Δρ. Κατερίνα Αργυροπούλου Η αυτοαποτελεσματικότητα στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας: Μια νέα μεταβλητή στη διερεύνηση της σταδιοδρομίας Δρ. Κατερίνα Αργυροπούλου
Η έννοια της αυτοαποτελεσματικότητας έχει δώσει τη δυνατότητα στους ερευνητές να κατασκευάσουν ψυχομετρικά εργαλεία που προορίζονται για χρήση στην επαγγελματική συμβουλευτική Τα εργαλεία αυτά έχουν κατασκευαστεί για να μετρούν την αυτοαποτελεσματικότητα σε πλήθος εργασιών: στη διαδικασία λήψης απόφασης, στο περιεχόμενο των επαγγελματικών αποφάσεων, την αναζήτηση εργασίας, την επαγγελματική συμπεριφορά. (Sidiropoulou-Dimakakou, Mylonas Argyropoulou & Tampouri, 2012)
Η αυτοαποτελεσματικότητα στο σχεδιασμό σταδιοδρομίας [1] Αφορά στην προσωπική επάρκεια του ατόμου να ανταπεξέλθει σε ποικίλα θέματα που συνδέονται με τη σταδιοδρομία του. Ενδυναμώνει την ικανότητά του να οργανώνει τις γνωστικές, κοινωνικές και συμπεριφοριστικές του δεξιότητες σε μια ενιαία πορεία δράσης για την εξυπηρέτηση των στόχων της σταδιοδρομίας. (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Μυλωνάς & Αργυροπούλου, 2016)
Υψηλές πεποιθήσεις αυτοαποτελεσματικότητας Ενεργό συμμετοχή στις δραστηριότητες διερεύνησης & σχεδιασμού σταδιοδρομίας Ανάπτυξη ελέγχου των προσωπικών και επαγγελματικών αποφάσεων Ανάπτυξη δεξιοτήτων και καλλιέργεια των απαραίτητων γνώσεων για την επίτευξη των απροσδόκητων αλλαγών της επαγγελματικής πορείας Διαμόρφωση του νοήματος της σταδιοδρομίας γνωρίζοντας το άτομο ότι είναι το ίδιο/α που παίζει κεντρικό ρόλο σε αυτή
Χαμηλές πεποιθήσεις αυτοαποτελεσματικότητας Παρακώλυση της αποτελεσματικής λειτουργίας των γνωστικών μηχανισμών που ενεργοποιούνται στη διαχείριση σταδιοδρομίας Δημιουργία φαύλου κύκλου μη επιθυμητών καταστάσεων που αποτρέπουν το άτομο από την υιοθέτηση συμπεριφοράς διερεύνησης γνώσεων για την επαγγελματική ζωή Δυσκολία επίτευξης θετικής αυτοεκτίμησης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των αλλαγών
Η αυτοαποτελεσματικότητα στο σχεδιασμό σταδιοδρομίας [2] Διαμορφώνεται από: α. τις προσωπικές εμπειρίες και επιδόσεις β. τη μάθηση που παρέχεται από τα κοινωνικά πρότυπα γ. την κοινωνική πειθώ δ. τη σωματική και συναισθηματική κατάσταση του ατόμου (Bandura, 1997)
Κλίμακα αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας [2] Ψυχική ανθεκτικότητα, ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί με επάρκεια παρά το γεγονός ότι ζει κάτω από αντίξοες στρεσσογόνες συνθήκες Κοινωνική ευαισθητοποίηση, ικανότητα ενεργητικής ανταπόκρισης του ατόμου στα αιτήματα της κοινωνίας Κοινωνικό δίκτυο στήριξης, αποτελεσματική δικτύωση Δεξιότητες προσωπικής ευελιξίας, δεξιότητες που αυξάνουν την αξία του εργαζομένου στην αγορά εργασίας ανεξαρτήτως πτυχίου Εργασιακή απόδοση Σχέδιο δράσης Ικανότητα προσαρμογής στις μεταβάσεις
Κλίμακα αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας [3] 1η έρευνα: διερευνητική ανάλυση 39 ερωτήματα 5βαθμη κλίμακα βαθμολόγησης 126 άτομα εργαζόμενοι και άνεργοι 46 μεταπτυχιακοί & 80 πτυχιούχοι 90 γυναίκες 36 άνδρες μέσος όρος ηλικίας 32 έτη (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Μυλωνάς & Αργυροπούλου, 2012)
Κλίμακα αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας [4] διαχείριση σταδιοδρομίας: επαρκής αντιμετώπιση ζητημάτων σταδιοδρομίας, πρακτικής ή συναισθηματικής φύσεως. Ερώτηση 3: «Ακόμη κι όταν οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες, μπορώ να πετύχω τους στόχους μου.» δεξιότητες σταδιοδρομίας: δεξιότητες σχετικές με την καλύτερη οργάνωση και εκτέλεση μιας εργασίας Ερώτηση 10: «Μπορώ να λύσω τα περισσότερα προβλήματα, εάν δείξω υπευθυνότητα και καταβάλω την αναγκαία προσπάθεια» (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Μυλωνάς & Αργυροπούλου, 2016)
