Θέμα εργασίας: ¨Internet και εφηβεία¨ Εθισμός στο Διαδίκτυο Θέμα εργασίας: ¨Internet και εφηβεία¨

Αρμοδιότητες του κάθε μέλους της ομάδας μας:   Ζωντού Γεωργία : Greeklish (απόψεις, γνώμες, αιτίες), ρόλος γονέα και εκπαιδευτικού (πρόληψη και τρόποι αντιμετώπισης), σχέσεις εφήβων και τόποι απεξάρτησης. Κουτσουρέλης Κωνσταντίνος : τρόποι αντιμετώπισης και διάφορες συμβουλές και κίνδυνοι. Νότη Αμαλία : εφηβεία, παράγοντες, συνέπειες εθισμού και έρευνες από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας. Φίκιρη Αικατερίνη : συμπτώματα (διατροφή, ψυχολογία, κακές επιδόσεις στο σχολείο), ηλικιακές ομάδες και έρευνες από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας.

1. Εισαγωγή Όλοι μας απολαμβάνουμε τα οφέλη του Διαδικτύου. Για πολλούς από εμάς, είναι επίσης απαραίτητο εργαλείο για την εργασία, την εκπαίδευση και την επικοινωνία. Όσον αφορά τη νεολαία, ίσως το διαδίκτυο να αποτελεί τον πιο ελκυστικό πόλο έλξης. Γι΄αυτό άλλωστε, η πλειοψηφία των εφήβων, δαπανά ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, χάνοντας πολύτιμο χρόνο από την καθημερινότητα τους. Εθισμός ή μήπως όχι; Πιο συγκεκριμένα εθισμός είναι σχετικά μια νέα μορφή εξάρτησης, η οποία βρίσκεται υπό εξέταση από την επιστημονική κοινότητα προκειμένου να οριοθετηθεί, αφού η εξάρτηση από το Internet δεν αποτελεί ακόμη κλινική οντότητα. Σύμφωνα με τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας, ο εθισμός χωρίζεται σε δυο κατηγορίες, στα άτομα που είναι ήδη ψυχικά διαταραγμένα και αντιμετωπίζουν προβλήματα και στα άτομα που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στην καθημερονότητα τους σε μεγάλο βαθμό.

2.Παράγοντες φαινομένου Η ύπαρξη αυτού του φαινομένου συνοδεύεται από ένα πλήθος παραγόντων και ανάλογων συνεπειών, γι'αυτό το λόγο αξίζει να γίνει αναφορά στους παράγοντες που ωθούν ένα χρήστη σ' εθισμό στο Διαδίκτυο και συμβάλλουν παράλληλα στη δημιουργία του φαινομένου: Η ικανοποίηση κάλυψης συγκεκριμένων ψυχολογικών αναγκών ενός ατόμου Αποφυγή καταναγκαστικών υποχρεώσεων, απαιτήσεων ενός ατόμου. Δυνατότητα ενσάρκωσης διαφορετικών ρόλων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική ζωή. Η παρουσίαση ψυχικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές προσωπικότητας και κοινωνική φοβία.

Η έμμεση προβολή προτύπων νέας τεχνολόγιας. Οι δυσλειτουργίες των οικογενειών. Η δημιουργία ενός νέου τρόπου ψυχαγωγίας. Η εξιδανίκευση του μέσου. Η παρουσία των συνοικιακών μερών συνεστιάσεων των εφήβων, τα λέγομενα internet-cafe.

3.Συνέπειες φαινομένου Είναι αξιοσημείωτο πως η συνεχής ενασχόληση με το Διαδίκτυο συνοδεύεται με το γεγονός ότι ένα άτομο αναλώνεται ατέλειωτες ώρες μπροστά από την οθόνη του υπολογίστη. Άρα,έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να μην έχει αίσθηση του χρόνου και να ενασχολείται καθημερινώς με αυτό χωρίς να αναλογίζεται τις βασικές ανάγκες του απο το Διαδικτύο. Χάνουν γενικά την αίσθηση του χρόνου και εγκαταλείπουν τις ευθύνες τους. Η καχεξία: αποτέλεσμα της κατάθλιψης ενός νέου.   Προτίμηση ενασχόλησης με το Διαδίκτυο.

