Βιολογία Επιλογής Β’ Λυκείου Χημειοϋποδοχείς Βιολογία Επιλογής Β’ Λυκείου

Γεύση Η γεύση οφείλεται στους γευστικούς κάλυκες!!! Υπάρχουν 10.000 περίπου γευστικοί κάλυκες στη πάνω επιφάνεια της γλώσσας. Κάθε κάλυκας περιέχει  25 περίπου κύτταρα αισθητηριακών υποδοχέων επάνω στα οποία υπάρχουν μικροσκοπικά τριχίδια της γεύσης που εκτίθενται στο ποτό και τις τροφές και διαλύονται στο σάλιο.

Γεύση Οι κάλυκες σε διαφορετικά μέρη της γλώσσας αισθάνονται τις τέσσερις βασικές γεύσεις: πικρό, ξινό, αλμυρό και γλυκό. Ο συνδυασμός οσμών και αυτών των βασικών γεύσεων παράγει ακόμα πιο λεπτές γεύσεις. Το σάλιο περιέχει κύτταρα που αποκρίνονται στις χημικές ουσίες των τροφών, δημιουργώντας  μικρές ηλεκτρικούς παλμούς  στους γευστικούς κάλυκες. Αυτοί ταξιδεύουν κατά μήκος των νευρικών ινών σε μία εξειδικευμένη  για τη γεύση περιοχή του εγκεφάλου.

Γεύση

Όσφρηση Η όσφρηση και η γεύση είναι αλληλένδετες λειτουργίες. Τα κύτταρα που δέχονται την όσφρηση βρίσκονται στη μύτη. Οι υποδοχείς της όσφρησης στην κορυφή της ρινικής κοιλότητας ερεθίζονται από τις οσμές. Οι ωθήσεις που υποκινούνται από τις χημικές ενώσεις, που συντελούνται κατά την όσφρηση, στέλνονται στον οσφρητικό φλοιό όπου και γίνεται η ερμηνεία τους.  

Όσφρηση Δεδομένου ότι οι νέες ενώσεις διεγείρουν τους δέκτες, ο εγκέφαλος διαμορφώνει ένα κέντρο μνήμης μυρωδιών, έτσι ώστε, την επόμενη φορά που θα είναι παρούσες,  να έχει τη δυνατότητα να τις ανακαλέσει. Η αίσθηση της όσφρησης είναι χίλιες φορές πιο ευαίσθητη από την αίσθηση της γεύσης και μπορούμε ν’ ανιχνεύσουμε πάνω από 10.000 μυρωδιές.

Όσφρηση & Γεύση

Χρήσιμα ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΗΝ ΟΣΦΡΗΣΗ… Πειράματα έχουν δείξει πως οι καπνιστές χάνουν σταδιακά την οσμή τους, ενώ παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν λαρυγγίτιδα. …ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΕΥΣΗ Το κάπνισμα αλλοιώνει την γεύση, σκεφτείτε το πολύ καλά λοιπόν πριν δοκιμάσετε ένα τσιγάρο...

Κρανιακά Νεύρα Τα κρανιακά νεύρα για τη γεύση και την όσφρηση ξεκινούν από το στόμα και τη μύτη και καταλήγουν στον οσφρητικό και γευστικό φλοιό του εγκέφαλου αντίστοιχα. Ο εγκέφαλος ανακαλεί ευχάριστες και δυσάρεστες συσχετίσεις που έχουν να κάνουν με την τροφή, έτσι ώστε,  παρότι μπορούμε να προσδιορίσουμε μόνο τέσσερις βασικές γεύσεις,  αναπτύσσουμε  θετικές ή αρνητικές αντιδράσεις σε έναν άπειρο αριθμό γευστικών ερεθισμάτων.

Κρανιακά Νεύρα

Αφή_Πόνος_Θερμοκρασία Σειρές υποδοχέων σε όλο το σώμα μας είναι συντονισμένες ώστε να αντιλαμβανόμαστε τις διαφορετικές πληροφορίες του σωματοαισθητικού κόσμου – αφή, θερμοκρασία, - άλλες για την αίσθηση του πόνου. Η ικανότητά τους ποικίλει στην επιφάνεια σώματος, π.χ. είναι ιδιαίτερα αυξημένη σε σημεία όπως οι άκρες των δακτύλων.

Αφή Κατω από το δέρμα υπάρχουν πολλά είδη μικροσκοπικών υποδοχέων που αντιλαμβάνονται διαφορετικές εκφάνσεις της αφής. Μία σημαντική έννοια σχετικά με τους σωματοαισθητικούς υποδοχείς είναι το υποδεκτικό πεδίο. Πρόκειται για την περιοχή του δέρματος πάνω στην οποία ενεργοποιείται ο κάθε μεμονωμένος υποδοχέας.

Αφή Αυτά τα σωματίδια μαζί με άλλους υποδοχείς διασφαλίζουν ότι μπορούμε να νιώσουμε τα ερεθίσματα σε όλη την επιφάνεια του σώματός μας. Όταν ανιχνευσουν ένα ερέθισμα στέλνουν ώσεις κατά μήκος των αισθητηριακών νεύρων που εισέρχονται στο νωτιαίο μυελό. Έπειτα η πληροφορία μεταφέρεται στον εγκεφαλικό φλοιό, εξαιρετικά γρήγορα.

