ΟΙ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΙΑΡΔΗΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ορισμοί Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των χαρισματικών μαθητών Τρόποι διαπίστωσης των χαρισματικών μαθητών Επιλογές για το χειρισμό τους Οι χαρισματικοί στην τάξη μεικτής ικανότητας Προτάσεις για αξιοποίηση

Ορισμός Gardner (1993): Χαρισματικό είναι το άτομο που μπορεί να αναπτύξει υψηλή ικανότητα σε όποιον τομέα απαιτείται ευφυία. Renzulli (Ford, 1996): Το χάρισμα είναι ο συνδυασμός της υψηλής ευφυίας, της δημιουργικότητας και της διάθεσης για εργασία.

Milgram (1991): Το χάρισμα είναι συνισταμένη του τύπου σκέψης (Γενική διανοητική ικανότητα – Ειδική διανοητική ικανότητα – Γενική δημιουργική σκέψη – Ειδική δημιουργική σκέψη) του βαθμού στον οποίο συναντώνται τα παραπάνω και του περιβάλλοντος. Maker (Parke, 1992): Οι χαρισματικοί διαφέρουν ως προς το ρυθμό με τον οποίο μαθαίνουν, το βάθος της κατανόησης και τα ενδιαφέροντά τους.

Άρα: Γενικότερα, χαρισματικός μπορεί να ονομαστεί ο μαθητής που παρουσιάζει Υψηλό βαθμό μαθησιακής ετοιμότητας – Ιδιαίτερες ικανότητες στην απόκτηση της γνώσης Βαθιά εσωτερικά κίνητρα Υψηλές προσδοκίες Αυτονομία στην κατάκτηση της γνώσης Κι αυτά σε συγκεκριμένο περιβάλλον.

Χαρακτηριστικά των χαρισματικών μαθητών Ικανότητα για ευκολότερη κατάκτηση νοημάτων Χρησιμοποίηση ανώτερων δεξιοτήτων σκέψης: Ανάλυση – Σύνθεση - Αξιολόγηση Ικανότητα για σύνδεση με τις προηγούμενες γνώσεις Ευκολία στη διατύπωση συμπερασμάτων Αναζητήσεις που ταιριάζουν σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας

Καλή μνήμη Μπορούν να εργάζονται μόνοι τους με μεγαλύτερη ευκολία από ότι οι συνομήλικοί τους Υψηλό επίπεδο μεταγνωστικών δεξιοτήτων: έλεγχος της σκέψης και των γνώσεων κριτική ικανότητα Ικανότητα αναπαράστασης και κατηγοριοποίησης προβλημάτων Ευελιξία στην εύρεση εναλλακτικών λύσεων Προτίμηση σε πολύπλοκες μεθόδους επίλυσης προβλημάτων Αποκλίνων τρόπος σκέψης - Φαντασία

Αλλά και... Εύκολη διαταραχή της προσοχής Ανία και ανησυχία Αποστροφή προς τις τακτικές που στοχεύουν στην επανάληψη και την απομνημόνευση Άρνηση για εργασία όταν αυτή δεν εμπίπτει στα ενδιαφέροντά του Τελειομανία Αρχηγικές τάσεις στη συνεργασία του στην ομάδα

Τρόποι διαπίστωσης των χαρισματικών μαθητών Το IQ test δεν είναι επαρκής τρόπος μέτρησης του χαρίσματος. Αναφέρεται κυρίως στη λογικο-μαθηματική ευφυία. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το τεστ δημιουργικότητας Torrance, το οποίο επίσης δεν επιβεβαιώνει την ύπαρξη του χαρίσματος. Οι μετρήσεις γίνονται με βάση την ευχέρεια, την ευελιξία, την πρωτοτυπία και την πολύπλοκη επεξεργασία

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τεστ γνώσεων ανώτερου επιπέδου Ο φάκελος επιτευγμάτων που θα παρέχει ένα ιστορικό που αφορά ενδιαφέροντα και επιδόσεις σε όλους τους τομείς Εθνικοί ή διεθνείς διαγωνισμοί

Επιλογές στο χειρισμό των χαρισματικών παιδιών. Εμπλουτισμός του προγράμματος σπουδών – “Pull out” programs/”resource rooms” programs: Γίνεται προσπάθεια για κατάκτηση μεταγνωστικών δεξιοτήτων μέσα από τη διαθεματικότητα, η αναζήτηση νέων γνώσεων σε βάθος και πλάτος, η αναζήτηση πολύπλοκων τρόπων σκέψης και λύσης προβλημάτων, η μαθησιακή διαδικασία υποκινείται από τα ενδιαφέροντα των μαθητών.

