ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Φυσικός πόρος ονομάζεται κάθε τι που υπάρχει πάνω στη γη και χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο (τα ορυκτά, μη μεταλλικά και μεταλλικά το πετρέλαιο και τα άλλα ορυκτά καύσιμα). Φυσικός πόρος ονομάζεται κάθε τι που υπάρχει πάνω στη γη και χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο. Φυσικός πόρος είναι ο φυσικός πόρος που υπάρχει σε ορισμένες ποσότητες πάνω στη γη και με τη διαρκή χρήση του αναμένεται να εξαντληθεί. Παραδείγματα εξαντλήσιμων φυσικών πόρων είναι: α) τα ορυκτά, μη μεταλλικά και μεταλλικά β) το πετρέλαιο και τα άλλα ορυκτά καύσιμα Ανανεώσιμος φυσικός πόρος θεωρείται ο φυσικός πόρος που δεν εξαντλείται και ανανεώνεται συνεχώς όπως: α) η ηλιακή ενέργεια β) το νερό γ) το δάσος Η λανθασμένη διαχείριση ενός φυσικού πόρου μπορεί να τον μετατρέψει από ανανεώσιμο σε εξαντλήσιμο. ‘Ετσι η μόλυνση των υδάτων σε βαθμό που να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον άνθρωπο ουσιαστικά εξαντλεί ένα ανανεώσιμο φυσικό πόρο. Η καταστροφή των δασών μετατρέπει επίσης ένα ανανεώσιμο φυσικό πόρο σε εξαντλήσιμο. Το ίδιο συμβαίνει με την ερημοποίηση των εδαφών και τη μείωση της βιοποικιλότητας

Ανανεώσιμος φυσικός πόρος Θεωρείται ο φυσικός πόρος που δεν εξαντλείται και ανανεώνεται συνεχώς (η ηλιακή ενέργεια, το νερό, το δάσος).

Παραδείγματα φυσικών πόρων (ενδεικτικά): το νερό το έδαφος το δάσος τα μέταλλα και τα μη μεταλλικά ορυκτά η θάλασσα η χλωρίδα η πανίδα τα ορυκτά καύσιμα η ηλιακή ενέργεια

το τεχνολογικό επίπεδο μιας κοινωνίας Η χρησιμότητα ενός φυσικού πόρου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως: το τεχνολογικό επίπεδο μιας κοινωνίας το βιοτικό και το καταναλωτικό επίπεδο της κοινωνίας κ.α. Παλαιότερα οι φυσικοί πόροι θεωρούνταν απεριόριστοι. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα πλέον και ορισμένοι από τους φυσικούς πόρους θεωρούνται εξαντλήσιμοι.

Για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης θα πρέπει να ικανοποιούνται οι εξής στόχοι: η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη δυνατότητα ανανέωσής τους θα πρέπει να επιδιώκεται ελαχιστοποίηση της χρήσης των εξαντλήσιμων φυσικών πόρων και προσπάθεια αντικατάστασής τους με ανανεώσιμους η εναπόθεση αποβλήτων στο περιβάλλον δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη δυνατότητα απορρόφησής τους. Η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης αναφέρεται στην ανάπτυξη που οδηγεί στην ικανοποίηση των αναγκών της σημερινής κοινωνίας χωρίς να υπονομεύεται η δυνατότητα κάλυψης των αναγκών των μελλοντικών γενεών. Για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης θα πρέπει να ικανοποιούνται οι εξής στόχοι: η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη δυνατότητα ανανέωσής τους θα πρέπει να επιδιώκεται ελαχιστοποίηση της χρήσης των εξαντλήσιμων φυσικών πόρων και προσπάθεια αντικατάστασής τους με ανανεώσιμους η αεναπόθεση αποβλήτων στο περιβάλλον δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τη δυνατότητα απορρόφησής τους.

