"Θαλασσοπόροι εξερευνητές" Ετυμολογία θαλασσοπόρος < θάλασσα + -πόρος (<πορεύομαι)

Χριστόφορος Κολόμβος Ο Χριστόφορος Κολόμβος, μεταθανάτιο πορτραίτο από τον Ροντόλφο Γκιρλαντάιο

Ο Χριστόφορος Κολόμβος (ισπανικά: Cristóbal Colón, Κριστόμπαλ Κολόν), (1451 – 20 Μαΐου 1506) ήταν ένας θαλασσοπόρος εξερευνητής, χαρτογράφος, ναύαρχος και αντιβασιλιάς, διάσημος επειδή πραγματοποίησε την ξακουστή ανακάλυψη της Αμερικής το 1492. Θεωρώντας η ιστορία ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός της άφιξής του στην Αμερική το 1492, αποκαλεί την ιστορική περίοδο πριν την άφιξή του προ Κολόμβου ή προκολομβιανή περίοδο. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές ενδείξεις προκολομβιανής επαφής της Αμερικής με άλλες ηπείρους και είναι θέμα συζήτησης αν μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι «ανακαλύπτει» μια ήπειρο η οποία κατοικείται ήδη από γηγενείς ή μη λαούς, ο Κολόμβος συχνά πιστώνεται με την ανακάλυψη της Αμερικής, καθώς το ταξίδι του σημείωσε την έναρξη ενός βίαιου αποικισμού της Νέας Γης, όπως αποκαλούνταν εναλλακτικά η αμερικανική ήπειρος. Αξιοσημείωτο είναι επίσης και το ότι ο ίδιος ποτέ δεν έφτασε στην ενδοχώρα της ηπείρου, αλλά σε νησιά διάσπαρτα κοντά σε αυτή.

Πραγματοποίησε τέσσερα ταξίδια σε αμερικάνικα εδάφη Πραγματοποίησε τέσσερα ταξίδια σε αμερικάνικα εδάφη. Η πρώτη του εκστρατεία ξεκίνησε στις 3 Αυγούστου του 1492, από το λιμάνι «Πάλος ντε λα Φροντέρα» φθάνοντας στο «Γουαναχάνι» Guanahani (στις σημερινές Μπαχάμες) στις 12 Οκτωβρίου 1492. Το κράτος Κολομβία στη Ν. Αμερική και ο αστεροειδής 327 Κολομβία (327 Columbia), που ανακαλύφθηκε το 1892, πήραν το όνομά τους από τον διάσημο αυτό θαλασσοπόρο.

Φερδινάνδος Μαγγελάνος

O Φερδινάνδος Μαγγελάνος υπήρξε διάσημος Πορτογάλος θαλασσοπόρος του οποίου το όνομα στη γλώσσα της πατρίδας του προφερόταν Μαγαλιάϊς (πορτ. Fernão de Magalhães) ενώ ισπανικά Magallanes (Μαγαγιάνες) και γαλλικά Magellan (Μαζεγάν), αντίστοιχα). Ηγήθηκε της αποστολής που πέτυχε τον πρώτο περίπλου της Γης. Δεν κατάφερε να ολοκληρώσει το ταξίδι του προς τα Δυτικά, καθώς σκοτώθηκε από ιθαγενείς στρατιώτες του φύλαρχου Λάπου Λάπου στη μάχη του Μακτάν στο Μακτάν των Φιλιππίνων. Παρόλα αυτά, έγινε ένας από τους πρώτους ανθρώπους που διέσχισε όλους τους μεσημβρινούς της Γης. Έγινε επίσης ο πρώτος που ηγήθηκε μιας ευρωπαϊκής αποστολής προς τα δυτικά της Ευρώπης και την Ασία, και που διέσχισε τον Ειρηνικό Ωκεανό.

