Νέες υπηρεσίες βιβλιοθηκών & εκπαίδευσης για παιδιά και νέους: τα προγράμματα CHILIAS και VERITY Αλεξάνδρα Καλογρίδη Αλεξάνδρα Παπάζογλου Βιβλιοθήκη Κολλεγίου Αθηνών

Νέες υπηρεσίες στην εκπαίδευση και στις βιβλιοθήκες βασισμένες στις νέες τεχνολογίες  Πρόσβαση & εξοικείωση στα πολυμέσα και στο Internet  Παροχή πληροφοριών  Αξιολόγηση της υπάρχουσας πληροφορίας  Ανάπτυξη δεξιοτήτων αναζήτησης και χρήσης της πληροφορίας μέσω του αναλυτικού προγράμματος

1996 – 1998  CHIldren in Libraries Information Animation Skills  Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του προγράμματος τηλεματικών εφαρμογών

ΑΠΌ ΤΟ ΠΛΑΝΗΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ, μια ψηφιακή βιβλιοθήκη στο WWW για παιδιά 9 – 14 ετών που δημιουργήθηκε στις σχολικές βιβλιοθήκες του Ε.Ε.Ι. ΣΤΟΝ

Πλανήτης Πληροφόρηση Αποτελείται από 4 μέρη: 1. Περιεχόμενο της ψηφιακής βιβλιοθήκης 2. «Γράψε μια ιστορία» 3. Guestbook 4. «Παιχνίδια εξερεύνησης»

Τα θέματα της ψηφιακής βιβλιοθήκης   Ο τόπος που ζούμε   Λογοτεχνία   Μουσική   Αθλητισμός   Ζώα   Γιορτές   Περιβάλλον   Η βιβλιοθήκη μας, κ.ά.

Το περιεχόμενο Στην ψηφιακή βιβλιοθήκη τα παιδιά βρίσκουν:   Παρουσιάσεις των θεμάτων με κείμενα & εικόνες, από εργασίες των παιδιών   Πολύ σύντομα αποσπάσματα από βιβλία   Παρουσιάσεις συγγραφέων με βιογραφίες, συνεντεύξεις και εργογραφίες τους   Συνδέσμους σε σχετικούς δικτυακούς τόπους

«Γράψε μια ιστορία», μια διαδραστική εφαρμογή Στόχοι  Δημιουργική γραφή  Εξάσκηση των μαθητών στο γράψιμο για τα μαθήματα ξένων γλωσσών Δύο τύποι ιστοριών:  Ιστορία με εικόνες  Συνέχιση μιας ιστορίας

Το “guestbook”  Εργαλείο που επιτρέπει σε παιδιά & ενήλικες να:  Εκφράζονται σε συγκεκριμένα θέματα  Επικοινωνούν  Στέλνουν και να παίρνουν πληροφορίες

«Παιχνίδια εξερεύνησης»  Ασκήσεις αλφαβητικής ταξινόμησης  Ασκήσεις θεματικής ταξινόμησης (DEWEY)

Verity

Αναζήτηση πληροφορίας (Information retrieval)  Πριν: Κατάλογος βιβλιοθηκών, CD-ROM • Η ανθρώπινη παρέμβαση ήταν σημαντική. • Οι έφηβοι και οι νέοι γενικότερα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ανεύρεση πληροφοριών  Ηλεκτρονικά δίκτυα • αυξάνεται η πολυπλοκότητα της αναζήτησης • δυσκολίες στη χρήση των μηχανών αναζήτησης • προβλήματα με τον αριθμό και την ποιότητα των τόπων στο Διαδίκτυο

Verity  Πρόγραμμα Τηλεματικών Εφαρμογών  Απευθύνεται σε έφηβους και νέους 1-19 ετών  σε 5 γλώσσες  Εταίροι: • Υπηρεσίες Πληροφόρησης - Πανεπιστήμιο Sunderland • ICT Learning Center - Πανεπιστήμιο Ελσίνκι • Δημόσια Βιβλιοθήκη Στουτγκάρδης • Βιβλιοθήκη - Ελληνοαμερικανικό Εκπαιδευτικό ΄Ιδρυμα • Ινστιτούτο ISEGI - Νέο Πανεπιστήμιο Λισαβώνας

Στόχοι του Verity  Ανάπτυξη μιας νέας ηλεκτρονικής υπηρεσίας βιβλιοθήκης για παροχή πληροφοριών με δημιουργική και παιδαγωγική δράση  τονίζει την αυτόνομη μάθηση  υποστηρίζει τους εξ αποστάσεως χρήστες (εικονικός βιβλιοθηκάριος)  προάγει τη δια βίου εκπαίδευση

Στόχοι (2)  βοηθά τους νέους στην αναζήτηση πληροφοριών • επιτυχημένες αναζητήσεις / δυνατότητα αυτόνομης χρήσης του συστήματος  αναπτύσσει και βελτιώνει τις δεξιότητες αναζήτησης πληροφοριών των νέων  Διερευνά • την τεχνολογία • το θέμα των μεταδεδομένων • την πολύγλωσση αναζήτηση

Ο εικονικός βιβλιοθηκάριος (Virtual librarian)  Αναπτύσσεται στο Web  Είναι μια διαδραστική ηλεκτρονική υπηρεστία που οδηγεί το χρήστη μέσα από ένα ομοιόμορφο τρόπο αναζήτησης σε διαφορετικού είδους πηγές πληροφόρησης  Αναλυτικά προσφέρει ταυτόχρονη πρόσβαση • σε επιλεγμένες πηγές στο Διαδίκτυο • στον κατάλογο της βιβλιοθήκης • στο αρχείο με διευθύνσεις ειδικών (οργανισμών ή προσώπων)  Verity home page:

Τα μέρη του “εικονικού βιβλιοθηκάριου“  Υπηρεσία αναζήτησης (Enquiry service)  Ανάπτυξη δεξιοτήτων αναζήτησης (Skills)  Αρχείο Ειδικών του Verity (Referral service

Μεθοδολογία  Δημιουργία προτύπου στην αγγλική γλώσσα  Δημιουργία προτύπου στην ελληνική και πορτογαλική γλώσσα  Γερμανικές και φινλανδικές πηγές στο αγγλικό πρότυπο - Interface  Eurovoc για σύνδεση όρων και γλωσσών  θέματα για τους επιλεγμένους τόπους στο Διαδίκτυο • περιβάλλον • κοινωνικά θέματα

Η υπηρεσία αναζήτησης (Enquiry Service)  ΄Εφηβοι και νέοι έχουν δυσκολία στον προσδιορισμό του τρόπου αναζήτησης (query formulation)  Έλλειψη τεχνικών δεξιοτήτων ως προς τη λογική των καταλόγων, μηχανών αναζήτησης  ΄Ελλειψη ωριμότητας στην επιλογή των σωστών λέξεων “κλειδιά“, στην αξιολόγηση μεταξύ πολλαπλών πηγών  Έλλειψη κατανόησης του μηχανισμού αναζήτησης της πληροφορίας ως μέσου μάθησης

Η υπηρεσία αναζήτησης (Enquiry Service)

GREEK/ENGLISH Greek Prototype Model language recognition Greek Keyword English Keyword Select stemmer Eurovoc Broad terms Narrow terms Related terms both languages English/Greek Resources Database Z39.50 Experts Screen

Δεξιότητες Αναζήτησης (Skills)  Δύο μέρη  Βασικές δεξιότητες αναζήτησης (Basic information skills) • Διαδραστική άσκηση ανάπτυξης δεξιοτήτων αναζήτησης ενσωματωμένη σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Απαντά στο πώς αναζητά κανείς πληροφορίες  ΄Ενα πακέτο βασισμένο στο Web με υλικό για μαθητές και καθηγητές • Υποστηρίζει προηγμένες δεξιότητες αναζήτησης-- Τι κάνεις με τις πληροφορίες

Δεξιότητες Αναζήτησης (περιεχόμενο)  Τι είναι πληροφορία  Πώς ξεκινάς  Πώς συνεχίζεις  Πού και πώς βρίσκεις πληροφορίες  Πώς χρησιμοποιείς τον “εικονικό βιβλιοθηκάριο“  Πώς επιλέγεις πληροφορίες  Πώς επεξεργάζεσαι τις πληροφορίες  Πώς αξιολογείς τις διαδικασίες  Παραδείγματα εργασιών (projects)

Υπηρεσία Ειδικών του Verity  Βάση με ειδικούς (οργανισμοί ή φυσικά πρόσωπα) που επιλέγονται για απάντηση ερωτήσεων • ενσωματωμένο στην υπηρεσία αναζήτησης • ευρετηρίαση με το EUROVOC  Φίλοι του Verity • Ειδική φόρμα για την εισαγωγή των στοιχείων • αξιολόγηση από τη βιβλιοθήκη • Χρησιμοποιείται ανεξάρτητα εκτός υπηρεσίας αναζήτησης

Tο Verity δημιουργεί τον Ψηφιακό εξερευνητή  Τι είναι το Verity  Λόγοι ύπαρξης u δυσκολίες παιδιών και νέων • στην αναζήτηση πληροφοριών μέσω καταλόγων βιβλιοθηκών και δικτύων • στην αξιολόγηση των πληροφοριών • στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αναζήτησης

Στόχοι του Verity n Η δημιουργία ενός νέου τρόπου προσέγγισης της αναζήτησης πληροφοριών για νέους ηλικίας ετών n Μέθοδος δημιουργική και εκπαιδευτική που προσομειάζει τη συνέντευξη του βιβλιοθηκονόμου n Υπηρεσία με επιλεγμένους τόπους και υποστήριξη n Ανάπτυξη δεξιοτήτων αναζήτησης

Mέρη του Verity  Η υπηρεσία αναζήτησης ( συνδυάζει θησαυρό, βάσεις με επιλεγμένους τόπους στο διαδίκτυο σε θέματα κοινωνικά και για το περιβάλλον καθώς και κατάλογο βιβλιοθήκης)  η υπηρεσία υποστήριξης (βάση ειδικών σε θέματα, Ρώτησε το βιβλιοθηκάριο  ανάπτυξη δεξιοτήτων αναζήτησης

Πρωτόκολλα και πρότυπα  Πρωτόκολλα Internet (telnet, FTP, Mail, Web (http))  Z39.50  EUROVOC (πολύγλωσση επικοινωνία, αγγλικά, γερμανικά, ελληνικά, πορτογαλικά,φινλανδικά - μεταφράζεται)  stemmers, taggers - lemmatisers  ανάπτυξη εργαλείων (αγγλικά, ελληνικά, πορτογαλικά)  Dublin Core

Προσφορά του Verity  Αναζήτηση σε φυσική γλώσσα  βάση με επιλεγμένους τόπους και ειδικούς  Δεξιότητες αναζήτησης  interface - ιδέα για ενσωμάτωση στους καταλόγους των βιβλιοθηκών  υποστήριξη στην πολύγλωσση αναζήτηση  περισσότερες θεματικές συνδέσεις μέσω του EUROVOC