Σχεδιασμός Χημικών Προϊόντων Δημήτρης Χατζηαβραμίδης Σχολή Χημικών Μηχανικών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο 24/10/2014 ΔΧ

Στάδια Σχεδιασμού Προϊόντων Αναγνώριση αναγκών Γέννηση & Συλλογή ιδεών Επιλογή καλλίτερων ιδεών Σχεδιασμός βιομηχανικής παραγωγής Θέματα για εξέταση Αξιολόγηση πνευματικής ιδιοκτησίας (intellectual property) Παροχή πληροφοριών που λείπουν από τα προηγούμενα στάδια Προσδιορισμός επιπτώσεων στο περιβάλλον Καθορισμός προδιαγραφών Ανάλυση οικονομικών 24/10/2014 ΔΧ

Οικονομικό Δυναμικό - Bασικά Χημικά (Commodities) Aνάλυση Οικονομικών Οικονομικό Δυναμικό - Bασικά Χημικά (Commodities) Υπολογίζεται σε 3 διαδοχικά στάδια Υπολογισμός από τρέχουσες τιμές προϊόντος και κόστους πρώτων υλών Οικονομικό Δυναμικό = ΄Εσοδα από Πωλήσεις Προϊόντος ανά Έτος – Κόστος Πρώτων Υλών ανά Έτος Από τον ορισμό, βλέπουμε ότι έχουμε 3 στοιχεία που πρέπει να προσεχθούν α. Στοιχειομετρία, β. Δυνατότητα εκτέλεσης συγκεκριμένων αντιδράσεων, γ. Τιμές προϊόντος και κόστος πρώτων υλών (α) - από το προηγούμενο παράδειγμα, βλέπουμε ότι η 1η αντίδραση του μεθανίου με το νερό παράγει 3 mol υδρογόνου, ενώ η σύνθεση της μεθανόλης (4η αντίδραση) απαιτεί 2 mol υδρογόνου. Η 2η αντίδραση μονοξειδίου του άνθρακα με οξυγόνο είναι εξώθερμη και αποδίδει την θερμότητα που χρειάζεται για να γίνει η 1η αντίδραση που είναι ενδόθερμη (β) - από το προηγούμενο παράδειγμα, η σωστή αναλογία μονοξειδίου του άνθρακα και υδρογόνου για τη σύνθεση της μεθανόλης αποκαθίσταται μέσω της 3ης αντίδρασης μετατόπισης νερού αερίου (water gas shift reaction) (γ) – είναι γνωστά για βασικά χημικά και καθορίζονται από την αγορά, όχι όμως για άλλα προϊόντα, π.χ., νέο φάρμακο – τιμή, μελάνη λιθογραφίας φιλική στο περιβάλλον – ίδιες πρώτες ύλες με προηγούμενες αλλά χωρίς διαλύτη Οικονομικό Δυναμικό > 0, προχωρούμε στον επόμενο υπολογισμό 24/10/2014 ΔΧ

Οικονομικό Δυναμικό - Βασικά Χημικά (Commodities) Ανάλυση Οικονομικών Οικονομικό Δυναμικό - Βασικά Χημικά (Commodities) Υπολογίζεται σε 3 διαδοχικά στάδια Υπολογισμός από τρέχουσες τιμές προϊόντος και κόστους πρώτων υλών Υπολογισμός από τρέχουσες τιμές προϊόντος και κόστους πρώτων υλών & ενέργειας και νερού (utilities) Οικονομικό Δυναμικό = Έσοδα από Πωλήσεις Προϊόντος ανά Έτος – Κόστος Πρώτων Υλών ανά Έτος – Κόστος Ενέργειας και Νερού ανά Έτος Οικονομικό Δυναμικό > 0, προχωρούμε στον επόμενο υπολογισμό Υπολογισμός από τρέχουσες τιμές προϊόντος και κόστους πρώτων υλών, ενέργειας και νερού & κεφαλαίου Οικονομικό Δυναμικό = Έσοδα από Πωλήσεις Προϊόντος ανά Έτος – Κόστος Πρώτων Υλών ανά Έτος – Κόστος Ενέργειας και Νερού ανά Έτος – Κόστος Κεφαλαίου ανά έτος Υπολογισμός Κόστους Κεφαλαίου σε 4 στάδια: α. Υπολογισμός κόστους εξοπλισμού (equipment cost) Από πίνακες και οδηγίες της βιβλιογραφίας, με διόρθωση για τον πληθωρισμό. Για πιο ακριβή στοιχεία, εμπορικοί αντιπρόσωποι εξοπλισμού Κόστος εντός Βιομηχ. Συγκροτήματος (Οnsite Costs) ≈ 4 (Κόστος Εξοπλισμού) β. Υπολογισμός πάγιων εξόδων (fixed costs) γ. Υπολογισμός ολικών εξόδων κεφαλαίου (total capital costs) δ. Υπολογισμός κόστους κεφαλαίου ανά έτος (capital cost per year) 24/10/2014 ΔΧ

Οικονομικό Δυναμικό - Bασικά Χημικά (Commodities) Ανάλυση οικονομικών Οικονομικό Δυναμικό - Bασικά Χημικά (Commodities) Υπολογίζεται σε 3 διαδοχικά στάδια Υπολογισμός από τρέχουσες τιμές προϊόντος και κόστους πρώτων υλών Υπολογισμός από τρέχουσες τιμές προϊόντος και κόστους πρώτων υλών & ενέργειας και νερού (utilities) Υπολογισμός από τρέχουσες τιμές προϊόντος και κόστους πρώτων υλών, ενέργειας και νερού & κεφαλαίου Οικονομικό Δυναμικό = Έσοδα από Πωλήσεις Προϊόντος ανά Έτος – Κόστος Πρώτων Υλών ανά Έτος – Κόστος Ενέργειας και Νερού ανά Έτος – Κόστος Κεφαλαίου ανά έτος Υπολογισμός Κόστους Κεφαλαίου σε 4 στάδια: α. Υπολογισμός κόστους εξοπλισμού (equipment cost) Κόστος εντός Βιομηχ. Συγκροτήματος (Οnsite Costs) ≈ 4 (Kόστος Εξοπλισμού) β. Υπολογισμός πάγιων εξόδων (fixed costs) Πάγια Έξοδα ≈ Κόστος εντός Βιομηχ. Συγκροτήματος + Κόστος εκτός Βιομηχ. Συγκροτήματος (Offsite Costs) + Έμμεσα Έξοδα (Indirect Costs) Κόστος εκτός Βιομηχ. Συγκροτήματος ≈ 0.45 (Κόστος εντός Βιομηχ. Συγκροτήματος) Έμμεσα Έξοδα ≈ 0.25 (Κόστος εντός Βιομηχ. Συγκρ.+ Κόστος εκτός Βιομηχ. Συγκρ.) Πάγια Έξοδα ≈ 1.8 (Κόστος εντός Βιομηχ. Συγκρ.) ≈ 7.2 (Kόστος Εξοπλισμού) γ. Υπολογισμός ολικών εξόδων κεφαλαίου (total capital costs) δ. Υπολογισμός κόστους κεφαλαίου ανά έτος (capital cost per year) 24/10/2014 ΔΧ

