ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΠΟΥΡΝΙΑ ΜΑΡΘΑ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ επιμελήτρια Τζάνειου νοσοκομείου

ΟΡΙΣΜΟΣ  Ανήκει στο φάσμα των ψυχαναγκαστικών- παρορμητικών διαταραχών και αφορά την χρήση του υπολογιστή με ή χωρίς σύνδεση, σε τέτοιο βαθμό ώστε να παρεμποδίζεται η καθημερινή ζωή  Τρεις υποτύποι :  υπερβολικό παιχνίδι (παιχνίδια βίας κύρια αιτία εξάρτησης στα αγόρια )‏  σεξουαλική ενασχόληση  >(κύρια αιτία εξάρτησης στα κορίτσια)‏

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ κοινά με τις καταχρήσεις  υπερβολική χρήση, συχνά μέχρι του σημείου το άτομο να χάνει την αίσθηση του χρόνου, ή να αγνοεί βασικές του ανάγκες  στερητικά συμπτώματα, με εκδήλωση έντονων συναισθημάτων: θυμό, ένταση, κατάθλιψη, όταν δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο  Ανάπτυξη ανοχής με εμφάνιση επιτακτικής ανάγκης για όλο και περισσότερο χρόνο παραμονής στο διαδίκτυο και προμήθειας με όλο και πιο εξελιγμένο εξοπλισμό και λογισμικό  Αρνητικά παρελκόμενα όπως ψέμματα σχετικά με το χρόνο παραμονής, χαμηλή απόδοση, κοινωνική απομόνωση, κούραση, ξηρότητα οφθαλμών πονοκέφαλος,διαταραχές διατροφής/ύπνου

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ  Το διαδίκτυο από μόνο του δεν είναι εθιστικό  Ορισμένες διαδικτυακές εφαρμογές όμως παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη παθολογικής χρήσης  Όσο πιο διαδραστική η εφαρμογή τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος εθισμού  Η ικανοποίηση ανεκπλήρωτων κοινωνικών αναγκών της πραγματικής ζωής μέσω εικονικών επαφών με on line σχέσεις, αποτελεί σημαντικό ενισχυτή για όλο και μεγαλύτερη χρήση και με κατάληξη την ανάπτυξη εξάρτησης

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ  Πιο ευάλωτα τα άτομα που ανήκουν σε οικογένειες δυσλειτουργικές, μονογονεϊκές ή είναι μοναχοπαίδια  Καλή πρόγνωση : πρώιμη εμφάνιση, παραδοχή του προβλήματος, λειτουργική και υποστηρικτική οικογένεια  Μετά την πλήρη εγκατάσταση του εθισμού έχει διαπιστωθεί ότι συμβαίνει χημική εξάρτηση με αύξηση ντοπαμίνης και νοραδρεναλίνης στους υποδοχείς όπως στις εξαρτήσεις από ουσίες  Οι συνυπάρχουσες διαταραχές γίνoνται πιο ανθεκτικές στη θεραπεία και ο εθισμός δεν > με την αντιμετώπιση της συνυπάρχουσας διαταραχής

ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΥΑΛΩΤΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ  Δεν εκτίθενται στο βλέμμα του άλλου  Έχουν το αίσθημα του ελέγχου  Η γραπτή επικοινωνία τους προστατεύει από συναισθηματικές εντάσεις που προκαλεί η φωνή  Ξεφεύγουν από τα προβλήματα που τους προκαλεί η δυσλειτουργία της οικογένειας και οι δυσκολίες με συνομηλίκους

