Δραστηριότητες προσομοίωσης παιχνίδι ρόλων Νοέμβρης 2008 Νάνης Νίκος

2η λιγνιτική μονάδα ΑΗΣ στη Μελίτη ? «το εργοστάσιο πρέπει να κλείσει» λέει ένας μαθητής που ανήκει στην ομάδα (Φίλοι του περιβάλλοντος) «Για ρώτα κι εμένα!» απαντά ο μαθητής που ανήκει στην ομάδα των (ανέργων) «είμαι χωρίς δουλειά εδώ και 2 χρόνια» Ακολουθεί μια σειρά από επιχειρήματα που αναπτύσσουν οι συμμετέχοντες στο παιχνίδι ρόλων με θέμα: 2η λιγνιτική μονάδα ΑΗΣ στη Μελίτη ?

Για την προσέγγιση του προβλήματος αυτού θα μπορούσε βέβαια να επιλεγεί διάλεξη ή ομιλία. Όμως εδώ ο δάσκαλος δίνει στους μαθητές την ευκαιρία να βιώσουν τη χαρά της συμμετοχής σε μια διαδικασία, που τους προσφέρει τη δυνατότητα να αποκτήσουν και να χρησιμοποιήσουν γνώσεις σχετικά με το περιβάλλον τους. Με άλλα λόγια, ο δάσκαλος κάνει τους μαθητές συμμέτοχους στη διαδικασία μάθησης και όχι παθητικούς δέκτες προκατασκευασμένης γνώσης που δίνεται με τις παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας.

Γενικά Οι δραστηριότητες προσομοίωσης και τα παιχνίδια είναι καινούριες παιδαγωγικές τεχνικές που βοηθούν στην αναπαράσταση ρεαλιστικών καταστάσεων ή μη που μπορεί να είναι κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές ή βιολογικές (Unesco No 9, No 10 1985). Γίνονται ολοένα και περισσότερο δημοφιλείς, ως εκπαιδευτικές καινοτομίες που συνεισφέρουν αποτελεσματικά στις μαθησιακές διαδικασίες. Τα δι΄φορα συνέδρια της ουνέσκο ειχε δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στο περιεχόμενο και στις μεθόδους που διεγείρουν την ανάπτυξη διδακτικών –μαθησιακών προσεγγίσεων προς τη λύση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών προβλημάτων.Ανάμεσα στις αρκετές και ποικίλες παιδαγωγικές προσεγγίσεις τα παιδαγωγικά παιχνίδια και η προσομοίωση φαίνεται να ταιριάζου πολύ καλά στην Π.Ε

Ειδικά το παιχνίδι αποτελεί φυσική ανθρώπινη δραστηριότητα και βασικό συστατικό της ζωής των παιδιών σε όλους τους πολιτισμούς. Προσφέρει διασκέδαση και βαθιά ικανοποίηση και συγχρόνως συμβάλλει στη γνωστική, συναισθηματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού. Παίζοντας λοιπόν τα παιδιά γεύονται στην τάξη καταστάσεις που συμβαίνουν στον έξω κόσμο, τον «κόσμο των μεγάλων» (Γαρδέλη 1988)

Μολονότι οι τεχνικές αυτές αναπτύχθηκαν αρχικά για τις κοινωνικές επιστήμες χρησιμοποιήθηκαν αργότερα στο χώρο των φυσικών επιστημών όσο και στο χώρο της Π.Ε, διευκολύνοντας την εισαγωγή των μαθητών σε πολύπλοκα προβλήματα που θα ήταν δύσκολο να έχουν πραγματική εμπειρία. Συνοχή τψν μορίων

Η αξία των δραστηριοτήτων Η αξία των δραστηριοτήτων Ενεργοποιούν και κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του παιδιού Ελευθερώνουν τον αυθορμητισμό, τη δημιουργικότητα, τη φαντασία, την πρωτοβουλία Αναπτύσσουν καλύτερες επικοινωνιακές σχέσεις Ενθαρρύνουν τους περισσότερο συνεσταλμένους να εκφράσουν τις απόψεις τους

Αναπτύσσουν τη λεκτική ικανότητα προσφέροντας ποικίλες περιστάσεις για χρήση της γλώσσας (Κατή 1992) Στηρίζονται στον ομαδικό τρόπο δουλειάς και ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της συνεργασίας Βασίζονται σε κανόνες και πρέπει να ολοκληρωθούν σε συγκεκριμένο χρόνο Είναι διασκέδαση

