Τα δικαιώματα των παιδιών στην εκπαίδευση

3 ο Γενικό Λύκειο Υμηττού Ομάδα εργασίας: Τα σαΐνια της εκπαίδευσης  Γεωργία Γ.  Παναγιώτα Μ.  Αλέξης Φ.  Αλεξάνδρα Τ. Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Ροζαλία Σπυροπούλου

 Στην παρούσα εργασία θα μας απασχολήσει η λειτουργία του θεσμού της εκπαίδευσης ως βασικό φορέα γνώσης των δικαιωμάτων κάθε ανθρώπου. των δικαιωμάτων κάθε ανθρώπου.  Η εκπαίδευση μέσα από τη λειτουργία της οφείλει:  να διδάσκει  να εφαρμόζει  να προασπίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του παιδιού  Το κυρίαρχο ερώτημα που θα μας απασχολήσει εδώ είναι κατά πόσο το πετυχαίνει αυτό στην πράξη.

Υποερωτήματα που θέσαμε είναι:  Ποια είναι η θέση και ο ρόλος των δικαιωμάτων των παιδιών στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδος;  Γιατί είναι σημαντική η εκπαίδευση στα δικαιώματα του παιδιού; Τι είδους αντιλήψεις και στάσεις διαμορφώνουν τα παιδιά μέσω αυτής; Τι είδους αντιλήψεις και στάσεις διαμορφώνουν τα παιδιά μέσω αυτής;  Πως συμπεριφέρονται τα παιδιά όταν έχουν εκπαιδευτεί στα δικαιώματα τους και πως χρησιμοποιούν τα δικαιώματα τους στις διαπροσωπικές τους σχέσεις;  Τελικά η παρεχόμενη εκπαίδευση ανταποκρίνεται ή όχι στις προσδοκίες και στις ανάγκες των παιδιών; Πως νιώθει ένα παιδί σήμερα στο σχολείο; Είναι ευχάριστο το σχολικό περιβάλλον για ένα παιδί ή νιώθει «εγκλωβισμένο στο σχολικό θεσμό»;  Ποια είναι τα δικαιώματα των μαθητών;

 Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδος  Η εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι υποχρεωτική για όλα τα παιδιά μεταξύ των ηλικιών 6 έως 15.  Παρέχεται από ιδρύματα υποχρεωτικά και δημόσια.  Η επίσημη τυπική εκπαίδευση χαρακτηρίζεται από καθορισμένη διάρκεια σπουδών και απονομή επισήμου τίτλου σπουδών στο τέλος τους, ο οποίος αποτελεί και την κρατική νομιμοποίησή της.

Διακρίνεται σε:  Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό)  Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο (ΓΕ.Λ) και Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ) Σχολεία Ειδικής Αγωγής (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια και Λυκειακές Τάξεις) Σχολεία Ειδικής Αγωγής (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια και Λυκειακές Τάξεις) Μουσικά, Εκκλησιαστικά και Αθλητικά Γυμνάσια και Λύκεια Μουσικά, Εκκλησιαστικά και Αθλητικά Γυμνάσια και Λύκεια  Μετά-υποχρεωτική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση {Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ)} – επίσημη, αλλά αδιαβάθμητη εκπαίδευση. (Τα Ιδρύματα αυτά χαρακτηρίζονται αδιαβάθμητα γιατί δέχονται τόσο αποφοίτους Γυμνασίου όσο και αποφοίτους Λυκείου, ανάλογα με τις επιμέρους ειδικότητες που προσφέρουν)  Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι.). Η εισαγωγή σε αυτήν πραγματοποιείται με εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο. Εθνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π). Φοίτηση από 22 ετών, μετά από κλήρωση.

 Γιατί είναι σημαντική η εκπαίδευση στα δικαιώματα του παιδιού; Τι είδους αντιλήψεις και στάσεις διαμορφώνουν τα παιδιά μέσω αυτής;  Η εκπαίδευση είναι σημαντική γιατί:  μαθαίνει στο κάθε παιδί τα δικαιώματα του.  μαθαίνει πώς να τα προστατεύει  μαθαίνει τις υποχρεώσεις του.  μαθαίνει να διεκδικεί, να σέβεται και να μην καταπατά τα δικαιώματα των άλλων.

Δικαίωμα στην εκπαίδευση

 Η εκπαίδευση έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει τη ζωή των παιδιών, τώρα αλλά και για τις επόμενες γενιές.  Η εκπαίδευση είναι για πολλά παιδιά η μόνη έξοδος από τη φτώχεια.  Δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να αποκτήσουν πολύτιμες γνώσεις και δεξιότητες και να βελτιώσουν τη ζωή τους.  Τα παιδιά μέσω της εκπαίδευσης διαμορφώνουν τη δική τους αντίληψη για τη ζωή και τα θέματα και ζητήματα της κοινωνίας και του κόσμου τους.  Επίσης, μαθαίνουν να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος, το δίκαιο από το άδικο.