Το άτομο κατακλύζεται απο συνεχείς ψυχολογικές μεταπτώσεις. Η μοντελοποίηση. Παρακμή κοινωνικών σχέσεων. Η χαμηλή επίδοση στο σχολικό περιβάλλον. Εντάσεις στο οικογενειακό περιβάλλον. Ενίσχυση της καθιστικής ζωής. Ο εθισμός μπορεί να οδηγήσει στην αδυναμία να επικοινωνούν σε πραγματικό κόσμο. Greeklish

Greeklish Δεν είναι λίγοι οι επικριτές των Greeklish, ανάμεσα σε αυτούς πολλοί γλωσσολόγοι και φιλόλογοι υποστηρίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο αποδυναμώνεται η ελληνική γλώσσα. Ένας από αυτούς είναι και ο Σάκης Ανδρουλάκης ο οποίος αναφέρει: « Μπορεί η γλώσσα να είναι να είναι ζωντανός οργανισμός και να αφομοιώνει τους νεωτερισμούς και τις όποιες επιδράσεις, να προσαρμόζεται στις εξελίξεις, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι και το ιδανικό. Έτσι το επιφανειακό λεξιλόγιο ισοδυναμεί με επιφανειακή σκέψη.» Επίσης η Ακαδημία Αθηνών αναφέρει ότι: « Η γλώσσα μας η αρχαιότατη αλλά πάντα σύγχρονη και ζώσα. Ως λαός, που μέσα από το ίδιο αλφάβητο της γλώσσας του μετέδωσε τον πολιτισμό σε όλο των κόσμο, εμείς οι Έλληνες δεν είναι δυνατόν παρά να αρνούμεθα να εγκαταλείψουμε την ιστορική μας γραφή. Οφείλουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των Γάλλων και των Ισπανών που μάχονται για τη διατήρηση της γλώσσας τους.»

Οι υποστηρικτές των Greeklish που πρεσβέβουν ότι η γλώσσα εμπλούτιζεται και ζωντανεύει άρα δεν κινδυνεύει να αλλοιωθεί. Η Μαρία Θεοδωροπούλου αναφέρει: « Δεν παθαίνει τίποτα η γλώσσα από τις παρεμβάσεις που επιχειρούν οι νέοι και αυτή είναι μια θέση από την πλειονότητα των ειδικών επιστημών. Οι περισσότεροι γλωσσολόγοι όταν αναφέρονται στην γλώσσα των νέων μιλόυν για μια γλώσσα δημιουργική, που μπορεί να υιοθετηθεί και από μεγαλύτερες ηλικίες ως ένδειξη νεανικότητας.» Και η Άννα Φραγκουδάκη λέει ότι: « Με τους νεολογισμούς, τις ιδιωματικές εκφράσεις και λέξεις μεταδίδουν μηνύματα κοινής ταυτότητας και διάκρισης από τις γενιές του «κατεστημένου» εκφράζουν αμφισβήτηση αρχών και αξιών. Η χρήση της γλώσσας από τους νέους ενοχλεί επειδή ακριβώς μεταδίδει έμμεσα αλλά ισχυρά νοήματα, από αμφισβήτηση έως αυθάδεια, και είναι συνηθισμένη παρανοήση να κρίνεται σαν «λαθεμένη», «φτωχή» ή κακής ποιότητας.»

4.Ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα Γενικότερα, ο εθισμός επηρεάζει την υγεία και την ευεξία του κάθε εφήβου. Πώς όμως μπορούμε να ξεχωρίσουμε έναν έφηβο, ο οποίος αντιμετωπίζει προβλήματα εθισμού; Ποια είναι τα συμπτώματα; Τα ψυχολογικά συμπτώματα που παρατηρούνται είναι τα εξής: Το πιο σοβαρό ψυχολογικό σύμπτωμα είναι η αίσθηση ευφορίας που νιώθει το άτομο όση ώρα βρίσκεται στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αποξένωση σε διαπροσωπικό επίπεδο στο πλαίσιο θεμελιωδών ομάδων, όπως είναι η οικογένεια και οι φίλοι.

Η παραμέληση του σχολείου και των υπόλοιπων δραστηριοτήτων του ατόμου. Κακές επιδόσεις στο σχολείο αφού δεν υπάρχει ασχολία με τα μαθήματα και με τις σχολικές υποχρεώσεις . Υπάρχει νευρικότητα και ο έφηβος γίνεται οξύθυμος όταν δεν βρίσκεται στον υπολογιστή. Υπάρχουν όμως και σωματικά συμπτώματα : Διατροφικές διαταραχές. (νευρική ανορεξία, παχυσαρκία) Οι διαταραχές στον ύπνο, όπως η αυπνία. Μείωση της αθλητικής δραστηριότητας αφού δεν υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος ενασχόλησης με αυτή. Προβλήματα όρασης αφού υπάρχει συνεχής επαφή με την οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή.

