ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠO ΥΠΕΡΕΝΤΑΣΗ, ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΜΑ ΚΑΙ ΔΙΑΡΡΟΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

(α) Υπερένταση ΣΤΟΧΟΣ Να μπορείτε να Κατανοείτε τι είναι η υπερένταση, το βραχυκύκλωμα και η διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος και πώς προκαλούνται. (α) Υπερένταση Η υπερφόρτωση σημείου παροχής ηλεκτρικού ρεύματος δημιουργεί υπερένταση του κυκλώματος.

(β) Βραχυκύκλωμα Φορτίο Παροχή L N Βραχυκύκλωμα είναι η άμεση επαφή της φάσης με τον ουδέτερο.

(γ) Διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος Η έμμεση επαφή με το ηλεκτρικό ρεύμα ονομάζετε διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος.

Κανονισμοί ΙΕΕ για την υπερένταση: ΣΤΟΧΟΣ Να μπορείτε να Αναγνωρίζει τα πιο συνηθισμένα μέσα προστασίας από υπερένταση σε οικιακές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Κανονισμοί ΙΕΕ για την υπερένταση: Ανάγκη για κατάλληλη προστασία (Κανονισμός 13-7): Για αποφυγή του κινδύνου από υπερένταση σε μια ηλεκτρική εγκατάσταση, κάθε κύκλωμα πρέπει να προστατεύεται από προστατευτικές διατάξεις οι οποίες Να εργάζονται αυτόματα σε τιμές σχετικές με την ασφαλή προκαθορισμένη τιμή ρεύματος του κυκλώματος. Να έχουν επαρκή ικανότητα για διακοπή και επανασύνδεση. Να είναι κατάλληλα κατασκευασμένες και τοποθετημένες ώστε να αποτρέπουν τον κίνδυνο υπερθέρμανσης, την δημιουργία ηλεκτρικού τόξου ή το διασκορπισμό ζεστών αντικειμένων κατά την ενεργοποίηση τους, και να επιτρέπουν την άμεση αποκατάσταση της παροχής χωρίς κίνδυνο. Τέτοιες διατάξεις είναι: ασφάλειες ή αυτόματοι μικροδιακόπτες έναντι υπερέντασης.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό 431-1 οι αγωγοί της φάσης πρέπει να προστατεύονται από μια ή περισσότερες διατάξεις για αυτόματη διακοπή της παροχής σε περίπτωση υπερφόρτωσης και βραχυκυκλώματος. Οι ασφάλειες τοποθετούνται στη φάση και όχι στον ουδέτερο. Σύμφωνα με τον Κανονισμό 432-2 οι διατάξεις που προσφέρουν προστασία και από υπερφόρτωση και από βραχυκύκλωμα πρέπει να είναι σε θέση να διακόπτουν και να επανασυνδέουν οποιαδήποτε υπερένταση μέχρι και το αναμενόμενο ρεύμα βραχυκυκλώματος στο σημείο εγκατάστασης της προστατευτικής διάταξης. Τέτοιες διατάξεις μπορεί να είναι: αυτόματοι διακόπτες έναντι της υπερεντάσεως με σύστημα προστασίας από υπερφόρτωση, ή ασφάλειες, ή αυτόματοι διακόπτες με ασφάλεια.

Για προστασία από τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από το ηλεκτρικό ρεύμα, (υπερφόρτωση και βραχυκύκλωμα) οι κανονισμοί των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων επιβάλλουν την παρουσία προστατευτικών διατάξεων. Οι προστατευτικές διατάξεις που συνήθως χρησιμοποιούνται σε οικιακές και βιομηχανικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις για την προστασία ηλεκτρικών κυκλωμάτων είναι:

Αυτόματοι μικροδιακόπτες (mcb’s): Προστατεύουν τους αγωγούς των ηλεκτρικών κυκλωμάτων από βραχυκύκλωμα (μαγνητικό στοιχείο) και από υπερφόρτωση (θερμικό στοιχείο)

Ασφάλειες: (α) Οικιακής χρήσης

(β) Βιομηχανικής χρήσης

Θερμικός διακόπτης υπερέντασης (O/L) ΣΤΟΧΟΣ Να αναφέρετε ποια είναι η βασική λειτουργία του θερμικού διακόπτη υπερέντασης (O/L). Να μπορείτε να επαναφέρετε το διακόπτη προστασίας έναντι υπερέντασης στην κανονική του θέση μετά από κάποια δράση (RESET).

Επιλογή ασφάλειας ΣΤΟΧΟΣ Να μπορείτε να επιλέγετε την κατάλληλη τιμή ασφάλειας ανάλογα με το ρεύμα λειτουργίας της συσκευής.

ΣΤΟΧΟΣ Να γνωρίζετε ότι, όταν μετά από επαναφορά του μικροδιακόπτη (m.c.b.) ή αντικατάσταση μιας ασφάλειας το πρόβλημα υπερέντασης παραμένει στο κύκλωμα, και πρέπει να αναλάβει επαγγελματίας ηλεκτρολόγος.

Τύποι ασφαλειών: Ασφάλειες τήξεως ή ασφάλειες ημίκλειστου τύπου Μειονεκτήματα: Η δράση της ασφάλειας μπορεί να καθυστερήσει. Λόγω οξείδωσης του σύρματος μπορεί το ρεύμα που μεταφέρει η ασφάλεια να μην είναι βέβαιο. Δεν είναι κατάλληλες για μεγάλα φορτία. Μπορεί να τοποθετηθεί συρματάκι με λάθος διατομή.

Ασφάλειες φυσιγγίου ή ασφάλειες κλειστού τύπου Πλεονεκτήματα (σε σύγκριση με ημίκλειστου τύπου): Ενεργοποιούνται πιο εύκολα. Δεν οξειδώνονται εύκολα. Προστατεύουν μεγάλα φορτία. Είναι πιο ανθεκτικές και αξιόπιστες.

Ασφάλειες ταχείας τήξεως – HRC (High Rupturing Capacity) Πλεονεκτήματα: 1. Είναι ασφάλειες υψηλής απόδοσης διότι ξεκαθαρίζουν πολύ γρήγορα βραχυκυκλώματα ψηλών τιμών (π.χ. βραχυκύκλωμα 30 000 Α σε ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου). Δεν οξειδώνονται. Αντέχουν σε δύσκολες συνθήκες.

Αυτόματοι μικροδιακόπτες (mcb’s): Είναι εγκατεστημένοι μέσα σε πίνακες διανομής Έχουν συνδεδεμένα σε σειρά ένα μαγνητικό και ένα θερμικό στοιχείο Προστατεύουν τους αγωγούς των ηλεκτρικών κυκλωμάτων από βραχυκύκλωμα (μαγνητικό στοιχείο) και από υπερφόρτωση (θερμικό στοιχείο)

Πλεονεκτήματα των μικροδιακοπτών (mcb’s): Παρέχουν την πιο αξιόπιστη προστασία. Άμεση διακοπή από υπερένταση (υπερφόρτωση και βραχυκύκλωμα). Επαναφορά του ηλεκτρικού κυκλώματος σε λειτουργία αμέσως μετά την αποκατάσταση της βλάβης, με απλή τοποθέτηση του κουμπιού στη θέση ΟΝ. Μπορεί να λειτουργήσει σαν απλός διακόπτης και να αποσυνδέσει τελικά κυκλώματα (π.χ. ρευματοδότες) χωρίς να διακόψουμε την κεντρική παροχή. Τα MCB παρέχουν την δυνατότητα ρύθμισης του χρόνου λειτουργίας τους. Στα τριφασικά κυκλώματα διακόπτουν και τις τρεις φάσεις. Εξοικονόμηση χώρου και χρόνου κατά την τοποθέτηση. Μεγάλη διάρκεια ζωής.

Μέσα απόζευξης: Χρησιμοποιούνται για την ασφαλή διακοπή του ρεύματος στις διάφορες γραμμές τροφοδοσίας. Γενικός αποζεύτης / διακόπτης: Τοποθετείται στον πίνακα διανομής και διακόπτει – επανασυνδέει τη φάση ή τις φάσεις και τον ουδέτερο αγωγό (κεντρική παροχή εγκατάστασης) Τύποι αποζευτών: Μονοπολικοί Διπολικοί Τριπολικοί Τετραπολικοί ανάλογα με τον αριθμό των αγωγών που διακόπτουν Δεν επιτρέπεται να διακόψουμε τον αγωγό της γείωσης

Προστασία από διαρροή ηλεκτρικού ρεύματος Όλες οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις προστατεύονται από διαρροή με τη γείωση και τους αυτόματους διακόπτες διαρροής. Σύμφωνα με τον Κανονισμό 13-9 του ΙΕΕ, το κάθε κύκλωμα πρέπει να είναι διευθετημένο έτσι που να αποτρέπεται η παρουσία επικίνδυνων ρευμάτων διαρροής. Επίσης, όπου γειώνονται τα μεταλλικά τμήματα ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, τα κυκλώματα πρέπει να προστατεύονται από τη παρουσία ρευμάτων διαρροής: Με διατάξεις για προστασία από υπερφόρτωση Με αυτόματους διακόπτες διαρροής Οι αυτόματοι διακόπτες διαρροής πρέπει να χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις όπου το αναμενόμενο ρεύμα διαρροής δεν είναι ικανοποιητικό για να προκαλέσει την αποτελεσματική λειτουργία προστατευτικών διατάξεων για υπερφόρτωση. (Κανονισμός 13-10) Όλα τα μεταλλικά μέρη της ηλεκτρικής εγκατάστασης που δεν είναι μέρος του ηλεκτρικού κυκλώματος πρέπει να γειώνονται.

Αυτόματος διακόπτης διαρροής (ισοζυγισμένου ρεύματος): Διακόπτει αυτόματα σε ελάχιστο χρόνο (t = 25ms) τα κυκλώματα της οικίας όταν παρουσιαστεί ρεύμα διαρροής μέσω του αγωγού γείωσης που ξεπερνά τα 25mA. Σήμερα χρησιμοποιούνται οι αυτόματοι διακόπτες διαρροής αμπερομετρικού τύπου. Πιο παλιά χρησιμοποιούνταν οι διακόπτες βολτομετρικού τύπου.

Μονοφασικός Αυτόματος διακόπτης διαρροής (αμπερομετρικού τύπου)

Τριφασικός Αυτόματος διακόπτης διαρροής (αμπερομετρικού τύπου)