1 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΡΑΤΩΝ ΣΕ ΕΝΑ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 4-5 Φεβρουαρίου 2009 Αθήνα Μαρία Ζησούλη Πανεπιστήμιο Αθηνών

2 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ  Ο απόδημος Ελληνισμός αποτελεί – πληθυσμιακά – περίπου άλλη μια Ελλάδα διεσπαρμένη σε όλες τις χώρες της γης.  H ροή της μετανάστευσης από την Ελλάδα προς το εξωτερικό ξεκίνησε κυρίως την δεκαετία του ΄50 και συνεχίστηκε παρουσιάζοντας αξιόλογες διακυμάνσεις μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ΄80.  Τα Ομογενειακά ΜΜΕ και κυρίως ο Ελληνόφωνος τύπος έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ενημέρωση των μεταναστών και στη σύνδεσή τους με εθνικά και άλλα θέματα της πατρίδας τους.  Τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη της τεχνολογίας και κυρίως το διαδίκτυο έχει διαβρώσει τη σημασία των γεωπολιτικών συνόρων των χωρών, τα χρονικά όρια αλλά και την κυριαρχία των εθνικών Μέσων στη ζωή των μεταναστών.  Στις 6 Δεκεμβρίου ο θανάσιμος τραυματισμός του 15χρονου μαθητή από αστυνομικό πυροδότησε κινητοποιήσεις της νεολαίας σε όλη την χώρα και το εξωτερικό αλλά και μεγάλες καταστροφές στο κέντρο της Αθήνας.  Τα γεγονότα αυτά αποτέλεσαν για αρκετές μέρες την πρώτη είδηση σε όλα τα ελληνικά ΜΜΕ, το Διαδίκτυο αλλά και σε πολλά Διεθνή και ελληνικά Μέσα Ομογένειας.

3 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ / ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Με αφορμή αυτά τα γεγονότα στόχος αυτής της έρευνας είναι να μελετήσει στις διαδικτυακές εκδόσεις των ομογενειακών ΜΜΕ και των ηλεκτρονικών ενημερωτικών ιστοσελίδων τους : Ερώτημα 1ον. Την δυνατότητα τους για άμεση αντίδραση και παρουσίαση ειδήσεων που αφορούν θέματα και γεγονότα που συμβαίνουν στην Ελλάδα Ερώτημα 2ον. Μέσα από την κίνηση αυτών των σελίδων και την παρουσίαση των πρώτων θεμάτων τους να εντοπίσει και να ερευνήσει το ενδιαφέρον του απόδημου ελληνισμού για θέματα και γεγονότα που συμβαίνουν στην Ελλάδα Ερώτημα 3ον. Τέλος να ερευνήσει κατά πόσο το διαδίκτυο και οι Νέες Τεχνολογίες αξιοποιούνται ως εργαλεία επικοινωνίας του κράτους με τα ΜΜΕ της ομογένειας - Μαρία Ζησούλη Πανεπιστήμιο Αθηνών

4 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Ι  Ερευνήθηκαν όλα τα Ομογενειακά Μέσα σε όλες τις χώρες όπως αυτά παρουσιάζονται από την ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και τα οποία είχαν ηλεκτρονική διεύθυνση.  Σύμφωνα με αυτή την πρώτη έρευνα η μελέτη μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνον σε τέσσερεις χώρες, ΗΠΑ, Αυστραλία Γαλλία και Γερμανία, κυρίως λόγω της μη τακτικής ενημέρωσης των σελίδων τους.  Μελετήθηκαν οι ιστοσελίδες ως προ την παρουσίαση των θεμάτων και των φωτογραφιών σε αντιστοιχία με τα θέματα που παρουσιάζονταν στις ηλεκτρονικές εκδόσεις των ελληνικών ΜΜΕ τις ίδιες ημερομηνίες.  Για την έρευνα επιλέχθηκαν οι ημερομηνίες 17-18/12/2008 όπου η κρίση ήταν στην κορύφωσή της και τα γεγονότα ήταν ήδη γνωστά σε όλο τον κόσμο. Μαρία Ζησούλη Πανεπιστήμιο Αθηνών

5 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΙ  Μελετήθηκε η σελίδα της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης ως προς τα ενημερωτικά δελτία που εκδόθηκαν τις αντίστοιχες ή προηγούμενες ημερομηνίες με αναφορά στα γεγονότα.  Συνεντεύξεις με υπεύθυνους ή εργαζόμενους στα γραφεία Τύπου των Πρεσβειών μας στις αντίστοιχες χώρες.  Συνεντεύξεις με εκδότες ή συντάκτες των ηλεκτρονικών εντύπων στις αντίστοιχες χώρες.  Πληροφοριακό υλικό χρησιμοποιήθηκε από την ιστοσελίδα ως προς την κίνηση που παρουσιάζουν οι διαδικτυακοί τόποι που μελετήθηκαν. Μαρία Ζησούλη Πανεπιστήμιο Αθηνών

