Παγκοσμιοποίηση και Περιβάλλον Παγκοσμιοποίηση και Περιβάλλον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΑΜΠΟΥΣΗΣ Α3 ΛΥΚΕΙΟΥ

Η παγκοσμιοποίηση και το περιβάλλον έχουν πολύ στενή σχέση μεταξύ τους και αυτή έγκειται στους εξής 3 τομείς: Διεθνείς Διασκέψεις για τη Γη Αειφορία Διεθνείς Οργανισμοί για το Περιβάλλον.

Α. Διεθνείς Διασκέψεις για τη Γη Tο κλίμα αλλάζει και … οι κυβερνήσεις συσκέπτονται. Την τελευταία δεκαετία, κατά την οποία η Γη βίωσε τα έξι από τα δέκα θερμότερα καλοκαίρια των τελευταίων 150 ετών, και ελλείψει ενός «Παγκόσμιου Οργανισμού Περιβάλλοντος» οι κυβερνήσεις έντρομες?! συσκέφθηκαν κάμποσες φορές. 1. το 1992 στο Ρίο της Βραζιλίας, 2. το 1997 στο Κιότο της Ιαπωνίας , 3. το 2001 στη Χάγη της Ολλανδίας, 4. το 2002 στη Βόννη της Γερμανίας, και 5. το 2003 στο Γιοχάνεσμπουργκ . Παρακάτω θα περιγράψουμε τα βασικά σημεία των διασκέψεων αυτών.

Η Διεθνής Διάσκεψη Του Ρίο Ντε Τζανέϊρο (1992) Στο Ρίο για πρώτη φορά συνδέθηκε η έννοια του περιβάλλοντος με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και αναγνωρίστηκε ότι «πρέπει να σταθεροποιηθεί η συγκέντρωση των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα σε ένα επίπεδο που δεν θα επηρεάζει το κλίμα».

Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η ενίσχυση του ρόλου σημαντικών ομάδων όπως των κυβερνητικών οργανώσεων, των τοπικών αρχών και συνδικάτων, καθώς και της επιστημονικής και τεχνολογικής κοινότητας. Κατοχυρώθηκαν οι οικονομικοί πόροι, η θέσπιση διεθνών ιδρυμάτων και νομικών οργάνων και η δημόσια ευαισθητοποίηση και κατάρτιση προκειμένου να εφαρμοστούν τα 27 άρθρα που ψηφίστηκαν τα οποία αποτελούν την «Ατζέντα 21».

Πρωτόκολλο Του Κιότο (1997) Το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτελεί τον υπ΄ αριθμόν ένα περιβαλλοντικό κίνδυνο και συνίσταται στα εξής : •Η ενέργεια του Ηλίου φθάνει στην επιφάνεια της Γης και τη θερμαίνει. • Η Γη αντανακλά το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής ενέργειας πίσω στο Διάστημα. •Αλλά ένα τμήμα της «παγιδεύεται» στην ατμόσφαιρα λόγω ενός «καλύμματος» αερίων, των λεγόμενων αερίων του θερμοκηπίου. Αν δεν υπήρχε το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η μέση θερμοκρασία της Γης θα ήταν 14 C (αντί 18 C). Στο Κιότο με τη συμμετοχή περισσότερων από 150 χωρών καταρτίσθηκε το Πρωτόκολλο που όριζε ότι «οι ανεπτυγμένες χώρες θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές των έξι βασικότερων αερίων που εντείνουν το φαινόμενο κατά τουλάχιστον 5% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.»

Συμμετοχή χωρών στο Πρωτόκολλο του Κιότο: με πράσινο χρώμα δηλώνονται οι χώρες που υπέγραψαν και επικύρωσαν το πρωτόκολλο, με κίτρινο όσες το υπέγραψαν και αναμένεται η επικύρωση του, με κόκκινο οι χώρες που το υπέγραψαν αλλά δεν το επικύρωσαν και με γκρι χρώμα οι χώρες που δεν έχουν πάρει θέση.

Η Διάσκεψη της Χάγης (11/2000) Στη Χάγη συναντήθηκαν 180 εκπρόσωποι χωρών επί δύο εβδομάδες με σκοπό να προσδιοριστούν “οι μηχανισμοί εφαρμογής του πρωτοκόλλου του Κιότο”. Μετά από 15 μέρες έντονης διαμάχης διαμορφώθηκαν τρεις θεματικοί άξονες: 1.Μηχανισμοί Ευελιξίας 2. Το ζήτημα των δασών 3. Οι κυρώσεις Το βασικότερο σημείο της αντιπαράθεσης ήταν “οι μηχανισμοί ευελιξίας” οι οποίοι αποσκοπούν στο «να διευκολυνθούν οι ανεπτυγμένες χώρες να επιτύχουν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με μικρότερο κόστος για την οικονομία τους.» Το άλλο μεγάλο σημείο τριβής, ήταν το ζήτημα των δασών γιατί αυτά έχουν την ιδιότητα να απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα.

