Καλές Πρακτικές Προέλευση Καλών Πρακτικών : Ελλάδα, Περιφέρεια Θεσσαλίας Όρια Περιφερειακών Ενοτήτων Λαρίσης και Μαγνησίας “Η Ανασύσταση της Λίμνης Κάρλας - Η Κατασκευή ενός Ξεχασμένου Έργου” Το έργο της ανασύστασης της λίμνης Κάρλα (144 χλ²) είναι το μεγαλύτερο έργο αυτού του είδους στην Ευρώπη. Στην περιοχή, υπήρχε η λίμνη από τα αρχαία χρόνια. Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, οι συνεχείς πλημμύρες και η ανάγκη για αρόσιμες εκτάσεις έκανε επιτακτική την αποξήρανση της λίμνης. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε αντιπλημμυρικά και αποστραγγιστικά έργα και διατήρηση της λίμνης στα αμηλότερα επίπεδά της με χρήση ταμιευτήρα ελέγχου. Η λίμνη αποξηράνθηκε πλήρως το 1962, χωρίς όμως την κατασκευή του ταμιευτήρα. Περί τα σαράντα χρόνια αργότερα, η υδατική και περιβαλλοντική υποβάθμιση υπέδειξε την αναγκαιότητα κατασκευής του ταμιευτήρα ελέγχου. Η λίμνη αποξηράνθηκε ολοκληρωτικά σε σύντομο χρονικό διάστημα, αποδόθηκε στη γεωργία και, παράλληλα, λόγω έλλειψης αρδευτικών νερών, σχεδόν άμεσα άρχισαν να λειτουργούν γεωτρήσεις. Η εντατική άντληση υπόγειών νερών προκάλεσε πτώση του υπόγειου υδροφορέα, εδαφικές ρηγματώσεις, υφαλμύρωση από τη θάλασσα, ευτροφισμό στον Παγασητικό κόλπο, έλλειψη σε υδρευτικό νερό, αλλοίωση της χλωρίδας και της πανίδας και τέλος ξήρανση πηγών και εδαφών. Κύρια ανάγκη είναι η αποκατάσταση του υδραυλικού και βιοτικού συστήματος της λίμνης με άξονα τον αρχικό σχεδιασμό (1960), ένας ταμιευτήρας αποθήκευσης και ελέγχου πλημμυρών. Η πρακτική εφαρμόστηκε με καθυστέρηση σε ένα εξαντλημένο και κουρασμένο βιοτικό σύστημα. Είναι προφανές ότι σε κάθε επέμβαση στο περιβάλλον είναι αναγκαία η εφαρμογή των ελαχίστων περιβαλλοντικών παραμέτρων ώστε να αποφευχθεί ο περιβαλλοντικός μηδενισμός. Αρχική σκέψη για επαναπλήρωση έγινε στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ενώ ο σχεδιασμός και οι μελέτες έγιναν στα τέλη της δεκαετίας. Στις αρχές του 2000 ξεκίνησαν τα έργα και τελικά το 2009 πραγματοποιήθηκε η πλήρωση της λίμνης. Τα έργα είχαν διάρκεια περί τα 10 χρόνια, η επαναπλήρωση έγινε σχεδόν σε ένα έτος και η λειτουργία του πλέον θα είναι διαρκής. Ομάδες στόχοι: α) η πόλης του Βόλου που πρόκειται να υδρεύεται από τη λίμνη β) οι αγρότες της περιοχής γ) οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της ευρύτερης περιοχής  Πλεονεκτήματα: Η ανακατασκευή της λίμνης είναι σημαντική για τη βέλτιστη διαχείριση των υδατικών πόρων, τη χρήση επιφανειακού – πηγαίου νερού σε ύδρευση και άρδευση, τη μείωση της χρήσης υπόγειου νερού και την επανεμφάνιση λιμναίας χλωρίδας και πανίδας με σημαντική προσφορά στο οικοσύστημα.  Μειονεκτήματα: Η καθυστερημένη ανασύσταση απαίτησε την κατασκευή μεγάλων αναχωμάτων (σε ύψος και μήκος) και πολύπλοκων αντλητικών συστημάτων καναλιών. Παράλληλα, η ανασύσταση της λίμνης ήρθε αντιμέτωπη με πολλούς πολέμιους αλλά και συνεχή προβλήματα χρηματοδότησης.  Δυσκολίες: Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι η ικανοποίηση απόληψης 30hm3 ανά μήνα (τουλάχιστον τους μήνες Δεκέμβριο – Απρίλιο) από τον Πηνειό ποταμό, η εκτιμημένη υπόγεια διαφυγή τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια λειτουργίας σε 20-25hm3 ανά έτος και η ετήσια απόληψη αρδευτικού νερού σε 85hm3. Με αυτή την προσέγγιση, τα πρώτα χρόνια λειτουργίας, λόγω του μεγάλου βαθμού διήθησης, παρατηρείται μεγάλη εκροή από τον Πηνειό ποταμό, οριακή ικανοποίηση της άρδευσης και χαμηλό βάθος στη λίμνη. Με την πάροδο των χρόνων η πλήρωση του υπόγειου ορίζοντα θα επαναφέρει το υδατικό σύστημα σε ισορροπία. Στόχοι και σκοπός της καλής πρακτικής: Στόχοι: ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφορέα, η άρδευση με επιφανειακά (λιμναία) ύδατα, η αναβάθμιση του περιβάλλοντος και η δημιουργία ενός σημαντικού υδροβιότοπου στο κέντρο της χώρας, Σκοπός: το υδρευτικό του Βόλου να αντικατασταθεί με επιφανειακά νερά και να μειωθούν οι αρδευτικές γεωτρήσεις εξαιτίας των οποίων προκλήθηκαν εδαφικές ρηγματώσεις και υφαλμύρωση από τη θάλασσα.

Περισσότερες Πληροφορίες : : Λαρίσης 191, Βόλος, :  Απόδειξη της επιτυχίας Για ένα έργο που έχει καθυστερήσει 40 χρόνια, η ιδέα του εμπλουτισμού του υπόγειου υδροφορέα, είναι ση- μαντική. Μόλις σε τρία χρόνια από την ανασύσταση και λειτουργία της λίμνης Κάρλας, ήδη τα οφέλη της είναι πολλά και σημαντικά. Η μείωση των αρδευτικών γεωτρήσεων είναι σημαντική. Επίσης, τα πλούσια ενδιαιτήματα έχουν αυξήσει και εμπλουτίσει τους πληθυσμούς της χλωρίδας και της πανίδας.  Άλλες περιοχές που εφαρμόστηκε η καλή πρακτική Στη λίμνη Κάρλα επιχειρήθηκε ανασύσταση για πρώτη φορά. Η μελέτη αυτή παρείχε μεγάλη εμπειρία. Η ιδέα της ανασύστασης έχει υλοποιηθεί επίσης στις θεσσαλικές λίμνες Αργυροπουλίου (Καρατζόλι) και Καλλιπεύκης (Ασκουρίδα). Επίσης, στον Ελλαδικό χώρο υπάρχουν περισσότερες από πέντε ακόμη αποξηραμένες λίμνες (π.χ. Νεσσωνίδα – Θεσσαλία, Κωπαΐδα και Ξυνιάδα – Στερεά Ελλάδα, Γιαννιτσών – Μακεδονία).