Κλίμακα αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας [5] ευελιξία στην εργασία: ικανότητα προσαρμογής στις μεταβάσεις, ικανότητα ανταπόκρισης στις αλλαγές Ερώτηση 14: «Συγκριτικά με άλλους, μπορώ να μετακινούμαι σε διάφορες θέσεις εργασίας με επιτυχία» δημιουργικότητα στην εργασία: ενεργητική ανταπόκριση στην εργασία, όπως επινοητικότητα, δημιουργικότητα και δημόσιες σχέσεις. Ερώτηση 21: «Χάρη, στην επινοητικότητά μου, ξέρω πώς να χειριστώ απρόοπτες καταστάσεις στην εργασία μου» (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Μυλωνάς & Αργυροπούλου, 2016)
Κλίμακα αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας [6]
Κλίμακα αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας [7] 2η έρευνα: επιβεβαιωτική ανάλυση 21 ερωτήματα 5βαθμη κλίμακα βαθμολόγησης 276 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 166 κορίτσια 110 αγόρια 141 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας & δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 37.6% άνδρες 62.4% γυναίκες 25% κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Μυλωνάς & Αργυροπούλου, 2012)
Κλίμακα αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας [8] Δεν σημειώνονται διαφορές ως προς το φύλο, και την κατεύθυνση σπουδών, αλλά ως προς την απόφαση επαγγέλματος (διαχείριση σταδιοδρομίας, δεξιότητες σταδιοδρομίας και δημιουργικότητα στην εργασία Επίσης, διαφορές ως προς τον τόπο κατοικίας στο 4 παράγοντα (δημιουργικότητα στην εργασία) Οι εκπαιδευτικοί με master και PhD., διακρίνονται από υψηλότερο ΜΟ σε όλους τους παράγοντες σε σχέση με τους πτυχιούχους
Κλίμακα αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας [9] Η έρευνα δείχνει: Συνάφεια της αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας με άλλες δεξιότητες διαχείρισης σταδιοδρομίας (π.χ. επαγγελματική προσαρμοστικότητα, επαγγελματική ανθεκτικότητα, επιδεξιότητα στην εργασία προληπτικών-ενεργητικών συμπεριφορών) (Argyropoulou, Tsikoura, Kaliris, 2017. Sidiropoulou-Dimakakou, Argyropoulou, Drosos, Kaliris & Mikedaki, 2015. Σιαηλή, 2018) Συνάφεια της αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας με ευέλικτους τρόπους λήψης αποφάσεων (Ταχύτητα λήψης της τελικής απόφασης, Συλλογή και Επεξεργασία Πληροφοριών, Εσωτερική Έδρα Ελέγχου και Επιδίωξη για το ιδανικό επάγγελμα) (Βέργας, 2017) Συνάφεια της αυτοαποτελεσματικότητας στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας με το θετικές ψυχοκοινωνικές πηγές (π.χ. της ελπίδα) (Καραλής, 2018)
Πρακτικές Εφαρμογές 24/3/2015
Διαχείριση σταδιοδρομίας Δραστηριότητα: «Βρίσκω δυνάμεις-Ξεπερνώ εμπόδια» Σκέψου έναν επαγγελματία που θαυμάζεις είτε από το κοντινό σου περιβάλλον ή κάποιον ευρέως γνωστό Ή Σκέψου ποια είναι η αγαπημένη σου ιστορία, είτε πρόκειται για βιβλίο είτε για ταινία, ποιος ήταν ο ήρωας που ξεχώρισες και γιατί
Διαχείριση σταδιοδρομίας Φύλλο εργασίας Ο/Η επαγγελματίας που εκτιμώ είναι: Τι έχει κάνει το άτομο αυτό για να κερδίσει την εκτίμησή σας; Περιγράψτε ένα από τα επιτεύγματά του; Σκεφτείτε μερικές από τις δυσκολίες που ίσως χρειάστηκε να ξεπεράσει Πώς πιστεύετε ότι τα κατάφερε; Τι δεξιότητες θεωρείτε ότι χρησιμοποίησε; Έχετε χρησιμοποιήσει και εσείς παρόμοιες δεξιότητες για να ξεπεράσετε τυχόν δυσκολίες; Ποιο πιστεύετε ότι μπορεί να είναι το αγαπημένο του σύνθημα;
Δεξιότητες σταδιοδρομίας Δραστηριότητα: «Επιτεύγματα» Καταγραφή τριών επιτευγμάτων Δεξιότητες που αναπτύχθηκαν Χρησιμότητα των συγκεκριμένων δεξιοτήτων στο σχεδιασμό σταδιοδρομίας. Παραδείγματα Δεξιότητες που δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς και πιθανοί τρόποι ανάπτυξής τους.
