Θέματα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Δρ. Χριστίνα Χατζησωτηρίου Συνάντηση 2η

Πολυπολιτισμική Εκπαίδευση Θέμα προς συζήτηση στις ομάδες σας: Ποια η χρηστικότητα της Πολυπολιτισμικής Εκπαίδευσης τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και σε κοινωνικό πλαίσιο; Ποιο ορισμό θα δίνατε για την έννοια «Πολυπολιτιμική Εκπαίδευση»; http://www.youtube.com/watch?v=fVF6_tYdE iw

Απόψεις Κύπριων Εκπαιδευτικών Είναι η εκπαίδευση όπου πολλά παιδιά από διάφορες χώρες, τα οποία έχουν διαφορά στη γλώσσα, στον πολιτισμό, έχουν το δικαίωμα να μάθουν την κοινή γλώσσα που χρησιμοποιείται στη χώρα. Δηλαδή αν βρισκόμαστε στον Καναδά να μάθουν την καθομιλουμένη η οποία θα τους χρησιμεύσει στην κοινωνική τους ζωή, στη δουλειά τους. Αλλά δεν τους αφαιρείται το δικαίωμα να συνεχίσουν να αναπτύσσουν τη δική τους μητρική γλώσσα, τη γλώσσα που μπορούν να μιλούν στο σπίτι με τη μητέρα, τον πατέρα τους. (Εκπ/κός – Πάφος)

Φέτος πάλι στο ίδιο πρόγραμμα κάνουμε έρευνα με τους μαθητές μου για τα ήθη και έθιμα των Ρωσο-Ποντίων, για να έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν για τα ήθη και έθιμα τους, για τα Χριστούγεννα, Πάσχα, να πουν τι φαΐ κάνουν κλπ, να βγάλουν φωτογραφίες να παρουσιάσουν στους άλλους, θα κάνουν έκθεση φωτογραφίας για να τους δώσεις την ευκαιρία να μιλήσουν για το δικό τους πολιτισμό. Ή στα μαθήματα θα κάνεις γεωγραφία, μπορεί να ξεκινήσεις να κάνεις για τη Ρωσία για τις χώρες καταγωγής τους πρώτα και μετά να ασχοληθείς με τη σειρά που πάει το βιβλίο. Διαθεματικά. Δίνουμε έμφαση στο να τους δώσουμε την ευκαιρία να μιλήσουν για το δικό τους πολιτισμό, για τη δική τους γλώσσα. (Εκπαιδευτικός - Λευκωσία)

Να μην προσπαθεί το σχολείο να ταυτοποιήσει ή να ορίσει τους μαθητές του συγκεκριμένου τύπου πολιτισμικής ταυτότητας, αλλά να αφήσει τον κάθε μαθητή, την κάθε οικογένεια να επιλέγει και να αναδεικνύει με άλλους τρόπους τις πολλαπλές ταυτότητες που μπορεί να έχει κάποιος μέσα σε μια κοινωνία. Άρα ουσιαστικά για μένα πολυπολιτισμική εκπαίδευση, μέσα σε ένα πολυπολιτισμικό σχολείο είναι εκείνο που ουσιαστικά ασχολείται με τούτο το πράγμα. (Εκπ/κός -Λευκωσία)

Διαχειριστικά Μοντέλα της Διαφορετικότητας Ακαδημαϊκός διάλογος

Επιχειρήματα υπέρ και κατά της ύπαρξης των μοντέλων (Kincheloe and Steinberg, 1997). Οι διαφορετικές τυπολογίες, στις οποίες εμπίπτουν τα μοντέλα, επιχειρούν να σκιαγραφήσουν τους διάφορους στόχους και τις πρακτικές διαστάσεις της διαχείρισης της διαφορετικότητας στην εκπαίδευση . Στην εκπαιδευτική πράξη οι διάφορες διατάξεις των μοντέλων δύναται να συγκεραστούν(Swartz, 1993).

Μονοπολιτισμικό Μοντέλο Μονοπολιτισμικά και μονογλωσσικά σχολεία. Απορρίπτει κάθε στοιχείο διαφορετικότητας. Προοπτική του «Ελλείματος»: Τα παιδιά μεταναστών παρουσιάζουν μειονεκτήματα συγκριτικά με τους ντόπιους συμμαθητές τους. Προσπαθούν να απομακρύνουν τα παιδιά των μεταναστών από τον πολιτισμό της χώρας προέλευσης τους. Εθνοκεντρικός λόγος στα σχολικά προγράμματα και βιβλία, στους εορτασμούς εθνικών επετείων και στη σχολική ζωή.

Αλλαγή στην ταυτότητα των μαθητών και όχι αλλαγή του στιλ διδασκαλίας. Στόχος: Η διδασκαλία της επίσημης γλώσσας της χώρας υποδοχής. Εκπαιδευτικοί: «Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα εδώ»  colour-blind approaches Κριτική: Μονοπολιτισμικές πρακτικές συχνά παρεμποδίζουν τη γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών.

Πολυπολιτισμικό Μοντέλο Σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο όλες οι κουλτούρες μπορούν να συνυπάρξουν. Οι μαθητές ενεργούν στο πλαίσιο τόσο της κυρίαρχης κουλτούρας όσο και των διάφορων υπο-κουλτουρών καθώς μαθαίνουν να κατανοούν και να σέβονται τον ‘άλλον’. Εκπ/κά Προγράμματα: επιχειρούν να ανταποκριθούν στις γλωσσικές και πολιτισμικές ανάγκες των μαθητών.

