Η διατροφή μας σήμερα Μάξιμος Ιωαννίδης & Κωστής Τσόκρης
Fast Food Υπάρχει εναλλακτική λύση για τη διατροφή μας σε μία εποχή όπου όλα τα τρόφιμα, από τις τρελές αγελάδες ως τα ψάρια με τις διοξίνες μοιάζουν ανθυγιεινά, ενώ ο τρόπος που τρώμε αλλά και η κοινωνία μας "μακντοναλντοποιούνται" συνεχώς; Είναι τα οργανικά προϊόντα η απάντηση στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα; "Είμαστε ό,τι τρώμε και αν δεν ξέρουμε τι τρώμε δεν ξέρουμε ποιοί είμαστε" απαντά στη Λυών ο καθηγητής της κοινωνιολογίας Πωλ Αριές, συγγραφέας δύο πολύκροτων βιβλίων ενάντια στην κοινωνία των Μακ Ντόναλντς. "Κάτι πολύ σημαντικό παίζεται σήμερα γύρω από το τραπέζι μας, που ξεπερνά την κουζίνα και φτάνει μέχρι την υγεία του πολιτισμού μας. Το φαστ φουντ δεν είναι μόνο ανθυγιεινό. Μας προτείνεται ένα φαγητό χωρίς ιστορία και χωρίς γεύση. Το φαστ φουντ μετατρέπει τους ανθρώπους σε παιδιά. Αν οι πολίτες μάθουν να ξεχωρίζουν τις γεύσεις μπορούν να ξεχωρίζουν και τις ιδέες, το καλό και το κακό".
Η απάντηση στο φαστ φουντ είναι το σλόου φουντ, απαντούν οι εκπρόσωποι της οργάνωσης "Σλόου Φουντ" στη Ιταλία. Σε ένα δημοτικό σχολείο στην πόλη Πράτο, μία μεγάλη βιομηχανική πόλη κοντά στη Φλωρεντία, παρακολουθούμε τους μαθητές να διδάσκονται Γευστική Παιδεία μαθαίνοντας να εκτιμούν τις γεύσεις και το καλό, παραδοσιακό φαγητό της περιοχής τους. Το ντοκιμαντέρ μας ταξιδεύει επίσης σε οργανικές καλλιέργειες στην Κρήτη, τις Η.Π.Α. και το Μονπελιέ της νότιας Γαλλίας όπου ο ηγέτης του κινήματος εναντίον της παγκοσμιοποίησης Ζοσέ Μποβέ και οι σύντροφοί του κατέστρεψαν συμβολικά ένα κατάστημα των Μακ Ντόναλντς. "Οι Η.Π.Α. έχουν κηρύξει εμπορικό πόλεμο στην Ευρωπαϊκή Ένωση επειδή αρνούμαστε να εισάγουμε βοδινό που έχει παχύνει με καρκινογόνες ορμόνες" εξηγεί ο Μποβέ σε μία αποκλειστική του συνέντευξη. "Θέλαμε να διαμαρτυρηθούμε εναντίον της τυποποίησης και της παγκοσμιοποίησης της διατροφής και να διακηρύξουμε ότι η κουζίνα και η παράδοση κάθε χώρας ή περιοχής πρέπει να γίνουν σεβαστές. Μόνο έτσι θα εξασφαλισθεί η υγεία του τραπεζιού και της κοινωνίας μας". Fast Food
Διατροφή στο σχολείο Τι κολατσιό θα πρέπει να παίρνει το παιδί μαζί του; Με την έναρξη του σχολικού έτους ένα από τα θέματα που ήρθαν για άλλη μια φορά στο προσκήνιο είναι η ποιότητα και θρεπτική αξία των τροφίμων που πωλούνται στα σχολικά κυλικεία. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι τα περισσότερα τρόφιμα που πωλούνται σε αυτά είναι πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη (τυρόπιτες, κρουασάν, αναψυκτικά) ενώ η θρεπτική τους αξία είναι πολύ χαμηλή καθώς δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για την σωστή ανάπτυξη των παιδιών. Η πολιτεία έχει ορίσει ένα συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο το οποίο καθορίζει ρητά ότι στα σχολικά κυλικεία επιτρέπεται να διατίθενται συγκεκριμένα τρόφιμα όπως σάντουιτς ή τοστ με τυρί, κουλούρι με σουσάμι, σταφιδόψωμο, φρούτα εποχής, γιαούρτι, γάλα, φυσικοί χυμοί φρούτων, ξηροί καρποί και τυρόπιτα ή σπανακόπιτα πολύ καλής ποιότητας. Δυστυχώς πολλά από αυτά τα τρόφιμα δε διατίθενται αλλά ακόμα και αν είναι διαθέσιμα τα περισσότερα παιδιά δεν τα προτιμάνε.
