Διαπολιτισμική προσέγγιση της Ελληνοαλβανικής συνεργασίας Θεμιστοκλής Γκόγκας Επίκουρος καθηγητής Τμήμα Εφαρμογών Ξένων Γλωσσών στη Διοίκηση & το Εμπόριο ΤΕΙ Ηπείρου Θεμιστοκλής Γκόγκας

   Παρά το γεγονός ότι ανέκαθεν οι πολιτισμοί ερχόταν σε επαφές μεταξύ τους (εμπορικές, πολιτικές, διπλωματικές, στρατιωτικές, ακόμη και επιγαμίας) η μελέτη του φαινομένου της επικοινωνίας μεταξύ των πολιτισμών δεν αποτέλεσε παρά αντικείμενο της τελευταίας δεκαετίας. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Έπρεπε μάλλον να βιώσουμε: την παρακμή της βιομηχανικής κοινωνίας Η μελέτη του φαινομένου της επικοινωνίας μεταξύ των πολιτισμών δείχνει να είναι απότοκο της μεταβιομηχανικής κοινωνίας και φυσικά της παγκοσμιοποίησης. Έπρεπε μάλλον να βιώσουμε: την παρακμή της βιομηχανικής κοινωνίας την ανάδυση της μεταβιομηχανικής την αυγή του μεταμοντερνισμού Θεμιστοκλής Γκόγκας

Η επικοινωνία αποτελεί διάσταση της ζωής. Πρόκειται για τη διαδικασία δημιουργίας, ανταλλαγής, ερμηνείας, αξιολόγησης και αξιοποίησης συμβόλων, πληροφοριών και μηνυμάτων. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Oρισμοί επικοινωνία είναι η άμεση ή έμμεση, μονόπλευρη ή αμφίπλευρη, συνειδητή ή κατευθυνόμενη μεταβίβαση μηνυμάτων από άνθρωπο σε άνθρωπο. επικοινωνία είναι το σύνολο των ενεργειών με τις οποίες διατυπώνονται και μεταβιβάζονται σε τρίτους μηνύματα για την ενημέρωσή τους ή την τροποποίηση της συμπεριφοράς τους. επικοινωνία είναι η μεταβίβαση και λήψη εντολών, ιδεών, συναισθημάτων, τάσεων, … λεκτικά και εξωλεκτικά, η οποία παράγει μια αντίδραση Θεμιστοκλής Γκόγκας

Η ανάπτυξη μίας θεωρίας της επικοινωνίας είχε ως κίνητρο τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ του νου του πομπού και του νου του δέκτη. Συνεπώς, στον επικοινωνιακό λόγο βασική προϋπόθεση άμβλυνσης της μη-επικοινωνιακής κατάστασης είναι η άρση της γλωσσικής διαφοράς. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Η μελέτη της διαπολιτισμικής επικοινωνίας θα μπορούσε συνοπτικά να απαντήσει στο ερώτημα κατά πόσον είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε ένα μέλος μιας κοινότητας, διαφορετικής από τη δική μας, αν δεν μοιραζόμαστε κοινές πολιτισμικές εμπειρίες. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Δεν αρκεί η παρακολούθηση μιας διαδικασίας με βραχείες επεξηγήσεις, αλλά απαιτείται η κατανόηση του κανονιστικού λόγου γύρω από το συγκεκριμένο αντικείμενο, της σχετικής θεωρίας ή των αξιωμάτων και φυσικά, η κατανόηση του κόσμου του «Άλλου» μέσα από τα δεδομένα που η γλώσσα του ορίζει. Στην περίπτωση αυτή κάνουμε λόγο για διαπολιτισμική επικοινωνία, εφόσον δεν έχουμε απλώς μεταφορά στοιχείων, αλλά τη μετακένωση μιας διαφορετικής κοσμοθεωρίας που διέπει τον πολιτισμικό εταίρο. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Οι μεταβολές που συντελέστηκαν στον κοινωνικο-οικονομικό χάρτη της Ευρώπης κατά την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα, καθώς και οι ανακατατάξεις στο παγκόσμιο σκηνικό, δημιούργησαν ένα ρεύμα ανθρώπινων μετακινήσεων από την οικονομική «περιφέρεια» προς τις χώρες του λεγόμενου Δυτικού κόσμου Θεμιστοκλής Γκόγκας