5.Ηλικιακές ομάδες Το φαινόμενο μπορεί να εμφανιστεί σε εφήβους κατά την πρώϊμη εφηβεία (10-14 ετών) ή και σε μικρότερη ακόμη ηλικία. Είναι πιο συχνό κατά την μέση εφηβεία (15-17 ετών), κατά την οποία οι έφηβοι πειραματίζονται και σταδιακά αυτονομούνται, καθώς και κατά την όψιμη εφηβεία (> 17 ετών). Πιο αναλυτικά: το 8% κάνει χρήση του Διαδικτύου πάνω από 20 ώρες την εβδομάδα και περίπου τρεις στους δέκα εφήβους σερφάρουν σε καθημερινή βάση. 53,4% των εφήβων χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για χρονικό διάστημα περισσότερο από ένα έτος.  26% ανέφερε καθημερινή χρήση.  8% κάνει χρήση πάνω από 20 ώρες εβδομαδιαίως.  Τα αγόρια χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο περισσότερο από τα κορίτσια.  1% από τους εφήβους του δείγματος είχε εθιστεί στη χρήση Διαδικτύου.  18,2% παρουσίασε συχνά προβλήματα σχετικά με την κατάχρηση Διαδικτύου (κατάσταση πριν από το εθισμό).  4,2% του δείγματος είχε δεχτεί απειλές μέσω Διαδικτύου

6.Συχνά λάθη εφήβου Λάθος 1ο: 6 στους 10 ανηλίκους αναγράφουν προσωπικά στοιχεία τους στο διαδίκτυο. Λάθος 2ο: Οι έφηβοι ενδέχεται να μπαίνουν σε ιστοσελίδες για συνομιλία (τσατ), χωρίς να είναι υποψιασμένοι για πιθανούς κινδύνους. Λάθος 3ο: Στο Facebook αναρτούν φωτογραφίες και βίντεο, πέφτοντας στην παγίδα απατεώνων. Λάθος 4ο: Παίζοντας ύποπτα παιχνίδια (πόκερ, καζίνο) σπαταλούν χρήματα. Λάθος 5ο: Αποχαυνωτικές σελίδες δικτύωσης. Λάθος 6ο: Η φωτογραφική ανάρτηση-εν αγνοία των ατόμων- που γίνεται για αστείο ή για εκδίκηση συνιστά ηλεκτρονικό έγκλημα! Λάθος 7ο: Λαμβάνουν ενοχλητικά e-mail από άγνωστους ανθρώπους με προσβλητικό,τις περισσότερες φορές, περιεχόμενο.

7.Ρόλος γονέα και εκπαιδευτικού Οι γονείς τι οφείλουν να κάνουν σε κάθε ηλικία; Στην ηλικία του Δημοτικού: Έλεγχος των παιχνιδιών στο Διαδίκτυο. Επιβάλλεται να βρίσκονται μαζί με το παιδί την ώρα που βρίσκεται στον υπολογιστή καθώς είναι απαραίτητο να υπάρχει οριοθετημένος χρόνος. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας οι γονείς δεν θα πρέπει να εφησυχάζονται πιστεύοντας ότι τα παιδιά τους έχουν μεγαλώσει και μπορούν να το χειριστούν σωστά. Γι’ αυτό, πρέπει: Να υπάρχει παρακολούθηση χωρίς όμως καταπίεση. Να υπάρχει διάλογος, από τον οποίο τα παιδια μπορεί να αποκομίσουν πολλά θετικά στοιχεία. Παρότρυνση για εξωσχολικές δραστηριότητες.

Και στις δύο ηλικίες βασικά μέτρα που μπορούν να λάβουν οι γονείς είναι: Η εγκατάσταση ειδικών φίλτρων στον υπολογιστή που μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση ακατάλληλων ιστοσελίδων . Ο υπολογιστής είναι καλό να βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο και όχι στο δωμάτιο του παιδιού, ώστε να ελέγχεται η δραστηριότητα με το Διαδίκτυο. Η δημιουργία ενός προφίλ κοινωνικής δικτύωσης από πλευράς γονέων στον ίδιο χώρο με τα παιδιά τους. Η εξοικείωση με το περιβάλλον του διαδικτύου διασφαλίζει τόσο στους γονείς όσο και στους εφήβους ασφαλή περιήγηση, μακριά από ακατάλληλο ή προκλητικό περιεχόμενο.