Διατροφή στο σχολείο Τι θα μπορούσαμε λοιπόν να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε ότι τα παιδιά μας καταναλώνουν ένα θρεπτικό και υγιεινό κολατσιό καθημερινά στο σχολείο τους; Η απάντηση είναι να παρέχεται αυτό το κολατσιό από τους ίδιους τους γονείς. Αντί λοιπόν για το καθημερινό χαρτζιλίκι δώστε στα παιδιά σας το καθημερινό τους σνακ για το σχολείο. Μπορεί να σας κοστίσει λίγα λεπτά από τον χρόνο σας όμως σίγουρα η υγεία του παιδιού σας αξίζει παραπάνω από αυτά τα λίγα λεπτά την ημέρα. Ορίστε μερικές επιλογές για το κολατσιό που μπορείτε να ετοιμάσετε από το σπίτι: Τοστ ή σάντουιτς με τυρί και λαχανικά όπως ντομάτα και μαρούλι (αποφύγετε τα αλλαντικά λόγω της εύκολης αλλοίωσης τους με την ζέστη). Το κολατσιό αυτό αποτελεί την ιδανική επιλογή αν δεν έχετε χρόνο να ετοιμάζετε καθημερινά κάτι για το σχολείο. Απλούστατα, την Κυριακή ή οποιαδήποτε άλλη μέρα έχετε ελεύθερο χρόνο, ετοιμάστε μερικά σάντουιτς τα οποία θα τυλίξετε με σελοφάν κουζίνας ή θα βάλετε σε ένα τάπερ και αφήστε τα μέσα στο ψυγείο. Έτσι κάθε πρωί το μόνο που θα πρέπει να κάνετε είναι να βγάλετε το σάντουιτς από το ψυγείο και να το βάλετε στην τσάντα του παιδιού.
Πυραμίδα Τροφίμων H Πυραμίδα τροφίμων αναπτύχθηκε από τα Υπουργεία Γεωργίας και Υγείας των ΗΠΑ με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως οπτικό εργαλείο για υγιεινή διατροφή. Η Πυραμίδα βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία διαιτητικών προσλήψεων, θρεπτικών συστατικών σε διάφορα τρόφιμα και τρόπους επιλογής τροφίμων για διατήρηση της υγείας.
Πυραμίδα Τροφίμων Η κορυφή υποδεικνύει τροφές που πρέπει να τρώμε σε πολύ μικρές ποσότητες. Περιέχει τα λίπη, τα έλαια και τα γλυκά (σάλτσες, λάδια, μαργαρίνη, βούτυρα, αναψυκτικά, γλυκά). Στη σωστή ποσότητα προσθέτουν γεύση και ευχαρίστηση στα γεύματά μας αλλά σε μεγάλη ποσότητα αποτελούν την κύρια αιτία της παχυσαρκίας. Οι περισσότερες τροφές στην ομάδα αυτή (κρέας, πουλερικά, ψάρια, ξερά φασόλια, αυγά) είναι ζωικής προέλευσης. Παρέχουν πρωτεΐνη (υλικά κατασκευής, δημιουργούν και αναπλάθουν τους ιστούς, δεν είναι υλικά καύσεως). Το γάλα, το γιαούρτι και η ομάδα του τυριού παρέχουν ασβέστιο, βιτ.D, πρωτεΐνη, ριβοφλαβίνη κτλ. Κάποιες τροφές, όπως το τυρί, έχουν περισσότερο λίπος κι άλλες λιγότερο.