Οικονομικό Δυναμικό - Bασικά Χημικά (Commodities) ψ Ανάλυση οικονομικών Οικονομικό Δυναμικό - Bασικά Χημικά (Commodities) Υπολογίζεται σε 3 διαδοχικά στάδια Υπολογισμός από τρέχουσες τιμές προϊόντος και κόστους πρώτων υλών Υπολογισμός από τρέχ. τιμές προϊόν. και κόστ. πρώτ. υλών & ενέργειας και νερού Υπολογισμός από τρέχ. τιμές προϊόν. και κόστ. πρώτ. υλών, ενέρ.,νερ. & κεφαλαίου Οικονομικό Δυναμικό = (΄Εσ.Πωλ.Προϊόν. – Κόσ.Πρώτ.Υλ.– Κόσ.Ενέρ. & Νερ.– Κόσ. Κεφαλαίου) ανά Έτος Υπολογισμός Κόστους Κεφαλαίου σε 4 στάδια: α. Υπολογισμός κόστους εξοπλισμού (equipment cost) β. Υπολογισμός πάγιων εξόδων (fixed costs) γ. Υπολογισμός ολικών εξόδων κεφαλαίου (total capital costs) Ολικά Έξοδα Κεφαλαίου = Πάγια Έξοδα + Έξοδα Εκκίνησης (Start-up Costs) + Κεφάλαιο Λειτουργίας (Working Capital) Έξοδα Εκκίνησης ≈ 0.1 (Πάγια ΄Εξοδα) Κεφάλαιο Λειτουργίας ≈ 0.15 (Ολικά Έξοδα Κεφαλαίου) Ολικά Έξοδα Κεφαλαίου ≈ 1.3 (Πάγια Έξοδα) ≈ 9.4 (Κόστος Εξοπλισμού) δ. Υπολογισμός κόστους κεφαλαίου ανά έτος (capital cost per year) Κύκλος ζωής εξοπλισμού = 10 έτη Κόστος χρήματος = 15% Κόστος Κεφαλαίου ανά Έτος ≈ [(Ολικά Έξοδα Κεφαλαίου) / 10] (1.15)10 ≈ 4 (Κόστος Εξοπλισμού) 24/10/2014 ΔΧ

βασικά χημικά (commodities) όχι όμως για μη-βασικά χημικά Ανάλυση οικονομικών - Οικονομικό Δυναμικό – Μη-Βασικά Χημικά (Non-Commodities) Υπάρχοντα προϊόντα α. Η τιμή πώλησης προϊόντος εξαρτάται από τους υπάρχοντες ανταγωνιστές, για βασικά χημικά (commodities) όχι όμως για μη-βασικά χημικά β. Εμπορική επιτυχία σημαίνει να παράγεται το πρόϊόν με μικρότερο κόστος από αυτό των ανταγωνιστών για μακρά περίοδο χρόνου γ. Για βασικά χημικά, υπάρχει αγορά για το προϊόν όσο εξακολουθεί η παραγωγή Νέα προϊόντα α. Η Καθαρή Τρέχουσα Αξία (Νet Present Value) του προϊόντος εξαρτάται από το χρόνο για να έρθει το προϊόν στην αγορά (time-to-market), το κόστος του χρήματος (time value of money), και τον αναμενόμενο κύκλο ζωής του προϊόντος, συνήθως 5 χρόνια για μη-βασικά χημικά ή 10 χρόνια για βασικά χημικά β. Δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι υπάρχει αγορά για το νέο προϊόν γ. Για βασικά χημικά, ο κύκλος ζωής του προϊόντος περιορίζεται από την άφιξη στην αγορά καλλίτερου προϊόντος από τη μεριά των ανταγωνιστών. Για μη-βασικά χημικά, ο κύκλος ζωής του προϊόντος περιορίζεται από την λήξη προστασίας δικαιωμάτων του διπλώματος ευρεσιτεχνίας (expiry patent protection) ή την ή αλλαγή στη μόδα/συρμό Τα οικονομικά του προϊόντος μπορούν να εκτιμηθούν με: Καθαρή Τρέχουσα Αξία (NPV), Απόδοση Επένδυσης (Return Οn Investment), και Χρόνο Αποπληρωμής (Payback Time) 24/10/2014 ΔΧ

Οικονομικό Δυναμικό – Μη-Βασικά Χημικά (Non-Commodities) Ανάλυση Οικονομικών Οικονομικό Δυναμικό – Μη-Βασικά Χημικά (Non-Commodities) Τα οικονομικά του προϊόντος μπορούν να εκτιμηθούν με: Καθαρή Τρέχουσα Αξία (NPV), Απόδοση Επένδυσης (Return Οn Investment), και Χρόνο Αποπληρωμής (Payback Time) Καθαρή Τρέχουσα Αξία (NPV): ολική αξία του προϊόντος σε σημερινό χρήμα, που εμπεριέχει όλες τις μελλοντικές ταμειακές εισροές (cash flows) Απόδοση Επένδυσης (RΟI): ο λόγος του μέσου των ετησίων κερδών σε σημερινό χρήμα προς την επένδυση Χρόνος Αποπληρωμής (Payback Time): η χρονική στιγμή που η αρχική επένδυση έχει αποσβεσθεί Για να είναι ένα προϊόν βιώσιμο, ο χρόνος αποπληρωμής πρέπει να είναι < 5 χρόνια Ο χρόνος αποπληρωμής είναι δύσκολο να υπολογισθεί αν ο εξοπλισμός χρησιμοποιείται για περισσότερα του ενός προϊόντα. Όμως στην περίπτωση αυτή, στα έξοδα είναι πρωταρχικά μισθοί, κυρίως για έρευνα, ανάπτυξη και μάρκετινγκ. 24/10/2014 ΔΧ