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Πολλά από τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά προκαλούν σοβαρά προβλήματα στο περιβάλλον. Επειδή όμως και εμείς ζούμε μέσα σε αυτό το περιβάλλον εισπράττουμε το μερίδιο μας από αυτά που προσφέρουμε…

Για να μπορέσουμε λοιπόν να προστατέψουμε το περιβάλλον και τον άνθρωπο πρέπει πρώτα απ όλα να κατανοήσουμε το πρόβλημα. Η επόμενη κίνηση είναι να προσπαθούμε με ότι μέσα διαθέτουμε να συμβάλλουμε στη λύση του.

Ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες και με ποια προϊόντα ευθύνονται για τη μόλυνση των λιμνών, των ποταμών και των θαλασσών;

ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ Ένας μεγάλος αριθμός ουσιών εισβάλουν στο σπίτι μας. Μεγάλος αριθμός από τις ουσίες αυτές είναι επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία και καταστροφικές για το περιβάλλον.

Η είσοδος αυτών των επικίνδυνων ουσιών γίνεται μέσω: α. του αέρα και της σκόνης, β. των δικτύων ύδρευσης και φυσικού αερίου γ. της προσκόλλησής τους σε αντικείμενα και άτομα που εισέρχονται στο σπίτι (πχ στα παπούτσια κλπ) δ. των συστατικών των διάφορων προϊόντων που εισάγονται στο σπίτι.

Ο παρακάτω κατάλογος παρουσιάζει κοινά οικιακά προϊόντα που μπορεί να βρεθούν στο κυρίως σπίτι, στο γκαράζ ή στην αποθήκη και που ενδεχομένως να περιέχουν επικίνδυνα συστατικά:

Καθαριστικά προϊόντα · Απορρυπαντικά παντός τύπου, λευκαντικά κλπ ·         Απορρυπαντικά παντός τύπου, λευκαντικά κλπ ·         Καθαριστικά φούρνων ·         Υλικά γενικής καθαριότητας. ·         Καθαριστικά και αποφρακτικά τουαλετών, μπάνιου ·         Ξελεκιαστικά

Εντομοκτόνα φυτοφάρμακα ·         Εντομοκτόνα ή απωθητικά κατά μυρμηγκιών, κατσαρίδων κλπ ·         Απωθητικές ουσίες και σαμπουάν κατά ψειρών ·         Απωθητικές ουσίες σκώρων ·         Φυτοφάρμακα για φυτά εσωτερικού χώρου και βεράντας ·         Δηλητήρια και δολώματα  ποντικιών και αρουραίων

Προϊόντα αυτοκινήτου · Πετρέλαιο μηχανών, πρόσθετες ουσίες καυσίμων ·         Πετρέλαιο μηχανών, πρόσθετες ουσίες καυσίμων ·         Λάδια μηχανής, φρένων ·         Υγρά μπαταριών αυτοκινήτων ·         Αντιψυκτικά   

Εύφλεκτα προϊόντα · Κύλινδροι συμπιεσμένου αερίου ·         Κύλινδροι συμπιεσμένου αερίου ·         Κηροζίνη, καύσιμα diesel ·         Πετρέλαιο θέρμανσης ·         Φυσικό αέριο

Χρώματα και υλικά περιποίησης ·         Κόλλες ·         Μελάνια ·         Βερνίκια επίπλων ·         Χρώματα διαφόρων ειδών ·         Διαλυτικά χρωμάτων ·         Ουσίες απομάκρυνσης χρωμάτων

Διάφορα · Φωτογραφικές χημικές ουσίες · Μπαταρίες ·         Φωτογραφικές χημικές ουσίες ·         Μπαταρίες ·         Θερμόμετρα υδραργύρου κλπ

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ Ενοχλήσεις στα μάτια και στο αναπνευστικό σύστημα (μύτη, λαιμός), πονοκεφάλους, απώλεια συντονισμού, ναυτία,  ζημιές στο συκώτι, τα νεφρά, και το κεντρικό νευρικό σύστημα

. Μερικές οργανικές ουσίες (όπως μερικοί διαλύτες χρωμάτων, φορμαλδεΰδη, και το βενζόλιο) μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο στα ζώα ενώ τις υποψιαζόμαστε ότι προκαλούν καρκίνο και στους ανθρώπους.

