Ξενοφώντας

Καταγωγή Γεννήθηκε (μεταξύ 431 και 429 π.Χ.) στο δήμο Ερχιάς της Αττικής (Σπάτα). Πατέρας του ο εύπορος κτηματίας Γρύλλος

Μόρφωση Είχε δάσκαλο το φιλόσοφο Σωκράτη. Υπήρξε μαθητής του σοφιστή Πρόδικου. Του ρητοροδιδάσκαλου Ισοκράτη.

Εκστρατεία του Κύρου Ο φίλος του Πρόξενος του πρότεινε να μετάσχει στην εκστρατεία του Κύρου εναντίον του αδελφού του Αρταξέρξη Β΄ (ήθελε να τον εκθρονίσει). Ο θάνατος του Ξέρξη, στα Κούναξα, και η δολοφονία των Ελλήνων στρατηγών που είχαν πάρει μέρος στην εκστρατεία (ήταν μισθοφόροι) δημιούργησαν έκρυθμη κατάσταση. Το ακέφαλο ελληνικό σώμα, βρέθηκε χωρίς αρχηγό. Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές ο Ξενοφώντας τέθηκε επικεφαλής, του οποίους κάτω από αφάνταστες περιπέτειες τους έφτασε στον Εύξεινο Πόντο και τους έσωσε. Ο Ξενοφών ως έμπειρος πλέον στρατιωτικός, παρέμεινε για λίγο στη Θράκη ως μισθοφόρος του Βασιλιά Σεύθη των Οδρυσών.

Αγησίλαος και εξορία Το 399 π.Χ., όταν ο σπαρτιατικός στρατός πολεμούσε στη Μ. Ασία εναντίον των Περσών. Ο Ξενοφώντας γνώρισε τον Αγησίλαο. Τον ακολούθησε και τον λάτρεψε ως είδωλο. Πήρε μέρος στη μάχη της Κορώνειας εναντίον των Αθηναίων. Με αποτέλεσμα να θεωρηθεί προδότης Τον κατηγόρησαν για φιλολάκωνα και τον καταδίκασαν σε εξορία.

Κτήμα στον Σκιλλούντα Οι Σπαρτιάτες, γύρω στο 390 π.Χ., «αποζημίωσαν τον Ξενοφώντα» Του χάρισαν ένα κτήμα στο Σκιλλούντα, περιοχή κοντά στην Ολυμπία. Εκεί έζησε 20 χρόνια περίπου

Επιστροφή στην πατρίδα Οι Ήλειοι συγκρούστηκαν με τους Σπαρτιάτες και κατέλαβαν το Σκιλλούντα Ο Ξενοφώντας αναγκάστηκε να φύγει από το κτήμα Πήγε στη Κόρινθο (εκεί έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του). Εκεί πέθανε γύρω στο 355 π.Χ. Η προσέγγιση των Αθηναίων και των Σπαρτιατών εναντίων της Θήβας, οδήγησε σε άρση της εξορίας του συγγραφέα. Δεν είναι βέβαια αν γύρισε Έστειλε τους γιους του να πολεμήσουν με τους Αθηναίους.

Το έργο του Τα πρότυπά του: Σωκράτης Αγισήλαος

Συγγραφική παραγωγή Άρχισε να γράφει από την εποχή που εγκαταστάθηκε στο Σκιλλούντα. Πιθανόν να προηγήθηκαν τα ιστορικά του έργα. ακολούθησαν τα σωκρατικά. Τελευταία γράφτηκαν τα διδακτικά.

Τα έργα του Ιστορικά: Κύρου Ανάβασις: η εκστρατεία του Κύρου εναντίον του αδελφού του και η συμμετοχή των μυρίων, των 10.000 Ελλήνων μισθοφόρων. Ελληνικά: τα γεγονότα της περιόδου 411-362 π.Χ. Αγησίλαος: βιογραφία του σπαρτιάτη βασιλιά. Λακεδαιμονίων Πολιτεία: στρατιωτική οργάνωση, κοινωνικές συνήθειες και οι θεσμοί της Σπάρτης. Κύρου Παιδεία: ιστορικό μυθιστόρημα, στο οποίο προβάλλει το πρότυπο του ιδανικού βασιλιά.