 Ωστόσο, η εκπαίδευση δεν προσελκύει τους νέους στο να ενημερωθούν για τα δικαιώματά τους.  Εκατομμύρια παιδιά σήμερα δεν έχουν δει ποτέ στη ζωή τους αίθουσα διδασκαλίας.  Πολλά παιδιά εγκαταλείπουν συχνά το σχολείο.

 Πως συμπεριφέρονται τα παιδιά όταν έχουν εκπαιδευτεί στα δικαιώματα τους και πως χρησιμοποιούν τα δικαιώματά τους στις διαπροσωπικές τους σχέσεις;  Τα παιδιά μαθαίνοντας και κατανοώντας τα δικαιώματά τους αρχίζουν και αλλάζουν συμπεριφορά μέρα με τη μέρα.  Καταλαβαίνουν πως τους παρουσιάζονται δικαιώματα και πρέπει να διεκδικήσουν και υποχρεώσεις που καλούνται να σεβαστούν.  Έτσι, αφού έχουν μάθει τα δικαιώματά τους αρχίζουν να είναι πιο δυναμικά, ακόμα και ανεξάρτητα, διότι μπορούν να υπερασπιστούν μόνοι τους, τους εαυτούς τους και να κυνηγήσουν τις επιθυμίες τους.

 Στις διαπροσωπικές τους σχέσεις τα παιδιά που γνωρίζουν τα δικαιώματά τους:  Αποκτούν αυτοπεποίθηση.  Γίνονται κοινωνικοί και φιλικοί προς τους άλλους.  Σέβονται τους άλλους.  Δεν κάνουν διακρίσεις.  Βοηθούν τους άλλους να μάθουν και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους.  Δεν επιτρέπουν την παραβίαση των δικαιωμάτων για τους ίδιους και για τους άλλους.  Διεκδικούν και τολμούν

 Τελικά η παρεχόμενη εκπαίδευση ανταποκρίνεται ή όχι στις προσδοκίες και στις ανάγκες των παιδιών; Πως νιώθει ένα παιδί σήμερα στο σχολείο; Είναι ευχάριστο το σχολικό περιβάλλον για ένα παιδί ή νιώθει «εγκλωβισμένο στο σχολικό θεσμό»;  Οι δάσκαλοι έχουν μια εξαιρετικά δύσκολη αποστολή: πρέπει να επηρεάσουν τους μαθητές στην ανάπτυξη τους αλλά και να αλλάξουν τη μορφή της κοινωνίας μέσω των μαθητών.  Η διοίκηση, οι δάσκαλοι, οι σύμβουλοι και το προσωπικό πρέπει να συναντιούνται με τους μαθητές και να συζητούν από κοινού τα διάφορα προβλήματα που τους απασχολούν.  Πρέπει και τα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία της εκπαίδευσης. Για να γίνει πραγματικότητα αυτό, χρειάζεται μια νέα σχέση ανάμεσα στους μεγάλους και στα παιδιά που να αντανακλά την αμοιβαία εμπιστοσύνη, το σεβασμό και τη συναίσθηση της ευθύνης.

 Το σημερινό σχολείο αδυνατεί να καλύψει βασικούς γνωστικούς και μαθησιακούς στόχους.  Η παρεχόμενη εκπαίδευση δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες των παιδιών.  Τα παιδιά νιώθουν εγκλωβισμένα στο θεσμό.  Το σημερινό σχολείο δεν κεντρίζει το μαθητικό ενδιαφέρον για τα διδασκόμενα μαθήματα, όπως αρμόζει και όπως θα έπρεπε.

Τα παιδιά οραματίζονται:  Ένα νέο σχολείο διαφορετικό από το σημερινό.  Ένα σχολείο ίσο για όλους χωρίς το άγχος και την ανασφάλεια των μαθητών για το αύριο να επιτείνονται και να επεκτείνονται.

 Ποια είναι τα δικαιώματα των μαθητών;  Τα παιδιά μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα έχουν ειδικότερα δικαιώματα σχετικά με τη μαθητική τους ιδιότητα, ορισμένα από τα οποία είναι τα εξής:

• Το δικαίωμα εγγραφής και φοίτησης για κάθε παιδί • Μέχρι την ηλικία των 16 χρόνων και έως τη Γ’ τάξη του Γυμνασίου (9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση) • Δικαίωμα διευκόλυνσης στην πρόσβαση • Δικαίωμα μη διάκρισης για το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα, την καταγωγή, τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις ή την κατάσταση της υγείας του • Δικαίωμα ποιότητας σπουδών • Δικαίωμα υγιεινής και ασφάλειας • Δικαίωμα σεβασμού της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας • Δικαίωμα ενημέρωσης, έκφρασης απόψεων, συμμετοχής στα κοινά και διαλόγου • Δικαίωμα προστασίας από τη βία