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι εξίσου σημαντικός με αυτό του γονέα. Το ερώτημα όμως είναι αν οι εκπαιδευτικοί των διαφόρων ειδικοτήτων έχουν την κατάλληλη γνώση και νοοτροπία για να προτρέψουν τους μαθητές στη δημιουργική και ασφαλή χρήση του διαδικτύου; Η έρευνα του Οπτικοακουστικού μέσου τονίζει πως οι περισσότεροι από τους εκπαιδευτικούς απαντούν πλήρως αρνητικά και δεν είναι σε θέση να ενημερώσουν τους μαθητές. Βέβαια, οι νεώτεροι καθηγητές είναι πιο εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες, αλλά ακόμη και αυτοί δεν έχουν επαρκείς γνώσεις. Ωστόσο, αρχίζουν να γίνονται μερικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή, περισσότερο με πρωτοβουλία ορισμένων ευαισθητοποιημένων εκπαιδευτικών και λιγότερο από τη μεριά της πολιτείας και ενός κεντρικού εκπαιδευτικού σχεδιασμού.

8.Σχέσεις εφήβων Γενικότερα, οι διαπροσωπικές σχέσεις των εθισμένων εφήβων διαταράσσονται. Οι ίδιοι, προτιμούν να μένουν σπίτι ή αν βγαίνουν επιλέγουν μέρη όπως Internet Cafe. Παράλληλα, απομακρύνονται από τους φίλους τους και την οικογένεια τους, και με αυτό τον τρόπο οδηγούνται σε επικοινωνιακά αδιέξοδα με όλο το κοντινό τους περιβάλλον. Επιπλεόν, αποξενώνονται από το σύνολο και ως μοναδική συντροφιά έχουν, πλέον, μόνο τον εαυτό τους. Αυτό οδηγεί σε απόλυτο εσωτερικό κενό με απώτερο αποτέλεσμα ως εύρεση διεξόδου τον ηλεκτρονικό υπολογιστή τους. Επίσης, ένα συχνό φαινόμενο είναι οι συνεχείς συγκρούσεις με το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον που κάποιες φορές μπορεί να εξελιχθούν και σε βίαιες αντιδράσεις.

9.Τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου   9.Τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου Ένας από τους τρόπους αντιμετώπισης είναι η Μονάδα Εφηβικής Υγείας, η οποία χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο πρόγραμμα, το οποίο: Προτρέπει τα παιδιά να μείνουν εκτός διαδικτύου και έτσι γίνεται παρατήρηση των αντιδράσεών τους. Αφιερώνει χρόνο για να πείσει τους εφήβους για το πρόβλημα τους, κάθως έτσι είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί. Γι' αυτό το λόγο τους παραθέτει επιστημονικά στοιχεία για να τους κάνει να το αντιληφθούν.

10.Φορείς που βοηθούν στην απεξάρτηση των εφήβων Στους παρακάτω φορείς μπορούν να απευθυθούν γονείς, εκπαιδευτικοί ή όσοι ενδιαφέρονται. Από εκεί έχουν τη δυνατότητα να αποκομίσουν συμβουλές ή να εντάξουν τα παιδιά σε προγράμματα απεξάρτησης. Μονάδα Εφηβικής Υγείας Safer Internet Safe Line Health Line

Πιστεύετε ότι το φαινόμενο «εθισμός» στο Διαδίκτυο υπάρχει; Πόσες ώρες καταναλώνετε ημερησίως στη χρήση του διαδικτύου; Πιστεύετε ότι υπάρχει διαφοροποίηση του φαινομένου όσον αφορά την ομάδα κοριτσιών και αγοριών; Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης του εθισμού; Κρίνετε πως η χρήση διαδικτύου στα πλάισια του σχολικού περιβάλλοντος είναι απαραίτητη;

12.Ιστορία Η ιστορία μας περιγράφει τη ζωή του δεκαεξάχρονου Αλέξανδρου, ενός μαθητή της Β΄ Λυκείου. Την ήσυχη καθημερινότητά του, ανατρέπει η αγαπημένη συνήθεια των φίλων του, και όχι μόνο, ο Formidable World τους. Η συνέχεια ακολουθεί! Άλλη μια συνιθισμένη μέρα για τον Αλέξανδρο! Μόλις γύρισε απο το σχολειό... «Πφφ... τι κουραστική μέρα και αυτή.» Ξέρετε ο Αλέξανδρος είναι άριστος μαθητής και συνεπής σε όλες του τις υποχρεώσεις. «Και αύριο πάλι διαγώνισμα! και μετά μπάσκετ, η καλύτερη ώρα της ημέρας ευτυχώς γιατί δεν θα άντεχα.» Ενώ ο Αλέξανρος διαβάζει, μπαίνει στο δωμάτιο η μητέρα του.