Τέτοιες ύποπτες ουσίες βρίσκονται μέχρι και σε πενταπλάσια συγκέντρωση μέσα στο σπίτι σε σχέση με το εξωτερικό  περιβάλλον  και προέρχονται από χρώματα, λάκκες, διαλύτες, εντομοκτόνα, απολυμαντικά, εντομοαπωθητικά, αποθηκευμένα καύσιμα, είδη αυτοκινήτου κλπ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ MC Πολλά από τα συστατικά  ουσιών οικιακής χρήσης προκαλούν σε μερικούς ανθρώπους ιδιαίτερα αλλεργικά συμπτώματα ακόμα και σε εκθέσεις σε μικρές συγκεντρώσεις. Το σύνδρομο ονομάζεται  πολλαπλή χημική ευαισθησία (MC) και μπορεί να προκληθεί από ένα πλήθος χημικών ουσιών. Κυρίως υπεύθυνα για αυτό το σύνδρομο είναι τα διάφορα πετροχημικά προϊόντα δηλαδή τα προϊόντα που έχουν παραχθεί από με πρώτη ύλη το πετρέλαιο, τα οποία περιέχονται στις περισσότερες οικιακής χρήσης ουσίες.

.. Υποστηρίζεται  ότι οι επαναλαμβανόμενες μικρές εκθέσεις ή μια μεγάλη υψηλή έκθεση στους χημικούς παράγοντες κατά τη διάρκεια του χρόνου μπορούν να οδηγήσουν το σώμα να χάσει τη δυνατότητά της αποτοξίνωσης. Αυτό μπορεί να ευαισθητοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα και έτσι το άτομο να αποκτήσει αναφυλαξία σε μια ουσία  που προηγουμένως δεν είχε.  Τα συμπτώματα των MC μπορούν να είναι παρόμοια με εκείνα των παραδοσιακών αλλεργιών, όπως οι πονοκέφαλοι, οι ημικρανίες, ο ίλιγγος, η ναυτία,  η δυσκολία αναπνοής, τα διάφορα συμπτώματα στο δέρμα κλπ.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Πολλές oυσίες οικιακής χρήσης είναι καταστροφικές για το περιβάλλον

Ευτροφισμός; Αυτό οδηγεί μετά στην αύξηση τόσο του ζωοπλαγκτού όσο και των βακτηρίων που θα αποικοδομήσουν τη οργανική ύλη που συσσωρεύεται. Το πλήθος αυτών των οργανισμών εξαντλεί το διαλυμένο στο νερό οξυγόνο με αποτέλεσμα τα ψάρια να ξεβράζονται νεκρά λόγω της ανοξίας. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ευτροφισμός.

Ποιες είναι οι χημικές ουσίες εκείνες που προκαλούν το φαινόμενο του ευτροφισμού;

Τα συνήθη απορρυπαντικά περιέχουν συστατικά όπως ενώσεις φωσφόρου που όταν καταλήγουν στα υδάτινα οικοσυστήματα (αβαθείς λίμνες και θάλασσες) δρουν σα λιπάσματα στα φύκια και στον φυτοπλαγκτόν και προκαλούν τη ραγδαία τους αύξηση.

Βιοσυσσώρευση; που δεν βιοδιασπώνται, αλλά μεταφέρονται μέσα από τις τροφικές αλυσίδες και συσσωρεύονται στους ανώτερους καταναλωτές στους οποίους ανήκει και ο άνθρωπος. Αυτή η συσσώρευση προκαλεί πολλά προβλήματα όπως λεπτά κελύφη στα αυγά των πουλιών, δηλητηριάσεις ακόμα και θανάτους στον άνθρωπο κλπ. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται βιοσυσσώρευση.