Η συρροή όλων αυτών των ανθρώπινων ομάδων, η ανάμιξη των γλωσσών και των πολιτισμών στο πλαίσιο του κράτους, καθώς και οι ολοένα διευρυνόμενες επικοινωνίες μεταξύ διαφορετικών πολιτισμικών χώρων, διόγκωσαν την ανάγκη ορθής επικοινωνίας μεταξύ των ποικίλων ομάδων. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Προκειμένου μια επιχείρηση να επιτύχει οικονομικά στο διεθνές της άνοιγμα είναι απαραίτητο να διαθέτει στελέχη που να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις νέες επικοινωνιακές απαιτήσεις. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Στα σχετικά εγχειρίδια υπάρχει ένα πλήθος παραδειγμάτων πολλά από τα οποία θα άγγιζαν τα όρια του αστείου, αν δεν υπέκρυπταν επικοινωνιακά κενά, επιζήμια για τις εταιρείες. Επί παραδείγματι, η ακρίβεια στο χρόνο των συναντήσεων είναι απαρέγκλιτη για τον άγγλο, ενώ ο χρόνος για μας είναι περισσότερο «σχετικός». Κινήσεις του σώματος για τον ένα λαό είναι αποδεκτές, ενώ για κάποιον άλλο οι ίδιες κινήσεις είναι προσβλητικές. Τα παραδείγματα αυτά ενδέχεται να μη γίνουν ποτέ προσωπικά μας βιώματα, αλλά υποδεικνύουν ενδεχόμενα επικοινωνιακά κενά. Αντίστοιχο επικοινωνιακό κενό συνιστά και η γυναίκα που θα σταλεί σε εμπορική αποστολή στις αραβικές χώρες, μερικές εκ των οποίων δεν αποδέχονται τη γυναίκα ως ισότιμο συνομιλητή Θεμιστοκλής Γκόγκας

Όλα τα παραπάνω τονίζουν το γεγονός ότι σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, η υπέρβαση των γνωστών ορίων επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι δεδομένη. Οι επιχειρήσεις βρίσκονται στην ανάγκη όλο και ακριβέστερης κατανόησης στην επικοινωνία μεταξύ τους. Ως εκ τούτου οι ανάγκες ξεφεύγουν από τα κλασσικά όρια του παρελθόντος (τα γνωστά φαξ των παραγγελιών) και επεκτείνονται σε συνεργασίες, για τις οποίες απαιτείται έντονη λεκτική και εξωλεκτική δραστηριότητα. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Κύριος παράγοντας επικοινωνίας είναι η γλώσσα Κύριος παράγοντας επικοινωνίας είναι η γλώσσα. Αυτή αποτελεί ένα σύνολο ηχητικών συμβόλων (λέξεων) οι οποίες παρατάσσονται στο λόγο βάσει ενός συνόλου κανόνων (γραμματική, συντακτικό) για να μεταβιβαστεί ένα ακέραιο νόημα. Κάθε παράβαση λεξιλογική, γραμματική, συντακτική, αποτελεί παράγοντα υποβάθμισης της επικοινωνίας. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Η επικοινωνία δεν διεξάγεται ποτέ σε κοινωνικό κενό, απεναντίας γίνεται μέσα σε ένα οργανωμένο κοινωνικό σύνολο, το οποίο διέπεται από οργανωμένες κοινωνικές σχέσεις που επηρεάζουν τη γλώσσα και δίνουν νόημα στα μηνύματα. Με το σκεπτικό αυτό η γλωσσική και επικοινωνιακή ικανότητα απαιτεί ανάλυση τόσο των γλωσσικών όσο και των κοινωνικών δομών. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Συνομιλητές Κοινωνικό συγκείμενο Θέμα Λειτουργία ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Θεμιστοκλής Γκόγκας

Λέμε για κάποιους ανθρώπους ότι μας είναι διαφανείς Λέμε για κάποιους ανθρώπους ότι μας είναι διαφανείς. Ωστόσο είναι σημαντικό, όσον αφορά αυτή την παρατήρηση, ότι ένας άνθρωπος μπορεί να είναι ολότελα αινιγματικός για έναν άλλο. Το μαθαίνουμε αυτό όταν βρεθούμε σε ξένη χώρα με εντελώς ξένες παραδόσεις, κι αυτό, ακόμη κι αν έχουμε καλή γνώση της ξένης γλώσσας. Δεν κατανοούμε τους ανθρώπους. (και όχι επειδή δεν γνωρίσουμε τι λένε μέσα τους). Δεν μπορούμε αν συντονίσουμε το βήμα μας με το δικό τους Geertz, C. (2003) Η Ερμηνεία των Πολιτισμών, Αθήνα: Αλεξάνδρεια Θεμιστοκλής Γκόγκας

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συλλάβουμε τον πολιτισμό όχι μόνο ως ένα συγκεκριμένο σύμπλεγμα κανόνων συμπεριφοράς (ήθη, έθιμα, παραδόσεις…), αλλά και ως σύμπλεγμα μηχανισμών ελέγχου (σχέδια, συνταγές, κανόνες…) για τη ρύθμιση της συμπεριφοράς. Θεμιστοκλής Γκόγκας

Σας ευχαριστώ! Θεμιστοκλής Γκόγκας