«Τελείωσες με τις εργασίες του σχολείου, άντε εσένα περιμένουμε για να αρχίσουμε το φαγητό.» «Τώρα κάνω επανάληψη και έρχομαι.»  Έτσι κυλούσε η ζωή του Αλέξανδρου, μέχρι που στο μπάσκετ.. οι φίλοι του...  «Ρε φίλε, πάμε μετά internet cafe, να παίξουμε formidable world» λέει ο Γιάννης. «Ναι ρε πάμε» λέει ο Βαγγέλης. «Με αυτά τα παιχνίδια σπαταλάτε το χρόνο σας.. τι πιο ευχάριστο από το να παίζεις μπάσκετ με τους φίλους σου.»  «Καλά, Άλεξ, μπες να παίξεις και μετά θα καταλάβεις!»

Όλα αυτά τα λόγια των φίλων περιτριγύριζαν τις σκέψεις του, ώσπου μια μέρα αφού είχε τελειώσει τα μαθήματα είπε να εξερευνήσει τον formidable world των φίλων του. Και δεν άργησε πολύ να γίνει σαν κι αυτούς, καθώς η υποβλητική μουσική και τα σύγχρονα γραφικά τον καθήλωσαν.   «Εντάξει δεν είναι και τόσο ανιαρό, όσο νόμιζα. Θα παίζω όποτε έχω χρόνο.» Σταδιακά, μέρα με τη μέρα, η ενασχόλισή του με το ηλεκτρονικό παιχνίδι γινόταν πιο συχνή, ως ανεξέλεγκτη. Παραμέλησε τα μαθήματα του και τις εξωσχολικές του δραστηριότητες. Μέχρι που οι γονείς του παρατήρησαν στο παιδί τους...  «Δεν νομίζεις ότι ο Αλέξανδρος έχει αλλάξει τώρα τελευταία;»  «Όντως το έχω παρατηρήσει κι’ εγώ.. αλλά παιδί είναι θα του περάσει.» «Δίκιο έχεις.»

Καθώς οι μέρες περνούσαν η κατάσταση επιδεινώθηκε και ξέφυγε από τον έλεγχο του εαυτού του...   Μια μέρα ο Αλέξανδρος καθώς γύρισε από το σχολείο του.. «Πώς ήταν η μέρα σου σήμερα;» ρώτησε η μητέρα του. «Πώς να ήταν; Τα συνιθισμένα..» και κλείστηκε στο δωμάτιό του. Και όταν πήγε απόγευμα... «Αλέξανδρεε... πότε θα διαβάσεις πήγε 6.» «Ναι, μαμά τώρα τελειώνω την πίστα και ξεκινάω.»

Μετά από την ιστορία του έφηβου Αλέξανδρου ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ; Μετά από την ιστορία του έφηβου Αλέξανδρου ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ;

11.Τελικά η χρήση του διαδικτύο είναι επιβλαβής και όντως οδηγεί στον εθισμό; Κατά τη γνώμη μας επιτρέπουμε στο διαδίκτυο να μπει σπίτι μας όσο δεν μας ενοχλεί. Με τον έλεγχο και τη διαπαιδαγώγηση, τα παιδιά δεν κινδυνεύουν ούτε να εξαπατήσουν τους γονείς τους με ψέματα, αλλά ούτε και (το χειρότερο!) να εξαπατηθούν από μάστορες του είδους! Άλλωστε, όπως είπε κι ο Γαλιλαίος: "Δεν μπορείς να διδάξεις τίποτα στον άνθρωπο. Το μόνο που μπορείς να κάνεις, είναι να τον βοηθήσεις ν'’ ανακαλύψει αυτό που έχει μέσα του." Κι αν ο Τάσος Λειβαδίτης σαν μυστικός ιχνηλάτης του χρόνου αποφαίνεται: "Ζήσαμε πάντοτε αλλού και μόνον όταν κάποιος μας αγαπήσει ερχόμαστε για λίγο.", σας καλώ να θυμάστε τα λόγια του Σοφοκλή: "Μια λέξη μας απελευθερώνει από τους πόνους της ζωής. Και αυτή η λέξη είναι: αγάπη".