ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΑΘΗΜΑ 3

Οι εκτιμήσεις των ενεργειακών δαπανών κατά τη διάρκεια της ηρεμίας και της άσκησης είναι βασισμένες στη μέτρηση της κατανάλωσης Ο2 και το θερμιδικό ισοδύναμο της. Σε ηρεμία, ένα μέσο άτομο καταναλώνει 0,3 L O2/min ή 18L/h ή 432 L Ο2/μέρα

Υπολογισμός θερμιδικών δαπανών Το σώμα καίει συνήθως ένα μίγμα υδατανθράκων και λίπους. Το ΑΠ είναι συνήθως 0,80 Η θερμιδική ισοδυναμία αυτής της τιμής ΑΠ είναι 4,80 kcal/L O2. Ε=432 L O2/μέρα Χ 4,80 kcal/L O2 Ε=2,074 kcal/μέραkcal

Ενεργειακή δαπάνη κατά την ηρεμία και τη φυσική δραστηριότητα Βασικός μεταβολισμός Υπολογισμός της ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης σε ηρεμία Παράγοντες που επηρεάζουν την ενεργειακή δαπάνη Ενεργειακό κόστος φυσικών δραστηριοτήτων Ημερήσια ενεργειακή δαπάνη Ταξινόμηση μυικού έργου

Παράγοντες ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης Μεταβολισμός ηρεμίας (60-75 %) Μεταβολισμός κατά τον ύπνο Βασικός μεταβολισμός Μεταβολισμός εγρήγορσης Θερμικό αποτέλεσμα της τροφής (10 %) Θερμικό αποτέλεσμα της φυσικής δραστηριότητας (15-30 %)

Βασικός μεταβολισμός (ΒΜ) Η ελάχιστη απαίτηση του ατόμου για ενέργεια για να διατηρηθούν οι σωματικές λειτουργίες στην κατάσταση εγρήγορσης.

Ενεργειακές ανάγκες σωματικών ιστών σε ηρεμία όργανο % ΒΜ Ήπαρ 27 Εγκέφαλος 19 Καρδιά 7 Νεφρά 10 Σκελετικοί μυες 18

Συνθήκες μέτρησης βασικού μεταβολισμού Τουλάχιστον 12 ώρες πριν τη μέτρηση δεν καταναλώνεται τροφή. Αυτή η αποχή από την τροφή ονομάζεται μετααπορροφητική κατάσταση. 12 ώρες πριν από τη μέτρηση δε γίνεται καμιά έντονη μυική δραστηριότητα. Κατά τη διάρκεια της μέτρησης το άτομο ξαπλώνει ήσυχα σε ένα μισοφωτισμένο και ελεγχόμενης θερμοκρασίας δωμάτιο. Η μέτρηση γίνεται μετά από 30 – 60 λεπτά.

Ο ΒΜ μειώνεται κατά 2 % ανά δεκαετία. Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε νέους και μεσήλικες αθλητές αντοχής Η τακτική άσκηση μπορεί να αποτρέψει τη μείωση του ΒΜ που παρατηρείται σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Ο ΒΜ σχετίζεται άμεσα με την άλιπη μάζα. Όσο περισσότερη άλιπη μάζα, τόσο περισσότερες θερμίδες απαιτούνται. Επειδή οι γυναίκες έχουν συνήθως μικρότερη άλιπη μάζα και μεγαλύτερη λιπώδη μάζα, έχουν χαμηλότερο ΒΜ από τους άντρες ιδίου βάρους.

Το εμβαδόν επιφάνειας του σώματος είναι σημαντικό. Όσο μεγαλύτερο εμβαδόν επιφάνειας έχουμε, τόσο μεγαλύτερη η απώλεια θερμότητας από το δέρμα, τόσο μεγαλύτερος ο ΒΜ, επειδή απαιτείται περισσότερη ενέργεια για τη διατήρηση της θερμοκρασίας σώματος.

Παράγοντες που επηρεάζουν το ΒΜ Ηλικία –μειώνεται βαθμιαία με την αύξηση της ηλικίας, λόγω μείωσης της άλιπης μάζας Φύλο –οι διαφορές οφείλονται στις διαφορές άλιπης μάζας Σωματική επιφάνεια –αυξάνεται με την αύξηση της σωματικής επιφάνειας Θερμοκρασία σώματος –αυξάνεται με την αύξηση της θερμοκρασίας Στρες –αυξάνεται με το στρες λόγω αυξημένης δραστηριότητας του συμπαθητικού νευρικού συστήματος Ορμόνες –αυξάνεται σε αυξημένες ποσότητες θυροξίνης από το θυροειδή αδένα, αδρεναλίνης από το μυελό των επινεφριδίων και προγεστερόνης κατά τη κύηση Κλίμα –αυξάνεται σε ακραίες κλιματικές συνθήκες λόγω μεγαλύτερης δραστηριότητας για διατήρηση της θερμοκρασίας σώματος

Παράδειγμα υπολογισμού ΒΜ Για μια 55χρονη γυναίκα ο ΒΜ είναι 32 kcal/m2/h Αν η σωματική επιφάνεια είναι 1,40 m2 Η ενεργειακή δαπάνη είναι 32 χ 1,40 kcal/h = 44,8 kcal/h =44,8 χ 24 kcal =1075 kcal

ΒΜ = 370 + 21,6 (άλιπη σωματική μάζα) Ένας άντρας που ζυγίζει 90,9 kg με 21 % σωματικό λίπος έχει άλιπη σωματική μάζα 71,7 kg ΒΜ = 370 +21,6 Χ 71,7 ΒΜ = 1925 kcal

Μεταβολικός ρυθμός ηρεμίας (ΜΡΗ) ή RMR

Οι τιμές του ΒΜ ή ΜΡΗ κυμαίνονται από 1200 έως 2400 kcal/μέρα

Διαιτητική θερμογένεση Υποχρεωτική θερμογένεση –πέψη, απορρόφηση, μεταβολισμός Μη-υποχρεωτική θερμογένεση – ενεργοποίηση του νευρικού συστήματος

Μέγιστη τιμή 1 ώρα μετά το γεύμα Ποικίλει ανάλογα με την ποσότητα και είδος τροφής Θερμογόνος επίδραση των πρωτεινών Άτομα που δυσκολεύονται να διατηρούν σταθερό βάρος έχουν μειωμένο επίπεδο διαιτητικής θερμογένεσης Χαμηλά επίπεδα διαιτητικής θερμογένεσης παρ;τηρούνται μετά από προπόνηση

Φυσική δραστηριότητα Έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στην ημερήσια ενεργειακή δαπάνη Οι αθλητές, με προπόνηση 3-4 ωρών/μέρα, διπλασιάζουν την ημερήσια ενεργειακή δαπάνη Συνήθως αντιστοιχεί στο 15-30 % της ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης

Ταξινόμηση φυσικών δραστηριοτήτων ανάλογα με το ενεργειακό τους κόστος Λόγος φυσικής δραστηριότητας (physical activity ratio (PAR) - πχ 3 X BM

PAR = 9

Επίδραση σωματικού βάρους

ημερήσια ενεργειακή δαπάνη- καρδιακή συχνότητα ημερήσια ενεργειακή δαπάνη- καρδιακή συχνότητα