Σωκρατικά Απολογία Σωκράτους: αναφέρεται στη στάση του φιλοσόφου πριν και μετά τη δίκη. Απομνημονεύματα Σωκράτους: συζητήσεις και διάλογοι του μεγάλου στοχαστή και δασκάλου που προβάλλουν την ηθική του επιρροή στους γύρω του. Συμπόσιον: μια συντροφιά μαζί με το Σωκράτη διασκεδάζει και συζητάει για τον έρωτα. Οικονομικός: ο Ισχόμαχος εκθέτει στο Σωκράτη τις απόψεις του για τη διαχείριση του νοικοκυριού και του αγροκτήματος.

Διδακτικά Περί Ιππικής: οδηγίες για την καλύτερη δυνατή περιποίηση και χρησιμοποίηση των ίππων. Ιππαρχικός: οδηγίες για τις γνώσεις του Ιππάρχου (= του αρχηγού του ιππικού) σε θέματα οργάνωσης και τακτικής. Ιέρων: διάλογος του ποιητή Σιμωνίδη με τον τύραννο των Συρακουσών για τις διαφορές στη ζωή του απόλυτου μονάρχη και του απλού πολίτη. Πόροι ή Περί Προσόδων: πρόταση λύσεων για την εξυγίανση των οικονομικών του κράτους των Αθηνών στα μέσα του 4ου αι. π.Χ.

ρεπόρτερ Δεν διαθέτει τη διεισδυτικότητα του Θουκυδίδη. Αλλά: έχει σαφήνεια στην έκφρασή του, ακρίβεια της περιγραφής των χώρων, ζωντάνια. Έδωσαν ξεκάθαρη εικόνα των πολιτικών εξελίξεων του 4ου αι. π.Χ.

Ταραγμένη εποχή του Εξασθένιση της Σπάρτης Άνοδος της Θήβας Η αυξανόμενη παρέμβαση του βασιλιά τη Περσίας Η μάχη της Μαντίνειας (362 π.Χ.)

Η πίστη του σε αξίες Έμεινες σταθερός στις ιδέες του και στις αξίες του. Παρά την αντιπάθεια προς την αθηναϊκή δημοκρατία, περιγράφει με εντιμότητα τις αγριότητες των τριάκοντα τυράννων. Παρόλο που θαυμάζει τη Σπάρτη για τους θεσμούς και την ιστορία της, καταδικάζει την σπαρτιατική κατάληψη της Ακρόπολης της Θήβας από τους Σπαρτιάτες και θεωρεί θεική την ήττα τους από τους Θηβαίους

Οι φιλόλογοι της Αλεξάνδρειας Τον κατατάσσουν μαζί με τον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη.

Στη ρωμαϊκή εποχή Τον ξεχώρισαν από τους ιστορικούς του 4ου αιώνα γιατί είχε συνδεθεί με τη φιλολογία γύρω από το Σωκράτη Για την απλότητα του ύφους του Την καθαρότητα των νοημάτων του Την ποικιλία των θεμάτων του Οι χαρακτηρισμοί «αττική μέλισσα» και «αττική μούσα» δείχνουν το θαυμασμό των μελετητών για τη γλώσσα του

Τα δημοφιλέστερα έργα του Από την Αναγέννηση ως την εποχή μας, ήταν: Κύρου Ανάβασις Απομνημονεύματα Σωκράτους Αγησίλαος Κύρου Παιδεία

Τα Ελληνικά Είναι το μόνο ιστορικό σύγγραμμα του 4ου αιώνα π.Χ., που έχει σωθεί και αποτελεί τη σπουδαιότερη πηγή για τα γεγονότα της περιόδου 411 -362 π.Χ.