6 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου Χαρακτηριστικοί τίτλοι και φωτογραφίες οι οποίοι εμφανίζονταν στις ηλεκτρονικές σελίδες των ημερησίων ελληνικών εφημερίδων και των ειδησεογραφικών κόμβων στις 17 και 18 Δεκεμβρίου όταν ήταν η αντίδραση ήταν στην κορύφωση της. Τίτλοι «Αντίσταση» και στην Ακρόπολη (ethnos.gr 18/12/08 )ethnos.gr18/12/08  Καταληψίες πήραν τον… αέρα της ΕΡΤ (e-tipos.com17/12/08 )e-tipos.com17/12/08  Αγριότητες στους δρόμους (tanea.gr 18/12/08 )tanea.gr 18/12/08  Αντεπίθεση από Καραμανλή για αναστροφή του κλίματος (kathimerini.gr 17/12/08 )kathimerini.gr 17/12/08  «Ο αστυνομικός δολοφόνησε εν ψυχρώ. Δεν υπήρχε εικόνα απειλής» (tanea.gr 17/12/08 )tanea.gr 17/12/08  Επίδομα ευρώ για τις ζημιές (skai.gr/17/12/08 )skai.gr/17/12/08

7 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου Χαρακτηριστικοί τίτλοι και φωτογραφίες οι οποίοι εμφανίζονταν στις ηλεκτρονικές σελίδες των Ομογενειακών εφημερίδων και των ειδησεογραφικών κόμβων στις 17 και 18 Δεκεμβρίου όταν ήταν η αντίδραση ήταν στην κορύφωση της. Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής  Διαδηλωτές βεβήλωσαν τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης ( 18/12/08)8/12/08  Αλέκα Παπαρήγα για τις τελευταίες δραματικές εξελίξεις στην Ελλάδα Χέρι – χέρι κουκουλοφόροι κι αστυνομία (greeknewsonline.com15/12/08)greeknewsonline.com15/12/08  Επεισόδια με κουκουλοφόρους στο γενικό προξενείο της Βοστώνης ( 18/12/08 )8/12/08  Exploring the Riots in Greece (greeknewsonline.com18/12/08)greeknewsonline.com18/12/08  «Κατάληψη» στο δελτίο της ΕΡΤ ( 18/12/08 )8/12/08  Turmoil Continues in Greece (greeknewsonline.com18/12/08)greeknewsonline.com18/12/08  Everyday citizens fearful of Greek student protests (thenationalherald.com18/12/08)com18/12/08

8 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου Χαρακτηριστικοί τίτλοι και φωτογραφίες οι οποίοι εμφανίζονταν στις ηλεκτρονικές σελίδες των Ομογενειακών εφημερίδων και των ειδησεογραφικών κόμβων στις 17 και 18 Δεκεμβρίου όταν ήταν η αντίδραση ήταν στην κορύφωση της. Αυστραλία  Αυτοκριτική Καραμανλή Αναλαμβάνω το μερίδιο των πολιτικών ευθυνών που μας … 18/12/2008  Εξάρχεια, αδιέξοδα ανάμεσα σε δύο μύθους 18/12/2008  Για δεύτερη φορά άναψε το χριστουγεννιάτικο δένδρο της Αθήνας. 18/12/2008  του Ξυραφιού την Κόψη ΟΙ φωτιές έσβησαν. Οι εξεγερμένοι εκτονώθηκαν 18/12/2008  Νέες οδομαχίες Διαμαρτυριών συνέχεια μία εβδομάδα μετά το φόνο του Αλέξη 15/12/2008  Μέσα και Παροικιακά Οι πρόσφατες ταραχές στην Ελλάδα 18/12/2008

9 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου Χαρακτηριστικοί τίτλοι και φωτογραφίες οι οποίοι εμφανίζονταν στις ηλεκτρονικές σελίδες των Ομογενειακών εφημερίδων και των ειδησεογραφικών κόμβων στις 17 και 18 Δεκεμβρίου όταν ήταν η αντίδραση ήταν στην κορύφωση της. Γαλλία  Revolte des jeunes: les activists en vedette 18/12/2008  Violences urbaines : l'Europe craint un syndrome grec. Rassemblement devant l'ambassade de Grèce à Paris 13/12/2008  Bilan très lourd des émeutes à Athènes 11/12/2008  Apres une semaine d’emeutes, les jeunes Grecs toujours dans la rue 13/12/2008  Emeutes d'Athènes : entre l'hooliganisme politique et le complot insurrectionnel 14/12/2008

