Τα σχήματα στην τέχνη Επιμέλεια: Δήμητρα Αραμπατζή Τα σχήματα στην τέχνη Επιμέλεια: Δήμητρα Αραμπατζή Σχολική Μονάδα υλοποίησης: Νηπιαγωγείο Κιλελέρ

Σκοπός του προγράμματος Με τη χρήση Η/Υ και παιδαγωγικά κατάλληλων λογισμικών επιδιώκεται: η ανάπτυξη συλλογικών δραστηριοτήτων που ευνοούν την αλληλεπίδραση, την επικοινωνία, τη συνεργασία να γνωρίσουν τα παιδιά γνωστούς ζωγράφους και αντιπροσωπευτικά έργα τους με θέμα τα σχήματα να διακρίνουν την ομορφιά στα έργα τέχνης με τα οποία έρχονται σε επαφή να εκφράζονται λεκτικά & να αναπτύσσουν μαθηματικές έννοιες να χρησιμοποιούν τις εμπειρίες και τις ιδέες τους ως στοιχεία καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας.

Θεωρητικό πλαίσιο Το πρόγραμμα είναι συμβατό με το ΔΕΠΠΣ για το Νηπιαγωγείο καθώς: αποτελεί μια παιδαγωγικά κατάλληλη θεματική προσέγγιση που ενδιαφέρει τα παιδιά στηρίζεται στη διαθεματικότητα συνδέεται με σχεδόν όλες τις γνωστικές περιοχές του Αναλυτικού Προγράμματος (Γλώσσα, Μαθηματικά, Δημιουργία & Έκφραση, Τεχνολογία) υποστηρίζεται από τις αρχές του Εποικοδομισμού και τις Κοινωνικοπολιτιστικές θεωρήσεις του L. Vygotsky

Υλοποίηση του προγράμματος *Δραστηριότητα αναζήτησης υλικού μέσω Η/Υ (πίνακες & ζωγράφοι) πηγή : Διαδίκτυο Διδακτικοί στόχοι να αναζητηθούν πίνακες ζωγραφικής συγκεκριμένων δημιουργών με θέμα τα τέσσερα βασικά σχήματα – αναζήτηση με κριτήρια να γνωρίσουν τα πλεονεκτήματα της χρήσης του διαδικτύου (Internet) ως προς τον τρόπο αναζήτησης την ευκολία πρόσβασης την ταχύτητα απόκτησης δεδομένων το είδος και το πλήθος των προσφερόμενων επιλογών τη δυνατότητα προβολής, σμίκρυνσης, μεγέθυνσης, αποθήκευσης και εκτύπωσης υλικού

Πίνακες και ζωγράφοι, υλικό αναζήτησης πηγή : Διαδίκτυο Wassili Kandinsky Peter Blake Piet Mondrian

Δραστηριότητα Παρουσίασης έργων τέχνης Λογισμικό : PowerPoint Διδακτικοί στόχοι να γνωρίσουν γνωστούς ζωγράφους και κάποια έργα τους με θέμα τα σχήματα να συγκρίνουν πίνακες ζωγραφικής με διαφορετική θεματολογία (ρεαλιστικά θέματα και πίνακες μοντέρνας τέχνης με σχήματα) να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον των νηπίων χρησιμοποιώντας ένα δυναμικό εργαλείο οπτικοποίησης της γνώσης (PowerPoint) που συνδυάζει την λεγόμενη τριπλή αναπαράσταση (κείμενο, εικόνα, ήχος)

Δραστηριότητα εννοιολογικής χαρτογράφησης Λογισμικό : Kidspiration Διδακτικοί στόχοι να αναγνωρίζουν τα τέσσερα βασικά σχήματα να αναλύουν μια σύνθεση σχημάτων να ταξινομούν τις εικόνες – έργα τέχνης ανάλογα με το σχήμα το οποίο κυριαρχεί να συνδέσουν τα έργα τέχνης με το δημιουργό τους να κατασκευάσουν ένα νοητικό χάρτη με την έννοια «Σχήματα» και να συμπληρώσουν τη δομή του χάρτη α) συνδέοντας την έννοια «Σχήματα» με τα τέσσερα βασικά επίπεδα σχήματα (τρίγωνο, τετράγωνο, κύκλος, ορθογώνιο) β) τοποθετώντας και συνδέοντας εικόνες έργων τέχνης με τις έννοιες των σχημάτων γ) επιλέγοντας, μέσα από σχετικές εικόνες, την εικόνα του δημιουργού (ζωγράφου) και συνδέοντάς την με το έργο τέχνης