Οικονομικό Δυναμικό – Μη-Βασικά Χημικά (Non-Commodities) Ανάλυση οικονομικών Οικονομικό Δυναμικό – Μη-Βασικά Χημικά (Non-Commodities) Ο υπολογισμός των διαφόρων οικονομικών μεγεθών αρχίζει με την κατασκευή του διαγράμματος Gantt To διάγραμμα της εικόνας δείχνει ποιό τμήμα ασχολείται σε συγκε- κριμμένο χρόνο για προϊόν με κύκλο ζωής 4 χρόνια. Στην αρχή, τη μεγαλύτερη συμμετοχή την έχει το μάρκετινγκ με τον καθορισμό των αναγκών της αγοράς. Ακολουθεί η Έρευνα & Ανάπτυξη (Research & Development) που προσδιορίζει τις προδιαγραφές, δημιουργεί ιδέες, και επιλύει θέματα σπουδαία για το νέο προϊόν. Οι μηχανικοί συμμετέχουν πρωταρχικά στην επιλογή του νέου προϊόντος όταν απαιτούνται λεπτομερείς υπολογισμοί της απόδοσης και της παραγωγής του νέου προϊόντος. Το διάγραμμα δεν είναι πλήρες γιατί δεν δείχνει τη συμμετοχή της ομάδας σχεδιασμού του προϊόντος. Η ομάδα σχεδιασμού συμμετέχει τον πρώτο 1 ½ χρόνο της ανάπτυξης του προϊόντος 24/10/2014 ΔΧ

Ταμειακές Ροές (Cash Flow) Ανάλυση οικονομικών Ταμειακές Ροές (Cash Flow) Για προϊόν με κύκλο ζωής 4 χρόνια, οι ταμειακές εισροές δίνονται στον παρακάτω πίνακα που δείχνει στάδιο ανάπτυξης για 1 χρόνο και αγορά εξοπλι- σμού το 2ο ήμισυ εκείνου του χρόνου. Τα έξοδα εκκίνησης στο 4ο τέταρτο του 2ου χρόνου. Τα έξοδα παραγωγής αρχίζουν επίσης το 4ο τέταρτο του 2ου χρόνου και συνεχίζουν μέχρι το τέλος του έργου (project). Έσοδα αρχίζουν το 2ο χρόνο, όταν το στάδιο της ανά- πτυξης τελειώνει. Τα έξοδα ανάπτυξης υποθέτουν 20 εργαζομένους με μέσες ετήσιες αποδοχές $60,000, 30% πρόσθετες αποδοχές (fringe benefits), και 100% υπέρβαση (overhead), βασισμένη μόνο στο μισθό. Η υπέρβαση περιλαμβάνει έξοδα για κτίρια, νερό και ηλεκτρικό, και έξοδα διαχείρισης. Αυτό σημαίνει ότι κάθε εργαζόμενος σε αυτό το στάδιο κοστίζει στην επιχείρηση $138,000 το χρόνο, και ότι το ολικό κόστος ανάπτυξης του 1ου χρόνου $2.76 εκ. ή $0.60 εκ. κάθε τρίμηνο. Το ολικό κόστος του εξοπλισμού είναι $2 εκ. και απλώνεται σε 2 τρίμηνα. Το ολικό κόστος εκκίνησης είναι 20% του κόστους εξοπλισμού, μετά την εγκατάσταση του εξοπλισμού. Τα έξοδα παραγωγής είναι $1 εκ. για κάθε τρίμηνο εκτός του τελευταίου 24/10/2014 ΔΧ

Ταμειακές Ροές (Cash Flow) Ανάλυση οικονομικών Ταμειακές Ροές (Cash Flow) Τα έξοδα παραγωγής περιέχουν τα έξοδα πωλήσεων και μάρκετινγκ. Τα έσοδα είναι $2 εκ. το τρίμηνο, αλλά όχι πριν τελειώσει ο 1ος χρόνος. Η υστέρηση στα έσοδα αντανα- κλά τα αποθέματα (inventory), τη διανομή των κερδών (distribution) και τη συλλογή των χρεών. Το μεγαλύτερο έξοδο πριν την παραγωγή είναι αυτό της έρευνας και ανά- πτυξης. Αυτό είναι κοινό χαρακτηριστικό στα οικονομικά του προϊόντος και υπογραμμίζει τη σημασία της ταχύτητας για την αγορά Από τον πίνακα φαίνεται ότι ξοδεύονται $5.96 εκ. πριν αποκτηθεί μια δεκάρα εσόδων, και τα περισσότερα από αυτά είναι έξοδα για ανάπτυξη, εξοπλισμό και εκκίνηση. Δεν φθάνει κανείς στο νεκρό σημείο (break even) μέχρι το ήμισυ του 3ου χρόνου. Η ολική καθαρή ταμειακή εισροή (total net cash flow) τα 4 χρόνια είναι $6.84 εκ. Η απόδοση της επένδυσης είναι $6.84 εκ./$5.96 εκ./4 χρόνια ή περίπου 33%. Η καθαρή τρέχουσα αξία (ΝΠV) μετά από 4 χρόνια είναι $6.84 εκ. Το παράδειγμα δείχνει ότι τα έξοδα για ανάπτυξη είναι σπουδαία, συμβαίνουν νωρίς στον κύκλο ζωής του προϊόντος, και παίρνει πολύ χρόνο για να αποπληρωθούν. Τα έξοδα για εξοπλισμό επίσης συμβαίνουν νωρίς, αλλά τείνουν να είναι μικρότερα για ανάπτυξη προϊόντος παρά για ανάπτυξη διεργασίας. Τέλος οι ταμειακές εισροές ανυψώνονται απότομα , όταν, το τελευταίο τρίμηνο του 4ου χρόνου, πωλούνται τα αποθέματα χωρίς να υπάρχουν έξοδα παραγωγής. Φυσικά, παρουσιάζονται νέα έξοδα ανάπτυξης για το προϊόν αντικατάστασης. Για τα οικονομικά, υποθέτουμε ότι η ζήτηση για το προϊόν μας αρχίζει αμέσως μόλις είναι διαθέσιμο στην αγορά, και παραμένει αμετάβλητη (steady) κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής. Επίσης υπαινισσόμαστε ότι μπορούμε να πωλήσουμε στην ίδια τιμή, χωρίς εκπτώσεις, μέχρι το τέλος 24/10/2014 ΔΧ