Πυραμίδα Τροφίμων Τα λαχανικά εκτός από υδατάνθρακες είναι πολύ καλή πηγή φυτικών ινών βιταμινών και αλάτων. Προτιμήστε τα φρέσκα και εποχιακά λαχανικά.Οι υδατάνθρακες των φρούτων (γλυκόζη, φρουκτόζη) προσφέρουν άμεση ενέργεια στον οργανισμό. Είναι προτιμότερο να καταναλώνονται ως έχουν παρά με τη μορφή χυμών, γιατί χάνουν τις φυτικές ίνες και μεγάλο ποσοστό βιταμινών. Οι τροφές που βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας (ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, δημητριακά, πατάτες), είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες και κάποιες βιταμίνες Β. Οι περισσότερες από αυτές τις τροφές είναι από τη φύση τους χαμηλές σε λίπος. Όταν μάλιστα περιέχουν το φλοιό τους ή είναι ολικής αλέσεως τότε παρέχουν και αρκετές φυτικές ίνες, με τις οποίες αντιμετωπίζεται η δυσκοιλιότητα και μειώνονται τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα. Τα φαγητά περιέχουν όλες τις θρεπτικές ουσίες τις οποίες έχει ανάγκη το σώμα μας για να μεγαλώσει, να κρατηθεί σε φόρμα, να διορθώσει καμιά…ζημιά στα κύτταρά του, για να κινηθεί, να σκεφτεί, να διαβάσει… τέλος πάντων να ζήσει
Παιδική Παχυσαρκία Ακούμε συχνά την άποψη από ειδικούς επιστήμονες και μη, ότι τα παιδιά στην Ελλάδα είναι από τα παχύτερα στην Ευρώπη. Είναι όμως αυτό σωστό; Τι είναι αυτό που άλλαξε τις τελευταίες δεκαετίες και συνέβαλλε στην αύξηση αυτή; Τελευταία στατιστικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν σε σχετικά ιατρικά συνέδρια μιλούν για περίπου 4 στα 10 παχύσαρκα παιδιά, κάτω των δέκα ετών. Από αυτά μάλιστα πάλι 4 στα 10 έχουν τουλάχιστον ένα γονιό παχύσαρκο, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία έχουν και τους δύο. Ειδικότερα στοιχεία από τη Βόρεια Ελλάδα έδειξαν ότι η παχυσαρκία είναι συχνότερη στα παιδιά σε σχέση με τους εφήβους. Ο ΙΝΚΑ αναφέρει σε έκθεση του ότι "Τρέφουμε τα πιο αμόρφωτα, αγύμναστα και παχύσαρκα (ή υπέρβαρα) παιδιά". Είναι σίγουρα μια ακραία και σοκαριστική άποψη, αλλά δυστυχώς τα τελευταία στοιχεία αποδεικνύουν τουλάχιστον τα δύο τελευταία χαρακτηριστικά, αφού τα παιδιά στη χώρα μας ασκούνται όλο και λιγότερο και τρέφονται ολοένα και με χειρότερο τρόπο.
Παιδική Παχυσαρκία Τα παρακάτω στοιχεία είναι πολύ σημαντικά και απαιτούν άμεση αντιμετώπιση καθώς το 1/3 των παχύσαρκων παιδιών θα γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες, ενώ και τα υπόλοιπα κινδυνεύουν από τις επιπλοκές της παχυσαρκίας περισσότερο από ότι οι φυσιολογικού βάρους ενήλικες, ακόμα και αν αυτά τα παιδιά με κάποιο τρόπο χάσουν βάρος στην ενήλικη ζωή τους. Το ΙΝΚΑ-Ινστιτούτο Καταναλωτών χαρακτηρίζει την παιδική παχυσαρκία και την αλματώδη αύξηση της ως "βραδυφλεγή βόμβα" και δεν έχει άδικο. Η παχυσαρκία θεωρείται η επιδημία της εποχής και λόγω των σοβαρών προβλημάτων που αυτή δημιουργεί (στεφανιαία νόσο, διαβήτη, υπερλιπιδαιμίες κ.ά.) πρέπει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά από τους υπεύθυνους φορείς. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η Παχυσαρκία αποτελεί μία από τις τρεις σημαντικότερες αιτίες θανάτου για τους κατοίκους των "αναπτυγμένων χωρών" του Δυτικού Κόσμου. Τι φταίει; > Το 77% των παιδιών δεν τρώει σχεδόν ποτέ μαζί με τους γονείς του και περνάει πολλές ώρες μόνο του στο σπίτι. Έτσι συχνά το φαγητό που τρώει δεν ελέγχεται όσο πρέπει από τους γονείς, ως προς την ποσότητα και την ποιότητα του. 25-48% των Ελληνόπουλων δεν έχουν ποτέ ενημερωθεί για θέματα διατροφής από τους γονείς τους.
Κάποια παχύσαρκα παιδιά Έρευνες έδειξαν ότι τα παχύσαρκα παιδιά είναι : 8 μηνών 25 κιλά, 2 χρονών 35 κιλά, 12 χρονών 105 κιλά και 19 χρονών 140 κιλά.