α) Σύνδεση της έννοιας «Σχήματα» με τα βασικά σχήματα Αρχική οθόνη (ημιδομημένο αρχείο)

α) Σύνδεση της έννοιας «Σχήματα» με τα βασικά σχήματα οθόνη μετά τη σύνδεση της έννοιας με τα βασικά σχήματα

β) Σύνδεση εννοιών - σχημάτων με τα έργα τέχνης οθόνη μετά τη σύνδεση εννοιών – σχημάτων με τα έργα τέχνης

γ) Σύνδεση έργων τέχνης με τον δημιουργό Τελική οθόνη (αφού ενεργήσουν τα παιδιά)

Ερωτηματολόγιο: «Βρες τον πίνακα» Λογισμικό : επεξεργαστής κειμένου Word Διδακτικοί στόχοι να καλλιεργήσουν την παρατηρητικότητα να έρθουν σε επαφή με την γραπτή έκφραση Να εμπλουτίσουν τον προφορικό λόγο καθώς παρατηρούν, ανακαλύπτουν, περιγράφουν, εκφράζονται, επιχειρηματολογούν, αναλύουν, συγκρίνουν και ερμηνεύουν γλωσσικά τα στοιχεία ενός πίνακα ζωγραφικής να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο στον Η/Υ χρησιμοποιώντας το πληκτρολόγιο Να τυπώσουν στον εκτυπωτή το συμπληρωμένο ερωτηματολόγιο

Ερωτηματολόγιο: «Βρες τον πίνακα» Λογισμικό : επεξεργαστής κειμένου Word

Δραστηριότητες ανάπτυξης βασικών μαθηματικών εννοιών Λογισμικό : Kidspiration Διδακτικοί στόχοι Να «αποκρυπτογραφήσουν» τη σύνθεση δύο πινάκων με θέμα τους ομόκεντρους κύκλους και στη συνέχεια να κάνουν σειροθετήσεις (ταξινομήσεις) σχημάτων του ίδιου χρώματος ως προς το μέγεθος να κάνουν ομαδοποιήσεις με δοσμένα κριτήρια να κάνουν μετρήσεις και να εξάγουν συμπεράσματα να εντοπίζουν και να περιγράφουν την θέση των σχημάτων στο χώρο χρησιμοποιώντας βασικές χωρικές έννοιες να δημιουργήσουν ομάδες κύκλων σε ημιδομημένο αρχείο επιλέγοντας στοιχεία από έτοιμη βιβλιοθήκη με την εντολή drag and drop

α) Σειροθέτηση χρωμάτων (από τον μικρότερο κύκλο στον μεγαλύτερο) Αρχική οθόνη (ημιδομημένο αρχείο)

α) Σειροθέτηση χρωμάτων (από τον μικρότερο κύκλο στον μεγαλύτερο) Τελική οθόνη (αφού ενεργήσουν τα παιδιά)

β) Ομαδοποίηση με 2 κριτήρια (διαφορετικό χρώμα και μέγεθος) Αρχική οθόνη (ημιδομημένο αρχείο)

β) Ομαδοποίηση με 2 κριτήρια (διαφορετικό χρώμα και μέγεθος) Τελική οθόνη (αφού ενεργήσουν τα παιδιά)

γ) Δημιουργία ομόκεντρων κύκλων (ταξινόμηση σχημάτων) Αρχική οθόνη (ημιδομημένο αρχείο)

γ) Δημιουργία ομόκεντρων κύκλων (ταξινόμηση σχημάτων) Τελική οθόνη (αφού ενεργήσουν τα παιδιά)

δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Natural Art Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Natural Art Διδακτικοί στόχοι να αναλύσουν ένα έργο τέχνης στα επιμέρους στοιχεία που το απαρτίζουν (σχήματα, χρώματα), να συγκρίνουν τα μεγέθη των σχημάτων, να προσδιορίσουν την θέση των σχημάτων στο χώρο να αναπαράγουν γνωστούς πίνακες ζωγραφικής χρησιμοποιώντας τα εργαλεία και τις δυνατότητες του υπολογιστή

(Piet Mondrian «Composition 1») α) Αναπαραγωγή πίνακα (Piet Mondrian «Composition 1») Αρχική οθόνη (ημιδομημένο αρχείο)

