Ομάδα Σύγχρονοι Φιλοσοφούντες ΛΟΓΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΣ Φιλόσοφος είναι αυτός που παράγει φιλοσοφία, ενώ φιλοσοφών είναι εκείνος ο οποίος διδάσκεται φιλοσοφία. Ο λόγος της επιλογής μας αυτής, στηρίχτηκε στο γεγονός του ότι η ομάδα μας βρίσκεται ακόμη στα πρώτα της στάδια στην επαφή της με την φιλοσοφία.

Γιατί ο Σωκράτης περιφρονεί τον θάνατο ; Ο Σωκράτης περιφρονεί τον θάνατο καθώς όπως αναφέρει στον λόγο του , ο κάθε αληθινός φιλόσοφος δεν πρέπει να φοβάται τον θάνατο καθώς αποτελεί την απαλλαγή της ψυχής από το σώμα , με αποτέλεσμα η ψυχή να μπορέσει να μελετήσει άλλα πράγματα εις βάθος ( αναζήτηση της αλήθειας και του Όντος ) αυτά καθ’ αυτά.

Τι πιστεύει ότι είναι Θάνατος ; Κατά τον Σωκράτη , θάνατος είναι η απελευθέρωση της ψυχής από το σώμα , η απαλλαγή από αυτό , καθώς αυτό μας αποδιοργανώνει / αποσπά από την αναζήτηση της αλήθειας . Ο Θάνατος είναι κάθαρση καθώς αποχωρίζεται η ψυχή από τις υλικές ανάγκες / απολαύσεις που την συγκρατούν από τον απώτερο σκοπό της , και δεν θα έπρεπε ο ορθός φιλόσοφος να τον φοβάται αλλά να τον περιμένει.

Πως ο φιλόσοφος πρέπει να αντιμετωπίζει τον θάνατο ; Ο φιλόσοφος πρέπει να περιμένει τον θάνατο ως λύτρωση από το σώμα, το οποίο αποτελεί βάρος, και τον εμποδίζει από το να μπορέσει να αναζητήσει την αληθινή σημασία της ζωής, το αληθινό νόημα της ζωής. Το σώμα μπορεί να αποτελέσει βάρος σε διάφορες περιπτώσεις, καθώς μας αποσπά την προσοχή, για παράδειγμα με υλικές απολαύσεις οι οποίες θα μπούνε στον δρόμο μας. Οπότε, συνοψίζοντας, ο αληθινός φιλόσοφος θα πρέπει να μην δυσανασχετεί όταν ξέρει ότι πρόκειται να πεθάνει, αλλά να το προσμένει με αγωνία, καθώς θα βρει τις απαντήσεις που όλη του τη ζωή αναζητoύσε.

ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Ποια είναι η στάση των βυζαντινών έναντι της φιλοσοφίας και ποιο το σχήμα της πλήρωσης του λόγου από τη πίστη; Στο Βυζάντιο επικρατεί ο εκλεκτισμός, δηλαδή η διαλεκτική σχέση της φιλοσοφίας με τη θεολογία. Επίσης, η σχέση φιλοσοφίας και θεολογίας και στο σχίσμα της πλήρωσης του λόγου για τη πίστη είναι διαλεκτική. Η ‘’πλήρωσις’’ σημαίνει την υπέρβαση χωρίς να ευνοεί απαραίτητα την κατάργηση και την κατάφαση. Δηλαδή, η φιλοσοφία δεν συνταυτίζεται με τη θεολογία και η θεολογία από μεριά της δεν καταδικάζει ούτε αφορίζει τη φιλοσοφία. Συνεπώς είναι δύο διαφορετικά πράγματα που επικοινωνούν άμεσα.

Που εγκλωβίστηκε η δυτική σκέψη αναφορικά με το δίπολο φιλοσοφία-θεολογία; Το δίπολο φιλοσοφίας – θεολογίας στη δυτική σκέψη εγκλωβίστηκε ανάμεσα στην άκριτη ταύτιση και στην αδιάκριτη διάζευξη των δύο αυτών. Α) την άκριτη ταύτιση λόγου και πίστης υιοθετεί ο ρωμαιοκαθολικισμός με το σχολαστικισμό και τον νεοθωμισμό Β) η αδιάκριτη διάζευξη του λόγου από τη πίστη πρεσβεύεται από τον προτεσταντισμό