Πολ/κό Μοντέλο και Σχολείο Στα σχολεία διδάσκονται κι άλλες γλώσσες πέραν τις εθνικής γλώσσας. (Μουσική, ιστορία, θρησκεία) Το διδακτικό προσωπικό παρουσιάζει πολιτισμικές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες (Grant and Sleeter, 2005). Στόχοι Σχολείου: -Αποδοχή και προέκταση των μειονοτικών γλωσσών και πολιτισμών. -Ενημέρωση των μαθητών για την προσφορά των εθνικών τους ομάδων στην κοινωνία. - Προετοιμασία των μαθητών για επαναπατρισμό.

Επίπεδα Α.Π. στο Πολυπολιτισμικό Μοντέλο Βιβλιογραφική Πηγή: Banks (1998)

Επίπεδο 2: Προσθετική Μέθοδος Επίπεδο 1: Συντελεστική Μέθοδος Περιεχόμενο, έννοιες και ζητήματα προστίθενται στο Α.Π. χωρίς να αλλάζει η δομή του (Π.χ. Black History Month). Διδάσκεται μόνο ότι θεωρείται πολιτικώς ορθό και λιγότερο αμφισβητήσιμο. Επίπεδο 1: Συντελεστική Μέθοδος Εστιάζει στους ήρωες, στις αργίες και σε μεμονωμένα γεγονότα των πολιτισμικά διαφορετικών ομάδων. Εστιάζει περισσότερο στο τι έχουν κάνει οι ομάδες αυτές. Αποτυγχάνει στο να επιφέρει εις βάθος και ουσιαστική μεταρρύθμιση του Α.Π.

Επίπεδο 4: Μέθοδος της Κοινωνικής-Δράσης Οι μαθητές παίρνουν αποφάσεις για σημαντικά κοινωνικά θέματα με απώτερο σκοπό την αντιμετώπιση των κοινωνικών αδικιών σε σχολικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο Επίπεδο 3: Μεταρρυθμιστική Μέθοδος Η δομή του Α.Π. αλλάζει ούτως ώστε οι μαθητές να μπορέσουν να αντιληφθούν έννοιες και γεγονότα από την οπτική πλευρά των διαφορετικών πολιτισμικών ομάδων. «Δύσκολα» θέματα δεν αποφεύγονται. Τέτοια ζητήματα έχουν πρωτεύοντα ρόλο σε ολόκληρο το Α.Π. και όχι μόνο σε μια ενότητα.

Κριτική στο Πολ/κού Μοντέλου Η μεμονωμένη προσήλωση στις πολιτισμικές διαφορές των μαθητών επισκιάζει τη διερεύνηση της επίδρασης των διαφορών αυτών στις ζωές των μαθητών (Kincheloe and Steinberg, 1997). Δεν αρκεί να επιδεικνύουμε τις πολιτισμικές μας διαφορές αλλά πρέπει να εξετάζουμε τον αντίκτυπο των διαφορών αυτών στην εκπαίδευση των ατόμων. Αδιαφορία ως προς τις κοινωνικές δομές και θεσμούς που οδηγούν στην αναπαραγωγή της προκατάληψης και του «θεσμικού ρατσισμού».

Διαπολιτισμικό Μοντέλο Ενώ το πολυπολιτισμικό μοντέλο υιοθετεί μια φρασεολογία συνύπαρξης των διαφόρων μειονοτήτων, το διαπολιτισμικό μοντέλο προτείνει την αλληλεπίδραση. Οι διάφορες μειονοτικές ομάδες, στηριζόμενες στην κριτική τους σκέψη, θα δεχθούν και θα απορρίψουν πολιτισμικά στοιχεία προερχόμενα από άλλες πολιτισμικές ομάδες.  Μέσω της πολιτισμικής ανταλλαγής θα δημιουργηθεί μια ‘τρίτη διάσταση’ που θα φιλοξενεί μία ‘τρίτη’ κοινή κουλτούρα.

Διαπολιτισμικό Μοντέλο και Σχολείο Διάφορα θρησκευτικά σύμβολα καθώς και οι διάφορες πολιτισμικές πρακτικές μπορούν να τεθούν ‘υπό κριτική αξιολόγηση’ από τους ίδιους τους φορείς τους. Στόχος του δασκάλου θα είναι να αναπτύξει στους μαθητές του τις ικανότητες της κριτικής σκέψης. Προβληματισμός και αναστοχασμός των μαθητών για τις υβριδικές τους ταυτότητες. Συζητήσεις σε όλη την τάξη με σκοπό τη μείωση των διακρίσεων και της προκατάληψης. Για ΟΛΟΥΣ!!!

Βιβλιογραφία Banks, J. A. (1998) ‘Curriculum Transformation’, in: J. A. Banks (Ed) An Introduction of Multicultural Education, Needham Heights, MA: Allyn and Bacon. Grant, C. A. and Sleeter, C. E. (2005) ‘Race, Class, Gender, and Disability in the Classroom’, in: J. A. Banks and C. A. Banks (Eds) Multicultural Education. Issues and Persectives, Boston: Allyn and Bacon. Kincheloe, L. and Steinberg, S. R. (1997) Changing Multiculturalism, Buckingham: Open University Press. Swartz, E. (1993) ‘Multicultural Education: Disrupting Patterns of Supremacy in School Curricula, Practices and Pedagogy’, Journal of Negro Education, 62(4), pp. 493-506.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!