Ποιες είναι οι χημικές ουσίες εκείνες που προκαλούν τη βιοσυσσώρευση;

Πολλές ουσίες όπως ισχυρά καθαριστικά, λάδια αυτοκινήτων, εντομοκτόνα κλπ είναι κατευθείαν τοξικά για διάφορα είδη, ενώ πολλές από αυτές προκαλούν σοβαρές βλάβες στα οικοσυστήματα μολύνοντας τον αέρα, το νερό ή και το έδαφος. Κατηγορία των ουσιών αυτών αποτελούν τα βαρέα μέταλλα (υδράργυρος, μόλυβδος, κάδμιο κλπ) και οι οργανικές ενώσεις (όπως τα εντομοκτόνα)

Μείωση της ποσότητας του στρατοσφαιρικού όζοντος Άμεσα συνδεδεμένο με ουσίες οικιακής χρήσης. Διάφορα σπρέι και τα υγρά των ψυγείων και κλιματιστικών, περιέχουν freon, που κατεξοχήν ενέχεται για το φαινόμενο αυτό.

Η μείωση της στιβάδας του όζοντος προκαλεί την αύξηση της βλαβερής υπεριώδους ακτινοβολίας που φτάνει στην γη και αυτό είναι καταστρεπτικό για πολλούς μονοκύτταρους οργανισμούς, ενώ οδηγεί στην αύξηση περιστατικών καρκίνων του δέρματος και καταρράκτη στα μάτια στους ανθρώπους.

Μπορούμε όμως να απαλλαχτούμε από όλα αυτά τα δυσάρεστα φαινόμενα;

Πώς μπορούμε να περιορίσουμε τη βιοσυσσώρευση;

Πως μπορούμε να περιορίσουμε τον ευτροφισμό;

Απορρυπαντικά και λοιπά καθαριστικά. Την θερμοκρασία καθαρισμού, τον χρόνο, την μηχανική δράση και το απορρυπαντικό. Απλές τεχνικές μπορούν να έχουν ευνοϊκά αποτελέσματα με μικρότερη χρήση χημικών απορρυπαντικών. Αν εκμεταλλευτούμε το χρόνο μπορούμε να πετύχουμε πολύ καλά αποτελέσματα καθαρισμού. Αφενός πρέπει να δράσουμε άμεσα στο σημείο που δημιουργήθηκε λεκές προτού αυτός ποτίσει πχ το ύφασμα και προτού οξειδωθεί οπότε δεν απομακρύνεται πια,  αφετέρου αφήνοντας πχ τα ρούχα ή σκεύη να μουλιάσουν πολλές ώρες. Τον παράγοντα θερμοκρασία μπορούμε να τον εκμεταλλευτούμε με την χρήση του ζεστού νερού το οποίο όμως πρέπει να προέρχεται από ηλιακό θερμοσίφωνα ώστε οι επιδράσεις στο περιβάλλον για την απαιτούμενη ενέργεια θέρμανσης του να είναι οι ελάχιστες.

Τέλος η μηχανική δράση πολύ διαδεδομένη παλιότερα (χρήση κόπανου, νεροτριβής κλπ) με κατάλληλη ενσωμάτωσή της στην διαδικασία καθαρισμού μπορεί να συμβάλλει πολύ στο τελικό αποτέλεσμα χωρίς την υπερβολική χρήση χημικών βοηθητικών παραγόντων. Είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να πετύχουμε στον τελικό μας στόχο χωρίς την χρήση απορρυπαντικών. Όμως πρέπει να αποφύγουμε τα κοινά απορρυπαντικά που ενέχονται τόσο για το φαινόμενο του ευτροφισμού όσο και για τις αλλεργίες που εμφανίζουν πολλά άτομα. Πρέπει επίσης να αποφύγουμε και τα διαφόρων τύπων ξελεκιαστικά κυρίως οργανικούς διαλύτες που πολλά είναι ύποπτα συν των άλλων και για καρκινογόνο δράση