Αποφατισμός ΑΛΗΘΕΙΑ > ΓΝΩΣΗ Η αλήθεια είναι άπειρη και απεριόριστη σε αντίθεση με τη γνώση η οποία είναι πεπερασμένη και περιορισμένη, άρα μπορούν να της τεθούν όρια. Από τις δύο παραπάνω σχέσεις προκύπτει πως η αλήθεια και η γνώση μπορούν να σχετιστούν αλλά όχι να ταυτιστούν

Αποφατισμός ΓΝΩΣΗ > ΛΟΓΟΣ Κάθε λογικός ορισμός είναι ταυτόχρονα και ένας περιορισμός. Όμως όταν κάτι ορίζεται χάνει και την ακεραιότητά του άλλοτε σε μικρότερο και άλλοτε σε μεγαλύτερο βαθμό. Επιπλέον ο λόγος είναι όρος της γνώσης, δηλαδή η ύπαρξη γνώσης προϋποθέτει την ύπαρξη λόγου. Άρα ο ορθός λόγος δεν επαρκεί ώστε να ορίσουμε την αλήθεια.

Αποφατισμός ΓΝΩΣΗ > ΛΟΓΟΣ Δεν αρκεί μόνο η λογική για τη βίωση της αλήθειας και για την έκφραση της γνώσης. Η αλήθεια εξαρτάται από τον ορθό λόγο σε μεγάλο βαθμό διότι μέσω αυτού είμαστε σε θέση να γνωρίσουμε την αλήθεια των όντων. Παρόλα αυτά ο λόγος αυτός καθ’ εαυτός δεν επαρκεί για τη γνώση.

Αποφατισμός ΓΝΩΣΗ -> Ένωση Υποκειμένου – Αντικειμένου Η γνώση δεν είναι κτητική αλλά μετοχική. Στην κτητική γνωσιολογία το ρήμα «γνωρίζω» παραπέμπει στο ρήμα «κατέχω». Αυτό σημαίνει πως όταν γνωρίζω κάτι το ενστερνίζομαι. Στην αντίθετη πλευρά αυτής της κτητικής γνωσιολογίας βρίσκεται ο αποφατισμός ο οποίος προτείνει την μετοχική γνωσιολογία. Σύμφωνα με αυτήν η γνώση είναι μια μετοχή του υποκειμένου στο αντικείμενο.

Γνωρίζω = Μετέχω, κοινωνώ, συμμετέχω Όταν γνωρίζω κάτι τότε ενώνομαι με αυτό. Έτσι επικοινωνώ με το σύμπαν, συμμετέχω σε αυτό και τελικά ενώνομαι με το «άλλο» μου. Αυτό μπορεί να είναι κάτι αντίθετο από μένα π.χ. ο Θεός, ο κόσμος, η κοινωνία. Εγώ, λοιπόν, καλούμαι να «το» γνωρίσω. Τούτο επιτυγχάνεται με τη γνώση η οποία είναι μετοχή στην ουσία, και επικοινωνία των δύο όρων της γνωστικής διαδικασίας, του υποκειμένου με το αντικείμενο. Τέλος, επειδή η γνώση είναι ένωση, γι αυτό σχετίζεται η γνώση με τον λόγο, ώστε να προσεγγιστεί η αλήθεια.

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ Τριαδολογία Για τον Άγιο Ιωάννη το Δαμασκηνό, ο Θεός είναι αδύνατο να ερευνηθεί από τον άνθρωπο. Είναι αδύνατο να νοηθεί η ουσία του, αλλά ο άνθρωπος δύναται να γνωρίζει στοιχεία με αναφορά τη φύση του, όπως το αγαθό αυτής και το σοφό. Γι'αυτό η ουσία δύναται να νοηθεί μόνο αποφατικά, αντιθέτως με τις άκτιστες ενέργειες Αυτού, που μπορεί να νοηθούν με καταφατικό τρόπο. Η αλήθεια της Θείας Μονάδας βρίσκεται στην τριάδα, αλλά η προσέγγιση του μυστηρίου του τρισυποστάτου αυτής αν προσεγγισθεί με την έρευνα της φυσικής και πεπερασμένης σκέψης του ανθρώπου οδηγεί σε αντιφάσεις, ανάμεσα στον πολυθεϊσμό και το στατικό μοναρχιανισμό των Ιουδαίων. Έτσι οι τρεις αυτές υποστάσεις είναι αχωρίστως χωρισμένες, δίνοντας στην ανθρώπινη αίσθηση την ασύμμετρη διαφορά θείας υπάρξεως και κτίσεως.

