Η Θεματική Ταξινόμηση και η Συμβολή της στην Αναζήτηση Ευρωπαϊκών Κοινωνικών Δεδομένων

Ορισμοί Ταξινομικό Σύστημα  Η ιεραρχική κατάταξη οντοτήτων, ή/και οι αρχές οι οποίες προσδιορίζουν τη διαδικασία της ταξινόμησης. Οποιαδήποτε οντότητα μπορεί να υπαχθεί ως στοιχείο ενός ταξινομικού συστήματος. Θησαυρός  Ένας ιεραρχημένος κατάλογος λέξεων για τις οποίες προσδιορίζεται η έννοια, η θέση της στο ταξινομικό σύστημα, η συνάφειά της και η σχετικότητά της με άλλες έννοιες Έννοια  Μία μονάδα της νόησης η οποία συγκροτείται μέσω της αφαιρετικής σκέψης με βάση τις κοινές ιδιότητες ενός συνόλου ερεθισμάτων Όρος ταξινόμησης  Η αναπαράσταση μιας έννοιας είτε υπό την μορφή ενός όρου που προέρχεται από τη φυσική γλώσσα, κατά προτίμηση ένα ουσιαστικό ή μια ονομαστική φράση, είτε ενός συμβόλου Οντολογία  Ένα αναλυτικό και αυστηρά ιεραρχημένο εννοιολογικό σχήμα στο οποίο περιγράφονται οι ιδιότητες, και οι σχέσεις των αντικειμένων (οντοτήτων)

Οποιαδήποτε Οντότητα είναι Αντικείμενο Ταξινόμησης Στην περίπτωση των βάσεων κοινωνικών δεδομένων αντικείμενα ταξινόμησης είναι: έργα δεδομένα μεταδεδομένα φορείς ερευνητές ερευνητικά εργαλεία

Ταξινομικά Συστήματα Κοινωνικές Δομές  Χώρος  Χρόνος  Σχέσεις  Πολιτισμός Επιστημονικές ταξινομίες  Παρατήρηση  Στόχοι

Πολλαπλή χρηστικότητα των ταξινομήσεων Εξυπηρέτηση διαφορετικών οντολογιών  αποτύπωση εννοιολογικών σχημάτων  αποκρυπτογράφηση των σχέσεων ανάμεσα στις οντότητες  αναπαράσταση των διαφορετικών οπτικών στον επιστημονικό χώρο Ανάπτυξη εργαλείων διαχείρισης  Θησαυροί  Αποσαφήνιση εννοιών και ιεράρχηση σχέσεων  Κατάλογοι  Οργάνωση αντικειμένων  Ευρετήρια  Οργάνωση περιεχομένου  Συστήματα τεκμηρίωσης  Βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων της αναζήτησης Διαμόρφωση προτύπων  τεκμηρίωσης απαραίτητων για τη συγκριτική μελέτη των φαινομένων

Τεχνικές και κανονισμοί ταξινόμησης Η λειτουργία της ταξινόμησης αποτελείται από τα ακόλουθα τρία στάδια:  εξέταση του τεκμηρίου και εντοπισμός του περιεχομένου του  προσδιορισμός των κύριων εννοιών που υπάρχουν στο θέμα  έκφραση αυτών των εννοιών με όρους ελεγχόμενου λεξιλογίου.

Εξέταση του τεκμηρίου Καμία χρήσιμη πληροφορία δεν πρέπει να αγνοηθεί. Τα σημαντικά μέρη του κειμένου πρέπει να ληφθούν υπόψη, και ιδιαίτερα πρέπει να δοθεί προσοχή στα εξής:  στον τίτλο  στην περίληψη  στον κατάλογο περιεχομένων  στην εισαγωγή,  στις εισαγωγικές φράσεις των κεφαλαίων και των παραγράφων,  στο συμπέρασμα  στις απεικονίσεις, τα διαγράμματα, τους πίνακες και τους τίτλoυς των πινάκων  στις λέξεις ή φράσεις, οι οποίες υπογραμμίζονται ή τυπώνονται με διαφορετική γραμματοσειρά ή άλλα σύμβολα έμφασης