Στην αγορά με την εξέλιξη της τεχνολογίας αρχίζουν να εμφανίζονται προϊόντα καθαρισμού με λιγότερες επιβαρύνσεις για το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Τα προϊόντα αυτά παράγονται με όσο το δυνατόν πιο φυσικές πρώτες ύλες, με ήπιες τεχνολογίες, με κατανάλωση μικρών ποσοτήτων ενέργειας. Είναι φιλικά στο περιβάλλον αφού βιοδιασπώνται και δεν προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις από ευαίσθητα άτομα. Τέλος είναι συσκευασμένα σε επαναχρησιμοποιήσιμα ή ανακυκλώσιμα υλικά πχ πολυαιθυλένιο (ΡΕΤ) ή χαρτόνι ανακύκλωσης. Τα διάφορα καθαριστικά που χρησιμοποιούνται συνήθως για τα πατώματα, τους νιπτήρες, την τουαλέτα, το μπάνιο και τις διάφορες ηλεκτρικές συσκευές όπως η ηλεκτρική κουζίνα είναι συνήθως ισχυρά όξινες ή αλκαλικές ουσίες ή περιέχουν χλώριο με πολύ βλαβερές συνέπειες στο περιβάλλον. Οι παρασκευαστές αυτών των προϊόντων καταφέρνουν να εντυπωσιάσουν τους χρήστες τους με τα άμεσα αποτελέσματα αποκρύπτουν όμως τις βλάβες στις σωληνώσεις και κυρίως στο περιβάλλον που αυτά προκαλούν. Τις περισσότερες φορές υπάρχουν απλές λύσεις αντιμετώπισης. Η μηχανική απόφραξη είτε με την χρήση βεντούζας, είτε με λύσιμο του σωλήνα αποχέτευσης του νιπτήρα είτε με εύκαμπτο σύρμα είναι περισσότερο αποτελεσματική από την χρήση ισχυρών χημικών.  Η απομάκρυνση των αλάτων γίνεται εξίσου αποτελεσματικά με την χρήση ξυδιού. Και εδώ κάποιες εταιρείες παρουσιάζουν εξειδικευμένα προϊόντα που είναι αποτελεσματικά και κυρίως οικολογικά πχ προϊόντα γενικού καθαρισμού, προϊόντα καθαρισμού μπάνιου, τουαλέτας και νιπτήρα και προϊόντα απομάκρυνσης αλάτων και λιπαρών λεκέδων.

Εντομοκτόνα φυτοφάρμακα Πολλές φορές χρησιμοποιούμε  εντομοκτόνα σπρέι κατά 5-6 μυγών που εμφανίστηκαν στο σπίτι μας ενώ μια απλή μυγοσκοτώστρα θα ήταν εξίσου αποτελεσματική.   Ο εντοπισμός των φωλιών των ανεπιθύμητων εντόμων και η μηχανική καταστροφή της θα μας απάλλασσε από πολλούς χημικούς βομβαρδισμούς που σίγουρο είναι ότι δεν έχουν στόχο μόνο τα έντομα αλλά και τους κατοίκους του σπιτιού. Η μη ύπαρξη πολλών αντικειμένων στο σπίτι και η επιμελής καθαριότητά του συμβάλλουν στην εκδίωξη των ανεπιθύμητων εντόμων. Τέλος αποτελεσματική αντιμετώπιση των πτερωτών εντόμων (κουνουπιών, μυγών κλπ) επιτυγχάνεται με την ύπαρξη σίτας στις πόρτες και τα παράθυρα ή ακόμα με την παρουσία επιλεγμένων φυτών που είναι εντομοαπωθητικά (πχ βασιλικός). Με ανάλογες αντιδράσεις μπορούμε να απαλλαχτούμε και από εισβολές τρωκτικών.

Προϊόντα αυτοκινήτου Αποφεύγουμε να τα έχουμε σπίτι μας Αλλαγές των υγρών να φροντίζουμε να γίνονται σε συνεργεία που εγγυημένα συμμετέχουν σε προγράμματα συλλογής τους. Η οριστική λύση για αυτά τα υλικά θα δοθεί μόνο όταν αλλάξει η συνολική τεχνολογία του αυτοκινήτου προς νέες ήπιες οικολογικές τεχνολογίες Μείωση της ανάγκης χρήσης του αυτοκινήτου.

Εύφλεκτα προϊόντα Η εισαγωγή ήπιων μορφών ενέργειας στο σπίτι. Αξιολόγηση των μορφών ενέργειας που θα χρησιμοποιήσουμε μπορεί να αμβλύνει τα προβλήματα που δημιουργούνται. Πχ είναι προτιμότερη για κάποιες λειτουργίες του σπιτιού η χρήση του φυσικού αερίου παρά του ηλεκτρικού ρεύματος (που μεταθέτει το πρόβλημα αλλού) ή του πετρελαίου. .

Χρώματα και υλικά περιποίησης Τα συμβατικά είδη:πολύ επικίνδυνα λόγω των οργανικών ενώσεων και των βαρέων μετάλλων που περιέχουν. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος:   Χρήση οικολογικών χρωμάτων η Ε.Ε. έχει ψηφίσει κριτήρια με τα οποία διάφορα χρώματα και βερνίκια να χαρακτηρίζονται οικολογικά και έχει απαγορευτεί η ύπαρξη ουσιών που είναι ταξινομημένες ως: πολύ τοξικές, τοξικές, καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τοξικές για την αναπαραγωγή.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Μια πρώτη αντιμετώπιση του προβλήματος μπορεί να γίνει από εμάς με την μείωση της κατανάλωσης και με την ενσυνείδητη επιλογή των προϊόντων που καταναλώνουμε, όπου το κριτήριο της επικινδυνότητας τους θα έχει την πρωταρχική σημασία Η οριστική λύση στο πρόβλημα θα δοθεί μόνο όταν αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξής του σύγχρονου κόσμου, όταν η αειφορία θα αποτελέσει κινητήρια δύναμη κάθε κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας.  

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Τo φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι μια φυσική διαδικασία. Το χρειαζόμαστε για να διατηρούμε τη Γη μας ζεστή, ώστε να υπάρχει ζωή και ανάπτυξη. Δίχως αυτό, η Γη θα ήταν κρύα περίπου -20 oC, και δεν θα μπορούσε να υπάρχει ζωή. Αντιθέτως, η μέση θερμοκρασία της Γης διατηρείται στο επίπεδο των 15 oC, χάρις στο φαινόμενο αυτό. Τα αέρια του θερμοκηπίου (που περιλαμβάνουν κυρίως το CO2 και τους υδρατμούς) σχηματίζουν ένα 'στρώμα' πάνω από το έδαφος της Γης σε ένα ορισμένο ύψος, ώστε αφού επιτρέψουν να εισέλθει η υπέρυθρη ακτινοβολία του ήλιου, αυτή απορροφάται κατά ένα μέρος από τη Γη και την ατμόσφαιρα.

Το πρόβλημα   Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρήθηκε από τους επιστήμονες ότι οι συγκεντρώσεις των θερμοσκοπικών αυτών αερίων στην ατμόσφαιρα αυξάνονται σε συνάρτηση με την ανάπτυξη ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Τα κυριότερα αέρια του θερμοκηπίου και η αντίστοιχη συμβολή τους στο φαινόμενο είναι: υδρατμοί (36-70%), διοξείδιο του άνθρακα (9-26%), μεθάνιο (4-9%) και όζον (3-7%). Άλλα αέρια του θερμοκηπίου με μικρότερη επιρροή στο φαινόμενο είναι το υποξείδιο του αζώτου (N2O), οι υδροχλωροφθοράνθρακες (HCFCs) οι υπερφθοράνθρακες (PFCs), οι υδροφθοράνθρακες (HFCs) και το εξαφθοριούχο θείο (SF6). Το διοξείδιο του άνθρακα που είναι η βασικότερη αιτία του φαινομένου έχει αυξηθεί από την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης κατά 35% εξαιτίας, κυρίως, της καύσης των ορυκτών καυσίμων και της αποδάσωσης. Οι τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας που ευθύνονται για την παραγωγή των αερίων του θερμοκηπίου και τα ποσοστά της συμμετοχής τους παρουσιάζονται στο Σχήμα 22