Ταμειακές Ροές (Cash Flow) Ανάλυση οικονομικών Ταμειακές Ροές (Cash Flow) Αγνοούμε κάθε επιπλέον έσοδο που μπορούμε να αποκτήσουμε με το να είμαστε οι πρώτοι στην αγορά. Υποθέτουμε ότι οι οικονομικοί κύκλοι δεν έχουν καμία επίδραση, και δεν υπάρχει πληθωρισμός (inflation) Ο πιο σπουδαίος παράγοντας που αγνοούμε, όμως, είναι η διαχρονική αξία του χρήματος (time value of money) Ταμειακές Ροές που παίρνουν υπόψη τη Διαχρονική Αξία του Χρήματος (Cash Flows including the Time Value of Money) Ας υποτεθεί ότι θέλουμε να αγοράσουμε ένα αυτοκίνητο που κοστίζει $10Κ. Αν το αγοράσουμε τώρα, χρειαζόμαστε $10Κ. Αν το αγοράσουμε σε 1 χρόνο, χρειαζόμαστε λιγότερο, γιατί μπορούμε να καταθέσουμε τα χρήματα μας στην τράπεζα, να κερδίζουμε 8% επιτόκιο το χρόνο, και να αγοράσουμε το αυτοκίνητο στο τέλος του χρόνου, υποθέτοντας επίσης ότι η τιμή του συγκεκριμένου αυτοκινήτου δεν ανεβαίνει σε όλη τη διάρκεια του χρόνου (Χρήματα που χρειάζονται για Αυτοκίνητο)(1.08) = $10Κ Χρήματα που χρειάζονται για Αυτοκίνητο = $9.26Κ Καθυστερημένη ικανοποίηση (delayed gratification) του καταναλωτή εξοικονομεί χρήματα. Αυτή είναι η διαχρονική αξία (time value) του χρήματος, που επηρεάζει όλα τα έξοδα και έσοδα της ανάπτυξης προϊόντος 24/10/2014 ΔΧ

Ταμειακές Ροές που παίρνουν υπ΄όψη τη Διαχρονική Αξία του Χρήματος Ανάλυση οικονομικών Ταμειακές Ροές που παίρνουν υπ΄όψη τη Διαχρονική Αξία του Χρήματος (Cash Flows including the Time Value of Money) Προσαρμοσμένη Ταμειακή Ροή = (Τρέχουσα Αξία) / (1 + επιτόκιο / 4 τρίμηνα)n-1 όπου n είναι ο αριθμός των τριμήνων στον υπολογισμό Η προσαρμοσμένη ταμειακή ροή είναι ίση με την τρέχουσα αξία μόνο στο πρώτο τρίμηνο του 1ου χρόνου, όταν n = 1 Για το αυτοκίνητο: Προσαρμοσμένη Ταμειακή Ροή = $10Κ / (1 + 0.08/4)5-1 = $9.24Κ Ο τόκος που θα πληρώνεται κάθε τρίμηνο με βάση ετήσιο επιτόκιο, διαιρέθηκε γραμμικά μεταξύ των τριμήνων, δηλ., το ετήσιο επιτόκιο έγινε(1.024 – 1) x 100% = 8.2% Στον πίνακα που δείξαμε πριν, το χρήμα κοστίζει 15% ή 3.75% ανά τρίμηνο, και οι ταμειακές ροές διορθώνονται για την διαχρονική αξία του χρήματος. Για παράδειγμα, οι ταμειακές ροές το πρώτο τρίμηνο του 2ου χρόνου είναι (- $0.20 - $1.00 + $2.00 = $0.80 εκ). Τότε, Προσαρμοσμένη Ταμειακή Ροή = $0.80 εκ. / (1 + 0.15/4)5-1 = $0.69 εκ. Χωρίς τις διορθώσεις, η Καθαρή Τρέχουσα Αξία είναι $6.84 εκ. Με τις διορθώσεις, η Καθαρή Τρέχουσα Αξία γίνεται $3.42 εκ., πτώση 50%. 24/10/2014 ΔΧ

Ταμειακές Ροές που παίρνουν υπ΄όψη τη Διαχρονική Αξία του Χρήματος Ανάλυση οικονομικών Ταμειακές Ροές που παίρνουν υπ΄όψη τη Διαχρονική Αξία του Χρήματος (Cash Flows including the Time Value of Money) O προηγούμενος πίνακας, με τις διορθώσεις για τη διαχρονική αξία του χρήματος γίνεται 24/10/2014 ΔΧ

Χρόνος για Αγορά (Time to Market) Ανάλυση οικονομικών Χρόνος για Αγορά (Time to Market) Ο επιχειρηματικός κόσμος πιστεύει ότι η επιχείρηση που φέρνει πρώτη νέο προϊόν στην αγορά κερδίζει 60-70% των ολικών πωλήσεων του προϊόντος. Οι ανταγωνιστές που έρχονται μετά, πολεμούν για το υπόλοιπο. Για επιβεβαίωση αυτού του cliché, το παράδειγμα του Νafion της DuPont, ενός υπερφθοριωμένου υμέναιου (λεπτού φιλμ), που χρησιμοποιείται για να διαχωρίζει τα ηλεκτρόδια στην διεργασία χλωροαλκαλίου, και είναι η καλλίτερη επιλογή για παραγωγή καυστικού νατρίου και χλωρίου. Το Νafion δεν καλύπτεται πλέον από διπλώματα ευρεσιτεχνίας και δύο άλλες επιχειρήσεις, η Dow και η Asahi έχουν ανταγωνιστικά προϊόντα, για μερικούς καλλίτερα από το Νafion που εξακολουθεί να κυριαρχεί στην αγορά. Υπάρχουν και αρκετές εξαιρέσεις στον παραπάνω κανόνα, π.χ., όταν η General Electric κατάλαβε ότι η τεχνολογία υπερήχων απειλούσε τη μεγάλη επιχείρηση της για ακτίνες Χ, άρχισαν ένα υπερεντατικό πρόγραμμα για απεικόνιση υπερήχων (ultrasonic imaging) και πέτυχαν να κερδίσουν μεγάλο κομμάτι της αγοράς απεικόνισης υπερήχων. Σε παρόμοιο σενάριο, η Eli Lilly βρέθηκε ξαφνικά στον κίνδυνο να χάσει την αγορά ινσουλίνης χοιριδίων, υποκατάστατου ανθρώπινης ινσουλίνης, από τη Novo Nordisk. H Eli Lilly άρχισε ένα υπερεντατικό πρόγραμμα παραγωγής ανθρώπινης ινσουλίνης με μεθόδους Γενετικής Μηχανικής και πέτυχε να διατηρήσει την κυρίαρχη θέση της στην αγορά ανθρώπινης ινσουλίνης 24/10/2014 ΔΧ