10 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου Χαρακτηριστικοί τίτλοι και φωτογραφίες οι οποίοι εμφανίζονταν στις ηλεκτρονικές σελίδες των Ομογενειακών εφημερίδων και των ειδησεογραφικών κόμβων στις 17 και 18 Δεκεμβρίου όταν ήταν η αντίδραση ήταν στην κορύφωση της. Γερμανία  Αθήνα – 8 νύχτες αργότερα. (Doryforos.org 16/12/08)Doryforos.org6/12/08  Η εξέγερση των «Μικρών» ( tachydromos.com20/12/08)/12/08  Κατάληψη ελληνικού προξενείου σε ένδειξη διαμαρτυρίας (Doryforos.org 8/12/08)Doryforos.org/12/08  Κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις Πανό στην Ακρόπολη (swr.de18/12/08).8/12/08  Συζήτηση στο Βερολίνο για τις εξελίξεις στην Ελλάδα (swr.de18/12/08).8/12/08  Η Ευρώπη ανησυχεί για την Ελλάδα (swr.de18/12/08).8/12/08  Ανακοίνωση 1ου Λυκείου Μονάχου (Doryforos.org 11/12/08)Doryforos.org1/12/08  «Η ανταρσία των φρονίμων» (swr.de18/12/08).8/12/08

11 Η ηλεκτρονική σελίδα των εφημερίδων ΤΑ ΝΕΑ και Καθημερινή αλλά και η ενημερωτική ιστοσελίδα του Σκαί παρουσιάζουν αρκετά αυξημένη κίνηση στις ημέρες που διαδραματίζονται τα γεγονότα στο κέντρο της Αθήνας όπως παρουσιάζεται και στο διάγραμμα.

12 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΑΜΕΡΙΚΗ 1. ekirikas.com μέση κίνηση : επισκέπτες 96.6% από ΗΠΑ και το 3.4% από άλλες χώρες 2. greeknewsonline.com μέση κίνηση : 529,898 επισκέπτες 52.5% από Ελλάδα, 20.8% από ΗΠΑ, 6.5% από Καναδά, 3.7% Αγγλία, 1.6% από Κύπρο 3. Thenationalherald.com μέση κίνηση : 2,548,893 επισκέπτες 1 wk. Avg. 3 mos. Avg. 3 mos. Change 399,904529,898 89,584 Παρουσιάζονται στοιχεία της κίνησης των ηλεκτρονικών σελίδων των Αμερικάνικών ομογενειακών ΜΜΕ Ekirikas.com, greekenewsonline.com, Thenationalherald.com όπως αυτά μετρήθηκαν στις 3 Ιανουαρίου 2009 σύμφωνα με τοalexa.com. 1 wk. Avg. 3 mos. Avg. 3 mos. Change 896, , ,346

13 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ neoskosmos.com.au μέση κίνηση : 1,746,006 επισκέπτες 55.9% από Ελλάδα και το 44.1% από άλλες χώρες Παρουσιάζονται στοιχεία της κίνησης των ηλεκτρονικών σελίδων των Αμερικάνικών ομογενειακών ΜΜΕ Ekirikas.com, greekenewsonline.com, Thenationalherald.com όπως αυτά μετρήθηκαν στις 3 Ιανουαρίου 2009 σύμφωνα με τοalexa.com. 1 wk. Avg.3 mos. Avg.3 mos. Change 1,005,9951,746, ,585

14 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΓΑΛΛΙΑ info-grece.com: μέση κίνηση : 255,119 επισκέπτες 38.9%από Ελλάδα, 29.5% από Γαλλία, 12.0% από Βέλγιο, το 2.9% από Καναδά και 2.0% από Τυνησία Παρουσιάζονται στοιχεία της κίνησης των ηλεκτρονικών σελίδων των Αμερικάνικών ομογενειακών ΜΜΕ Ekirikas.com, greekenewsonline.com, Thenationalherald.com όπως αυτά μετρήθηκαν στις 3 Ιανουαρίου 2009 σύμφωνα με τοalexa.com. 1 wk. Avg.3 mos. Avg.3 mos. Change 362,810255,119 26,189

15 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΓΕΡΜΑΝΙΑ 1 doryforos.org μέση κίνηση : επισκέπτες 2. Tachydromos.com μέση κίνηση : επισκέπτες 1 wk. Avg. 3 mos. Avg. 3 mos. Change ,514,611 6,131,104 Παρουσιάζονται στοιχεία της κίνησης των ηλεκτρονικών σελίδων των Αμερικάνικών ομογενειακών ΜΜΕ Ekirikas.com, greekenewsonline.com, Thenationalherald.com όπως αυτά μετρήθηκαν στις 3 Ιανουαρίου 2009 σύμφωνα με τοalexa.com. 1 wk. Avg. 3 mos. Avg. 3 mos. Change ,784,607 2,779,758