Διαλεκτικά : «Περί γνώσεως» Τίποτα δεν είναι πολυτιμότερο από τη γνώση, εφόσον αυτή είναι φως της λογικής ψυχής, ενώ το αντίθετό της η άγνοια, είναι σκοτάδι. Όπως η στέρηση του φωτός είναι σκότος, έτσι και στέρηση της γνώσεως είναι σκοτάδι του λογισμού. Επειδή δεν ζούμε με γυμνή την ψυχή, αλλά όπως ακριβώς η ψυχή μας καλύπτεται από το παραπέτασμα (σώμα), αυτή η ψυχή έχει νου που βλέπει και γνωρίζει και αφομοιώνει τη γνώση, όπως ακριβώς το μάτι είναι δεκτικό της γνώσεως των όντων και της επιστήμης, έτσι και η ψυχή δεν έχει από τον εαυτό της αυτή τη γνώση, αλλά χρειάζεται για να την αποκτήσει αυτόν που θα τη διδάξει. Έτσι λοιπόν ας πλησιάσουμε τον αληθινό και αψευδή διδάσκαλο τον Χριστό που είναι η σοφία του Θεού η ενυπόστατη και η αλήθεια, στον οποίο βρίσκονται πάντες οι θησαυροί της γνώσεως οι κρυμμένοι. Αυτός (ο Χριστός) είναι η σοφία του Πατρός και η δύναμις.

Η σχέση του El Greco με τη μεταφυσική. Τα έργα του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου περιέχουν κάτι το ασυνήθιστο, κάτι που δεν είναι εύκολο να ερμηνευτεί. Η αισθητική στην οποία στηρίζονται είναι ιδιόμορφη, οι προθέσεις του φαίνονται ανεξιχνίαστες. Αλλά και ο ίδιος ο δημιουργός τους περικλείει γύρω του ένα μυστήριο το οποίο αντιστέκεται στις εύκολες ερμηνείες.

Η σχέση του El Greco με τη μεταφυσική. Οι φιλοσοφικές και θρησκευτικές του αντιλήψεις, αντανακλώνται στα έργα του με βαθιά εσωτερικότητα και έντονο το συμβολικό στοιχείο. Είναι γνωστές οι εξαϋλωμένες, πέρα από το συνηθισμένο, μορφές του. Η πνευματικότητα που περιέχουν στην έκφραση. Σε όλο το θρησκευτικό έργο του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου μπορούμε να διακρίνουμε το διαχωρισμό του υλικού από τον ουράνιο κόσμο, αλλά και την προσπάθειά του να ενώσει σταδιακά, μέσα από το χρώμα και το φως εναντίον του σκότους, το γήινο με το υπερβατικό. Την ύπαρξη των δύο κόσμων, του αισθητού και του ιδεατού και την επιστροφή της ψυχής μετά τον θάνατο στον κόσμο των ιδεών ( Πλάτωνας ).

Πως εκφράστηκε το μεταφυσικό στο έργο του ζωγράφου. Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος μέσω της τέχνης του κατάφερε να αντισταθεί στο σκοτάδι. Αυτό το πέτυχε μετατρέποντας απλούς ανθρώπους σε αγίους απαλύνοντας έτσι, τον πόνο που ένιωθαν στην ψυχή τους. Επιπλέον κατάφερνε να αποδίδει τον εσωτερικό κόσμο των μοντέλων του, ανάλογα με την ψυχική υπόσταση του καθενός (π.χ. Καρδινάλιος).

Πως εκφράστηκε το μεταφυσικό στο έργο του ζωγράφου. Πολλές φορές βλέπουμε μια παραμόρφωση στο χρώμα και τη φόρμα, έντονη επιμήκυνση των μορφών, με κεφάλια πολύ μικρά σε σχέση με το σώμα, έτσι που στο τέλος οι μορφές να φαίνονται σαν να είναι σε μια διάχυτη κατάσταση. Όταν ενώνονται δε με το έντονο φως, μοιάζουν με φλόγες. Αυτή η έντονη απεικόνιση του φωτός, παραπέμπει στη πνευματική φώτιση. Ο τελετουργικός χαρακτήρας των παραστάσεών του, η έννοια της ιεραρχίας, το μεταφυσικό φως, η εξαΰλωση των μορφών, η συμβολική χρήση των χρωμάτων, η ανύψωση προς το πνευματικό στοιχείο, συνθέτουν το συνολικό έργο του μεγάλου ζωγράφου.

ΤΕΛΟΣ