του ίδιου προϊόντος) Δίκτυα τοπικών επιχειρήσεων (π.χ. με στόχο την προβολή) Πιστοποιήσεις ΠΟΠ και ΠΓΕ (μέσω συλλογικών φορέων) Τοπικά σύμφωνα ποιότητας Συμπράξεις μεταξύ παραγωγών και φορέων Υποστήριξη μεταξύ των επαγγελματικών ομάδων (π.χ. «ελληνικό πρωινό») Σύλλογοι, κλπ, κλπ

Η πρόκληση για κάθε τοπική κοινωνία είναι να δημιουργήσει τη δική της ιδιαίτερη ταυτότητα, τη δική της εικόνα: τοπικό αναπτυξιακό όραμα Με τη σύμπραξη όλων των φορέων Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι καθοριστικός για το συντονισμό των διαφόρων πρωτοβουλιών και τη συσπείρωση των φορέων γύρω από το τοπικό όραμα. δηλαδή ένα σύνολο προϊόντων και υπηρεσιών

Με άλλα λόγια, οι πλούσιοι πόροι ενός τόπου δεν εγγυώνται από μόνοι τους την ανάπτυξή του, εάν το ανθρώπινο δυναμικό του τόπου αυτού δεν αναλάβει συλλογικές δράσεις για την αξιοποίησή τους. Η τοπική κοινωνία του Κιλκίς, όπως και κάθε τοπική κοινωνία, θα πρέπει να αναζητήσει τους ιδιαίτερους τοπικούς πόρους που διαθέτει, να δημιουργήσει το δικό της όραμα και να το διεκδικήσει συλλογικά.