. Εννοιολογικοί χάρτες

Εννοιολογικοί Χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία Xαρτογράφηση Εννοιών Εννοιολογικοί Χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία

Χαρτογράφηση Εννοιών Τεχνική με στόχο την γραφική αναπαράσταση γνώσης Τεχνική με στόχο την γραφική αναπαράσταση γνώσης Οι αναπαραστάσεις αποτελούνται από δίκτυα εννοιών Τα δίκτυα αποτελούνται από κόμβους(nodes) και διασυνδέσεις (links) Οι κόμβοι αναπαριστούν τις έννοιες και οι διασυνδέσεις τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών

Εννοιολογικοί Χάρτες ΧΑΡΤΗΣ δείχνει αποτελείται από σχέσεις ένας ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ έννοιες συνδετικές φράσεις σχέσεις αποτελείται από δείχνει μεταξύ

Εννοιολογικοί Χάρτες Η τεχνική του concept mapping αναπτύχθηκε από τον J. D. Novak τη δεκαετία του 1960 Η δουλειά του βασίστηκε στη θεωρία του D. Ausubel (1968) The Psychology of Meaniningful Learning Μάθηση με νόημα σημαίνει την αφομοίωση νέων εννοιών στις προϋπάρχουσες γνωστικές δομές Ο μαθητής πρέπει να επιλέγει συνειδητά να κάνει αυτή τη σύνδεση Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ενθαρρύνουν τις διαδικασίες αυτές με τη χρήση εργαλείων π.χ εννοιολογικοί χάρτες

Μάθηση με Νόημα Ausubel

Μάθηση με Νόημα

Νοητικοί Χάρτες Παρόμοια τεχνική που εισηγήθηκε ο Tony Buzan Αποτελούνται από μια κεντρική λέξη ή έννοια γύρω από την κεντρική έννοια μπορούν να σχεδιαστούν 5 με 10 ιδέες που σχετίζονται με την κεντρική για κάθε μια ιδέα που βρίσκεται κάτω από την κεντρική έννοια μπορούν να σχεδιαστούν άλλες 5 με 10 σχετικές ιδέες

Νοητικοί Χάρτες

Εφαρμογές «γέννηση» ιδεών π.χ ιδεοθύελλες σχεδιασμός μιας πολύπλοκης δομής παρουσιάσεις υπερμέσων ιστοσελίδες μεγάλα σε έκταση κείμενα αναπαράσταση πολύπλοκων ιδεών μας με σκοπό την παρουσίαση τους σε άλλα άτομα

Μαθησιακά Οφέλη «Ξεκαθάρισμα» σκέψης Ενίσχυση κατανόησης Ενσωμάτωση νέας γνώσης Αναγνώριση παρανοήσεων

Εφαρμογές στην διδασκαλία καταγραφή παρατηρήσεων ημισυμπληρωμένος χάρτης για καθοδήγηση κάποιας διερεύνησης μηχανισμός για αξιολόγηση της εννοιολογικής κατανόησης μηχανισμός εξαγωγής αρχικών ιδεών μηχανισμός παρακολούθησης της σύνδεσης νέων γνώσεων σε προϋπάρχουσες δομές οπτική αναπαράσταση σχέσεων μεταξύ θεμάτων, εννοιών

Παραδείγματα

Παραδείγματα

Παραδείγματα

Λογισμικά Χαρτογράφησης Πλεονεκτήματα Εύκολη τροποποίηση χαρτών Δυνατότητα ενσωμάτωσης γραφικών, ήχων Δυνατότητα εισαγωγής υπερσυνδέσμων σε κάθε κόμβο παροχή επιπλέον πληροφοριών καταγραφή σημειώσεων Εύκολη προσαρμογή σε εξατομικευμένες ανάγκες

Είδη διαγραμμάτων Ιεραρχικά Ιστός Χάρτης ροής Συστημικά Οργάνωσης 17

Ιεραρχικά Διαγράμματα Οι έννοιες συνδέονται ιεραρχικά και το τελικό διάγραμμα αναπαριστά τις κατηγορικές σχέσεις τους. Η οικοδόμηση και αποθήκευση τέτοιων νοητικών σχημάτων είναι πολύ χρήσιμη για την επανάκληση και ορθή χρήση των εννοιών. 18

Ιεραρχικός χάρτης για το κλίμα (Ε Δημοτικού) 19

Διαγράμματα τύπου ‘Ιστού’ Είναι ο πιο ελεύθερος τύπος διαγράμματος, υπό την έννοια ότι έχει τους πιο λίγους περιορισμούς στο είδος των εννοιών που συνδέονται και στον τρόπο σύνδεσης τους. Μοιάζει με τον ιστό της αράχνης. Αρχίζουμε από κάποια ή κάποιες βασικές έννοιες και κάθε νέα έννοια μπορεί να συνδεθεί με άλλες συγγενικές έννοιες. Κάθε έννοια μπορεί να συνδεθεί με μια ή περισσότερες από τις υπόλοιπες έννοιες. 20

Πρόγραμμα Π3β 21

Χάρτες οργάνωσης Οι χάρτες αυτοί μπορούν να αποτελέσουν μια βελτιωμένη μορφή του χάρτη τύπου ιστού. Σε μερικές περιπτώσεις οι έννοιες στο χάρτη τύπου ιστού είναι όμοιες και έτσι ομαδοποιούνται και οργανώνονται σε ομοειδή σύνολα. Αυτό επιτρέπει τη καλύτερη παρουσίαση της ολικής εικόνας του χάρτη. Η οργάνωση είναι μια ικανότητα που επιζητούμε να καλλιεργήσει το παιδί. 22

Πρόγραμμα Π3β 23

Χάρτες ροής Οι χάρτες αυτοί έχουν κυρίως γραμμική –σειριακή μορφή που χαρακτηρίζεται από αλλαγή με βάση τον χρόνο. Αποτυπώνουν αιτιώδεις σχέσεις και διαδικασίες. Έμφαση δίνεται στις επί μέρους έννοιες σε σχέση με τη θέση τους εντός της διαδικασίας. Εισάγονται έννοιες που έχουν κάποιο ρόλο στη διαδικασία και όχι οποιεσδήποτε άλλες που μπορεί να σχετίζονται αλλά δεν έχουν ρόλο στη ροή του χάρτη. 24

Χάρτης ροής για τον κύκλο του νερού 25

Χάρτης ροής για το κυκλοφορικό σύστημα 26

Συστημικοί χάρτες Οι χάρτες αυτοί αποσκοπούν στην κατανόηση συστημάτων. Οι έννοιες που εισάγονται πρέπει να είναι οι βασικές οντότητες λειτουργίας ενός συστήματος. Αποφεύγονται άλλες συνδέσεις. Στην εμφάνιση τους μπορεί να μοιάζουν με τα άλλα είδη χαρτών αλλά στην προσέγγιση του δασκάλου δίνεται έμφαση στο πώς η κάθε έννοια επηρεάζει και επηρεάζεται από τις άλλες έννοιες. 27

28