ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΑΡΑΜΟΥΡΤΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΦΥΣΙΑΤΡΟΣ ΕΠΙΣΤ. ΔΙΕΥΘ. ΚΑΑ ANIMUS

Αποκατάσταση και ΑΕΕ Λειτουργική ικανότητα και ανικανότητα Θεωρητικό μοντέλο ανικανότητας Θεωρητικό μοντέλο ανικανότητας στο ΑΕΕ Δημιουργία και χαρακτηριστικά κλιμάκων Κλίμακες λειτουργικής αξιολόγησης ΑΕΕ Στόχοι κλιμάκων αξιολόγησης ΑΕΕ

700000 νέοι ασθενείς με ΑΕΕ κάθε χρόνο στίς ΗΠΑ 500000 επιβιώνουν με μόνιμη ανικανότητα ΑΕΕ τέταρτη αιτία ανικανότητας παγκοσμίως 40 δις $ το συνολικό κόστος ετησίως Έμμεσο / άμεσο κόστος = Κόστος ανικανότητας /κόστος νοσηλείας = 1.3

Κυρίαρχος στόχος της ιατρικής αποκατάστασης μετά ΑΕΕ ελαχιστοποίηση ανικανότητας μεγιστοποίηση ανεξαρτησίας Απόκτηση , βελτίωση και διατήρηση λειτουργικών ικανοτήτων του ατόμου με στόχο την λειτουργική υγεία

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ Η φυσιολογική ή ειδική απόδοση του ατόμου σε βασικές για την ζωή του καταστάσεις Βιολογικές Φυσικές Νοητικές Κοινωνικές Συμπεριφοράς Εργασιακές συνδιασμοί  ποιότητα καθημερινής διαβίωσης  ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ απώλεια ή ελάττωση της λειτουργικής ικανότητας του ατόμου για την εκτέλεση μιας δραστηριότητας (disability ,WHO ICIDH 2) η αξιολόγηση και μέτρηση των λειτουργικών ικανοτήτων κεφαλαιώδους σημασίας στην ιατρική αποκατάσταση

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ Βασική πηγή έμπνευσης και θεωρητικό υπόβαθρο στην ανάπτυξη της έννοιας της λειτουργικής αξιολόγησης αποτέλεσε η Παγκόσμια Κατάταξη Βλάβης – Ανικανότητας –Αναπηρίας WHO ( International Classification of Impairment - Disability and Handicap,ICIDH)

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ Το θεωρητικό μοντέλο που στηρίχθηκε στην κατάταξη της WHO, αρχικά προτάθηκε από τοv Nagi (1965) εξελίχθηκε από τον Wood (1980) και ολοκληρώθηκε από τον Granger (1985)

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΝΟΣΟΣ (παθολογία) ΒΛΑΒΗ (οργανική διαταραχή) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΣ (Δυσκολία στην εκτέλεση δραστηριoτήτων) ΑΝΑΠΗΡΙΑ (Κοινωνικό έλλειμα) Φυσικά σημεία και συμπτώματα Φυσικών Νοητικών Συναισθηματικών Κοινωνικών Περιβάλλον Προσωπικούς παράγοντες

(ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ) (ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ) ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΑΕΕ Μυική Αδυναμία Σπαστικότητα Απραξία Αφασία Διαταραχές Μνήμης Διαταραχές Συναισθήματος Διαταραχές Σκέψης ΔΟΜΗ ΝΟΣΟΣ ΒΛΑΒΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Κινητικότητα Προσωπική Υγιεινή Φαγητό Τουαλέτα Επικοινωνία Κοινωνικές Δεξιότητες ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ (ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ) ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ Ανεξαρτησία σε ADL Οικογενειακοί ρόλοι Εργασία Δημιουργικότητα ΑΝΑΠΗΡΙΑ (ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ) ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ( Lawton MP.,1971) Η αντικειμενική μέτρηση του επιπέδου λειτουργικών ικανοτήτων του ατόμου στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων συμπεριλαμβανομένων και ψυχοκοινωνι-κών παραμέτρων Εκτελείται μέσω ειδικών κλιμάκων ή εργαλείων λειτουργικής αξιολόγησης (scales or instruments )

