ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ : ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΑΑ Ενεργεί ως σύνδεσμος με τους ακτινοφυσικούς και τους εργαζόμενους του τμήματος. Υπεύθυνος για το απεικονιστικό κομμάτι της ακτινοθεραπευτικής διαδικασίας. Συνεργάζεται με τους ακτινοθεραπευτές για τεχνικά ζητήματα που αφορούν τα πλάνα θεραπείας, χρησιμοποιώντας πληροφορίες για την κλινική κατάσταση του ασθενούς. Καταγράφουν και διατηρούν αρχεία που αφορούν τη λαμβανόμενη δόση, τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται και την καθημερινή συμπεριφορά του ασθενούς. Review prescription, diagnosis, patient chart, and identification. Πραγματοποιεί τις καθημερινές θεραπευτικές συνεδρίες βάσει του πλάνου θεραπείας.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ : ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΑΑ Εκπαιδεύει, προετοιμάζει και καθησυχάζει τους ασθενείς και τους συγγενείς αυτών, απαντώντας σε ερωτήσεις, προσφέροντας βοήθεια και επαναλαμβάνοντας τις οδηγίες των κλινικών ιατρών όσον αφορά τις παρενέργεεις της ακτινοθεραπείας ή τις απαιτούμενες ενέργειες μετά το τέλος της θεραπείας. Προετοιμασία ή κατασκευή συστημάτων ακινητοποίησης, συστημάτων που εξασφαλίζουν την ασφαλή και επαναλήψιμη θεραπεία. Store, sterilize, or prepare the special applicators containing the radioactive substance implanted by the physician. Υπολογίζει την πραγματική θεραπευτική δόση κάθε συνεδρίας. Προγραμματίζει τις ακτινοθεραπευτικές συνεδρίες των ασθενών. Παρατηρεί και καταγράφει τις αντιδράσεις των ασθενών κατά την καθημερινή τους συνεδρία, τους καθησυχάζει και αναφέρει πιθανές οξείες αντιδράσεις στον υπεύθυνο ακτινοθεραπευτή.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ : ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΑΑ Ελέγχει την εμφάνιση παρενεργειών, όπως ερεθισμός δέρματος, ναυτία ή απώλεια μαλλιών. Assist in the preparation of sealed radioactive materials, such as cobalt, radium, cesium, or isotopes, for use in radiation treatments. Ακολουθεί τους κανόνες ακτινοπροστασίας που αφορούν τον ασθενή, τον ίδιο και τους υπόλοιπους εργαζόμενους στο χώρο. Ελέγχει τον εξοπλισμό του ακτινοθεραπευτικού τμήματος για την εξασφάλιση της σωστής λειτουργίας του. Εισαγωγή δεδομένων στο υπολογιστικό σύστημα του τμήματος. Παρέχει βοήθεια κατά τη διάρκεια πραγματοποίησης δοσιμετρικών ελέγχων ή απεικονιστικών διαδικασιών εντοπισμού του προς ακτινοβόληση όγκου. Εκπαιδεύει ή εποπτεύει φοιτητές ή νεότερους τεχνολόγους.

Εξομοίωση SSD (Source-Skin-Distance Απόσταση-Πηγής-Δέρματος) SAD (Source-Axis-Distance Απόσταση-Πηγής-Ισοκέντρου) SFD (Source-Film-Distance Απόσταση-Πηγής-Ανιχνευτή) ODI (Optical-Distance-Indicator Οπτική-Ένδειξη-Απόστασης) TSD ( Target-Surface-Distance Απόσταση-Στόχου-Δέρματος) IFD (Intra-Field-Distance Πάχος-ασθενούς-κατά-μήκος-άξονα-δέσμης)