Χρόνος για Αγορά (Time to Market) Ανάλυση οικονομικών Χρόνος για Αγορά (Time to Market) Γενικά, η εταιρεία που μπαίνει πρώτη στην αγορά με ένα νέο προϊόν έχει μεγάλο όγκο πωλήσεων στην αρχή. Αν όμως βρεθεί αργότερα εταιρεία που κατασκευάζει το προϊόν με καλλίτερη ποιότητα και μικρότερο κόστος, η εταιρεία αυτή έχει υψηλή πιθανότητα επιτυχίας Στην οποιαδήποτε περίπτωση, ο γενικός κανόνας για σχεδιασμό προϊόντων είναι: ΝΑ ΦΘΑΣΕΙ ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ 24/10/2014 ΔΧ

Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Ανάλυση οικονομικών Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Για την οικονομική ανάλυση ενός προϊόντος, τα σπουδαιότερα μετρητικά μεγέθη (metrics) είναι η Καθαρή Τρέχουσα Αξία (NPV), η Απόδοση της Επένδυσης (ROI), και ο Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης (Ιnternal Rate of Return). Το τελευταίο είναι το επιτόκιο που πρέπει να παίρνει κανείς από την τραπέζα ώστε η ανταμοιβή για τα χρήματα του να είναι το ίδιο καλή όπως προβλέπεται από την επένδυση Όμως, ελκυστικές τιμές μετρητικών μεγεθών είναι αναγκαίες και όχι ικανές συνθήκες για να μεταφέρει κανείς το προϊόν στην αγορά, για δύο λόγους: Για την οικονομική ανάλυση, είναι απαραίτητο να κάνει κανείς υποθέσεις για το αν το μέγεθος της αγοράς και η τιμή πώλησης του προϊόντος μπορούν να γίνουν πραγματικότητα Η κάθε υπόθεση εμπεριέχει κίνδυνο. Στην αξιολόγηση ενός προϊόντος πρέπει να ισορροπεί κανείς την διακινδύνευση με την ανταμοιβή. Όσο πιο μεγάλη είναι η αβεβαιότητα, τόσο πιο μεγάλη απόδοση της επένδυσης του πρέπει να απαιτεί κανείς, 2. Κατά δεύτερο, πρέπει να έχeι κανείς υπ’ όψη του πως το προϊόν του δεν είναι η μόνη ευκαιρία για επένδυση. Για να βρεί κανείς χρηματοδότες για το προϊόν του, θα πρέπει να πείσει τους επενδυτές όχι μόνο ότι το προϊόν είναι οικονομικά ελκυστικό, αλλά ότι είναι η πιό ελκυστική ευκαιρία για επένδυση από τους ίδιους. Αυτό λέγεται «πώληση του έργου» (selling the project) 24/10/2014 ΔΧ

Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Ανάλυση οικονομικών Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Για να είναι επιτυχής η «πώληση του έργου», χρειάζονται Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) που παρουσιάζει με λεπτομέρεια τους κινδύνους και τις ανταμοιβές και εξηγεί γιατί είναι προτιμητέο να επενδύσει κανείς στο νέο προϊόν, και «Παρουσίαση του Ανελκυστήρα» (Elevator pitch) στην οποία σε 2 μονάχα λεπτά συνοπτικά και με σαφήνεια (concisely and clearly) εξηγείται σε μη τεχνικούς η μοναδικότητα της πρότασης του έργου Ο σκοπός του Επιχειρηματικού Σχεδίου είναι να πείσει τον αναγνώστη που έχει χρήματα ότι τα πιθανά οφέλη της επιχειρηματικής πρότασης υπερτερούν από τους κινδύνους (απώλειας χρήματος) και ότι θα προκύψει υγιές κέρδος (από την πρόταση) Βασικά Χημικά (Commodities): αβεβαιότητα συνήθως μικρότερη στην εκτίμηση μεγέθους αγοράς και τιμής πώλησης, και μικρότερος αριθμός εναλλακτικών επενδύσεων για πιθανούς επενδυτές. Το Επιχειρηματικό Σχέδιο θα είναι περισσότερο αναλυτικό και συντηρητικό Μη Βασικά Χημικά (Non-Commodities): Χρειάζεται πιο επιθετική τακτική στην «πώληση» (aggressive selling) μιας πρότασης με υψηλό βαθμό αβεβαιότητας. Ο καπιταλιστής επιχειρηματίας (venture capitalist) επενδύει σε προτάσεις από τις οποίες, κατά κανόνα, 70% αποτυγχάνουν, 20% είναι στο ουδέτερο σημείο (break even) και μόνο 10% έχουν πιθανότητα μεγάλου κέρδους 24/10/2014 ΔΧ

Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Ανάλυση οικονομικών Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Το Επιχειρηματικό Σχέδιο πρέπει να πείθει τον επενδυτή ότι η πρόταση είναι από κείνες που θα επιτύχουν. Το σχέδιο είναι μια ευκαιρία, όχι μόνο να πείσει τους επενδυτές για την επιτυχία του, αλλά να δοκιμάσει και την εμπιστοσύνη της ομάδας σχεδιασμού Το Επιχειρηματικό σχέδιο είναι συνήθως γύρω στις 40 σελίδες με 10 από τις σελίδες αυτές για οικονομική ανάλυση, συχνά σαν Συμπλήρωμα (Appendix). Πρέπει να εξηγήσει τις υποθέσεις που έγιναν για το μοντέλο της επιχείρησης, να είναι καλογραμμένο για να μπορεί να διαβαστεί από μη τεχνικούς και να πείθει τους εκτελεστές του σχεδίου πως η χρήση επιστήμης και μηχανικής είναι ορθή Το Επιχειρηματικό Σχέδιο αποτελείται από τα ακόλουθα μέρη: Περίληψη για τα Ανώτερα Στελέχη της Επιχείρησης (Executive Summary) Είναι το ανάλογο με την «Παρουσίαση του Ανελκυστήρα» (Elevator pitch) Σε λίγες γραμμές και με σαφήνεια πρέπει να δοθούν: α. Η ιδέα, β. Η ανάγκη της αγοράς, γ. Τα οφέλη από το προϊόν, δ. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα (competitive advantage) που έχει το προϊόν, ε. Η στρατηγική εμπορευματοποίησης, και ζ. Το μέγεθος της χρηματοδότησης που χρειάζεται, για να πειστεί ο πιθανός επενδυτής για την κερδοφορία της πρότασης 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση Οικονομικών – Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Το Επιχειρηματικό Σχέδιο αποτελείται από τα ακόλουθα μέρη: Περίληψη για τα Ανώτερα Στελέχη της Επιχείρησης (Executive Summary) Η επιχειρηματική ιδέα Περιγράφονται: α. Πως η επιχειρηματική ιδέα θα οδηγήσει σε βιώσιμη επιχείρηση με υψηλό αναπτυξιακό δυναμικό (growth potential), b. Τεχνολογία που στηρίζεται το προϊόν, γ. Πως η ιδέα συνδέεται με ανάγκη της αγοράς Η ομάδα διαχείρησης (management team) H ομάδα αυτή έχει τεχνικά και οικονομικά στελέχη για να εφαρμόσουν το Επιχειρηματικό Σχέδιο. Ο ρόλος, υπευθυνότητες και οι στόχοι κάθε μέλους πρέπει να περιγραφούν 4. Πνευματική Ιδιοκτησία (Intellectual Property) Εξετάζονται: α. Πως η επιχείρηση εξαρτάται από την πνευματική ιδιοκτησία, και β. Τι μέτρα πρέπει να παρθούν για να κρατηθεί η πνευματική ιδιοκτησία στα χέρια της επιχείρησης, Σ αυτό το στάδιο, η πνευματική ιδιοκτησία αποτελεί ασφάλιση για το χρήμα των επενδυτών 24/10/2014 ΔΧ

Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Ανάλυση οικονομικών Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Περίληψη για τα Ανώτερα Στελέχη της Επιχείρησης (Executive Summary) Η επιχειρηματική ιδέα Η ομάδα διαχείρισης (management team) Πνευματική Ιδιοκτησία (Intellectual Property) Δυναμικό αγοράς (Market potential) α. Ορισμός αγοράς για το νέο προϊόν και εκτίμηση μεγέθους της, και β. Αναγνώριση ευκαιριών ανάπτυξης Ανταγωνισμός Συνήθως το πιο ασθενές κομμάτι του Επιχειρηματικού Σχεδίου Ουσιώδες να τονιστεί η αβεβαιότητα και ο κίνδυνος (απώλειας χρημάτων) Οικονομικά Υπολογισμός των εξόδων και εσόδων για μερικά χρόνια Μη βασικά χημικά συνήθως κυριαρχούνται από μισθούς εργαζομένων 24/10/2014 ΔΧ

Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Ανάλυση οικονομικών Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Δέουσα Επιμέλεια (Due Dilligence) ΄Οταν ξεκαθαριστούν οι προθέσεις του επενδυτή, πριν χρήμα «αλλάξει χέρια», γίνεται αυστηρός έλεγχος για τα εξής: Αν το Επιχειρηματικό Σχέδιο είναι ακριβές και ολοκληρωμένο, Αν η χρηματοδότηση είναι εξωτερική και/ή εσωτερική, και κατά πόσο, Αν η ομάδα σχεδιασμού δεν παρασύρθηκε από ενθουσιασμό σε λάθη Η Δέουσα Επιμέλεια εστιάζεται στα κομμάτια του Επιχειρηματικού Σχεδιασμού που έχουν να κάνουν με τα οικονομικά και την πνευματική ιδιοκτησία Είναι το αντίθετο της «ελλιπούς πληροφορίας» (missing information) για τα τεχνικά 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Νέος καταλύτης για αντίδραση αναμόρφωσης στην παραγωγή μεθανόλης από μεθάνιο Αντίδραση αναμόρφωσης Αντίδραση σύνθεσης Ανάγκες επιχείρησης μεθανόλης (αγοραστής): αύξηση ρυθμού παραγωγής, αύξηση διάρκειας δραστικότητας καταλύτη, χαμηλό κόστος καταλύτη Χαρακτηριστικά προϊόντος (διαμορφώνονται από επιχείρηση παραγωγής καταλύτη ή πωλητή): δραστικότητα, αντίσταση στην απεργοποίηση από ακαθαρσίες (fouling) Παράγοντες που επηρεάζουν: Θερμοκρασία, πίεση, σχήμα και διαστάσεις καταλύτη Νέος καταλύτης: 10% αύξηση στο ρυθμό παραγωγής, 50% μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, αλλά ακριβότερος από τον παληό Σχέδιο δράσης: (1) Τεχνικός σχεδιασμός, (2) Οικο- νομικός σχεδιασμός, (3) Διαπραγμάτευση Παλαιός Νέος 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Νέος καταλύτης για αντίδραση αναμόρφωσης στην παραγωγή μεθανόλης από μεθάνιο Διαπραγμάτευση Δυνατά Αδύνατα (σημεία) Το έργο του πωλητή (επιχείρηση παραγωγής καταλύτη) δεν σταματά με την ολοκλήρωση της συμφωνίας πώλησης. Θα χρειαστεί να επικοινωνήσει αργότερα με τον αγοραστή (επιχείρηση παραγωγής μεθανόλης) για να δεί αν έλαβε την συμφωνημένη ποσότητα μέσα στα συμφωνημένα χρονικά όρια Μελλοντικές επικοινωνίες για τυχόν προβλήματα μετά την εισαγωγή του νέου καταλύτη 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Σπίρτα (και Σπιρτόκουτο) Ασφαλείας Κεφαλή σπίρτου (ξύλο ελάτου εμποτισμένο με παραφίνη Κεφαλή με κρυστάλους ΚCO3 , χρωστική και συγκολλητική ουσία (binder) Πλευρά σπιρτόκουτου-πρόχειρη εκτύπωση με σωματίδια κόκκινου φωσφόρου Διεργασίες Κόστος - Βασικό στοιχείο γιά ανάπτυξη προϊόντος προϊόντος - Καμμία εταιρεία δεν είναι διατεθειμένη να να γνωστοποιήσει το κόστος (λόγοι γοιγολόγους ανταγωνισμού) 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Σπίρτα (και Σπιρτόκουτο) Ασφαλείας Βασικά είδη κόστους Τρόποι ομαδοποίησης κόστους 1. Άμεσο κόστος (direct cost) Έμμεσο κόστος Απόσβεση (depreciation) 2. Σταθερό κόστος (fixed cost) Μεταβλητό κόστος (variable cost) Οικονομικά μοντέλα 1. Λογιστικό (άμεσο/έμμεσο κόστος) 2. Επιχειρησιακό (σταθερό/μεταβλητό κόστος) (Cost, Sales, Profit) 3. Aξία έργου(Value of Project) Μοντέλα (1) και (2) ασχολούνται με τρέχοντα έξοδα και έσοδα τα οποία προεκτείνουν στο μέλλον (extrapolate) Μοντέλο (3) ασχολείται με μελλοντικά έσοδα και έξοδα και την ανάπτυξη εισροών χρήματος (cash flows) στο μέλλον 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Σπίρτα (και Σπιρτόκουτο) Ασφαλείας Οικονομικά μοντέλα Σε μιά κανονική