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Τεχνικές που περιλαμβάνουν δραστηριότητες – κλειδιά , χωρισμένες σε κατηγορίες με στόχο την μέτρηση της απόδοσης του ατόμου στην εκτέλεσή τους.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ Αρχικές κλίμακες μέτρηση λειτουργικότητας οργανικών συστημάτων όπως Μυική Ισχύς , εύρος κίνησης αρθρώσεων, ισορροπία, νοητική ικανότητα και άλλες φυσικές ικανότητες Σύγχρονες κλίμακες εκτίμηση δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ (ADLs) αυτοεξυπηρέτησης ένδυσης διατροφής προσωπικής υγιεινής χρήσης τουαλέτας κίνηση μέσα στο σπίτι

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ με την χρήση συσκευών και οργάνων( instrumental, ΙADLs) σύμπλοκες δραστηριότητες που απαιτούνται για την λειτουργία στην κοινότητα φροντίδα σπιτιού διαχείρηση οικονομικών χρήση μέσων μεταφοράς εργασίας

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Εγκυρότητα (validity ) δομή -( construct) σύγκλιση - ( convergent) συγχρονισμό - (concurrent ) Αξιοπιστία ( Reliability)- Σταθερότητα (Test-retest ) Διαβάθμιση ( Interrater ) Ευαισθησία (responsiveness) (+) αλλαγές (Sensitivity to change) (-) διακύμανση ( Floor/ceiling effect )

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ Yποστηρίζονται από μαθηματικά στατιστικά μοντέλα Η εφαρμογή των στατιστικών μοντέλων της Rasch analysis στην αποκατάσταση υπήρξε καταλυτική

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ Rasch analysis Επέτρεψε την αντικειμενική μέτρηση υποκειμενικών παρατηρήσεων και την μετατροπή ερωτηματολογίων με αδρά σκορ βαθμολόγησης σε αντικειμενικές γραμμικές μετρήσεις κατάλληλες για συγκριτικές μελέτες, και έρευνα.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ –ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΛΙΜΑΚΩΝ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Κλιμακες λειτουργικης αξιολογησης ασθενη με ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ BARTHEL INDEX Η πλέον διαδεδομένη κλίμακα ADLs για ασθενείς με ΑΕΕ Σχεδιάσθηκε από τους Mahoney και Barthel το 1965 για αξιολόγηση σε ADLs ασθενών με ΑΕΕ και μυοσκελετικά προβλήματα. Τροποποιήθηκε από τον Granger το 1968 ( 10-item Modified Barthel index ). Μέτρο σύγκρισης για τις επόμενες κλίμακες

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ BARTHEL INDEX Αξιολογεί 10 δραστηριότητες (8 καθημερινής ζωής – 2 μετακίνησης) 3 βαθμίδες μέτρησης : 0 = πλήρη εξάρτηση 5 = ανάγκη βοήθειας 10= πλήρη ανεξαρτησία Ολικό σκορ 100 = ανεξαρτησία στην αυτοεξυπηρέτηση (όχι απαραίτητα αυτόνομη διαβίωση )

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ BARTHEL INDEX Εκτιμά με ακρίβεια το προσδόκιμο αποκατάστασης (D’Olhaberriage et al) Σκορ 0-20 : πλήρη εξάρτηση –ιδρυματοποίηση Σκορ 21-40 : βαρειά ανικανότητα –εξάρτηση από βοηθό άτομο Σκορ 40-60 : μέσης βαρύτητας εξάρτηση-δυνατότητα μέγιστης βελτίωσης Σκορ 60-90 : ελάχιστη εξάρτηση Σκορ 90-99 : πλήρης ανεξαρτησία

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ BARTHEL INDEX Kριτικό σκορ της κλίμακας το 60 σκορ 40- 60  δυνατότητα μέγιστης βελτίωσης  επιβεβλημένη η εισαγωγή σε οργανωμένο Κέντρο αποκατάστασης σκορ > 60  πρόγραμμα ως εξωτερικοί ασθενείς