(Piet Mondrian «Composition 1») α) Αναπαραγωγή πίνακα (Piet Mondrian «Composition 1») Τελική οθόνη (αφού ενεργήσουν τα παιδιά)

(Piet Mondrian «Composition 3») β) Αναπαραγωγή πίνακα (Piet Mondrian «Composition 3») Αρχική οθόνη (ημιδομημένο αρχείο)

(Piet Mondrian «Composition 3») β) Αναπαραγωγή πίνακα (Piet Mondrian «Composition 3») Τελική οθόνη (αφού ενεργήσουν τα παιδιά)

(Wassili Kandinsky «Thirteen Rectangles») γ) Αναπαραγωγή πίνακα (Wassili Kandinsky «Thirteen Rectangles») Αρχική οθόνη (ημιδομημένο αρχείο)

(Wassili Kandinsky «Thirteen Rectangles») γ) Αναπαραγωγή πίνακα (Wassili Kandinsky «Thirteen Rectangles») Τελική οθόνη (αφού ενεργήσουν τα παιδιά)

δημιουργικής έκφρασης Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Tux Paint Διδακτικοί στόχοι να διακρίνουν την ομορφιά στα έργα τέχνης με τα οποία έρχονται σε επαφή, και να χρησιμοποιούν τις εμπειρίες και τις ιδέες τους ως στοιχεία καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας. Να δημιουργήσουν τις δικές τους ατομικές συνθέσεις με σχήματα και χρώματα, εμπνεόμενα από γνωστούς πίνακες ζωγραφικής με θέμα τα σχήματα και χρησιμοποιώντας τα εργαλεία και τις δυνατότητες του υπολογιστή

δημιουργικής έκφρασης Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Tux Paint

δημιουργικής έκφρασης Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Tux Paint

δημιουργικής έκφρασης Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Tux Paint

δημιουργικής έκφρασης Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Tux Paint

δημιουργικής έκφρασης Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Tux Paint

δημιουργικής έκφρασης Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης Λογισμικό : Tux Paint

Αποτελέσματα Τα παιδιά συμμετείχαν σε ομαδικές δραστηριότητες και έμαθαν να σέβονται τον συνομιλητή τους και να βοηθούν όσους/ες συμμαθητές /τριες έχουν ανάγκη βίωσαν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης ανέπτυξαν δεξιότητες επικοινωνίας (ακρόαση, ομιλία, επιχειρηματολογία, διάλογο κ. ά.) μέσα στο πλαίσιο της ομάδας καλλιέργησαν την κριτική τους ικανότητα, κινητοποίησαν και ενίσχυσαν την δημιουργική τους σκέψη και την φαντασία με την χρήση κατάλληλου εκπαιδευτικού λογισμικού ενθαρρύνθηκαν να εξασκήσουν τις γλωσσικές δεξιότητες (π.χ. να περιγράφουν, εξηγούν, ερμηνεύουν, να επιχειρηματολογούν, να εμπλουτίζουν τον προφορικό τους λόγο)

καλλιέργησαν τη λεπτή κινητικότητα, τον οπτικοκινητικό συντονισμό και την χωρική αντίληψη) εκφράστηκαν δημιουργικά και ανέπτυξαν δεξιότητες αισθητικής αγωγής, σε ένα νέο περιβάλλον με διαφορετικές δυνατότητες και εργαλεία, όπως αυτό του υπολογιστή  εξοικειώθηκαν με τις δυνατότητες και τους τρόπους χρήσης διάφορων εργαλείων αναπτυξιακά κατάλληλων λογισμικών και γενικότερα με τον Η/Υ και τη χρήση του

Βιβλιογραφία   Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών, προγραμμάτων σπουδών και αναλυτικά προγράμματα σπουδών για το Νηπιαγωγείο Οδηγός Νηπιαγωγού: Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί – δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης, Αθήνα, ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2006) Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης, Κλάδος ΠΕ60 Κόμης Β., (2004), Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές εφαρμογές των τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών, Αθήνα: εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών Λογισμικό Εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration Λογισμικό Επεξεργασίας Κειμένου Word Λογισμικό Δημιουργικής Έκφρασης Natural Art & Tux Paint Λογισμικό Παρουσίασης PowerPoint Ηλεκτρονικές πηγές (www.google .gr)