Εστίες Καινοτομίας και Ανάπτυξης: Η Περίπτωση Κλάδου Υπηρεσιών Πληροφορικής στην Περιφέρεια Αττικής Ιωάννης Ν. Κατσίκης, Klas Eric Söderquist, Γρηγόρης Π. Πραστάκος Εργαστήριο Διοικητικής Επιστήμης Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περιεχόμενα Εισαγωγή – Ορισμοί Χαρακτηριστικά των Εστιών Καινοτομίας Εστίες Καινοτομίας ανά τον Κόσμο Ερμηνευτικό Πλαίσιο Ο Κλάδος Υπηρεσιών Πληροφορικής ως Εστία Καινοτομίας –Η Λειτουργία και η Δομή του Κλάδου –Οι Χωρικές Συνθήκες και Πόροι στην Περιφέρεια Αττικής –Το Θεσμικό Περιβάλλον Το Μέλλον της Εστίας Καινοτομίας στην Περιφέρεια Αττικής Συμπεράσματα Επίλογος
Εισαγωγή Εστία Καινοτομίας - Innovation Hot Spot: (Pouder and St. John, 1996) Περιφερειακή συστάδα (ομάδα) εταιριών που: Λειτουργούν ανταγωνιστικά στην ίδια βιομηχανία, Η Εστία δημιουργείται έχοντας ως βάση μια ή περισσότερες εταιρίες που αναπτύσσονται γρηγορότερα από τις άλλες επιχειρήσεις που βρίσκονται εκτός αυτής της ομάδας και έχουν κοινές ή όμοιες απαιτήσεις στη μακροπρόθεσμη χρήση των πόρων και των χωρικών υποδομών. Τρεις διαδοχικές φάσεις – κύκλος ζωής Ανάπτυξη Ωρίμανση Πτώση
Χαρακτηριστικά της Εστίας Καινοτομίας Συγκεντρώνει ικανότητες για καινοτομία σε έναν συγκεκριμένο κλάδο επιχειρήσεων, προϊόντων ή υπηρεσιών, Αποτελείται από εταιρίες που δραστηριοποιούνται σε συμπληρωματικές δραστηριότητες, Αναπτύσσει έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων σε κάθε μια από τις συμπληρωματικές βιομηχανίες, Παρουσιάζει υψηλά ποσοστά δημιουργίας νέων εταιρειών, Ευνοεί τη δυναμική της συνεξέλιξης, της επικοινωνίας και της αμοιβαίας στήριξης μεταξύ τοπικών εταιριών, οργανισμών, και πανεπιστημίων, Παρέχει ένα περιβάλλον υψηλής ποιότητας ζωής, ικανό να προσελκύσει και να διατηρήσει στην περιοχή καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
Εστίες Καινοτομίας ανά τον Κόσμο ΠεριφέρειαΧώραΚλάδος Δραστηριότητας Silicon ValleyΗΠΑΤεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών Περιφέρεια ΔουβλίνουΙρλανδίαΗλεκτρονικά εξαρτήματα και Επιχειρησιακές Υπηρεσίες Περιφέρεια CambridgeΗνωμένο ΒασίλειοΒιοτεχνολογία Sophia AntipolisΓαλλίαΦαρμακευτικές Περιφέρεια ΜιλάνουΙταλίαΒιομηχανικός Σχεδιασμός AmsterdamΟλλανδίαΚαλλιέργεια Λουλουδιών Περιφέρεια LinköpingΣουηδίαΑεροπορική Βιομηχανία Χώρα των ΒάσκωνΙσπανίαΕξαρτήματα Αυτοκινήτων Περιφέρεια ΑττικήςΕλλάδαΥπηρεσίες Πληροφορικής
Σύνθεση Μια Εστία Καινοτομίας μπορεί να συνθέσει τα καλύτερα χαρακτηριστικά των: Εθνικών δομών στήριξης της βασικής έρευνας και χρηματοδότησης, Περιφερειακών αναπτυξιακών πολιτικών, των υποδομών για μεταφορές και επικοινωνίες, της πρόσβασης σε ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό και στην τοπική αγορά, και στις Ιδιωτικές επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) νέων προϊόντων και υπηρεσιών του κλάδου.
Ερμηνευτικό Πλαίσιο Παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξη των “Εστιών Καινοτομίας” Χωρικές Συνθήκες - Πόροι Θεσμικό Περιβάλλον Λειτουργική Δομή Ανταγωνιστική Συμπεριφορά Καινοτομική Επίδοση Πηγή: Pouder και St. John, (1996).
Ο Κλάδος Υπηρεσιών Πληροφορικής ως Εστία Καινοτομίας Sectoral Innovation Scoreboard, (κλαδική έκθεση του European Trend Chart of Innovation) Ελλάδα: ηγέτιδα δύναμη στην καινοτομία στον τομέα της παροχής υπηρεσιών πληροφορικής “Computer Services and Related Activities” τόσο για το έτος 2004 και Ακολουθούν το Βέλγιο και η Φινλανδία. Ο κλάδος εμφανίζεται πρώτος για 2004 και τρίτος για το 2005 στην κατάταξη των πιο καινοτόμων κλάδων της Ευρώπης. –Αριθμό των ΜΜΕ που συνεργάζονται, –Δαπάνες για καινοτομία, –Τον αριθμό των εταιριών που λαμβάνουν δημόσια υποστήριξη για καινοτομία, –Ακαθάριστη επένδυση σε μηχανήματα και εξοπλισμό, –Δαπάνες για Ε&Α και –Ποσοστό αύξησης της απασχόλησης.