Θετικά: Η διάδραση των μαθητών με άλλους των ίδιων ικανοτήτων Αποφεύγεται το ψυχολογικό φορτίο που τους προσδίδει η ιδιαιτερότητά τους Η διδασκαλία των αντικειμένων είναι βαθύτερη Το περιβάλλον είναι προκλητικό Οι ίδιοι μαθητές επιστρέφοντας στις κανονικές τους τάξεις μπορούν να προσφέρουν στην αναβάθμιση του επιπέδου της

Αρνητικά: Αυξημένο άγχος και ψυχολογική πίεση Μείωση της ακαδημαϊκής τους αυτο-εικόνας (The-big-fish-little-pond effect) Τάσεις για διάκριση ανάμεσα στους μαθητές Αρνητική επιρροή στους μη χαρισματικούς Δυσκολία στην εφαρμογή, λόγω κατανομής του μαθητικού πληθυσμού και εύρεσης πόρων.

Επιτάχυνση του κύκλου σπουδών: Οι μαθητές μπορούν να εισαχθούν πρόωρα στο σχολείο, να υπερπηδήσουν μια τάξη ή να εισαχθούν στην ανώτερη εκπαίδευση. Η επιτάχυνση μπορεί να είναι και επιλεκτική, όταν αναφέρεται σε συγκεκριμένα μαθήματα, ή προσαρμοσμένη, όταν ένα παιδί μπορεί στην κανονική του τάξη να κάνει δουλειά ανωτέρου επιπέδου.

Θετικά: Ανταποκρίνεται στην ανάγκη για αναζήτηση ενδιαφερόντων που αρμόζουν σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας Αυξάνει το ενδιαφέρον και την παρώθησή των μαθητών, αποφεύγεται η ανία που μπορεί να προκληθεί στην κανονική τάξη

Αρνητικά: Μπορεί να υπάρξει πρόβλημα γνωστικών κενών Μείωση της ακαδημαϊκής τους αυτο-εικόνας (big-fish-little-pond effect) Τονίζει τις διαφορές ανάμεσα στους μαθητές

Οι χαρισματικοί μαθητές στην τάξη μεικτής ικανότητας Η διδασκαλία πρέπει να στοχεύει στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων των χαρισματικών μαθητών, κάνοντάς τους παράλληλα να νιώθουν μέλος της ομάδας.

Η διαφοροποίηση σε τάξεις μεικτής ικανότητας προς όφελος των χαρισματικών μαθητών: Δημιουργώντας κέντρα μάθησης με εργασία προχωρημένου επιπέδου Διαβαθμίζοντας τις δραστηριότητες Ενθαρρύνοντας τους μαθητές να καθορίσουν τα κριτήρια ποιότητας Διαφοροποιώντας ως προς το προϊόν Ενθαρρύνοντας την αυτονομία στη μελέτη Προ-αξιολογώντας τους μαθητές και απαλλάσσοντάς τους από στοιχεία που ήδη γνωρίζουν

Διαφοροποιώντας το επίπεδο της εργασίας για το σπίτι Ενθαρρύνοντας την επιλογή στα θέματα για διερεύνηση Δημιουργώντας ποικιλία και ευελιξία στις ομάδες, δίνοντας την ευκαιρία για εργασία μαζί με άλλους (προχωρημένους ή μη) και για ατομική εργασία

Κάνοντας ανοιχτές ερωτήσεις που στοχεύουν στη νέα αναζήτηση Θέτοντας τα θέματα ως προβλήματα προς λύση, ενισχύοντας την πολυπλοκότητα στην εξεύρεση της λύσης και την αποκλίνουσα σκέψη

Προτάσεις για αξιοποίηση των χαρισματικών μαθητών Αξιοποίηση από ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης ή εξειδικευμένους τομείς (εντός ή εκτός σχολείου). Άνοιγμα των παιδιών στην κοινωνία –αγορά εργασίας. Συμμετοχή σε δια-σχολικές ομάδες κοινών ενδιαφερόντων. Χρήση της τεχνολογίας με τη μορφή του distance learning