Η Παγκόσμια Διάσκεψη για την Βιώσιμη Ανάπτυξη Γιοχάνεσμπουργκ, (26/8-4/9 2002) Στη διάσκεψη αυτή εισήχθη η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης που υποδηλώνει ότι η μακροχρόνια αποτελεσματική ανάπτυξη τόσο για τις αναπτυγμένες όσο και για τις αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να βασίζεται σε τρεις διακριτούς πυλώνες: • την προστασία του περιβάλλοντος, • την οικονομική ανάπτυξη • και την κοινωνική συνοχή, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Εκτός από τα παραπάνω θέματα, τη Διάσκεψη απασχόλησαν και άλλα θέματα, όπως: η παγκοσμιοποίηση, η καταπολέμηση της φτώχειας, η σύνδεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του φυσικού περιβάλλοντος, και η διασύνδεση των τριών πυλώνων της βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή του οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού.  

Β. Αειφορία Η αειφόρος ανάπτυξη ή βιώσιμη ανάπτυξη αναφέρεται στην  οικονομική ανάπτυξη που σχεδιάζεται και υλοποιείται λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα. Γνώμονας της αειφορίας είναι η μέγιστη δυνατή απολαβή αγαθών από το περιβάλλον, χωρίς όμως να διακόπτεται η φυσική παραγωγή αυτών των προϊόντων σε ικανοποιητική ποσότητα και στο μέλλον. Συναφείς όροι, οι οποίοι συνήθως χρησιμοποιούνται με σχεδόν ταυτόσημη έννοια, είναι η πράσινη ανάπτυξη και η πράσινη οικονομία. Ωστόσο πρέπει να τονισθεί πως η πράσινη ανάπτυξη δίνει προτεραιότητα στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και όχι στην οικονομική ανάπτυξη. Από την άλλη, η πράσινη ανάπτυξη δίνει έμφαση στις ήπιες μορφές ενέργειας.

Γ. Διεθνείς Οργανισμοί για το Περιβάλλον Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC) είναι επιστημονική διακυβερνητική επιτροπή υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Ιδρύθηκε το 1988 από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό και το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος. Ο σκοπός της επιτροπής είναι η αξιολόγηση της επιστημονικής γνωστικής βάσης και των ερευνών που διεξάγονται για τη μελέτη των κλιματικών αλλαγών. Συντονίζει επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο και μέχρι το 2007 είχε δημοσιεύσει τέσσερις εκθέσεις (1990, 1995, 2001 και 2007) σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές που παρατηρούνται και τις πιθανές επιπτώσεις τους. Οι εκθέσεις της IPCC αποτελούν σημείο αναφοράς για τα ζητήματα που άπτονται της παγκόσμιας θέρμανσης και βασίζονται σε επιστημονικές δημοσιεύσεις ειδικών ερευνητών.

Οι δραστηριότητες της επιτροπής χρηματοδοτούνται από εθελοντικές συνεισφορές των κυβερνήσεων, ενώ πρόσθετη οικονομική στήριξη παρέχουν η Παγκόσμια Μετεωρολογική Οργάνωση και το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ. Η επιτροπή μοιράστηκε με τον Αλ Γκορ το Νόμπελ Ειρήνης 2007

Η Greenpeace εδώ και περισσότερα από τριάντα χρόνια, σε διεθνές επίπεδο, αγωνίζεται: για την οριστική παύση των πυρηνικών δοκιμών και της χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής, τη διάσωση των αρχέγονων δασών, την εφαρμογή της απαγόρευσης της φαλαινοθηρίας καιτην προστασία των ωκεανών, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την απαγόρευση της απελευθέρωσης γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών στα τρόφιμα και το περιβάλλον, την απαγόρευση των επικίνδυνων τοξικών ουσιών, την αποτροπή των κλιματικών αλλαγών και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) είναι μια διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση που ασχολείται με θέματα σχετικά με τη διατήρηση , την έρευνα και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος.   Αποστολή του είναι «να σταματήσει και να αντιστραφεί η καταστροφή του περιβάλλοντος». Επί του παρόντος, ένα μεγάλο μέρος των εργασιών της επικεντρώνεται στη διατήρηση των τριών βιωμάτων που περιέχουν το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας βιοποικιλότητας : τα δάση , γλυκού νερού των οικοσυστημάτων, καθώς και τους ωκεανούς και ακτές . Μεταξύ άλλων θεμάτων, ασχολείται επίσης με εξαφάνιση ειδών , τη ρύπανση και την κλιματική αλλαγή .