Οι επιπτώσεις        Ως προς τις συνέπειες, οι πιο συζητημένες επιπτώσεις του φαινομένου είναι η ανύψωση της στάθμης των θαλασσών λόγω τήξεως των πάγων των πόλων και η ερημοποίηση εκτεταμένων περιοχών της εύκρατης ζώνης με μετακίνηση των ζωνών βροχόπτωσης από τον ισημερινό προς βορρά. Η σημαντική ανύψωση της στάθμης των θαλασσών (μερικά μοντέλα την εκτιμούν στα 65 εκατοστά μέχρι το τέλος του αιώνα) αυτονόητο είναι ότι θα οδηγήσει σε καταβύθιση ολόκληρων παράκτιων περιοχών συμπαρασύροντας και ολόκληρες πόλεις. Η ερημοποίηση, όπως και η λέξη δηλώνει, θα καταστήσει το έδαφος ακατοίκητο, αφού η λειψυδρία θα είναι φοβερή. Πέραν αυτών όμως οι επιπτώσεις της παγκόσμιας θέρμανσης ενδεχομένως θα είναι απρόβλεπτες τόσο στις κλιματικές επιπτώσεις όσο και στην ανακατανομή της ποιότητας των εδαφών. Άγνωστος επίσης είναι και ο τρόπος και βαθμός  προσαρμογής του ζωικού και φυτικού βασιλείου στις νέες συνθήκες. Όλα αυτά βεβαίως θα οδηγήσουν σε αλυσιδωτά προβλήματα πού θα αφορούν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας αφού όλα είναι συνυφασμένα με το περιβάλλον, το οποίο θα αλλάξει δραστικά.

Oι λύσεις Η λύση του προβλήματος βεβαίως λέγεται ‘ΗΠΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ’. Δηλαδή η χρήση της ηλιακής, της γεωθερμικής, της αιολικής, της βιομάζας αλλά και της πυρηνικής ενέργειας. Η αντικατάσταση των συμβατικών καυσίμων και η καθιέρωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι εφικτή στις μέρες μας, αφού η απαραίτητη τεχνολογία και τεχνογνωσία υπάρχουν. Εκείνο πού θα πρέπει να εξουδετερωθεί είναι τά τεράστια συμφέροντα των πετρελαϊκών πολυεθνικών εταιριών, πού καταδυναστεύουν τους λαούς.         Αλλά και πρίν ακόμα περάσουμε στην χρήση αυτών των μορφών ενέργειας, είναι δυνατόν να επιβραδύνουμε τουλάχιστον τις αρνητικές επιπτώσεις του φαινομένου, αρκεί τά κράτη να επιβάλλουν εκσυγχρονισμό των βιομηχανιών και των οχημάτων αλλά και περιορισμό της υπερκαταναλωτικής μανίας των πολιτών.

ΤΡΥΠΑ ΟΖΟΝΤΟΣ    Όπως είναι γνωστό η Γή περιβάλλεται από την ατμόσφαιρά της η οποία αποτελείται από διάφορα στρώματα, αναλόγως με την σύστασή τους και τις συνθήκες πού επικρατούν. Έτσι το πρώτο στρώμα είναι η Τροπόσφαιρα στην οποία διαμορφώνεται ουσιαστικά ο καιρός, αφού εδώ γεννιούνται και πεθαίνουν τα διάφορα καιρικά φαινόμενα όπως τα σύννεφα, η βροχή, το χιόνι κ.λ.π. Πάνω απ' αυτή σε ύψος 10.000 μέτρα περίπου αρχίζει η Στρατόσφαιρα, η οποία εκτείνεται μέχρι τα 40.000 μέτρα περίπου. Το ενδιαφέρον πού παρουσιάζει αυτό το στρώμα το οφείλει  κυρίως στην ύπαρξη τού Όζοντος. Το Όζον είναι κατά κάποιο τρόπο ένα είδος Οξυγόνου, αφού το μόριό του απαρτίζεται από τρία άτομα Οξυγόνου αντί δύο πού συνιστούν το μόριο τού Οξυγόνου. Το στοιχείο αυτό σχηματίζει ένα λεπτό επί μέρους στρώμα στην Στρατόσφαιρα (μεταξύ 19000 και 30000 μέτρα) πού είναι πιο λεπτό πάνω από τις τροπικές περιοχές και πιο παχύ πάνω απ' τις ολικές και λέγεται Οζονόσφαιρα ή στρώμα Chapman.

