ΕIΔΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μάθημα 11 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΑΙ Η ΛΟΙΠΗ ΙΩΑΝΝΕΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Μάθημα 11α ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ Μάθημα 11α ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΕΙΔΟΣ Αν τα Συνοπτικά περιγράφουν το κήρυγμα του Ιησού του από Ναζαρέτ για τη Βασιλεία του Θεού, Και αν η παύλεια και μετα-παύλεια γραμματεία αναπτύσσει το κήρυγμα για τον Ιησού Χριστό, Το Δ΄ Ευαγγέλιο (κατά Ιωάννην) από φιλολογική σκοπιά αποτελεί συνδυασμό των δύο ανωτέρω. Και παρουσιάζει τον Ιησού και αφήνει τον Ιησού να μιλά για τον εαυτό του (Εγώ ειμί…).

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ Το Δ΄ευαγγέλιο και η σχέση του με τα Συνοπτικά «Πνευματικό» ευαγγέλιο- «σωματικά» ευαγγέλια Ομοιότητες-διαφορές Δε διασώζει καμία από τις 50 και πλέον παραβολές του Ιησού «Βασιλεία του Θεού» σε αιώνιος ζωή Ο Ιωάννης τονίζει ότι η «κρίσις» συντελείται στο παρόν Τα χρονικά και γεωγραφικά πλαίσια της δράσης του Ιησού είναι ευρύτερα Από τα θαύματα διασώζει μόνο δύο (πολλαπλασιασμό των άρτων και περίπατος πάνω στη λίμνη ενώ παραδίδει πέντε θαύματα που δε διασώζουν οι συνοπτικοί Η μεσσιανικότητα δεν αποκαλύπτεται σταδιακά αλλά άμεσα Στη διήγηση του Πάθους απαντούν πληροφορίες οι οποίες δε διασώζονται από τα συνοπτικά π.χ. το πλύσιμο των ποδών των μαθητών κ.α.

Γράφει τελείως ανεξάρτητα από τους συνοπτικούς Απαντήσεις της σύγχρονης έρευνας για τη σχέση των συνοπτικών με το κατά Ιωάννην Ο Δ΄ ευαγγελιστής γνωρίζει τους πρώτους ευαγγελιστές, τους οποίους σε ορισμένα σημεία συμπληρώνει ή διορθώνει Γράφει τελείως ανεξάρτητα από τους συνοπτικούς Γνωρίζει τα άλλα ευαγγέλια, γράφει όμως για να τα εκτοπίσει ή να τα αντικαταστήσει.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Προοίμιο (κεφ. 1):αρχίζει με έναν ύμνο στον προϋπάρχοντα και σαρκωθέντα Λόγο (1:1-18), μέσα στον οποίο εμπλέκεται και η μαρτυρία του Ιωάννη του Βαπτιστή για το Λόγο. Η αποκάλυψη της δόξας του Υιού του Θεού με τα σημεία που επιτελεί (κεφ.2-12): η ενότητα περιλαμβάνει μια σειρά από σημεία του Ιησού, τα οποία δεν είναι απλώς θαυματουργικές πράξεις που προκαλούνται από ευσπλαχνία αλλά μεσσιανικές πράξεις με βαθύ θεολογικό νόημα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Αποχαιρετιστήριος λόγος του Ιησού προς τους μαθητές του και Αρχιερατική Προσευχή (κεφ.13-17) Το Πάθος (κεφ.18-19) και οι εμφανίσεις του Αναστάντος Χριστού (κεφ.20) Οι εμφανίσεις στη Γαλιλαία (κεφ.21)

Ποιος είναι ο Ιωάννης; Ιωάννης =μαθητής του Κυρίου (2oς αι.) Χωρίο του Παπία που μνημονεύει τον Ιωάννη τον Πρεσβύτερο Το πρόβλημα των «δύο Ιωάννων» απασχόλησε τη σύγχρονη έρευνα

Η σχέση του κατά Ιωάννην με την κοινότητα της Εφέσου Συχνά στο δ΄ ευαγγέλιο συναντούμε το α΄ πληθυντικό, γεγονός που σημαίνει ότι εκφράζεται η εμπειρία μιας κοινότητας και όχι ενός προσώπου. Ο τίτλος του «αγαπημένου μαθητή» είναι πιο κατανοητό να δίνεται από την κοινότητα στον Ιωάννη 21ο κεφάλαιο χαρακτηρίζεται συνήθως ως προσθήκη ή παράρτημα

Η γλώσσα και το ύφος του Δ΄ευαγγελίου Κυκλικό και σπειροειδές σχήμα Τεχνική των παρανοήσεων «Ιωάννεια χαρακτηριστικά»

Χρόνος, τόπος και σκοπός συγγραφής του Δ΄ Ευαγγελίου Τέλη1ου μ.Χ. αιώνα Έφεσος Σκοπός: ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας, ο ενσαρκωθείς Υιός και Λόγος του Θεού και ότι με την πίστη σ’ αυτόν αποκτούν οι άνθρωποι τη ζωή Επιμέρους στόχοι: Καταπολέμηση της δοκητικής αίρεσης του Κηρίνθου Η προσέλκυση των υπολοίπων μαθητών του Ιωάννη Βαπτιστή στους κόλπους της νέας εκκλησίας Επισήμανση της αντιφατικότητας των Ιουδαίων Η ανάδειξη της υπεροχής του αγαπημένου μαθητή σε σχέση με τον Πέτρο Η θεμελίωση των μυστηρίων της εκκλησία στο νόημα ορισμένων γεγονότων της ζωής του Χριστού.

ΕIΔΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μάθημα 11β Η ΛΟΙΠΗ ΙΩΑΝΝΕΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Οι Επιστολές Α΄ Β΄ Γ΄ Ιωάννη Η Α΄ Ιωάννη είναι ανώνυμη, ενώ οι Β΄ και Γ΄ έχουν γραφτεί από τον «πρεσβύτερο», του οποίου η ταυτότητα παραμένει άγνωστη για εμάς αλλά φαίνεται πως ήταν γνωστή στους παραλήπτες. Η πρώτη είναι εγκύκλιος, Η δεύτερη απευθύνεται σε μια συγκεκριμένη κοινότητα Η τρίτη απευθύνεται στον Γάϊο. Κεντρικό θέμα και στις τρεις είναι η αγάπη. Οι Β΄& Γ΄ επιστολές δεν μπορεί να προέρχονται από τον ίδιο συγγραφέα που έγραψε το δ΄ ευαγγέλιο. Η Α΄ χωρίς να το δηλώνει βασίζεται στην αυθεντία του Δ΄ Ευαγγελίου. Πιθανή η προέλευσή της από τον ίδιο συγγραφέα. Αυτό συνάγεται από το ίδιο ύφος, τη γλώσσα και την ομοιότητα των θεμάτων.

Επιστολές Α΄ Β΄ Γ΄ Ιωάννη Στόχος της Α΄ Ιωάννη είναι η καταπολέμηση των αιρετικών οι οποίοι αρνούνται την πραγματική σάρκωση του Λόγου. Τέτοιος αιρετικός ήταν την εποχή του Ιωάννη ο Κήρινθος. Οι αιρετικοί αυτοί χαρακτηρίζονται από το συγγραφέα ως αντίχριστοι. Ο σπυροειδής και κυκλικός τρόπος σκέψης του Δ΄ ευαγγελίου είναι εμφανής και εδώ. Στόχος της Β΄ Ιωάννη είναι η καταπολέμηση των ίδιων αιρετικών Στόχος της Γ΄ Ιωάννη είναι να καταπολεμηθεί ο αιρετικός Διοτρέφης. Ο Γάϊος στον οποίο στέλνεται η επιστολή φαίνεται πως ήταν ηγέτης κάποιας εκκλησίας.

Επιστολές Α΄ Β΄ Γ΄ Ιωάννη Χρόνος και τόπος συγγραφής: Δεν γνωρίζουμε που βρίσκονταν οι παραλήπτες. Προφανώς κάπου στη Μ. Ασία. Ο Ιωάννης γράφει από την Έφεσο γύρω στα τέλη του 1ου αιώνα. Οπωσδήποτε μετά τη συγγραφή του ευαγγελίου.

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Πρόκειται για το τελευταίο βιβλίο στον κανόνα των βιβλίων της Κ.Δ. αλλά και το τελευταίο χρονικά. Αναγνωρίστηκε τελευταίο από τα βιβλία της Κ.Δ. στην Ανατολή λόγω των φοβερών οραμάτων, των καταστροφών και της ιδέας της χιλιετούς βασιλείας του Κυρίου. Σκοπός του βιβλίου είναι να περιγράψει τη νίκη του Χριστού πάνω στο κακό. Θέματα: Η πίστη εν μέσω δεινών, η τελική νίκη του Θεού, ο Ιησούς, το αρνίο θα επιστρέψει.

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Οι παραστάσεις και οι εκφράσεις της μοιάζουν με εκείνες που συναντούμε στις ιουδαϊκές αποκαλύψεις. Υπάρχει όμως διαφορά στο περιεχόμενο. Η μορφή του Μεσσία εδώ κυριαρχεί από την αρχή ως το τέλος. Το κεντρικό πρόσωπο περιγράφεται ως εσφαγμένον αρνίον ή λέων εκ της φυλής Ιούδα. Πρόκειται για καταγραφή οραμάτων που είδε ο Ιωάννης στην Πάτμο, όταν ήταν εξόριστος.

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Πρόκειται για καταγραφή οραμάτων που είδε ο Ιωάννης στην Πάτμο, όταν ήταν εξόριστος. Η αποκάλυψη αυτή πρέπει να παραδοθεί στις επτά εκκλησίες της Μ. Ασίας (Έφεσο, Σμύρνη, Πέργαμο, Θυάτειρα, Σάρδεις, Φιλαδέλφεια, Λαοδίκεια). Χρησιμοποιείται συμβολικά ο αριθμός επτά (7 εκκλησίες, 7 σφραγίδες, 7 σάλπιγγες, 7 φιάλες).

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Ο κωδικός αριθμός 666 δηλώνει το Ρωμαίο αυτοκράτορα ή τη ρωμαϊκή εξουσία γενικότερα. Όποιος και αν είναι ο συγγραφέας (μέλος του ιωάννειου κύκλου της Εφέσου) διακρίνεται από το συγγραφέα του δ΄ ευαγγελίου και των καθολικών επιστολών του Ιωάννη. Χρόνος & τόπος συγγραφής: Πάτμος c. 95 μ.Χ.