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ BARTHEL INDEX ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Συμπληρώνεται γρήγορα Αξιόπιστη πρόγνωση χρόνου νοσηλείας ,πορείας αποκατάστασης και επιπέδου ανεξαρτησίας κατά την έξοδο Εκτενείς μελέτες για αξιοπιστία ,εγκυρότητα, ευαισθησία εξαιρετική εγκυρότητα – αξιοπιστία ( test-retest reliability : r .87,71- .99 , interrater reliability : .75-.99 (convergent /concurrent validity .75-.85, costruct .70-.89 ) (Anderson,Loewen 2008 ) Δεν χρειάζεται ειδική εκπαίδευση για την εφαρμογή της ούτε ειδικός εξοπλισμός

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ BARTHEL INDEX ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Δεν ελέγχεται : η λειτουργική ανικανότητα σε σχέση με την γενική κατάσταση : η ικανότητα επικοινωνίας : η συναισθηματική κατάσταση του ατόμου Δεν διαφοροποιεί ΔΕ από ΑΡ βλάβη Χαμηλή ευαισθησία σε υψηλό επίπεδο λειτουργικότητας ( floor/ceiling effect )

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ FIM (Functional Independence Measure) Είναι η πλέον αποδεκτή κλίμακα στην αποκατάσταση Σχεδιάσθηκε από κοινού από την American Congress of PRM και τηνAmerican Academy οf PRM το 1983 Πολυπαραγοντική (μικτή κλίμακα) - εκτιμά φυσική και γνωσιακή ανικανότητα

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ FIM (Functional Independence Measure) Αξιολογεί 18 δραστηριότητες σε δύο υποκλίμακες κινητική ( 13 δραστηριότητες ) κοινωνικο-γνωσιακή (5 δραστηριότητες ) Βαθμολογεί από το 1 = πλήρη εξάρτηση εως 7 = πλήρη ανεξαρτησία Μετρά τι πραγματικά κάνει ο ασθενής και όχι τι μπορεί να κάνει

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ FIM (Functional Independence Measure) ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Θεωρείται το χρυσό στάνταρ για την εκτίμηση ADLs. Εξαιρετική αξιοπιστία ,εγκυρότητα και ευαισθησία σε αλλαγές Χρησιμοποιείται ευρέως για κλινική εφαρμογή και για ερευνητικές μελέτες Τα σκορ εισόδου μπορούν να προβλέψουν : τα σκορ εξόδου τον χρόνο νοσηλείας τον βαθμό απαιτούμενης βοήθειας στο σπίτι την ικανότητα επιστροφής στην εργασία

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ FIM (Functional Independence Measure) ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Απαιτεί περίπου 45 min για την συμπλήρωση Εκπαιδευμένο προσωπικό Έχει σημαντικό ceiling effect στην γνωσιακή υποκλίμακα Γι’αυτό αναπτύχθηκε η υποκλίμακα FAM με έμφαση στις γνωσιακές λειτουργίες που ενσωματώθηκε στην FIM

ΣΤΟΧΟΙ ΚΛΙΜΑΚΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Αντικειμενική και συστηματική καταγραφή της κατάστασης κάθε στιγμή του προγράμματος Καθοδήγηση τύπου και διάρκειας προγράμματος Μέτρηση αποτελεσματικότητας του προγράμματος Επισήμανση αδυναμιών του προγράμματος

ΣΤΟΧΟΙ ΚΛΙΜΑΚΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΕΕ Επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας αποκατάστασης Σχεδιασμός χρόνου εξόδου- επανεκτίμησης – παρακολούθησης Συγκέντρωση αντικειμενικών μετρήσεων για τη ανάπτυξη της evidence based αποκατάστασης καθώς και του προσδιορισμού του cost-benefit αυτής

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Αποκατάσταση και ΑΕΕ Λειτουργική ικανότητα και ανικανότητα Θεωρητικό μοντέλο ανικανότητας Θεωρητικό μοντέλο ανικανότητας στο ΑΕΕ Δημιουργία και χαρακτηριστικά κλιμάκων Κλίμακες λειτουργικής αξιολόγησης ΑΕΕ Στόχοι κλιμάκων αξιολόγησης ΑΕΕ

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