Όξινη βροχή Η όξινη βροχή δημιουργείται από την αντίδραση του διοξειδίου του θείου (SO2) και των οξειδίων του αζώτου με τους υδρογονάνθρακες στα σύννεφα. Η αντίδραση αυτή δημιουργεί θειικό και νιτρικό οξύ. Το διοξείδιο του θείου βγαίνει από τις καύσεις των καμίνων παραγωγής μετάλλων, των εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής, και των οχημάτων ντίζελ, ενώ τα οξείδια του αζώτου βγαίνουν από τις ίδιες πηγές και τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα. Τα δύο οξέα πέφτουν με τη βροχή στο έδαφος, τις λίμνες, τα ποτάμια και τα δάση. Η βροχή, χάρη στην παρουσία τους, παρουσιάζει έντονα όξινα χαρακτηριστικά. Τα αέρια της καύσης σε πολλές περιπτώσεις παρασύρονται από τους ανέμους και ταξιδεύουν μέχρι χιλιάδες χιλιόμετρα προτού πέσουν σαν όξινη βροχή. Οι πιο πολύ απειλούμενες περιοχές του κόσμου σήμερα είναι ο Καναδάς, οι ανατολικές και δυτικές ΗΠΑ, η Σκανδιναβία και η Ιαπωνία.

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ Η όξινη βροχή προσβάλλει: α) Τα μάρμαρα, τους ασβεστόλιθους, τον βασάλτη και άλλα πετρώματα, β) Τα δάση της Κεντρικής Ευρώπης, γ) Το δέρμα και τους πνεύμονες του ανθρώπου, δ) Τα ψάρια σε λίμνες και ποτάμια., ε) Την Γεωργία κ.λ.π. Ο Παρθενώνας επιβίωσε περισσότερο από 2000 χρόνια. Υπέστη σεισμούς και βομβαρδισμούς, από πάνω του πέρασαν κατακτητές και ο άνεμος και η βροχή τον χτύπησαν επανειλημμένα. Δεν έπαθε όμως διάβρωση ούτε μεγάλες κακώσεις. Μέσα στις τελευταίες δεκαετίες έγιναν πολύ περισσότερα από ό,τι σε δύο χιλιετίες. Η όξινη βροχή καταστρέφει τα μάρμαρα.

Η Νότρ Ντάμ στο Παρίσι, ο Άγιος Πέτρος στο Βατικανό και το περίφημο Τατζ Μαχάλ της Ινδίας έχουν πάθει βλάβες. Ένα γλυπτό στον πύργο Χέρτεν στη Βεστφαλία της Γερμανίας μοιάζει μ’ ένα κομμάτι πέτρα χωρίς σχήμα. Μια του φωτογραφία από το 1908 δείχνει ένα περίτεχνο άγαλμα κοριτσιού. Βλέπε την φωτογραφία.

Στους ανθρώπους η όξινη βροχή επηρεάζει το δέρμα και υπάρχουν υπόνοιες ότι «κατατρώγει» τους πνεύμονες. Είναι πλέον βέβαιο ότι το διοξείδιο του θείου βλάπτει το αναπνευστικό σύστημα και μπορεί να συντομεύσει την ανθρώπινη ζωή.