Δομή και Λειτουργία του Κλάδου Δομή του Κλάδου –Πληροφορική και σχετικές υπηρεσίες –Συμβουλευτική και παροχή υπηρεσιών software και hardware –Διαχείριση και Δραστηριότητες βάσεων δεδομένων –Υποστήριξη εξοπλισμών γραφείου, υπολογιστικών και λογιστικών συστημάτων. Συμπληρωματικότητα Υπηρεσιών Συμμαχίες και δικτύωση των επιχειρήσεων Ευρύ πεδίο εφαρμογών –επιχειρησιακές εφαρμογές, εκπαίδευση, κατάρτιση, πολιτισμός, e-governance, μεταφορές, e-commerce, κτλ) άτομα εργάζονται σε πάνω από 400 εταιρίες.
Οι Χωρικές Συνθήκες και Πόροι στην Περιφέρεια Αττικής Πρόσβαση σε μια μεγάλη αγορά –51% του αστικού πληθυσμού της χώρας, –55% τραπεζικών δραστηριοτήτων, –80% θαλάσσιου εμπορίου, –Παραγωγή: 64,6% τριτογενή τομέα, 33,8% δευτερογενή, 1,6% πρωτογενή, –Συνεισφορά στο ΑΕΠ: 70%, 28% και 2% αντίστοιχα. Πρόσβαση στη δημόσια διοίκηση Πρόσβαση σε ανθρώπινους πόρους και υποδομές –12 ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (8 Παν., 1 Πολ., 3 ΑΤΕΙ) –55% επιστημονικού προσωπικού της χώρας –65% αποφοίτων πανεπιστημίων Υψηλά ποσοστά ανάπτυξης Αύξηση της κατανάλωσης και των επενδύσεων
Το Θεσμικό Περιβάλλον Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» –Επιμέρους δράσεις –27% της συνολικής κοινοτικής χρηματοδότησης (3ο ΚΠΣ) για επενδύσεις σε ΤΠ σε μια χώρα που αντιπροσωπεύει μόλις το 3% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Ολυμπιακοί Αγώνες «Αθήνα 2004» Εκσυγχρονισμός του Δημόσιου Τομέα Δαπάνες για Τεχνολογίες Πληροφορικής στο 5,3% του ΑΕΠ (2005)
Η Ανάπτυξη της Εστίας Καινοτομίας στην Περιφέρεια Αττικής Χωρικές Συνθήκες - Πόροι Ανθρώπινοι πόροι, υποδομές, μακροοικονομικό περιβάλλον Θεσμικό Περιβάλλον 3 Ο ΚΠΣ, Πρόγραμμα Κοινωνία της Πληροφορίας, Ολυμπιακοί Αγώνες Διοικητικές Πρακτικές Δικτύωση του Κλάδου, Συμμαχίες, συμπληρωματικές υπηρεσίες Ανταγωνιστική Συμπεριφορά Καινοτομική Επίδοση Χωρική Ανάπτυξη Αστική / Περιφερειακή Κλαδική Ανάπτυξη
Το Μέλλον της Εστίας Καινοτομίας στην Περιφέρεια Αττικής Η βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου μένει να αποδειχθεί στην πράξη με την: –αύξηση της συμβολής του στην απασχόληση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας αλλά και –Μέσω της γεωγραφικής επέκτασής του σε συνεργασίες με επιχειρήσεις και οργανισμούς του εξωτερικού προκειμένου να αποφύγει την απομόνωση και την εσωστρέφεια. Σημαντικό είναι να αναπτυχθεί στη βάση της συνεξέλιξης των τάσεων της αγοράς και των αναγκών των καταναλωτών. Τομείς ανάπτυξης: η βιομηχανία λογισμικού, ο δημόσιος τομέας, οι κατασκευές, οι τραπεζικές υπηρεσίες, ο κλάδος τροφίμων και ποτών, τα φαρμακευτικά είδη, οι υπηρεσίες υγιείας. Σημαντική η συμβολή των ΤΠ σε κλάδους της οικονομίας όπου η ανάγκη για τεχνολογία είναι μεγάλη, όπως στη γεωργία και τον τουρισμό. Σημαντικά προϊόντα: Εφαρμογές ERP και δικτύων, οι βάσεις δεδομένων, εφαρμογές CRM, διαδικτύου και υπηρεσιών ασφαλείας. Ευκαιρία ανάπτυξης: η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα Βαλκάνια, ο Εύξεινος Πόντος και η Μέση Ανατολή.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας Ιωάννης Ν. Κατσίκης Εργαστήριο Διοικητικής Επιστήμης Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών |