ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΕΝΝΟΙΩΝ 1

2 Χρήστης Στόχος Ταμίας διενέργεια πώλησης διενέργεια ενοικίασης εισαγωγή ταμείου εξαγωγή ταμείου * 1 Μοντέλο Πεδίου Προβλήματος

Τι αποτελεί ένα μοντέλο ΠΠ; το σημαντικότερο εργαλείο τεκμηρίωσης κατά τη διάρκεια της Α/Σ ανάλυσης πηγή έμπνευσης για τη σχεδίαση εισαγωγή σε διάφορα έγγραφα τεκμηρίωσης (artifacts) απεικόνιση σημαντικών εννοιολογικών κλάσεων Τι είναι ένα μοντέλο ΠΠ; είναι μια αναπαράσταση εννοιολογικών κλάσεων του πραγματικού ή αισθητού κόσμου Δεν είναι: τμήματα λογισμικού διάγραμμα κλάσεων λογισμικού 3

Μοντέλο ΠΠ Το σημαντικότερο βήμα στην ΑΣ ανάλυση: η διάσπαση της περιοχής προβλήματος σε ατομικές εννοιολογικές κλάσεις ή αντικείμενα τα πράγματα που αντιλαμβανόμαστε!!! Πως απεικονίζεται στην UML; με διαγράμματα κλάσεων δίχως τις λειτουργίες (μέθοδοι). Τι περιλαμβάνει: 1. Αντικείμενα της ΠΠ ή εννοιολογικές κλάσεις 2. Συσχετίσεις μεταξύ των εννοιολογικών κλάσεων 3. Χαρακτηριστικά των εννοιολογικών κλάσεων 4

5 Εννοιολογικό μοντέλο

6

Εννοιολογικές κλάσεις Τι αναπαριστούν; μια ιδέα, πράγμα, ή αντικείμενο. θα πρέπει να εξετάζονται σύμφωνα με το σύμβολό τους, το σκοπό τους, και την έκτασή τους Σύμβολο (Symbol) – λέξεις ή εικόνες που εκφράζουν μια εννοιολογική κλάση Σκοπός (Intension) – ο ορισμός μιας εννοιολογικής κλάσης Έκταση (Extension) – το σύνολο των παραδειγμάτων στο οποίο εφαρμόζεται μια εννοιολογική κλάση 7

8

Μοντέλα ΠΠ και Διάσπαση Στρατηγική: «διαίρει και βασίλευε» διαχείριση της πολυπλοκότητας με την διάσπαση του προβλήματος σε κατανοητές ενότητες. Η ουσιαστική διάκριση μεταξύ Α/Σ και δομημένης ανάλυσης είναι: διαίρεση με εννοιολογικές κλάσεις (αντικείμενα) αντί με λειτουργίες. 9

Παραδείγματα : 10

Προσδιορισμός Εννοιολογικών κλάσεων κανόνας: Είναι προτιμότερος ο υπερ-προσδιορισμός ενός μοντέλου ΠΠ με πολλές λεπτομερείς κλάσεις, από τον ελλιπή προσδιορισμό. 11

Τεχνικές εύρεσης (προσδιορισμού) εννοιολογικών κλάσεων 1. προσδιορισμός ουσιαστικών από φράσεις 2. λίστα κατηγοριοποίησης εννοιολογικών κλάσεων (επιβεβαιώνεται το σημείο 1) 12

13 Λίστα κατηγοριοποίησης εννοιολογικών κλάσεων Εταιρείες: Αεροπορικές, Πωλήσεων

14

Εύρεση Εννοιολογικών κλάσεων από φράσεις με ουσιαστικά κατάλληλος χώρος εφαρμογής είναι οι λεπτομερείς ΠΧ (Λεκτικές περιγραφές ΠΧ) Μειονέκτημα: η έλλειψη ακρίβειας στη φυσική γλώσσα. Διαφορετικές φράσεις ουσιαστικών μπορούν να παριστάνουν την ίδια εννοιολογική κλάση ή χαρακτηριστικό. Συνιστάται ο συνδυασμός της με την τεχνική Λίστας κατηγοριοποίησης Εννοιολογικών κλάσεων. 15

16 Άσκηση: Να βρούμε τις έννοιες από τα ουσιαστικά

17 Άσκηση: Να προσδιορίσουμε τις κατηγορίες των εννοιών

Κανόνες Μοντελοποίησης ΠΠ Συνιστώμενα βήματα: 1. Εφαρμογή της τεχνικής Λίστας Κατηγ. Εννοιολ. Κλάσεων στις υπό μελέτη απαιτήσεις 2. Σχεδίασή τους σε ένα μοντέλο ΠΠ 3. Προσθήκη των αναγκαίων επικοινωνιών, για την καταγραφή των συσχετίσεων, για τις οποίες είναι αναγκαίο να διατηρηθεί κάποια μνήμη. 4. προσθήκη χαρακτηριστικών, αναγκαίων για την πλήρωση των πληροφοριακών απαιτήσεων 18