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ Στη Νότιο Κορέα έχουν γίνει πολλές σχετικές έρευνες και η εξάρτηση από το διαδίκτυο θεωρείται από τα πιο σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας της χώρας:  παιδιά (2,1% από 6-19 ετών) είναι εξαρτημένα και χρειάζονται θεραπεία (το 24% νοσηλεία), ενώ 30% δηλαδή βρίσκονται σε κίνδυνο  Έχουν διαπιστωθεί 10 θάνατοι (από καρδιοαναπνευστικό) σε internet cafes και ένας φόνος σχετιζόμενος με δικτυακό παιχνίδι  Στην Κίνα 13,7% των εφήβων πληρούν τα κριτήρια εξάρτησης, δηλαδή νέοι και έχουν θεσπιστεί αυστηροί νόμοι που περιορίζουν τα παιχνίδια στις 3ώρες ημερησίως και σωματικές τιμωρίες όπως ηλεκτροσοκ (Νοέμβριος 2009)

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ  Στις U.S τα στοιχεία είναι ελλειπή, διότι η πρόσβαση στο διαδίκτυο γίνεται κυρίως από τα σπίτια και σε απόπειρες μετρήσεων φάνηκε ότι υπάρχει ντροπή, άρνηση και υποτίμηση της κατάστασης  Έρευνα στην Ελλάδα έδειξε ότι το πρόβλημα είναι εντονότερο στην επαρχεία με ποσοστά εθισμού 5,9% των εφήβων χρηστών του διαδικτύου στη Λάρισα, 11,7% στο Βόλο, και 8,2% μέσο όρο (Σιώμος) και μόλις 1% στην Αθήνα(Τσίτσικα )‏

ΣΥΓΚΡΙΣΗ  Στην Ελλάδα μια χώρα με πολύ χαμηλή διείσδυση του διαδικτύου, το ποσοστό εθισμού των εφήβων κρίνεται πολύ υψηλό  Το ίδιο και σε χώρες της Ασίας όπου η διείσδυση του διαδικτύου ήταν κατακλυσμιαία  Αντίθετα η Νορβηγία, χώρα με το υψηλότερο ποσοστό χρηστών στο κόσμο (88%), έχει χαμηλό ποσοστό (1,98%) εφήβων εθισμένων στο διαδίκτυο  Πιθανή εξήγηση: Πρόγραμμα εκπαίδευσης ψηφιακού αλφαβητισμού

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ (JOUNG)‏ Θεωρείται θετικό αν απαντήσει > σε 5 από τις παρακάτω ερωτήσεις:  Η σκέψη του ατόμου κατακλύζεται από το διαδίκτυο  Αισθάνεται την ανάγκη να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο όλο και περισσότερο χρόνο για να νιώσει ικανοποίηση  Έχει κάνει επαναλαμβανόμενες ανεπιτυχείς προσπάθειες να ελέγξει ή να διακόψει τη χρήση  Αισθάνεται ανήσυχος, δύσθυμος, μελαγχολικός ή ευερέθιστος όταν προσπαθεί να το περιορίσει ή να το διακόψει

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ (JOUNG )‏  Παραμένει στο δίκτυο περισσότερο από την αρχική του πρόθεση  Λόγω της υπερβολικής χρήσης χάνει σημαντικές σχέσεις ή έχει σημαντικές αποτυχίες στο σχολείο ή τη δουλειά  Λέει ψέμματα σε μέλη της οικογένειας ή άλλους για να καλύψει την εξάρτησή του  Χρησιμοποιεί το διαδίκτυο σαν μέσο για να ξεφύγει από προβλήματα ή για να απαλλαγεί από δυσάρεστα συναισθήματα.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ  Πολλοί πιστεύουν ότι πρόκειται για ψυχοκοινωνικό πρόβλημα προσαρμογής στις νέες τεχνολογίες  Δεν είναι μια ξεχωριστή διαταραχή αλλά αποτελεί σύμπτωμα άλλης υπάρχουσας διαταραχής, σαν προσπάθεια αυτοθεραπείας του ατόμου ή σαν προσπάθεια αποφυγής των αγχογόνων διαπροσωπικών σχέσεων  Συνυγορούν τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά συννοσηρότητας έως 88%  Πολύ συχνά: κατάθλιψη,άγχος,διαταραχές ελέγχου παρορμήσεων, ΔΕΠ-Υ, Ι.Δ.Ψ, διαταραχές αυτιστικού φάσματος  Δεν υπάρχουν αντικειμενικές μετρήσεις που να πιστοποιούν τα υποτιθέμενα συμπτώματα απόσυρσης πέραν της υποκειμενικής δυσφορίας  Ανάγκη περισσότερων ερευνών

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ  Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία προτείνει ως ασφαλή τη δεκάωρη εβδομαδιαία παραμονή των παιδιών μπροστά σε οθόνη  Ενημέρωση των γονέων για τους κινδύνους (βοηθάει ερώτηση ρουτίνας από παιδίατρο)‏  Έχει αποδειχτεί ότι η χρήση του διαδικτύου στα σχολεία δρα προστατευτικά απέναντι στον κίνδυνο εθισμού  Πρώιμη ανίχνευση ατόμων με κίνδυνο εξάρτησ ης

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΟΝΕΩΝ  Απόκτηση γνώσεων γύρω από την ασφάλεια περιήγησης στο διαδίκτυο  Συμμετοχή τους στα ενδιαφέροντα του παιδιού  Όρια στον χρόνο απασχόλησης και τοποθέτηση του υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο  Οι ίδιοι θετικό πρότυπο για το παιδί  Ενθάρρυνση ενδιαφερόντων

Τεχνάσματα που βοηθάν τον χρήστη στην προσπάθεια ελέγχου  Αναδιοργάνωση της ημέρας του  Εξωτερικοί διακόπτες- ρυθμιστές χρήσης όπως ξυπνητήρι  Μικρά βήματα με εφικτούς στόχους  Αποχή από διαδικτυακές εφαρμογές που είναι πιο επικίνδυνες για ανάπτυξη εθισμού  Εμπλοκή του σε άλλες ευχάριστες δραστηριότητες

ΕΙΔΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΒΟΗΘΕΙΑΣ  Μονάδα Εφηβικής Υγείας στο νοσοκομείο παίδων ΑγλαΪα Κυριακού (Τσίτσικα)‏  Μονάδα 18 Άνω του Ψ.Ν.Α (και για ενήλικους)‏  Ελληνική εταιρεία μελέτης της διαταραχής εθισμού στο διαδίκτυο (  Ελληνικό κέντρο ασφαλούς διαδικτύου (saferinternet.gr)‏  Γραμμή καταγγελίας παράνομου περιεχομένου (safeline.gr)‏

ΑΛΛΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ  ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ, ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ από site όπως: Pro- anna, miss bimbo, ρατσιστικών οργανώσεων  Υπάρχουν site που παροτρύνουν και προτείνουν τρόπους αυτοκτονίας  Που παροτρύνουν σε επικίνδυνους πειραματισμούς όπως τα παιχνίδια πνιγμού  Το διαδίκτυο μπορεί να γίνει το μέσο εκβιασμού και αποστολής απειλητικών μυνημάτων  Παιχνίδια τύχης που προδιαθέτουν σε παθολογική χαρτοπαιξία κατά την ενήλικη ζωή  Πορνογραφικά sites

ΒΙΑΙΑ ΒΙΝΤΕΟΠΑΙΧΝΙΔΙΑ(Β.Β)‏  Έρευνα τεκμηρίωσε τις βραχυπρόθεσμες επιδράσεις τους στον εγκέφαλο των εφήβων  Μια ομάδα έπαιξε για 30 λεπτά ένα Β.Β. ενώ η άλλη ομάδα ένα παιχνίδι ενδιαφέρον αλλά μη βίαιο  Μελέτη λειτουργικότητας εγκεφάλου με χρήση λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας  Στους εφήβους που έπαιξαν το Β.Β παρατηρήθηκε μείωση της ενεργοποίησης περιοχών του εγκεφάλου που ευθύνονται για τον αυτοέλεγχο, τη συγκέντρωση και τις αναστολές  Ανησυχίες για μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από επαναλαμβανόμενη συμμετοχή