ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΗΘΙΚΗΣ & ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Μάρτιος 2014 Μαρία Τσιλιβίγκου Υπεύθυνη Διευθύντρια , Νεφρολογικού Τμήματος Γ .Ν. Πειραιά, «Τζάνειο», 20-10-2014

ΒΙΟΗΘΙΚΗ 2 2 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ι 12/2010 - 01/ 2011

Ιατροί Νομικοί Κοινωνιολόγοι Βιολόγοι Θεολόγοι Φιλόσοφοι

Ιστορική αναδρομή

Σεπτέμβριος 1947: ΠΟΥ & UNESCO → Διεθνής Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας Η Διεθνής Επιστημονική Κοινότητα έλαβε γνώση ότι υπήρχε έντονα η ανάγκη της καταδίκης των εγκληματικών-αποτρόπεων πειραμάτων που πραγματοποίησαν οι Ναζί γιατροί και βιολόγοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Σεπτέμβριος 1947: ΠΟΥ & UNESCO → Διεθνής Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας (σαφώς επηρεασμένος από το πνεύμα της Δίκης της Νυρεμβέργης)

1948: Η Διακήρυξη της Γενεύης έθεσε 10 κανόνες που θα πρέπει να τηρούνται σε κάθε πειραματική διαδικασία που σχετίζεται με ανθρώπους Ένας από τους κανόνες προέβλεπε ότι πρέπει να εξασφαλίζεται η συγκατάθεση του υποκειμένου, βασική αρχή που αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο της Βιοηθικής

1998: Στην Ελλάδα το επίσημο γνωμοδοτικό όργανο σε θέματα βιοηθικής είναι η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής Η Επιτροπή έχει αποκλειστικά συμβουλευτικό χαρακτήρα προς κάθε όργανο ή φορέα της Πολιτείας, είτε με δική της πρωτοβουλία είτε όταν της ζητηθεί Το 2013 εγκαινίασε την έναρξη του 1ου κύκλου εκπαιδευτικών σεμιναρίων (Ιανουάριος-Ιούνιος 2013) καλύπτοντας μια ευρεία θεματική Βιοηθικής

Βιοηθική είναι ο κλάδος εκείνος της επιστήμης που ασχολείται με τα ηθικά προβλήματα που προέκυψαν από τις νέες ανακαλύψεις της Βιολογίας και τις εφαρμογές της Γενετικής Μηχανικής και συνίσταται στην προσπάθεια αποφυγής μη αντιστρεπτών καταστάσεων που σχετίζονται με τον χειρισμό του γενετικού υλικού. Ο πρώτος που χρησμοποίησε τον όρο "bioethics", είναι ο Potter van Rensselaer στο έργο του «Bioethics. Bridge to the future», Νέα Υόρκη, 1971. Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα από τους αγγλόφωνους επιστήμονες και καθιερώθηκε στην διεθνή βιβλιογραφία αντικαθιστώντας σταδιακά τον όρο "ιατρική ηθική".

Ο καθημερινός καταιγισμός ειδήσεων βιοϊατρικών εξελίξεων προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα…… Δέος & Θαυμασμό για τις νέες προοπτικές που σχετίζονται με τη δημιουργία ή τη θεραπεία της ζωής Απορία ως προς τις δυνατότητες των ατόμων και των κοινωνιών να επεξεργαστούν, να εκμεταλλευτούν και να διαχειριστούν τις νέες γνώσεις και δυνατότητες, συμβιβάζονταστες με ηθικές και κοινωνικές αντιλήψεις

Ποια είναι τα όρια της επιστημονικής έρευνας ??? Ποιος τα ορίζει???? & Με ποια κριτήρια????

Οι ειδικοί διχάζονται ή ισορροπούν σε τεντωμένο σχοινί ανάμεσα στα υπέρ και τα κατά. Σπουδαίες επιστημονικές ανακαλύψεις από το χώρο της ιατρικής, αναθεωρούνται άμεσα, αφού η ταχύτητα της ερευνητικής εξέλιξης είναι πολύ μεγαλύτερη από την δυνατότητα προεκτίμησης των αποτελεσμάτων. Η φύση της βιοτεχνολογίας δεν μας επιτρέπει να προλάβουμε να σκεφτούμε τις συνέπειες της……… «ασύλληπτες και απρόβλεπτες ως προς το μέγεθος & πάντοτε αιφνιδιαστικές ως προς το χρόνο»

Η εντυπωσιακή αποκάλυψη των μυστικών της ζωής εμφανίζεται άκρως προκλητική στο να γεννά μέσα στο κοινωνικό σώμα αναπάντητα ερωτήματα-διλήμματα……. ………αφού η Αρχή και το Τέλος της ΖΩΗΣ ορίζονται με δυσκολία