Αφή Το κρύο, η ζέστη και ο πόνος ανιχνεύονται από λεπτούς άξονες με «γυμνές» απολήξεις, που μεταδίδουν την πληροφορία πιο αργά. Κάποια μέρη του σώματος, όπως οι άκρες των δακτύλων τα χείλη και η γλώσσα, έχουν υψηλή πυκνότητα υποδοχέων και αντίστοιχα μεγαλύτερο αριθμό αισθητηριακών νεύρων.

Αφή

Πόνος Πόνος είναι ο προστατευτικός μηχανισμός του οργανισμού που παρουσιάζεται σε περίπτωση βλάβης των ιστών και υποχρεώνει το άτομο να αντιδράσει ώστε να απομακρύνει το ερέθισμα που τον προκάλεσε.

Πόνος Οι υποδοχείς πόνου είναι ελεύθερες νευρικές απολήξεις και ονομάζονται αλγοϋποδοχείς. Διάφορα ερεθίσματα π.χ. (θερμικά, χημικά) μπορούν να διεγείρουν τους υποδοχείς πόνου. Με τον τραυματισμό των ιστών απελευθερώνονται ειδικές ουσιές που αυξάνου την ευαισθησία των υποδοχέων πόνου στο σημείο βλαβης.

Πόνος

Πόνος Τα σήματα μεταφέρονται στον νωτιαίο μυελό και από εκεί στον εγκέφαλο. Στον οργανισμό υπάρχουν και συστήματα καταστολής πόνου (που εμποδίζουν την μεταβίβαση των σημάτων πόνου στα ανώτερα εγκεφαλικά κέντρα) Στον εγκέφαλο και στον νωτιαίο μυελό έχουν βρεθεί χημικές ενώσεις όπως οι εγκεφαλίνες, οι ενδορφίνες και οι δυνορφίνες που μοιάζουν με τα οποιοειδή.

Πόνος Η λειτουργία ορισμένων χημικών ουσιών να προωθούν ή να καταστέλλουν την μεταβίβαση σημάτων πόνου έχει οδηγήσει σε διάφορες θεραπείες για τον πόνο. Αναλγητικά φάρμακα: που χρησιμοποιούνται στην ιατρική. Χωρίζονται σε μη οπιούχα (ασπιρίνη) και οπιούχα (μορφίνη). Τα αναλγητικα όπως η ασπιρίνη εμποδίζουν την παραγωγή των ουσιών που αυξάνουν την ευαισθησία στο σημείο βλάβης. Τα τοπικά αναισθητικά εμποδίζουν την πορεία των σημάτων πόνου κατά μήκους του νευρου. Τα οπιούχα εμποδίζουν τη μεταφορά σημάτων πόνου από τον νωτιαίο μυελο προς τον εγκεφαλο.

Πόνος Υπάρχουν άνθρωποι που δεν αισθάνονται πόνο γιατί πάσχουν από μια σπανιότατη ασθένεια, η οποία εμποδίζει το νευρικό σύστημα να αντιληφθεί ακόμα και αυξομειώσεις της θερμοκρασίας. Πρόκειται για το σύνδρομο Ρίλεϊ Ντέι. Έχουν καταγραφεί μόνο τριακόσιες περιπτώσεις σε όλο τον κόσμο. Τα συμπτώματα εμφανίζονται αμέσως μετά τη γέννηση.

Πόνος Το βρέφος, όταν βγάζει τα πρώτα του δόντια, τραυματίζει συχνά τη γλώσσα του καθώς τη δαγκώνει, χωρίς να πονά. Το νήπιο λοιπόν που δεν μπορεί να αισθανθεί τον πόνο, δεν αντιλαμβάνεται ούτε το ζεστό και το κρύο, αλλά ούτε και τους κινδύνους που διατρέχει καθημερινά.

Ηδονή Η υποδοχείς πόνου και αφής είναι αυτοί που δέχονται και τα μηνύματα ερέθισμού Σαδομαζοχισμός: Σεξουαλική Διαστροφή κατά την οποία ο πόνος γίνεται πηγή ηδονής δηλαδή είναι η ιδιότητα μερικών ανθρώπων να αντλούν ευχαρίστηση από οδυνηρές καταστάσεις ή το να απολαμβάνει κανείς να προκαλεί πόνο. Κλινικός σαδομαζοχισμός αποτελεί παθολογική σύγχυση του πόνου με την ηδονή. Ο μη-κλινικός δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα βίτσιο.

Θερμοκρασία Ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται το κρύο και το ζεστό αλλά και τις διαβαθμίσεις του. Η διάκριση των διαβαθμίσεων της θερμοκρασίας γίνεται με τους υποδοχείς θερμού και ψυχρού που βρίσκονται κάτω από το δέρμα . Αυτοί οι υποδοχείς αντιδρούν περισσότερο στις μεταβολές της θερμοκρασίας. Πάνω από τους 45ο C και κάτω από τους 10-15ο C λειτουργούν οι υποδοχείς πόνου και η αίσθηση παγωμένου και καυτού είναι ίδια.

Τέλος Ειρήνη Μπούα Ελευθερία Μπούζα Ελισάβετ Παπαδάτου Ηλιάνα Χατζημήτρου ^.^