Δ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ Ένας αυξανόμενος αριθμός παρατηρήσεων επιβεβαιώνουν μία παγκόσμια θέρμανση καθώς και άλλες μεταβολές στο κλίμα. Η μέση επιφανειακή θερμοκρασία της Γης έχει αυξηθεί περίπου κατά 0.6oC στον 20ό αιώνα, η κάλυψη των πάγων έχει μειωθεί, ενώ η μέση στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί. Ορισμένοι σημαντικοί κλιματικοί παράγοντες, όπως η συχνότητα ανεμοστρόβιλων ή χαλαζόπτωσης και η θερμοκρασία περιοχών του βόρειου ημισφαιρίου και της Ανταρκτικής, δεν έχουν σημειώσει αξιοσημείωτες μεταβολές. Η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου από ανθρωπογενείς δραστηριότητες μεταβάλει την ατμόσφαιρα της Γης, με τέτοιο τρόπο ώστε να αναμένονται αλλαγές στο κλίμα. Η αξιοπιστία των κλιματικών μοντέλων και των προβλέψεών τους έχει αυξηθεί.

ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ Υπάρχουν ολοένα ισχυρότερες ενδείξεις πως η παγκόσμια θέρμανση των τελευταίων πενήντα ετών οφείλεται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η ανθρώπινη παρέμβαση θα συνεχίσει να μεταβάλει τη σύνθεση της ατμόσφαιρας στη διάρκεια του 21ου αιώνα. Η παγκόσμια μέση θερμοκρασία και στάθμη της θάλασσας αναμένεται να αυξηθούν στο μέλλον. Η πρόβλεψη αυτή είναι κοινή για διαφορετικές εκδοχές που εξετάστηκαν αναφορικά με την μελλοντική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των χωρών.

Θετικές Το φαινόμενο της παγκόσμιας θέρμανσης μπορεί να συνοδευτεί και από ορισμένες θετικές επιδράσεις: Η γεωργία στο μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης και ιδιαίτερα στα μέσα γεωγραφικά πλάτη και στη βόρεια Ευρώπη, θα μπορούσε ενδεχομένως να ωφεληθεί από μια συντηρητική άνοδο της θερμοκρασίας. Ωστόσο, περιοχές της νότιας Ευρώπης είναι πιθανό να απειληθούν από την έλλειψη νερού. Επιπλέον, η πιθανή εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, με μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με το παρελθόν, μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες κακές σοδειές. Σημαντική παράμετρο αποτελεί γενικά η ικανότητα της γεωργίας να προσαρμοστεί σε μελλοντικές κλιματικές μεταβολές. Η παγκόσμια θέρμανση θα οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των ημερών που θεωρούνται ιδανικές για την ανάπτυξη των φυτών. Σε οχτώ το αργότερο χρόνια πρέπει η εκπομπή που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου να σταθεροποιηθεί και ως το 2050 να μειωθεί γύρω στα 50% ως 85%.

ΣΤ.ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΣΤ.ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ  ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ  ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ  ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ  όμως να κάνουμε εναντίον της μεταβολής  του κλίματος;   Μπορούμε  να εμποδίσουμε την πλανητική υπερθέρμανση; Και μάλιστα για την προσπάθεια, όλων μας να την επιβραδύνουμε, είναι και παραμένει και για την πολιτική η ανώτατη προτεραιότητα διαπραγμάτευσης. Αλλά και καθένας από εμάς και στις τοπικές μας αυτοδιοικήσεις να προσφέρει την μικρή του προσφορά για τον περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα στην καθημερινή μας ζωή. Τι πρέπει να κάνουμε για το κλίμα, που απειλεί όλο και περισσότερα θύματα από την πλανητική υπερθέρμανση; Η αλλαγή του κλίματος θα μας επιφέρει σταθερά έξοδα και το θερμό καλοκαίρι θα αφήσει περισσότερο και γρηγορότερο αριθμό θυμάτων.

Τα νοσοκομεία θα επιβαρυνθούν με τεράστια έξοδα Τα νοσοκομεία θα επιβαρυνθούν με τεράστια έξοδα. Αλλά επίσης θα μειωθεί και η αποδοτικότητα των ανθρώπων και διαμέσου αυτής θα επιβαρυνθεί η οικονομία. Με τα προβλήματα της υγείας και της πλανητικής υπερθέρμανσης μπορεί να ξεσπάσει μια παγκόσμια οικονομική κρίση; Αν δεν πρέπει να γλιστρήσει η παγκόσμια οικονομία σε μια κρίση, πρέπει να λάβει την ανώτατη προτεραιότητα ο αγώνας διεθνώς εναντίον της πλανητικής υπερθέρμανσης, όπου απειλεί αύξηση της θερμοκρασίας, πλημμύρες και εξωγενείς ανομβρίες. Αναρίθμητες επιστημονικές υπηρεσίες και διεθνείς οργανώσεις, που απασχολούνται με τα αίτια και τα επακόλουθα της αλλαγής του κλίματος, αντιπροσωπεύονται με αναρίθμητες προσφορές στο ιντερνέτ και σε επιστημονικές αναλύσεις.