Το Δικαίωμα στη ΖΩΗ & στο ΘΑΝΑΤΟ αποκτά άλλο νόημα, καθώς ζούμε σε μια Ευγονική & Ευθανασιακή Εποχή

Κώδικες Ηθικής & Δεοντολογίας ΔΕΝ επαρκούν Οι παλαιότεροι Κώδικες Ηθικής & Δεοντολογίας ΔΕΝ επαρκούν Πρωτόγνωρα ηθικά προβλήματα έχουν προκύψει: Ζητήματα «ΖΩΗΣ & ΘΑΝΑΤΟΥ» ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ & ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ

Σχέση ιατρού-ασθενούς Η ηθική έννοια του προσώπου Η αξία της ζωής Οι «γκρίζες ζώνες της ζωής» Προγεννητικά & επιθανάτια προβλήματα ………και τόσα άλλα βιοηθικά προβλήματα

Απαιτείται όμως μια κάποιου είδους χαρτογράφηση βιοηθικών προβλημάτων ώστε να διευκολυνθεί η επίλυσή τους λόγω της δυσχέρειας που αυτά παρουσιάζουν.

Τα σπουδαιότερα ηθικά διλήμματα, όπως ανακύπτουν στο χώρο της ιατρικής και της βιοτεχνολογίας Μεταμοσχεύσεις οργάνων 5 Χρησιμοποίηση εθελοντών για δοκιμή νέων φαρμάκων. Χρήση παρένθετης μητέρας Εξωσωματική γονιμοποίηση Εξωσωματική γονιμοποίηση με σπέρμα συζύγου που ήδη έχει πεθάνει Κατεψυγμένα έμβρυα που ανήκουν σε ζευγάρι που έχει χωρίσει. Έμβρυο που είναι φορέας ανίατης ασθένειας. Προεμφυτευτική και προγεννητική διάγνωση Παρασκευή επιθυμητών τύπων ανθρώπων Δημιουργία τραπεζών πληροφοριών DNA Θεραπευτική και αναπαραγωγική κλωνοποίηση Μεταλλαγμένα τρόφιμα Υπερήλικες μητέρες Παθητική και ενεργητική ευθανασία Επιλογή φύλου

……και φυσικά η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΟΡΟΙ…… ΟΡΟΛΟΓΙΑ……. Biotestamento(= living will) → ΓΕΣΥ ΕΛΕΤΟ Βιοδιαθήκη-Διαθήκη Ζωής-βιολογική διαθήκη, βούληση περίθαλψης εν αδυναμία & εναλλακτικά «βούληση περίθαλψης εν ασθενεία» ΓΕΣΥ Υιοθέτησε για τον αγγλικό όρο «living will» → «βούληση περίθαλψης εν αδυναμία» ΕΛΕΤΟ Θεωρεί καταλληλότερη από τις γλωσσικά οικονομικές αποδόσεις τον όρο «βιοδιαθήκη»

ΒΙΟΔΙΑΘΗΚΗ Είναι «οδηγίες» με επίσημο χαρακτήρα (επίσημο έντυπο αίτησης) για την περίθαλψη που θα ήθελε κανείς να του παρασχεθεί, σε περίπτωση που ο ίδιος δεν θα είναι σε θέση να λάβει αποφάσεις για την φροντίδα της υγείας του. Συντάσσεται από πριν , σε καιρό νηφαλιότητας, Ο συντάκτης μπορεί να ορίσει πληρεξούσιο ή πληρεξούσιους που θα αποφασίσουν γι αυτόν , όταν ο ίδιος θα αδυνατεί πλέον να λάβει αποφάσεις

ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ ΜΕΛΟΣ EXIT-ΕΛΛΑΣ Κέντρο Σπουδών και Ενημέρωσης για την Ευθανασία www.exit-hellas.org exit-italia@fastwebnet.it Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ EXIT-ΕΛΛΑΣ συμφωνεί απολύτως με τους κάτωθι σκοπούς της Exit-Italia. ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΜΑΣ Οι σκοποί μας είναι κυρίως: η νομιμοποίηση της βιολογικής διαθήκης - η νομιμοποίηση του εκούσιου υποβοηθούμενου θανάτου (στις περιπτώσεις που περιγράφει η βιολογική διαθήκη μας)

