Καταχάς Πιερίας

Ο Καταχάς είναι χωριό του νομού Πιερίας με 716 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Η απόστασή του από την πόλη της Κατερίνης είναι 30 χιλιόμετρα. Οι περισσότεροι από τους κατοίκους του χωριού είναι πρόσφυγες από τον Πόντο, ενώ υπάρχουν και Βλάχοι. Από το χωριό ξεκίνησε η καλλιέργεια ακτινιδίων στην Πιερία. Εκτός από τα ακτινίδια, πολύ σημαντική γεωργική καλλιέργεια είναι και τα ροδάκινα. Το χωριό υπάγεται διοικητικά στο δήμο Αιγινίου και αποτελεί φερώνυμο Δημοτικό Διαμέρισμα. Υποδομή Ο οικισμός έχει Πολιτιστικό Σύλλογο (λέγεται "Ο Αριστοτέλης") και ένα άλσος με παιδική χαρά, αναψυκτήριο, θέατρο και αθλητικό κέντρο. Το δάσος αυτό κοσμείται από γλυπτά του καλλιτέχνη Καλεβρά, ο οποίος κατάγεται από τον Καταχά και έχει εκεί το εργαστήρι του. Το μονοθέσιο νηπιαγωγείο δε λειτουργεί. Ο κεντρικός ενοριακός ναός είναι του Αγίου Μηνά. Στο ποδόσφαιρο, ο Αριστοτέλης Καταχά αγωνίζεται στην Α΄ ερασιτεχνική κατηγορία του τοπικού πρωταθλήματος της Ε.Π.Σ. Πιερίας. Ιστορικά στοιχεία Σύμφωνα με το βιβλίο του Πίρι Ρέις "Κατακτητική Ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο", το οποίο κυκλοφόρησε το 1521, ο Καταχάς (αναφέρεται ως Qadiha) ήταν ένα χωριό με όρμο και είχε απόσταση από τη Θεσσαλονίκη 30 μίλια. Ονομαζόταν επί Τουρκοκρατίας Κάτω Χάνι και το όνομα αυτό εξελίχθηκε αργότερα στη σημερινή ονομασία του. Ο Καταχάς την περίοδο εκείνη ήταν τσιφλίκι και είχε 25 περίπου οικογένειες γύρω στο 1850. Στις αρχές του εικοστού αιώνα είχε 100 Χριστιανούς κατοίκους. Πολιτισμός Ο πολιτιστικός σύλλογος οργανώνει μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις όλο το χρόνο, με σημαντικότερο ίσως το Ποντιακό αντάμωμα. Η εκδήλωση αυτή γίνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου και εκτός από παραδοσιακούς χορούς συμπεριλαμβάνει εστίαση στο χώρο του πευκώνα Καταχά.