Η χρήση των δραστηριοτήτων προσομοίωσης και των παιχνιδιών πρέπει να εντάσσεται σε μια συγκεκριμένη παιδαγωγική διαδικασία και όχι αποσπασματικά. Η επιλογή τους πρέπει να γίνεται σύμφωνα με την ηλικία, τις ανάγκες, τις επιθυμίες και το γνωστικό επίπεδο των παιδιών. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως:

1. Σημείο εκκίνησης δραστηριοτήτων στα πλαίσια ενός προγράμματος Π 1. Σημείο εκκίνησης δραστηριοτήτων στα πλαίσια ενός προγράμματος Π.Ε με στόχο το «ξύπνημα» του ενδιαφέροντος, την καταγραφή των προτέρων γνώσεων των παιδιών, τον εντοπισμό των ερωτημάτων και ζητημάτων προς διασαφήνιση.

2.Εργαλείο σύνθεσης και τελικής αξιολόγησης στο τέλος μιας σειράς δραστηριοτήτων διευκολύνοντας την επεξεργασία αντιθέτων απόψεων, στάσεων, αξιών και την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού Να δημιουργήσει την κατάλληλη ατμόσφαιρα. Να επιτρέπει την ελεύθερη έκφραση Να αποφεύγει να επιβάλλει τις δικές του απόψεις. Να ενθαρρύνει το σεβασμό στις απόψεις των άλλων. Να παρακινεί ιδιαιτέρως τα συγκρατημένα παιδιά να μιλήσουν και να δράσουν.

Οι μαθητές Αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητα των προβλημάτων. Διακρίνουν τις συγκρούσεις και τις αντιπαραθέσεις των διαφόρων κοινωνικών ομάδων. Διαπιστώνουν ότι δεν είναι εύκολη η εξεύρεση λύσεων. Μαθαίνουν να σέβονται την άποψη των άλλων και να συνδιαλέγονται προκειμένου να βρεθούν λύσεις κοινωνικά αποδεκτές και φιλικές προς το περιβάλλον .

προσομοίωση Απλοποιημένη αναπαράσταση πραγματικών καταστάσεων ή γεγονότων προκειμένου να βοηθήσουν την κατανόηση διαφόρων καταστάσεων και προβλημάτων.

Δραστηριότητα προσομοίωσης Λεκάνη απορροής και ανθρώπινες δραστηριότητες

¨Το παιχνίδι ρόλων στην περιβαλλοντική εκπαίδευση¨ Μέσα από τη δραματοποίηση μιας κατάστασης της πραγματικής ζωής (που αρέσει στα παιδιά) αναδεικνύονται συγκρούσεις, εκφράζονται απόψεις και συναισθήματα και αναζητείται λύση των αντιθέσεων. Όσο περισσότερο αμφισβητήσιμη και αντιφατική είναι η κατάσταση που επιλέγεται τόσο καλύτερη είναι η δυναμική του παιχνιδιού. (Γεωργόπουλος – Τσαλίκη 1993)

Βασικά στάδια της δραστηριότητας 1. επιλέγεται ένα θέμα , μία κατάσταση ρεαλιστική, σχετικά απλή (με ένα μόνο βασικό πρόβλημα) 2. Καταγράφονται οι θιγόμενες κοινωνικές ομάδες που εμπλέκονται στο θέμα που επιλέχτηκε και σκιαγραφούνται ορισμένες βασικές απόψεις της κάθε μιας.

3.Δημιουργείται ένα σενάριο στο οποίο περιγράφεται συνοπτικά το πρόβλημα. 4.Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες. Τα μέλη κάθε ομάδας συζητούν διεξοδικά το ρόλο τους ,καταγράφουν τα βασικά χαρακτηριστικά του και συγκροτούν επιχειρήματα της άποψης που εκπροσωπούν.

5.Κάθε ομάδα παρουσιάζει τις απόψεις της. 6.Μέσα από την ενεργητική συμμετοχή αλλά και την αλληλεπίδραση γίνεται προσπάθεια κατάληξης σε κοινά αποδεκτές λύσεις. 7.Ορίζεται ο χρόνος ολοκλήρωσης του παιχνιδιού και οι βασικοί κανόνες διεξαγωγής του.

2η λιγνιτική μονάδα ΑΗΣ στη Μελίτη ?