Επιβεβαίωση Ακτινοθεραπείας Η επιβεβαίωση/επαλήθευση της ακτινοθεραπείας είναι η διαδικασία μέσω της οποίας επιβεβαιώνεται ότι ο όγκος στόχος ακτινοβολείται βάση ενός συγκεκριμένου πλάνου θεραπείας. Η επιβεβαίωση/επαλήθευση διακρίνεται σε Δοσιμετρική (αφορά στην κατανομή της δόσης στον όγκο στόχο και στους παρακείμενους υγιείς ιστούς) και σε Γεωμετρική (αφορά στην ακρίβεια και επαναληψιμότητα της θέσης θεραπείας και στην κίνηση του ασθενούς η οποία σχετίζεται με το επιλεχθέν σύστημα ακινητοποίησης). Ο στόχος της γεωμετρικής επαλήθευσης είναι η επιβεβαίωση οτι η γεωμετρική ακρίβεια της ακτινοθεραπείας, που επιτυγχάνεται, ή διαφορετικά, το γεωμετρικό σφάλμα που καταγράφεται, είναι εντός των ορίων που έχουν καθορισθεί στο πλάνο θεραπείας. Η γεωμετρική επαλήθευση επιτυγχάνεται συγκρίνοντας απεικονιστικά δεδομένα αναφοράς με δεδομένα που λαμβάνονται κατά την καθημερινή ακτινοθεραπευτική συνεδρία.

Γεωμετρική επιβεβαίωση Ακτινοθεραπείας Λήψη απεικονιστικών δεδομένων Συνεδρία 1η Ολικό σφάλμα > ορίου Σύγκριση καθημερινών δεδομένων με δεδομένα αναφοράς Ν Λήψη απεικονιστικών δεδομένων Συνεδρία 2η Λήψη απεικονιστικών δεδομένων Καμία αλλαγή στην τοποθέτηση Συνεδρία 3η Υ Αλλαγή/ές και λήψη απεικονιστικών δεδομένων Υπολογισμός μέσης μετατόπισης (συστηματικού λάθος τοποθέτησης systematic-setup-error (SSE) – κάθε ημέρα

Γεωμετρική επιβεβαίωση/επαλήθευση Ακτινοθεραπείας Εικόνα αναφοράς (reference image).Η εικόνα αναφοράς αναδεικνύει τη γεωμετρία των πεδίων ακτινοβόλησης σε σχέση με την εσωτερική ανατομία ή/και με επιφανειακούς/δερματικούς ιχνηθέτες (fiducial markers). Εικόνες αναφοράς είναι ψηφιακά ανακατασκευασμένες ακτινογραφίες (DRRs), ψηφιακά composited ακτινογραφίες (DCRs), 2D εικόνες κλασσικού εξομοιωτή, ψηφιοποιημένα φιλμς ή ογκομετρικά δεδομένα CT. Επαλήθευση προ θεραπείας. Σύγκριση των δεδομένων αναφοράς με τα δεδομένα που έχουν παραχθεί από το πλάνο θεραπείας.

Γεωμετρική επιβεβαίωση/επαλήθευση Ακτινοθεραπείας Απεικονιστικά Κατευθυνόμενη Ακτινοθεραπεία – IGRT. Αναφέρεται στις απεικονιστικές μεθόδους, κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπευτικής διαδικασία, που ακολουθούνται για τον καθορισμό και προσδιορισμό του όγκου στόχου, για την αξιολόγηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία, ή για την επιβεβαίωση της θέσης θεραπείας. Η πλέον γνωστή μέθοδος IGRT βασίζεται στη λήψη απεικονιστικών δεδομένων είτε ακριβώς πριν την καθημερινή συνεδρία είτε κατά τη διάρκεια αυτής προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν τα σφάλματα τοποθέτησης. Τα απεικονιστικά αυτά δεδομένα είναι είτε 2D (kV, MV-portal images, είτε 3D (CBCT-Τομογραφία κωνικής δέσμης, MVCT – MegaVoltage CT, MRI).