Κοινό λάθος στον προσδιορισμό Εννοιολογικών κλάσεων Πρόκειται για Χαρακτηριστικό ή Εννοια; Εμπειρικός κανόνας Εάν ΔΕΝ θεωρούμε μια εννοιολογική κλάση Χ ως αριθμό ή κείμενο στον πραγματικό κόσμο, τότε η Χ είναι πιθανότατα ενν. κλάση και όχι χαρακτηριστικό. Παραδείγματα: Το Store είναι χαρακτηριστικό της Sale ή μια ξεχωριστή κλάση; H Destination είναι χαρακτηριστικό της Flight ή χαρακτηριστικό της Airport; Εάν υπάρχει αμφιβολία, δημιούργησε μια ξεχωριστή κλάση. Τα χαρακτηριστικά σπανίζουν σε μια ΠΠ. 19

20

21 Εμπειρικός κανόνας Ένα μοντέλο ΠΠ δεν είναι απόλυτα σωστό ή λάθος, αλλά περισσότερο ή λιγότερο χρήσιμο. Είναι ένα εργαλείο επικοινωνίας.

22 Εννοιολ. κλάσεις Προσδιορισμού

Πότε απαιτούνται Ενν. Κλάσεις Προσδιορισμού; Κανόνας Όταν υπάρχει ανάγκη προσδιορισμού ή περιγραφής μιας μονάδας ή υπηρεσίας, ανεξάρτητα από την ύπαρξη τέτοιων αντικειμένων στον πραγμ. κόσμο Διαγράφοντας στιγμιότυπα από πράγματα που περιγράφουν (πχ. ένα Τεμάχιο), έχει ως αποτέλεσμα απώλεια αναγκαίας για τη διατήρηση πληροφορίας. Περιορίζει την επαναλαμβανόμενη πληροφορία 23

24

25

Μειώνοντας το Χάσμα Αναπαράστασης Η επιλογή ονομάτων του λεξιλογίου της ΠΠ (πχ. Sale) αυξάνει την κατανόηση και παρέχει αντιστοίχιση στην υλοποίηση κλάσης Το μοντέλο ΠΠ, ως ένα οπτικό λεξιλόγιο εννοιών της ΠΠ, μας εμπνέει για την ονομασία των πραγμάτων στη σχεδίαση λογισμικού. Αυτό σχετίζεται με το ζήτημα του χάσματος αναπαράστασης ή του χάσματος σημασιολογίας το χάσμα μεταξύ του νοητικού μας μοντέλου και της αναπαράστασής του στο λογισμικό. 26

27

Μείωση του Χάσματος αναπαράστασης Επιτυγχάνεται με την κατά το δυνατόν καλύτερη προσέγγιση μεταξύ του λεξιλογίου της ΠΠ και του λεξιλογίου του λογισμικού Συμβάλει στην ταχύτερη κατανόηση του κώδικα και συνιστά «φυσικό» τρόπο επέκτασής του, με τρόπο που απλά αντιστοιχεί στο ΠΠ. 28

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ UC17-19-Enroll-in-University 29

ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ

Είναι χρήσιμο να προσδιοριστούν εκείνες οι συσχετίσεις μεταξύ των εννοιολογικών κλάσεων, από τις πληροφορίες που μας παρέχουν οι απαιτήσεις των κύριων σεναρίων (βασικών ροών) Περιπτώσεων Χρήσης, οι οποίες βοηθούν στην κατανόηση της Περιοχής Προβλήματος

μια σχέση μεταξύ τύπων (ή πιο συγκεκριμένα, στιγμιότυπων τύπων) που δείχνει κάποια σημαντική και ενδιαφέρουσα σύνδεση Στην UML οι συσχετίσεις ορίζουν την «σημασιολογική συσχέτιση μεταξύ δύο ή περισσοτέρων τύπων, που περιλαμβάνει την σύνδεση μεταξύ των στιγμιοτύπων τους (αντικειμένων)» Συσχέτιση

Κριτήρια Συσχετίσεων Μοντέλου Περιοχής Προβλήματος Συσχετίσεις για τις οποίες η γνώση για την σύνδεση πρέπει να διατηρηθεί για κάποιο χρονικό διάστημα ("need-to-know” – ανάγκης γνώσης συσχετίσεις) Συσχετίσεις που προέρχονται από τον Κοινό Κατάλογο Συσχετίσεων

Κατάλογος κοινών συσχετίσεων

 Το Α είναι ένα φυσικό ή λογικό μέρος του Β  Το Α περιλαμβάνεται φυσικά ή λογικά μέσα στο Β  Το Α καταγράφεται στο Β Συσχετίσεις υψηλής προτεραιότητας

Βιβλιογραφία Σημειώσεις, από το βιβλίο του Larman, Κεφ 10 Σημειώσεις, από το βιβλίο του Larman, Κεφ