Στις 27 Απριλίου του 1521 ο Μαγγελάνος σκοτώθηκε από τους Ιθαγενείς στο νησί Μακτάν. Ο Χουάν Σεμπαστιάν Ελκάνο συνέχισε το ταξίδι του Μαγγελάνου και ολοκλήρωσε το γύρο της γης το Σεπτέμβριο του 1522. Από τα 5 πλοία και τα περίπου 250 ατομα των πληρωμάτων τους που ξεκίνησαν μαζί με τον Μαγγελάνο το 1519, μόνο ένα πλοίο με 18 μόλις άνδρες πλήρωμα κατάφεραν να επιστρέψουν στην Ισπανία το 1522, ολοκληρώνοντας έτσι τον περίπλου. Αρχηγός τους ήταν ο Ισπανός Χουάν Σεμπάστιαν Ελκάνο, που ανέλαβε τη διοίκηση μετά το θάνατο του Μαγγελάνου. Παρά ταύτα αξίζει να σημειωθεί πως ένας άλλος θαλασσοπόρος, ο Βάσκο Νουνιές ντε Μπαλμπόα (1475-1519), έφτασε το 1513 σε ακτή του σημερινού Παναμά και, αφήνοντας πίσω τους συνταξιδιώτες του, ανάμεσά τους τον διαβόητο Πιζάρο, προχώρησε στην ξηρά δυτικά, μέσα στη ζούγκλα, για να βρει κάποια γνωστή πόλη των Ινδιών. Όταν επέστρεψε αρκετές εβδομάδες αργότερα δήλωσε απογοητευμένος στους αναμένοντες φίλους του ότι δεν βρήκε τις Ινδίες, «μόνο θάλασσα, παντού θάλασσα!». Είχε ανακαλύψει ως Ευρωπαίος ένα νέο ωκεανό και δεν το κατάλαβε. Τα βιβλία των θαλασσοπόρων αναφέρουν αυτόν τον Μπαλμπόα ως τον πρώτο νεότερο Ευρωπαίο που «αντίκρισε» τον Ειρηνικό ωκεανό.

Γουτεμβέργιος

Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος (πλήρες γερμ Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος (πλήρες γερμ. όνομα Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg) γεννήθηκε κατά την επικρατέστερη εκδοχή το 1397 Τόπος γέννησής του είναι το Μάιντς (Mainz) της Γερμανίας και θεωρείται ο «πατέρας» της τυπογραφίας. Περίπου στα 1430 εγκαταστάθηκε στο Στρασβούργο. Στο Στρασβούργο άρχισε να πειραματίζεται στη μεταλλουργία και στα 1434 έκανε τα πρώτα του βήματα στην τυπογραφία. Ο Γουτεμβέργιος θεωρείται ο «πατέρας» της μηχανικής εκτύπωσης μολονότι είχαν ήδη κατασκευαστεί κινητά τυπογραφικά στοιχεία από τον Ολλανδό Λαυρέντιο Κοστέρ στο Χάρλεμ, γιατί εκείνος συνέλαβε πρώτος την ιδέα της τυπογραφικής μεθόδου στο σύνολό της.

Η τελική επιτυχία για την αξιοποίηση της εφεύρεσής του ήρθε με την εκτύπωση, το 1455, της Βίβλου των 42 γραμμών στα λατινικά, σε 180 αντίτυπα, τα περισσότερα σε κοινό χαρτί και μερικά σε χαρτί εξαιρετικής ποιότητας (vellum), μία αισθητικά άριστη τυπογραφική εργασία, αν και αποτελεί μόλις το πρώτο τυπογραφικό προϊόν του. Είναι ευρέως γνωστή ως η Βίβλος του Γουτεμβέργιου. Αποτελεί το πρώτο βιβλίο μαζικής παραγωγής, που για πολλούς είναι το καλύτερο και αρτιότερο τεχνικά βιβλίο που τυπώθηκε ποτέ. Το Project Gutenberg (εγχείρημα Γουτεμβέργιος) ονομάστηκε εις μνήμην του και είναι μια εθελοντική προσπάθεια ψηφιοποίησης, αρχειοθέτησης και διανομής πολιτισμικών έργων μέσω Διαδικτύου. Ξεκίνησε το 1971 και είναι, σήμερα, η αρχαιότερη ψηφιακή βιβλιοθήκη.