16 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου Επικοινωνία Κράτους / Ομογένειας  Η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης συντάσσει καθημερινά δελτία στην αγγλική και στην ελληνική γλώσσα. Επίσης συντάσσει εβδομαδιαία στη γαλλική, ισπανική και γερμανική με θέματα πολιτικής, οικονομικά και πολιτιστικά. Αναφορά στα γεγονότα υπήρχε μόνο στα δελτία  Η Ελλάδα πενθεί το θάνατο του νέου 8/12/2008  Εθνική ενότητα ενάντια στη βία 10/12/2008  Τα γραφεία Τύπου των ελληνικών Πρεσβειών ως κύρια δραστηριότητα έχουν την συγκέντρωση ενημέρωσης από την ειδησιογραφία των Μέσων της χώρας λειτουργίας τους και δείχνουν πολύ μικρό ενδιαφέρον για την ειδησιογραφία των Ομογενειακών Μέσων. Μαρία Ζησούλη Πανεπιστήμιο Αθηνών

17 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΣΥΜΕΡΑΣΜΑΤΑ Ι  Ένας πολύ μικρός αριθμός από τα Ομογενειακά μέσα έχει ηλεκτρονική σελίδα και ένας ελάχιστος αριθμός, μόνο σε τέσσερεις χώρες, παρέχει καθημερινή ή εβδομαδιαία ενημέρωση για ελληνικά θέματα.  Τα ελληνόφωνα ομογενειακά μέσα απευθύνονται κυρίως στους μετανάστες πρώτης γενιάς σε ηλικίες άνω των 40 χρόνων και μέσης εκπαίδευσης. Οι δεύτερη γενιά προτιμά μέσα στην γλώσσα που ζει.   Μέσα από τα ηλεκτρονικά μέσα και των τεσσάρων χωρών παρουσιάστηκαν τα γεγονότα στις αντίστοιχες ημερομηνίες και πλαισιώθηκαν με φωτογραφικό υλικό.  Παρουσιάστηκαν παράλληλα, οι κινητοποιήσεις και οι δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στις αντίστοιχες χώρες.  Για ενημερωτικό υλικό για την παρουσίαση των θεμάτων τους αξιοποιούν το διαδίκτυο και τις ηλεκτρονικές σελίδες των Ελληνικών ΜΜΕ. Επίσης τα δελτία του ΑΠΕ και κάποια από αυτά έχουν δικούς τους ανταποκριτές στην Ελλάδα.  Η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης πέρα από την λίστα παρουσίασης των ομογενειακών Μέσων δεν έχει κάποιες ξεχωριστές σελίδες στις οποίες να προβάλλονται θέματα που παρουσιάζουν τα Μέσα της Ομογένειας. Μαρία Ζησούλη Πανεπιστήμιο Αθηνών

18 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου ΣΥΜΕΡΑΣΜΑΤΑ ΙΙ  Επίσης δεν τους αποστέλλεται καθημερινό ή εβδομαδιαίο Newsletter με θέματα, συνεντεύξεις ή γεγονότα για να εμπλουτίζουν την ειδησιογραφία τους και να αυξήσουν την κίνησή τους.  Η κίνηση παρουσίασε μια πολύ μεγάλη αύξηση στις ηλεκτρονικές σελίδες των ελληνικών ΜΜΕ κυρίως τις πρώτες ημέρες που ξέσπασαν τα γεγονότα.  Στις ΗΠΑ παρουσιάστηκε αύξηση στην κίνηση των ιστοσελίδων το τελευταίο τρίμηνο και σύμφωνα και με συντάκτη της το ενδιαφέρον του κόσμου για τα γεγονότα στην Ελλάδα αυξήθηκε. Αλλά οι τρεις προηγούμενοι μήνες ήταν και καλοκαιρινοί.  Αντίθετα μείωση παρουσιάστηκε στην γαλλόφωνη ιστοσελίδα και στις ελληνόφωνες ιστοσελίδες της Γερμανίας και της Αυστραλίας και απαιτείται ειδική μελέτη για να διεξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα ως προς την κίνηση.  Οι διαδικτυακές σελίδες των Μέσων δεν απευθύνονται μόνο στους ομογενείς στις χώρες έδρες τους αλλά έχουν επισκέπτες και από ομογενείς εκτός της χώρας αλλά και από ομογενείς που έχουν επιστρέψει στην Ελλάδα. Μαρία Ζησούλη Πανεπιστήμιο Αθηνών

19 Ομογένεια και Διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης. Η παρουσίαση των γεγονότων του Δεκεμβρίου Ευχαριστώ Μαρία Ζησούλη Πανεπιστήμιο Αθηνών