δεν θέλω πια καμία αγωγή ΠΩΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ ΜΕΛΟΣ EXIT-ΕΛΛΑΣ Κέντρο Σπουδών και Ενημέρωσης για την Ευθανασία www.exit-hellas.org exit-italia@fastwebnet.it Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ EXIT -ΙΤΑΛΙΑ Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ (2 σελίδες) (Να συμπληρώσετε με κεφαλαία γράμματα, είναι σημαντικό να είναι όλα τα δεδομένα καλά αναγνώσιμα, συμπεριλαμβανόμενου του πονόματου και επώνυμου , αρ. τηλ. και την υπογραφή του προσώπου εμπιστοσύνης – Οι ημερομηνίες πρέπει να γραφτούν με το χέρι Όνομα και Επώνυμο........................................................... Τόπος γέννησης............................... Νομός (εξωτερική χώρα)… Ημερομηνία γέννησης....... Διεύθυνση (οδός,, τ.κ., πόλη, επαρχία)… Εν (πόλη), ……………………….Σήμερα την………… Εγώ, προϊόν ελεύθερης βούλησης, έχοντας σώας τας φρένα, σε πλήρη ψυχική και πνευματική νηφαλιότητα, συντάσσω τα επόμενα Σε περίπτωση που θα είμαι προσβεβλημένος - από ασθένεια σε τελικό στάδιο, - από εγκεφαλική ασθένεια ή εγκεφαλικό τραυματισμό με επόμενη και ανεπίστροφη αναπηρία, από ασθένεια που συνεπάγεται η διαρκής χρήση μηχανημάτων ή άλλα τεχνητά συστήματα που εμποδίζουν μια κανονική επικοινωνιακή ζωή, δεν θέλω πια καμία αγωγή

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ……

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ…… Μία επιφανειακή αξιολόγηση της έννοιας «βιοδιαθήκη» Παρουσιάζεται γενικά χωρίς μεγάλες αντιθέσεις Θεωρώντας την ατομική ελευθερία ως υπέρτατο αγαθό, χαρακτηριστικό του ανθρώπου, φαίνεται φυσικό να είναι σεβαστές και οι προσωπικές του επιλογές Εμβαθύνοντας όμως στο θέμα ….. προκύπτει μια σειρά απόψεων : Ηθικών Φιλοσοφικών Νομικών Που εμποδίζουν μια απλή λύση παγκοσμίως αποδεκτή, σεβόμενη την προσωπική θέληση του ατόμου που έχει εκφράσει και αποφασίσει σε άλλο χρόνο, υπο άλλες προσωπικές κοινωνικές και επιστημονικές συνθήκες, την βιοδιαθήκη του

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ…… Είμαστε συνηθισμένοι κάθε μέρα , κάθε στιγμή να παίρνουμε αποφάσεις & γνωρίζουμε πολύ καλά ότι κάθε απόφαση μας, μικρή ή μεγάλη είναι καρπός μιας πολύπλοκης διαδικασίας που απορρέει από κοινωνικά και προσωπικά βιώματα (κουλτούρας, φιλοσοφίας, οικονομικής και οικογενειακής κατάστασης, υγείας κτλ)

Η βιοδιαθήκη είναι αποδεκτή από όλες τις αναπτυγμένες χώρες?????? GREECE Η Ιταλία, η Ελλάδα, η Ισπανία…. και άλλες χώρες μέσω Εθνικών, Πανευρωπαϊκών και Παγκόσμιων Ενώσεων-Εταιρειών προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη και να προτείνουν νόμους – πλαίσιο για την νομιμοποίηση της

Βιοδιαθήκη & Θρησκεία

Βιοδιαθήκη & Θρησκεία Αυτοκτονία «staccare la spina» (αποσυνδέω την πρίζα)= Δολοφονία Αυτοκτονία

Ας σκεφτούμε λοιπόν όλοι μας την στιγμή που θα υπογράψουμε την ΒΙΟΔΙΑΘΗΚΗ μας…………….

Για τον ιατρικό κόσμο, η βιοδιαθήκη πρέπει να είναι εργαλείο βοήθειας που θα κατευθύνει τις αποφάσεις, παρά μια πηγή σύγχυσης και εμπόδιο στο να πραγματοποιήσει το καλύτερο για τον ίδιο τον ασθενή

Γράμμα ενός βρέφους προς τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Dec 26, 2012 Το Γράμμα – έκκληση ενός βρέφους προς τον Πρωθυπουργό στάλθηκε εκ μέρους του βρέφους από το Δίκτυο Δράσης για τη Βρεφική και Παιδική Διατροφή IBFAN Ελλάδας στο γραφείο του Πρωθυπουργού, στον Υπουργό Υγείας, στον Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, στον Συνήγορο του Παιδιού, στον Πρόεδρο της UNICEF Ελλάδας και στον Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Θηλασμού στις αρχές του 2013. Το βρέφος – δανειζόμενο τα λόγια επιστημόνων – βοηθών του – παρακαλεί τον αξιότιμο Πρωθυπουργό της Ελλάδας να προστατεύσει την υγεία αυτού και της μητέρας του μέσα από την διαφύλαξη του δικαιώματός του για μητρικό θηλασμό και βρεφική διατροφή μακριά από ανεξέλεγκτα και αθέμιτα εμπορικά συμφέροντα.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