επιχείρηση, μετά την ανάπτυξη ακολουθεί περίοδος κατά προσέγγιση σταθερών συνθηκών (steady state) για την οποία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά το λογιστικό και επιχειρησιακό μοντέλο Απλουστεύσεις: (1) Κόστος μεταβάλλεται γραμμικά με τις πωλήσεις, (2) Τιμή πώλησης μονάδας προϊόντος σταθερή 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Σπίρτα (και Σπιρτόκουτο) Ασφαλείας Υπολογισμός κόστους Απλουστεύσεις Κόστος μεταβάλλεται γραμμικά με πωλή- σεις Τιμή πώλησης μονά- δας προϊόντος σταθερή Παραγωγή υπό σταθερές συνθήκες (steady state) Όλη η παραγωγή πωλείται. Δεν απο- θηκεύεται εμπόρευμα 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Σπίρτα (και Σπιρτόκουτο) Ασφαλείας Κέρδος Νεκρό σημείο (breakeven point) Έσοδα = ΄Εξοδα για πωλήσεις 170 M μονάδων προϊόντος / έτος Κόστος Κόστος ανά μονάδα προϊόντος μεταβάλλεται όπως στην εικόνα, κάτω αριστερά Κόστος εκτιμάται από: 1. Αντίστροφη πορεία από τιμή προϊόντος 2. Δεδομένα οικονομικού τμήματος 3. Εξωτερικές πηγές δεδομένων (διαδίκτυο, ανταγωνιστικές επιχειρήσεις) 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Νέο στυλό διαρκείας (ballpoint pen) Ανάγκες πελάτη: καθαρό γράψιμο, ευκολία χρήσης, διάρκεια «ζωής» Χαρακτηριστικά προϊόντος: μελάνι έχει ευδιάκριτο χρώμα που δεν «ξεθωριάζει», δεν«απλώνει»(spreading) στο χαρτί, στυλό έχει μικρό βάρος και επιφάνεια που βοηθεί στο «κράτημα», έχει ντεπόζιτο μελανιού μεγαλύτερο από συνηθισμένα ??? Σημαντικές μεταβλητές γραμμή: W (πλάτος), δ (ύψος) χρήστης: F (δύναμη), v (οριζ. Ταχύτητα), α (κλίση) μελάνι: τy (τάση διαρροής), η (ιξώδες), σ (επιφ. τάση) χαρτί: Ε (μέτρο ακαμψίας), σ (επιφ. τάση) παράμετρες στυλού διαρκείας Οικονομικά μοντέλα Υποθέσεις: Για Ανάπτυξη χρειάζονται 5 ανθρωπο-έτη με κόστος € 500 000 Μάρκετινγκ και υποστηρικτικές υπηρεσίες € 100 000 / έτος Πωλήσεις προϊόντος διαρκούν 4 έτη Ελπίδα να πωληθούν 200 000 μονάδες προϊόντος στην τιμή των € 8 / μονάδα (εκτιμώμενο κόστος € 4 / μονάδα) 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Νέο στυλό διαρκείας (ballpoint pen) Οικονομικά μοντέλα Υποθέσεις Για Ανάπτυξη χρειάζονται 5 ανθρωπο-έτη με κόστος € 500 000 Μάρκετινγκ και υποστηρικτικές υπηρεσίες € 100 000 / έτος Πωλήσεις προϊόντος διαρκούν 4 έτη Ελπίδα να πωληθούν 200 000 μονάδες προϊόντος στην τιμή των € 8 / μονάδα (εκτιμώμενο κόστος € 4 / μονάδα) Αξία Έργου (Value of Project) Ροή χρήματος 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Νέο στυλό διαρκείας (ballpoint pen) Οικονομικό μοντέλο Αξία Έργου (Value οf Project ) VP = Έσοδα – Έξοδα στο 16ο Τρίμηνο (τέλος πωλήσεων), k€800 Επένδυση = k€700 VP αρνητική για πωλήσεις < 200 000 μονάδες / έτος Η VP επιρρεάζεται από αλλαγές σε χρόνο ανάπτυξης, όγκο πωλήσεων, κόστος παραγωγής και κόστος ανάπτυξης Αλλαγές στη VP είναι γραμμικές με τις παραπάνω μεταβλητές (χρόνο ανάπτυξης, όγκο πωλήσεων, κόστος παραγωγής και κόστος ανάπτυξης) Εκτίμηση αλλαγών στις μεταβλητές αυτές περισσότερο αξιόπιστη από αλλαγές στην VP 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Νέο στυλό διαρκείας (ballpoint pen) Οικονομικα μοντέλα Περιορισμοί ανάλυσης VP Παίρνει υπ΄όψη μόνο μετρήσιμα μεγέθη και αγνοεί όλα τα άλλα, π.χ., αξία μάθησης και ανάπτυξης τεχνογνωσίας Αποτελέσματα είναι αξιόπιστα όσο αξιόπιστα είναι οι υποθέσεις που γίνονται και τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται Η ανάλυση, που γίνεται για τη λήψη μόνο εσωτερικών αποφάσεων, αν παραταθεί, δημιουργεί γραφειοκρατική ατμόσφαιρα, καθυστερεί την ανάπτυξη προϊόντων και καταπνίγει τη δημιουργικότητα Kαθαρή Παρούσα Αξία (Νet Present Value) Το χρήμα αναμένεται να έχει απόδοση r , π.χ., 10%, το χρόνο. Σαν αποτέλεσμα, €100 αυτή τη στιγμή γίνονται €110 σε 1 χρόνο, €121 σε 2 χρόνια, κ.ο.κ. Αντίστροφα, €100 αργότερα θα έχουν μικρότερη αξία αυτή τη στιγμή 24/10/2014 ΔΧ

Ανάλυση οικονομικών - Παράδειγμα Νέο στυλό διαρκείας (ballpoint pen) Οικονομικα μοντέλα Kαθαρή Παρούσα Αξία (Νet Present Value) Ροή χρήματος € 24/10/2014 ΔΧ

