ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ Η χοληστερόλη (χοληστερίνη) είναι μια λιποειδικη ουσία η οποία υπάρχει φυσιολογικά στον οργανισμό μας. Είναι απαραίτητο συστατικό των κυττάρων και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση των ορμονών. Ο οργανισμός μας συνθέτει μόνος του όση χοληστερόλη χρειάζεται για να καλύψει τις ανάγκες του. Επίσης, προσλαμβάνει χοληστερόλη από τις τροφές που καταναλώνουμε.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ Υπάρχουν δύο τύποι χοληστερόλης: αυτή που βρίσκεται στις λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας (low density lipoprotein (LDL)) και αυτή που βρίσκεται στις λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας (high density lipoprotein (HDL)).

Η ΚΑΚΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ(LDL) Η LDL χοληστερόλη, που συχνά αναφέρεται ως «κακή» χοληστερόλη, μεταφέρει το λίπος περιφερικά σε όλο το σώμα. Τα σωματίδια της είναι μεγάλα, αφρώδη και έχουν μεγάλη τάση προσκόλλησης στα τοιχώματα των αγγείων. Αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, η LDL χοληστερόλη προσκολλάται στα τοιχώματα των αρτηριών, με αποτέλεσμα η διάμετρος των αγγείων να στενεύει (μια κατάσταση γνωστή ως αθηροσκλήρωση). Οι αλλαγές αυτές, με τη σειρά τους, αυξάνουν την τάση ανάπτυξης θρόμβων στο αίμα. Αν ένας θρόμβος σχηματιστεί και φράξει μια αρτηρία που έχει ήδη στενέψει (θρόμβωση), μπορεί να προκληθεί καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Αν και η LDL χοληστερόλη συντίθεται κανονικά από τον οργανισμό, μερικοί άνθρωποι συνθέτουν αρκετά μεγάλες ποσότητες. Η δίαιτα μπορεί, επίσης, να επηρεάσει τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης.

H ΚΑΛΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ (HDL) Η HDL χοληστερόλη, ή αλλιώς «καλή» χοληστερόλη, συλλέγει, «καθαρίζει» το λίπος από την περιφέρεια και το μεταφέρει πάλι πίσω στο ήπαρ. Αυξημένη τιμή HDL χοληστερόλης ισοδυναμεί με μείωση του κινδύνου εναπόθεσης σωματιδίων λίπους στα τοιχώματα των αρτηριών. Αυξημένος λόγος HDL:LDL, δηλαδή αυξημένα επίπεδα HDL ως προς αυτά της LDL χοληστερόλης, προστατεύουν από καρδιαγγειακές ασθένειες. Η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και η βελτίωση της ποιότητας του διαιτητικού λίπους μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση των επιπέδων της «καλής» χοληστερόλης.

ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ Αρτηριοσκλήρυνση~ σκλήρυνση των αρτηριών που συμβαίνει με την ηλικία και ελαττώνει την ικανότητα να διοχετεύεται αίμα στο σώμα. Οδηγεί σε υψηλή πίεση και αυξημένη πιθανότητα εγκεφαλικού και καρδιακής προσβολής. Τα εσωτερικά τοιχώματα των φυσιολογικών αγγείων είναι λεία και ελαστικά και το αίμα ρέει σ’ αυτά μεταφέροντας οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στους διάφορους ιστούς του σώματος. Καθώς ο άνθρωπος γερνά, λίπη και άλλες ουσίες συγκεντρώνονται στα τοιχώματα των αγγείων, σε σχηματισμούς που ονομάζονται αθηρωματικές πλάκες. Αυτή η διεργασία είναι γνωστή ως αρτηριοσκλήρυνση.