Ευελιξία στην εργασία 24/3/2015
Ευελιξία στην εργασία Φύλλο εργασίας Δραστηριότητα: «Κάθε εμπόδιο για καλό» Πώς θα χαρακτηρίζατε τον Steve Jobs με τρία επίθετα; Ποιες ενέργειές του θεωρείτε ότι τον χαρακτηρίζουν ευέλικτο; Δώστε έναν ορισμό για την ευελιξία στην εργασία Τα οφέλη του να είναι κανείς ευέλικτος στην εργασία του Προσωπική εμπειρία σχετική με την αξιοποίηση ευκαιριών
Δημιουργικότητα στην εργασία Δραστηριότητα: «Αν η δημιουργικότητα ήταν πρόσωπο πώς θα ήταν;» Πώς είναι η εξωτερική του/της εμφάνιση; Τι ρούχα φοράει; Πώς σχετίζεται με τους άλλους; Τι κάνει για να επιβιώσει; Πώς τη/τον λένε; Αν σε συναντούσε στο δρόμο τι θα σου έλεγε;
Δημιουργικότητα στην εργασία Σου ήταν εύκολο να αποτιμήσεις τη δημιουργικότητά σου; Η δημιουργικότητά στη σταδιοδρομία σου ή στην εκτέλεση μιας εργασίας συνδέεται με άλλους ρόλους της ζωής σου; (π.χ. ελεύθερος χρόνος) Ποια σημαντικά πρόσωπα για εσένα θεωρείς ότι επηρεάζουν τη δημιουργικότητά σου; Αισθάνεσαι ότι χρειάζεται να κάνεις κάτι για να βελτιώσεις τη δημιουργικότητά σου; Αν ναι τι θα μπορούσε να είναι αυτό;
Δημιουργικότητα στην εργασία Δραστηριότητα: «Βάλε φαντασία» «Στεφτείτε ότι είστε μια ομάδα συναδέλφων που εργάζονται σε μια μεγάλη εταιρία κατασκευής παιχνιδιών. Κάθε ένας από εσάς έχει διαφορετική ειδικότητα (σχεδιαστής, διαφημιστής, υπεύθυνος marketing κτλπ) και πρέπει όλοι μαζί να συνεργαστείτε, γιατί ο διευθυντής σας σάς ζήτησε να φτιάξετε ένα καινούργιο επιτραπέζιο παιχνίδι για παιδιά ηλικίας 12-16. Έχετε μισή ώρα ακριβώς και μόλις αυτή ολοκληρωθεί ένας εκπρόσωπος από την κάθε ομάδα θα παρουσιάσει την ιδέα της στην ολομέλεια. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όποιον τρόπο θέλετε για να παρουσιάσετε την ιδέα σας, αρκεί αυτή να είναι φρέσκια, καινοτόμα και ανταγωνιστική. Στο τέλος θα ψηφίσουμε όλοι μαζί την καλύτερη. Ξεκινάμε;»
Δημιουργικότητα στην εργασία Δραστηριότητα: «Βάλε φαντασία» Τι μάθατε μέσα από τη συγκεκριμένη διαδικασία Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε; Πώς τις ξεπεράσατε; Τι δεξιότητες χρησιμοποιήσατε; Ποια είναι τα συναισθήματά σας; Ποια τα οφέλη του να είναι κανείς δημιουργικός στην εργασία του;
Δεν απέτυχα, απλά βρήκα 10.000 τρόπους που δεν θα λειτουργήσουν Ευχαριστώ πολύ!! 24/3/2015