Αιγίνιο

Δημοτικό Διαμέρισμα Αιγινίου Το Αιγίνιο είναι κωμόπολη στο νομό Πιερίας με 4.280 κατοίκους, με βάση την απογραφή του 2001. Αποτελεί έδρα του Δήμου Αιγινίου. Στα βορειοανατολικά βρίσκεται ο ποταμός Αλιάκμονας , στα ανατολικά ο Θερμαϊκός κόλπος και στα νότια και νοτιοδυτικά του βρίσκονται ο Όλυμπος και τα Πιέρια Όρη. Οι κάτοικοι του είναι ντόπιοι, πρόσφυγες από την ανατολική Θράκη (1923) και πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας(Καβακλιώτες και Ακμπουναριώτες, 1925). Η απόσταση του Αιγινίου από την Κατερίνη είναι 32 χιλιόμετρα. Δημοτικό Διαμέρισμα Αιγινίου Το ομώνυμο Δημοτικό Διαμέρισμα (με πληθυσμό 4.548 κατοίκους το 2001) αποτελείται από τρείς συνολικά οικισμούς: το Αιγίνιο (έδρα του Δημοτικού Διαμερίσματος), τον Καταχά και τη Μεγάλη Γέφυρα, η οποία έχει 268 κατοίκους. Υποδομή Στο Αιγίνιο υπάρχουν σήμερα τρία (3) νηπιαγωγεία, τρία (3) Δημοτικά Σχολεία (στο Αιγίνιο μεταφέρονται και πηγαίνουν στο Δημοτικό Σχολείο και παιδιά από τα γειτονικά χωριά Παλιάμπελα, Καταχά, Λιβάδι και Μεγάλη Γέφυρα). Βρίσκεται επίσης ένα Γυμνάσιο με κλειστό γυμναστήριο, Λύκειο ,ΤΕΕ, αστυνομικό τμήμα , Κέντρο Υγείας, υποκατάστημα της ΑΤΕ και της Εθνικής τράπεζας, Οικονομική Εφορία, υποκατάστημα ΙΚΑ, ΚΕΠ, Γραφείο Αγροτικής Ανάπτυξης, Γραφείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και το Δημαρχείο. Υπάρχουν δύο ενορίες. (Παναγία- Κοίμηση της Θεοτόκου, για τους γηγενείς, τους Θράκες και τους Ακμπουναριώτες και του Αγίου Ανδρέα για τους Καβακλιώτες). Έχει και δύο παλαιούς ναούς που η αρχαιολογική υπηρεσία τους χαρακτήρισε διατηρητέα ιστορικά μνημεία και τους ανέλαβε υπό την εποπτεία της. Πρόκειται για το ναό Πέτρου και Παύλου, χρονολογημένο από το 1400 και το ναό του Αγίου Αθανασίου στο συνοικισμό των Καβακλιωτών που χρονολογείται από το 1600. Ο οικισμός του Αιγίνιο διασχίζεται από την Παλιά εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης, Αλλά και από την κτηματική του περιοχή και σε απόσταση ενός (1) χιλιομέτρου από τον οικισμό διέρχεται και η Νέα εθνική οδός Αθηνών - Θεσσαλονίκης, όπου υπάρχει και οδικός κόμβος. Επίσης σε επαφή με τον οικισμό διέρχεται και η νέα διπλή σιδηροδρομική γραμμή με νέο σύγχρονο σιδηροδρομικό σταθμό που σήμερα εξυπηρετεί και τον προαστιακό σιδηρόδρομο με δρομολόγια από και προς Θεσσαλονίκη κάθε ώρα περίπου. Το 1999 με την εφαρμογή του νομοσχεδίου "Καποδίστριας" η γειτονική κοινότητα του Καταχά υπάχθηκε διοικητικά στο Δήμο Αιγινίου. Στο Αιγίνιο εκδίδεται και η τοπική εφημερίδα "Αιγινιώτικος Τύπος". Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία (βαμβάκι, καπνά, σιτηρά, φρούτα) και το εμπόριο. Το Υπουργείο Γεωργίας χαρακτήρισε την περιοχή αυτή ως την καταλληλότερη σε όλη την Ελλάδα για πρότυπες πειραματικές αγροτικές καλλιέργειες.

Αθλητισμός Από αθλητική άποψη, αξίζει να σημειωθεί η ύπαρξη πολών σωματείων- συλλόγων. Πρόκειται για τα: Γυμναστικός Αθλητικός Σύλλογος "Αιγινιακός", με τμήματα ποδοσφαίρου και μπάσκετ. Στο ποδόσφαιρο, ο Αιγινιακός αγωνίζεται στην Α΄ κατηγορία του τοπικού πρωταθλήματος της Ε.Π.Σ. Πιερίας. Μορφωτικός και Αθλητικός Σύλλογος "Νίκη Αιγινίου" με τμήματα βόλεϊ. Η ανδρική ομάδα αγωνίζεται στην Α2 εθνική κατηγορία. Ορειβατικός Σύλλογος με τμήματα ορειβασίας, ορειβατικού σκι, αναρρίχησης και ορεινής ποδηλασίας. Αθλητικός σύλλογος "ΑΧΙΛΛΕΑΣ" με τμήματα στίβου και ενόργανης. Αθλητικός Σύλλογος "ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ" με τμήματα Παγκρατίου, καράτε και ζίου ζίτσου. Αθλητικός σύλλογος "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ" Καταχά με τμήμα ποδοσφαίρου. Ομάδα τέχνης-αθλητισμού Παρκούρ "MDN" με τμήμα Παρκούρ. Πολιτισμός και έθιμα Πολιτιστικοί σύλλογοι Δραστηριοποιούνται δυο πολιτιστικοί σύλλογοι. Ο ένας των γηγενών και Θρακών, που ονομάζεται η "Δήμητρα" (ιδρύθηκε το 1966) και ο άλλος των "Ανατολικορωμυλιωτών". Υπάρχει επίσης ορειβατικός και αιμοδοτικός σύλλογος. Στο χώρο αυτό κτίστηκε επιλεκτικά και λειτουργεί το ένα από τα περίπου εκατό Κέντρα Υγείας στην Ελλάδα. Εμπροπανήγυρη Αιγινίου Κάθε Σεπτέμβριο διεξάγεται στην κωμόπολη η ετήσια εμποροπανήγυρη, που θεωρείται από τις μεγαλύτερες στο είδος της στην Ελλάδα. Μάλιστα, προηγήθηκε χρονικά από την πανήγυρη της Κατερίνης, καθώς ξεκίνησε το 1926. Αγιασμός αμπελώνων Στις 1 Φεβρουαρίου εορτάζεται ο Άγιος Τρύφωνας και αναβιώνει η εορτή των αμπελουργών, με τον αγιασμό των αμπελώνων και κορυφώνεται με μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις στην πλατεία του Αγίου Ανδρέα. Στην ίδια πλατεία γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις κάθε Σεπτέμβριο. Κουρμπάνι Κάθε άνοιξη γίνεται πανηγυρικός εορτασμός στο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου και βορειοδυτικά στο εξωκλήσι της Ανάληψης στο Ξάπεφτο την ημέρα του εορτασμού του οι κτηνοτρόφοι σφάζουν ταμένα αρνιά στο όνομά του και προσφέρουν "κουρμπάνι" (μέρος από το σφάγιο) στους προσκυνητές του.