Υπερλιπιδαιμία: ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία τα λιπίδια του αίματος (με πιο γνωστά τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια) κυκλοφορούν σε αυξημένα επίπεδα. Η κατάσταση αυτή δεν έχει κάποια ιδιαίτερα συμπτώματα, αποτελεί όμως σημαντικό αίτιο εμφάνισης και επιτάχυνσης της αρτηριοσκλήρωσης, με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και την εκδήλωση ή την επιδείνωση της στεφανιαίας νόσου.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Πώς μπορούμε να μειώσουμε την «κακή» (LDL) χοληστερόλη και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο χωρίς να πάρουμε φάρμακα;  Τα μη φαρμακευτικά μέτρα για τη μείωση την «κακής» (LDL) χοληστερόλης και επομένως και του καρδιαγγειακού κινδύνου περιλαμβάνουν: 1) την άμεση διακοπή του καπνίσματος για τους καπνιστές, 2) το χάσιμο βάρους, 3) την υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής και 4) τη σωματική άσκηση.

Πότε χρειάζεται να ξεκινήσουμε θεραπεία για να μειώσουμε τα επίπεδα της «κακής» (LDL) χοληστερόλης; Όταν τα επίπεδα της «κακής» (LDL) χοληστερόλης είναι μεγαλύτερα από αυτά που συνιστώνται ανάλογα με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο του κάθε ατόμου τότε πρέπει να ξεκινήσει η θεραπεία μείωσή τους. Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει την εφαρμογή μη φαρμακευτικών μέτρων, καθώς και τη χορήγηση φαρμάκων.

Ποιες τροφές ανεβάζουν τη χοληστερίνη Οι τροφές που συμβάλουν στην αύξηση των τιμών των λιπιδίων στο αίμα μας είναι αυτές που περιέχουν και τροφοδοτούν τον οργανισμό μας με μεγάλες ποσότητες «κακού» λίπους. Με τον όρο κακό λίπος εννοούμε κυρίως το κορεσμένο, που είναι συνήθως ζωικής προέλευσης, και το βρίσκουμε σε τρόφιμα όπως: βούτυρο, μαγιονέζα, ζωικό λίπος, ζωμός κρέατος & παχιές σούπες και εκχυλίσματα κρέατος εντόσθια (νεφρά, συκώτι, μυαλά), κρέμες, λίπος καρύδας, παστά, παγωτά παχιά κρέατα, αλλαντικά, μπέικον & κρόκοι αυγών πλήρες γάλα, ολόπαχα γιαούρτια (λίπος > 2%) & παχιά τυριά, τυριά σε κρέμα γλυκά και σοκολάτα, κακάο και ροφήματα & κρουασάν, αρτοσκευάσματα με αυγά και βούτυρο, τηγανητά τρόφιμα (π.χ. πατάτες, τσιπς).

ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ Οι τροφές που μπορούμε να καταναλώνουμε είναι όσες περιέχουν καλής ποιότητας λίπη π.χ. μονοακόρεστα (ελαιόλαδο) ή πολυακόρεστα (ψάρια, ξηροί καρποί) ή φυτικές ίνες (διαλυτές και διάλυτες) . ΤΕΤΟΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ːψωμί, φρυγανιές, παξιμάδια, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά ψάρια & κοτόπουλο (στήθος-χωρίς δέρμα), κρέας άπαχο (άλιπο μοσχαρίσιο, άλιπο χοιρινό) ελαιόλαδο και σπορέλαια, αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι) & τυριά με χαμηλά λιπαρά ,άλιπες σούπες (χορτόσουπα, ντοματόσουπα) & όσπρια (φασόλια, ρεβίθια, μπιζέλια, φακές) λαχανικά (αγκινάρες, σπαράγγια, μελιτζάνες, μπρόκολα, λάχανο, καρότα, κουνουπίδι, κολοκυθάκια, αγγούρι, λεπτά φασολάκια.

ΠΗΓΕΣ www.vita.gr www.healthiview.gr

ΕΡΓΑΣΙΑ • ΥΠΕYΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ˸ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΛΑΧΑΤΗΣ • ΜΑΘΗΤΡΙΑ˸ΚΟΝΟΣΙΔΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ • ΥΠΕYΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ˸ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΛΑΧΑΤΗΣ