Σ. ΔΡΟΥΓΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Α.Η Αρχαιολογία επεκτείνει τα όριά της Α. Η Αρχαιολογία επεκτείνει τα όριά της και πλουτίζει το αντικείμενό της συνεχώς 1.Στην πραγματικότητα πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα της έρευνάς της καθώς περιλαμβάνει όλο και περισσότερους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και τα υλικά τεκμήριά τους. Ιστορία της ΤέχνηςΛατρείαΜύθο Ιστορία Ιδιωτικός ΒίοςΚαθημερινή Ζωή 2.Από την Ιστορία της Τέχνης περνά στη Λατρεία και τον Μύθο στη συνέχεια των γεγονότων, στην Ιστορία, την πολιτική και την οικονομική. Ακολουθεί ο Ιδιωτικός Βίος και η Καθημερινή Ζωή και τις υλικές μαρτυρίες των γεγονότων. 3.Οι ανάγκες και τα ερωτήματα της επιστήμης οδηγούν σε αναζητήσεις και σε νέα εργαλεία τους.

Β. Η Ανασκαφή, η Ερμηνεία των Αντικειμένων, η Σύνθεση των Μαρτυριών, η Ανάγνωση των Γεγονότων. Η Διαχείριση των αποκτηθεισών γνώσεων ως προς το παρελθόν και την ιστορική μνήμη. 1.Η Ανασκαφή εργαλείων μέσων 1.Η Ανασκαφή : Κατά τον τελευταίο αιώνα (20 ος αι.) ακολούθησε μια ταχεία εξέλιξη ως προς την μεθοδολογία της. Η απλή εκσκαφή για την αποκάλυψη σπουδαίων έργων μετατρέπεται σε μια σύνθετη διαδικασία αναγνώρισης πολλών θεμάτων της ανθρώπινης δραστηριότητας. Συγχρόνως η διαδικασία αυτή επιβάλλει όλο και περισσότερο την χρήση εξειδικευμένων ‘εργαλείων’ και ‘μέσων’. Η ποιότητα των υλικών, τα συστατικά τους, η καταμέτρηση του πλήθους και η απολογητική τους αξία αποκτούν μεγάλη σημασία. Η μεθοδολογία της ανασκαφής απαιτεί ποικίλα ‘εργαλεία’ και αποδίδει σύνθετα αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα σημειοδοτείται με όλα αυτά η αγωνιώδης προσπάθεια να κερδίσει έδαφος η γνώση στον αγώνα δρόμου με τον χρόνο, την φθορά και την μη αναστρέψιμη ‘καταστροφή’ της ανασκαφής. ΤρόποιΜέσα 2.Η αύξηση του αριθμού των αρχαίων αντικειμένων στον τελευταίο αιώνα δημιούργησε με τον καιρό δυσκολίες εποπτείας του υλικού. Συνεπώς ήταν απαραίτητο να δημιουργηθούν Τρόποι και Μέσα υπολογισμού του πλήθους του προς εξέταση και έρευνα αντικειμένου.

Η σύγχρονη εποχή έχει θέσει στην επιστήμη νέα ερωτήματα τα οποία επιβάλλουν νέα δεδομένα. Τα νέα πεδία έρευνας γεννώνται συχνά από τις δυνατότητες της τεχνολογίας και της σύγχρονης θεωρητικής σκέψης. Γ. Η σύγχρονη εποχή έχει θέσει στην επιστήμη νέα ερωτήματα τα οποία επιβάλλουν νέα δεδομένα. Τα νέα πεδία έρευνας γεννώνται συχνά από τις δυνατότητες της τεχνολογίας και της σύγχρονης θεωρητικής σκέψης. Η αρχαιολογία παρουσιάζεται μεταξύ των ανθρωπιστικών επιστημών – ήδη από τον 19ο αιώνα- εκείνη η οποία χρησιμοποιεί τεχνικά μέσα και όργανα που διευκολύνουν την έρευνα. 1.Μετά το Σχέδιο έως και σήμερα η Φωτογραφία και η Φωτογραφική Μηχανή είναι τα πρώτα και απολύτως απαραίτητα στοιχεία της Αρχαιολογικής Εργασίας. Αρχαίας Τεχνολογίας ΟικονομίαςΚοινωνικής Οργάνωσης 2.Οι Χημικές και Φυσικές Αναλύσεις, οι Μικροσκοπικές κλπ. Παρατηρήσεις των υλικών ανοίγουν ένα μεγάλο πεδίο γνώσης της Αρχαίας Τεχνολογίας, Οικονομίας και εμμέσως Κοινωνικής Οργάνωσης. Αρχαιομετρία Το σύνολο όλων αυτών των διαδικασιών συνιστούν πλέον έναν γνωστικό και ερευνητικό χώρο, την Αρχαιομετρία, η οποία ως προς τα μέσα και τις διαδικασίες αυτονομείται και τείνει να πάρει τη μορφή αυτόνομου επιστημονικού κλάδου, μολονότι παραμένει στην αφετηρία του ισχυρός και απαραίτητος ο δεσμός με την αρχαιολογία.

ΠληροφορικήΚοινωνία της ΠληροφορίαςΗλεκτρονική Επεξεργασία Δεδομένων Ανθρωπιστικών Επιστημών ΈρευναςΕπεξεργασίας Δεδομένων Διάδοση Τρισδιάστατες3Dαποκαταστάσεις 3.Η Πληροφορική, η Κοινωνία της Πληροφορίας και η Ηλεκτρονική Επεξεργασία Δεδομένων αλλάζει σήμερα το επιστημονικό περιβάλλον όχι μόνο των θετικών κλάδων, αλλά και των Ανθρωπιστικών Επιστημών. Οι δυνατότητες επεκτείνονται πλέον από την φάση της Έρευνας και Επεξεργασίας Δεδομένων, στη Διάδοση των Συμπερασμάτων και της Γνώσης με εικόνα και σύγχρονο λόγο. Τρισδιάστατες (3D) αποκαταστάσεις μνημείων και αντικειμένων μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην ανασύνθεση του παρελθόντος, ενός από τους κύριους αρχαιολογικούς στόχους. Αρχαίου Υλικού Νέων Τεχνολογικών Δυνατοτήτων τεχνικά, νομικά, ηθικά και πολιτικά Η αλληλοεπίδραση των δύο πλευρών, του Αρχαίου Υλικού και των Νέων Τεχνολογικών Δυνατοτήτων, είναι τεράστια. Είναι φανερό ότι προκύπτουν θέματα τεχνικά, νομικά, ηθικά και πολιτικά.

4.Τα παραδείγματα είναι πολλά και εδώ μπορούν να αναφερθούν πολύ λίγα: Καταγραφή της Ανασκαφικής ΔιαδικασίαςΤαξινόμηση Δυναμική της Ηλεκτρονικής Διαδικασίας κοινής γλώσσας κοινών κριτηρίων επιλογής Η Καταγραφή της Ανασκαφικής Διαδικασίας και η Ταξινόμηση όλων των υλικών και άυλων ευρημάτων, η Δυναμική της Ηλεκτρονικής Διαδικασίας είναι τεράστιο έργο με την προϋπόθεση όμως της ύπαρξης ‘ κοινής γλώσσας ’ και κοινών κριτηρίων επιλογής, τα οποία εξυπηρετούν το προς έρευνα αντικείμενο. Πρέπει να γίνει σαφές το αρχαιολογικό ζητούμενο και η αξία του ώστε να μη διαλυθεί με τον ηλεκτρονικό εννοιολογικό κατακερματισμό. Πιθανώς απαιτούνται σεμινάρια και κατάρτιση μιας εξειδικευμένης γλώσσας για το σκοπό αυτό. δρόμοι ταξινόμησης και ανάλυσης επιγραφικήγεωγραφική ενότητα κατηγορία αγγείων Πρέπει να δουλευτούν με προσοχή οι δρόμοι ταξινόμησης και ανάλυσης του αρχαίου συνόλου ή του αρχαίου έργου, αφού αναγνωριστούν οι δυνατότητες του ηλεκτρονικού προγράμματος. Στην κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει σημαντικά βήματα, πρέπει όμως να γίνουν και κατανοητά. Οι δυσκολίες αναφαίνονται σε προγράμματα με σύνθετο ερευνητικό αντικείμενο εκτός ανασκαφής, όπως λ.χ. στην επιγραφική, σε μια γεωγραφική ενότητα κλπ., σε μία κατηγορία αγγείων κλπ. Είναι αλήθεια ότι αν οι συνάδελφοι προγραμματιστές πρέπει να κατανοήσουν την αρχαιολογική γλώσσα και σκόπευση, οι αρχαιολόγοι πρέπει να διαχειριστούν τις αυξανόμενες πληροφορίες που προσφέρουν η αρχαιομετρία και η ηλεκτρονική ρύθμιση και οργάνωση.

ΜουσείουΜουσειολογικής Οντότητας Βιβλιοθήκης Η δημιουργία του Μουσείου και της Μουσειολογικής Οντότητας είναι ένα πεδίο το οποίο συνδυαζόμενο με θέματα ‘Βιβλιοθήκης’ προσφέρει στο θέμα μας τεράστιες δυνατότητες. Ο σχεδιασμός ενός πραγματικού Μουσείου αλλά κι ενός εικονικού σε ηλεκτρονικό περιβάλλον, ανοικτού στο παγκόσμιο κοινό, αποτελεί μία από τις δυνατότητες που μας προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία. Είναι ενδιαφέρον ότι οι τεχνολογικές αυτές δυνατότητες είναι σε θέση να μετατρέψουν ακόμη και το περιεχόμενο και την έννοια του Μουσείου. ‘Πληροφορία και Αρχαιολογία’ - ‘Συστηματική και Οργάνωση Αρχαιολογικού Υλικού’ - ‘Μουσείο και Ηλεκτρονικά Διαδραστικά Μέσα’ Η επέκταση του επιστημονικού πεδίου απαιτεί και ανάλογη μεθοδολογία: και πρώτα πρώτα είναι αναγκαία συστηματικά σεμινάρια με τις θεματικές όπως ‘Πληροφορία και Αρχαιολογία’ - ‘Συστηματική και Οργάνωση Αρχαιολογικού Υλικού’ - ‘Μουσείο και Ηλεκτρονικά Διαδραστικά Μέσα’ κλπ., θεματικές ενότητες οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν τα πλαίσια για περαιτέρω συζήτηση. Η αλήθεια προκύπτει από τα γεγονότα. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλλουν έντονα στη διαμόρφωση του νέου επιστημονικού περιβάλλοντος της αρχαιολογίας. Ο ανθρωπιστικός πυρήνας και στόχος παραμένει, όμως η πληθώρα των πληροφοριών απαιτεί νέες ρυθμίσεις και ανοίγει νέους δρόμους Η αλήθεια προκύπτει από τα γεγονότα. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλλουν έντονα στη διαμόρφωση του νέου επιστημονικού περιβάλλοντος της αρχαιολογίας. Ο ανθρωπιστικός πυρήνας και στόχος παραμένει, όμως η πληθώρα των πληροφοριών απαιτεί νέες ρυθμίσεις και ανοίγει νέους δρόμους. Ίσως ανοίγει μια νέα εποχή της επιστήμης της αρχαιολογίας.