Θερινές εκδηλώσεις Επίσης, στις 29 Ιουνίου αναβιώνει από το σύλλογο "Δήμητρα" η γιορτή των Αγίων Αποστόλων στο χώρο του παλαιού Βυζαντινού Ναού. Στις 15 Αυγούστου εορτάζεται ο Πολιτιστικός Αύγουστος. Από το 2007 ξεκίνησε ο θεσμός του Φεστιβάλ Βόρειας Πιερίας. Πρόκειται για ένα φεστιβάλ μουσικής (2007-2008 παραδοσιακής μουσικής), που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Δήμου Αιγινίου στο χώρο του Αγίου Γεωργίου συνήθως το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου. Ιστορικά στοιχεία Η πρώην ονομασία του Αιγινίου ήταν Λιμπάνοβο, ЛюбовНова που στα είναι στα βουλγάρικα, διαβάζεται "Λιούμποφ νόβα" και σημαίνει νέα αγάπη. Έπειτα από την εγκατάσταση και των προσφύγων το Υπουργείο Βορείου Ελλάδος μετονόμασε το Λιμπάνοβο σε Αιγίνιον κατά τον συνταξιούχο καθηγητή του γυμνασίου Κατερίνης κ. Αναγνωστόπουλο και το ιστορικό του βιβλίο "Πιερία" από την ομώνυμη πολιτειούλα στη θέση που είναι σήμερα το χωριό Ρυάκια της Πιερίας και που κατά τον 4ο περίπου αιώνα θεωρούνταν ένα σχετικά σημαντικό αστικό κέντρο. Το Αιγίνιο έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και έδωσε θύματα απ’ όλους τους κατοίκους του. Ενώ οι Γερμανοί θεωρούσαν τον τόπο αυτό μεγάλης στρατηγικής σημασίας , καθώς η απόστασή του ήταν μόλις δύο χιλιόμετρα από τη μεγάλη σιδηροδρομική γέφυρα του Αλιάκμονα, έπειτα πιέσεις που άσκησαν επάνω του δεν προέβησαν σε εχθροπραξίες σε βάρος των κατοίκων, εκφοβισμούς και εκτελέσεις, όπως σε άλλα χωριά της Πιερίας. Ο περιηγητής Νίκος Σχοινάς αναφέρει το Λιμπάνοβο, ως "τσιφλίκιον παρά τον Αλιάκμονα, κείμενον εις τους πρόποδας μικρού βουνού ή λόφων έχων 50 ως 60 οικογενείας οθωμανικάς και 60-70 χριστιανικάς, υποζύγια και τροφάς εν αφθονία, απέχει δε 1 ώραν της ακτής, ήτοι της σκάλας του Ελευθεροχωρίου. Ο Ζώτος Μολοσσός αναφέρει το Λιμπάνοβο ότι είχε 200 οικογένειες. Το Λιμπάνοβο σύμφωνα με πληροφορίες κατοίκων μεγάλων σε ηλικία σήμαινε "κρύα νερά". Ονομάστηκε έτσι κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Τίποτα ωστόσο δεν είναι επιβεβαιωμένο από έγκυρη πηγή.