Στάδια Σχεδιασμού Προϊόντων Αναγνώριση αναγκών Γέννηση & Συλλογή ιδεών ANAKEΦΑΛΑΙΩΣΗ Στάδια Σχεδιασμού Προϊόντων Αναγνώριση αναγκών Γέννηση & Συλλογή ιδεών Επιλογή καλλίτερων ιδεών Σχεδιασμός βιομηχανικής παραγωγής Aνάγκες Παρατηρήσεις αγοράς Αναγνώριση πελατών (άτομα, επιχειρήσεις, lead users) Συνεντεύξεις πελατών, Αναγνώριση αναγκών, Μετάφραση αναγκών σε προδιαγραφές προϊόντος Κρίσιμες, Επιθυμητές, Χρήσιμες Ανάγκη → Κρίσιμα Χαρακτηριστικά Ποιότητας Προϊόντος, yj , j = 1,…, n, → Kρίσιμοι Παράγοντες που επιρεάζουν ΚΧΠ (ιδιότητες πρώτων υλών, zk, k = 1,…, p, συνθήκες διεργασίας, xi, i = 1,…, m) yj = yi(xj, zk) i = 1,…, m, j = 1,…, n, k = 1,…, p Επιλογή yi: 80/20 κανόνας του Pareto, ΑΝάλυση ΑΠοτυχίας και ΑΠΟτελεσμάτων (Failure Mode Effect Analysis) - Αριθμός Προτεραιότητας Διακινδύνευσης (Risk Priority Number) = (Σοβαρότητα) x (Συχνότητα) x (Διάγνωση) 24/10/2014 ΔΧ

Εύκολο να παρασκευαστεί Αφρώδες στην επιφάνεια ANAKEΦΑΛΑΙΩΣΗ Στάδια Σχεδιασμού Προϊόντων Αναγνώριση αναγκών Γέννηση & Συλλογή ιδεών Επιλογή καλλίτερων ιδεών Σχεδιασμός βιομηχανικής παραγωγής Aνάγκες Παράδειγμα 1. Στιγμιαίο (Instant) Cappuccino H εταιρεία σου αποφασίζει να βγάλει στην αγορά στιγμιαίο Cappuccino. Να ορίσετε τα χαρακτηριστικά ποιότητας, παράγοντες που τα επιρρεάζουν, και προδιαγραφές Πίνακας Αναγκών Κρίσιμα Επιθυμητά Χρήσιμα Εύκολο να παρασκευαστεί Χωρίς ζάχαρη Εμπλουτισμένο με βιταμίνες Υφή κρέμας/γάλακτος Χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες Διαθέσιμο σε ποικιλία γεύσεων/αρωμάτων Αφρώδες στην επιφάνεια Μεγάλη διάρκεια ζωής Μικρές ποσότητες σερβιρίσματος Οικονομικό Λίγα συντηρητικά ή πρόσθετα Με ή χωρίς καφείνη Γεύση/άρωμα με φυσικές ουσίες Χωρίς καφείνη για παιδιά 24/10/2014 ΔΧ

Παράδειγμα 1. Στιγμιαίο (Instant) Cappuccino ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Παράδειγμα 1. Στιγμιαίο (Instant) Cappuccino H εταιρεία σου αποφασίζει να βγάλει στην αγορά στιγμιαίο Cappuccino. Να ορίσετε τα χαρακτηριστικά ποιότητας, παράγοντες που τα επιρρεάζουν και προδιαγραφές Χαρακτηριστικά Ποιότητας & Παράγοντες Εύκολο να παρασκευαστεί ταχεία διάλυση του καφέ στο νερό καφές σε κρυσταλλικό ή άμορφο τύπο μέγεθος κόκκων & διαλυτότητα καφέ, θερμοκρασία Υφή κρέμας/γάλακτος γάλα με συγκεκριμμένη δομή και σταθερότητα δομής (γαλάκτωμα – emulsion;) Aφρώδες στην επιφάνεια σταθερότητα αφρού, ογκομετρικά κλάσματα υγράς και αέριας φάσης Οικονομικό €,€€ Συσκευασία ανθεκτική στην υγρασία διαπερατότητα υλικού συσκευασίας Προδιαγραφές Κόστος για καταναλωτή: < € 0.75 τα 30 ml Kόστος παρασκευής: € 0.25 τα 30 ml Ποσότητα για 1 σερβίρισμα: 1 κουταλιά Περιεχόμενο θερμίδων: < 50 θερμίδες το σερβίρισμα Επιτρεπτός χρόνος παραμονής πρίν την χρήση: < 6 μήνες Διάρκεια αφρού: > 20 minutes 24/10/2014 ΔΧ

Καθορισμός προδιαγραφών (specifications) Οι προδιαγραφές καθορίζονται από: Ρυθμιστικούς φορείς, π.χ., F(ood and)D(rug)A(dministration), E(uropean)M(edicine)A(gency), Ε(θνικός)Ο(ργανισμός)Φ(αρμάκων) για φάρμακα Τον πελάτη , ιδιώτη (Β2C) ή επιχείρησης (Β2Β) Επαγγελματικούς φορείς πιστοποίησης ή προτυποποίησης, π.χ., Ι(nternational)S(tandarization)O(rganization), A(merican)S(ociety for)T(esting and) M(aterials), U(nderwriters)L(ab) Oμάδα Σχεδιασμού Προϊόντος α. Τεχνικά δεδομένα β. Στατιστικά δεδομένα Κατώτερο Όριο Προδιαγραφών - Lower Specification Limit μ – 3σ ή μ – Ζα/2σ x̄ - 3s ή x̄ - Ζα/2s Aνώτερο Όριο Προδιαγραφών - Upper Specification Limit μ + 3σ ή μ + Ζα/2σ x̄ + 3s ή x̄ + Ζα/2s α = 0.05 ⇒ Ζα/2 = 1.96 ≈ 2 ; α = 0.01 ⇒ Ζα/2 ≈ 3 Πληθυσμός: μέσος, μ τυπική απόκλιση, σ Δείγμα: μέσος, x̄ τυπική απόκλιση, s Ζ = (x – μ)/σ ακολουθεί κανονική κατανομή με μ = 0 και σ2 = 1, Ζ ~ Ν(0,1) Η κανονική κατανομή με μ = 0 και σ2 = 1 λέγεται πρότυπη κανονική κατανομή Το εμβαδό της επιφάνειας κάτω από την καμπύλη (Area Under the Curve) της πρότυπης κανονικής κατανομής μεταξύ -Ζα/2 και Ζα/2 είναι AUC(-Ζα/2 , Ζα/2) = 1 - α 17/1/2014 ΔΧ