Προσδιορισμός των κύριων εννοιών Επιλογή Στόχοι Δεδομένα Διεξοδικότητα Ακρίβεια

Μεταγραφή με όρους ελεγχόμενου λεξιλογίου Προτιμώμενοι όροι Δόκιμοι όροι στον δεδομένο επιστημονικό χώρο Πιστοποίηση από ειδικούς Θησαυρός

Έλεγχος ποιότητας των ταξινομικών συστημάτων Βασικό αξιολογικό κριτήριο ενός ταξινομικού συστήματος είναι ο βαθμός αποτελεσματικότητας της αναζήτησης. Η τεκμηρίωση των διαδικασιών της ταξινόμησης είναι τόσο σημαντική όσο και κάθε άλλη διαδικασία τεκμηρίωσης. Παρά το γεγονός ότι τα ταξινομικά συστήματα είναι προϊόντα συγκεκριμένης οπτικής και εξυπηρετούν ειδικότερους στόχους, μία στοιχειώδης συμφωνία της σχετικής ευρύτερης ερευνητικής κοινότητας είναι επιθυμητή, τουλάχιστον στο επίπεδο της ανταλλαγής ιδεών και της δημιουργίας βασικών αρχών. Τεκμηριωμένη σχέση συμβόλου (π.χ. λέξη) – έννοιας, -ορισμοί, ερμηνείες, αντιθέσεις, πηγές. Στην περίπτωση των πολύγλωσσων ταξινομήσεων πρέπει να ικανοποιείται η συνθήκη της σύζευξης των εννοιών σε όλα τα γλωσσικά συστήματα

TOPCLASS: Κατάλογος Βασικών Όρων και Εννοιών των Κοινωνικών Επιστημών στην Ελληνική Γλώσσα Ο κατάλογος αυτός αποτελεί ένα ταξινομικό σύστημα δύο επιπέδων, με βάση τις προδιαγραφές της CESSDA, στοχεύει στην θεματική τεκμηρίωση των ερευνητικών έργων του ΕΚΚΕ και έχει σχεδιασθεί για να αποτελεί το εργαλείο εισόδου για την θεματική αναζήτηση του περιεχομένου της Ε.Τ.Κ.Δ. Στο μέλλον, θα αποτελεί και το εργαλείο εισόδου για θεματική αναζήτηση σε όλα τα ευρωπαϊκά Αρχεία

e- LEXISS Σύστημα Ταξινόμησης και Ελληνικός Θησαυρός Όρων για τις Κοινωνικές Επιστήμες  Ανάπτυξη ταξινομικών συστημάτων βάσει διεθνών προτύπων για την τεκμηρίωση και ταξινόμηση του περιεχομένου της ΕΤΚΔ και των βάσεων του Κόμβου  Ελληνική επιστημονική ορολογία για τις κοινωνικές επιστήμες  Ιεραρχική ταξινόμηση όρων των κοινωνικών επιστημών  Σύζευξη των όρων με τους αντίστοιχους όρους πολύγλωσσων ευρωπαϊκών θησαυρών (ELSST, HASSET) που αναπτύσσονται ή/και εξελίσσονται στα πλαίσια ευρωπαϊκών έργων των Αρχείων της CESSDA, στα οποία συμμετέχει το ΕΚΚΕ

Πολυγλωσσική Πρόσβαση σε Υποδομές Δεδομένων στο Χώρο της Ευρωπαϊκής Έρευνας (MADIERA) Πολυγλωσσική λειτουργικότητα στα ευρωπαϊκά Αρχεία κοινωνικών δεδομένων Ανάπτυξη ενός πολυγλωσσικού θησαυρού κοινωνικών όρων για να ξεπερασθούν τα γλωσσικά φράγματα στην ευρωπαϊκή κοινωνική έρευνα Ελληνικοί όροι για τις κοινωνικές επιστήμες, οι οποίοι συνοδεύονται από την κατάλληλη τεκμηρίωση για την ακριβή απόδοση του νοήματος σύμφωνα με τις επιστημονικές αλλά και τοπικές ιδιαιτερότητες που συνοδεύουν κάθε όρο.