Ο Διαφωτισμός αποτελεί σημαντικό πνευματικό κίνημα που τοποθετείται στα μέσα του 18ου αιώνα, τον οποίο οι ίδιοι οι Γάλλοι Διαφωτιστές απεκάλεσαν «Siècle des lumières», θεωρώντας εαυτούς ως φωτοδότες. του Διαφωτισμού

Ο Διαφωτισμός παρατηρήθηκε αρχικά στην Γαλλία και αργότερα στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης προετοιμάζοντας παράλληλα το έδαφος για την Γαλλική Επανάσταση. Οι διαφωτιστές πρέσβευαν τον ορθολογισμό και την πίστη στην πρόοδο, αξιώνοντας αλλαγές σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δράσης, στους πολιτικοκοινωνικούς θεσμούς, την οικονομία, την εκπαίδευση και τη θρησκεία. Τάχθηκαν υπέρ της ατομικής ελευθερίας και ενάντια στην τυρρανική διακυβέρνηση και την καταπίεση που ασκούσε η Εκκλησία.

Βασικός φορέας των νέων ιδεών που έφερε ο Διαφωτισμός ήταν η ανερχόμενη αστική τάξη που μέχρι εκείνη την εποχή παρέμενε αποκλεισμένη από το σύστημα της απολυταρχίας. Ανάμεσα στους σημαντικούς εκφραστές του Διαφωτισμού τοποθετούνται ο Βολταίρος και ο Μοντεσκιέ. Οι Διαφωτιστές Ντενί Ντιντερό και Ζαν Νταλεμπέρ συγκρότησαν το ιδεολογικό υπόβαθρο του Διαφωτισμού στην Εγκυκλοπαίδεια. Παράλληλα ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ διατύπωνε τη θεωρία του Κοινωνικού Συμβολαίου, προτρέποντας σε μια Ευρώπη που θα υποστήριζε τα δικαιώματα του ανθρώπου

Γαλλική Επανάσταση

Η Γαλλική Επανάσταση του 1789 ήταν η κοινωνική επανάσταση που κατήργησε την απόλυτη μοναρχία στην Γαλλία γκρεμίζοντας το φεουδαρχικό σύστημα και αντικαθιστώντας το με το δημοκρατικό, και ώθησε σε αναδιοργάνωση την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Η Γαλλική Επανάσταση ενέπνευσε τους λαούς όλης της Ευρώπης στο να παλέψουν ενάντια στην εκμετάλλευση και την απολυταρχική μοναρχία, αποτελώντας το έναυσμα για τον ξεσηκωμό στην Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα.

Η επανάσταση οργανώθηκε από την ανερχόμενη αστική τάξη, η οποία εμπνευσμένη από τα κηρύγματα των Διαφωτιστών και με κεντρικό σύνθημα το τρίπτυχο «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη» , θέλησε να βελτιώσει την υπάρχουσα μοναρχία μετατρέποντάς την σε συνταγματική και όχι να την καταργήσει. Στην πορεία όμως, η μοναρχία καταργήθηκε και μετά από περιόδους τρομοκρατίας αλλά και οργάνωσης δίκαιου κράτους, η νεοσύστατη Δημοκρατία καταλύθηκε από την δικτατορία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ και η βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα αποκεφαλίστηκαν στην γκιλοτίνα.

Στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου επαναστατικός πυρετός διακατέχει την Ευρώπη, κυρίως ενάντια στην ανθρώπινη εκμετάλλευση και τη μοναρχία. Η Γαλλική Επανάσταση (1789) άναψε φωτιά στις ανθρώπινες καρδιές και έδωσε το έναυσμα για τον ξεσηκωμό στην Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Με κεντρικό σύνθημα το τρίπτυχο «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα», οι Γάλλοι ξεσηκώθηκαν. Στην Ελλάδα το βάρος της προετοιμασίας της επανάστασης αναλαμβάνει η Εταιρεία των Φιλικών, πιο γνωστή ως Φιλική Εταιρεία, που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό, από τον Εμμανουήλ Ξάνθο, το Νικόλαο Σκουφά, Αθανάσιο Τσακάλωφ. Τέταρτο μέλος της, μυήθηκε ο Αντώνιος Κομιζόπουλος από τη Φιλιππούπολη[1][2]. Επίσης από τα πρώτα μέλη που μυήθηκαν ήταν και ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος (κατά ορισμένες πηγές [3] ήταν συνιδρυτής). Στόχος της ήταν η προετοιμασία του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων. Η Φιλική Εταιρεία οργανώθηκε με μεγάλη μυστικότητα. Οι Φιλικοί μυούνταν στην Εταιρεία με μυστικό όρκο και επικοινωνούσαν με κώδικες, ψευδώνυμα και συνθηματικές λέξεις.