Γεωμετρική επιβεβαίωση/επαλήθευση Ακτινοθεραπείας Υπολειπόμενο γεωμετρικό λάθος – Geometrical residual error. Αναπόφευκτα, υπάρχουν λάθη η επίδραση των οποίων δεν μπορεί να υπολογισθεί, και τα οποία οφείλονται : στην ανακρίβεια στον καθορισμό του όγκου-στόχου στην κίνηση του ασθενούς ή στην κίνηση των εσωτερικών οργάνων (π.χ. πνεύμονας) κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής συνεδρίας Επαλήθευση θεραπείας off-line. Σύγκριση των δεδομένων αναφοράς με τα δεδομένα που λαμβάνονται στο θάλαμο θεραπείας και ανάλυση της επαναληψιμότητας της διαδικασίας τοποθέτησης μετά το τέλος της συνεδρίας. Επαλήθευση θεραπείας on-line. Σύγκριση των δεδομένων αναφοράς με τα δεδομένα που λαμβάνονται στο θάλαμο θεραπείας και ανάλυση αυτών ακριβώς πριν τη θεραπεία. Οι διορθώσεις/αλλαγές, αποτέλεσμα της σύγκρισης, εφαρμόζονται πριν την έναρξη της θεραπευτικής συνεδρίας.

Γεωμετρική επιβεβαίωση/επαλήθευση Ακτινοθεραπείας Set-up error - λάθος τοποθέτησης. Με τον όρο set-up λάθος περιγράφουμε την αναντιστοιχία μεταξύ της προγραμματισμένης (intended) και της πραγματικής τοποθέτησης του ασθενούς. Συνήθως, υπολογίζεται ως η μετατόπιση της θέσης του πεδίου ακτινοβόλησης κατά τη σύγκριση μίας εικόνας αναφοράς με την αντίστοιχη που λαμβάνεται κατά τη συνεδρία. Το set-up λάθος μπορεί να ορισθεί ως προς το ισόκεντρο, τα όρια του πεδίου ακτινοβόλησης ή ως προς και τα δύο. Το set-up λάθος αναλύεται σε μετατόπιση κατά μήκος και περιστροφή γύρω από τους ΚΟ, ΠΠ, ΠΟ άξονες. Διακρίνεται σε τυχαίο (random) και συστηματικό (systematic) λάθος. Gross error

Γεωμετρική επιβεβαίωση/επαλήθευση Ακτινοθεραπείας Συστηματικό λάθος - Systematic error. Σφάλμα που οφείλεται είτε σε ανθρώπινο λάθος σε κάποιο βήμα της διαδικασίας π.χ. μη σωστή προετοιμασία της μάσκας ακινητοποίησης , είτε σε αστοχία κάποιου συστήματος π.χ. πρόβλημα στο σύστημα των επιτοίχιων laser στον θάλαμο του αξονικού τομογράφου εξομοιωτή. Τυχαίο Σφάλμα – Random error. Σφάλμα που δεν οφείλεται σε συγκεκριμένο βήμα της διαδικασίας που ακολουθείται, π.χ. ασθενής, που φέρει μάσκα ακινητοποίησης, αμελεί να αφαιρέσει την τεχνητή του οδοντοστοιχία σε μία συνεδρία, ενώ η εξομοίωση έχει πραγματοποιηθεί χωρίς την τεχνητή οδοντοστοιχία.

Συστήματα Ακινητοποίησης – Immobilisation systems Η τοποθέτηση και η ακινητοποίηση των ασθενών αποτελούν τα πλέον σημαντικά τμήματα της ακτινοθεραπευτικής διαδικασίας. Ο στόχος της τοποθέτησης-ακινητοποίησης είναι η ακριβής και επαναλήψιμη ακτινοβόληση του όγκου στόχου και η ελάχιστη δυνατή ακτινοβόληση των παρακείμενων φυσιολογικών ιστών. Τα συστήματα ακινητοποίησης στοχεύουν στην μείωση του σφάλματος τοποθέτησης και της κίνησης του ασθενούς κατα την ακτινοθεραπευτική συνεδρία.