Προσωπική Εκπαιδευτική Θεωρία
Ερωτήματα Ο εκπαιδευτικός/κοινωνικός λειτουργός/ψυχολόγος…. είναι……………………..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ερωτήματα Ο αλλοδαπός μαθητής είναι …………………… ….……………………............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ερωτήματα Τα ειδικά σχολεία στοχεύουν να …………………………………………… ……………………………………………… ⇒ ο ρόλος του ειδικού παιδαγωγού είναι…………………………………………
Ερωτήματα Η παράλληλη στήριξη πρέπει να …………………………………………… ……………………………………………… ⇒ ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην παράλληλη στήριξη είναι να ………………………………………………
Ερωτήματα Η ενταξιακή εκπαίδευση είναι………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Συμπερίληψη σημαίνει ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Όροι Προσωπική πρακτική γνώση Διαισθητική θεωρία Υποκειμενική θεωρία Προσωπική θεωρία
Προσωπική θεωρία Αντιλήψεις, πεποιθήσεις, εικόνες, μεταφορές, αξίες και στάσεις που έχει διαμορφώσει συνειδητά ή ασυνείδητα κάποιος αφού τις συγκεράσει με την προσωπική του εμπειρία, είτε ως παιδί/μαθητής είτε ως επαγγελματίας/διδάσκων, και τις θεωρητικές του γνώσεις.
Εκπαιδευτική Θεωρία Η προσωπική εκπαιδευτική θεωρία περικλείει: την πρακτική γνώση αλλά και την ιδιαίτερη προοπτική του εκπαιδευτικού, τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τον επαγγελματικό του ρόλο και την επαγγελματική του δραστηριότητα. Επηρεάζεται από: την εκπαιδευτική μνήμη, την ακαδημαϊκή εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και τις τρέχουσες θεωρητικές απόψεις, έτσι όπως διατυπώνονται σε επιστημονικά συγγράμματα, περιοδικά, επιμορφωτικά σεμινάρια… την επαγγελματική εμπειρία
Ερωτήματα Γιατί είναι σημαντικό να συνειδητοποιούμε την προσωπική μας θεωρία
1ος Λόγος Γιατί με βάση αυτή και όχι με βάση τις επίσημες θεωρίες κάθε επαγγελματίας αντιλαμβάνεται, αναλύει, ερμηνεύει και αντιμετωπίζει τις επαγγελματικές/εκπαιδευτικές καταστάσεις και προβαίνει σε πράξεις
2ος Λόγος Ο εκπαιδευτικός καλείται σε καθημερινή βάση να πάρει αποφάσεις στο πλαίσιο της σχολικής τάξης. Η λανθάνουσα προσωπική εκπαιδευτική θεωρία μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή τους.
3ος Λόγος Ακόμα και ο σχεδιασμός και η διεξαγωγή της διδασκαλίας επηρεάζονται από την προσωπική θεωρία του εκπαιδευτικού.
4ος λόγος Μέσα από τα γνωστικά και αξιολογικά σχήματα της προσωπικής τους θεωρίας, οι φοιτητές ή επιμορφούμενοι ή μετεκπαιδευόμενοι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται και αποδέχονται ή απορρίπτουν την επιστημονική παιδαγωγική γνώση που τους προσφέρεται.
Τρόποι διερεύνησης προσωπικής εκπαιδευτικής θεωρίας ?
Έρευνα αφηγήσεων Η αφήγηση στη ζωή των ανθρώπων είναι ένας «τρόπος νοητικής πρόσληψης της εμπειρίας τους, οργάνωσης της κοινωνικής πρακτικής τους, αλλά και νοηματικής κατασκευής των ταυτοτήτων του εαυτού και του κόσμου τους» (Αρχάκης & Τσάκωνα, 2010: 57). Η έρευνα των αφηγήσεων των εκπαιδευτικών είναι ουσιαστικά η μελέτη του τρόπου με τον οποίον οι εκπαιδευτικοί βιώνουν/κατασκευάζουν την εμπειρία τους (Xu & Conelly, 2010: 595),
Έρευνα αφηγήσεων Η προσέγγιση αυτή απηχεί τη μετανεωτερική οπτική για την πολυφωνική και πολυεπίπεδη οικοδόμηση της γνώσης και την νομιμοποίηση της προσωπικής ερμηνείας. Η προσωπική αφήγηση, στο πλαίσιο της αμφισβήτησης των «μεγάλων αφηγήσεων» της νεωτερικότητας, προσλαμβάνεται ως κατασκευή του υποκειμένου που αφηγείται και όχι ως ανάδυση μιας γνώσης, που ενυπάρχει ανεξάρτητα από την νοηματοδότησή της.
Έρευνα αφηγήσεων Η αφήγηση ως «κατασκευή νοήματος από την προσωπική εμπειρία μέσω της διαδικασίας του στοχασμού, κατά την οποία η αφήγηση ιστοριών είναι το στοιχείο κλειδί» (Clandinin & Connelly, 1990: 245), μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο πρόσβασης στο ερμηνευτικό πλαίσιο με βάση το οποίο οι εκπαιδευτικοί νοηματοδοτούν τη δράση τους.
Έρευνα αφηγήσεων Η αφήγηση που παράγεται δεν είναι μια αναπαραγωγή αλλά ένα προϊόν (Heikkinem et al., 2007: 11), μια ανακατασκευή της εμπειρίας, που βασίζεται τόσο στην πρακτική γνώση του εκπαιδευτικού όσο και στις ερμηνευτικές στρατηγικές που έχει αναπτύξει.
Διερεύνηση βιογραφίας «Η βιογραφία αναγνωρίζεται ως αποκρυστάλλωση των πολλαπλών διαμεσολαβήσεων του κοινωνικού στο ατομικό, ως συμπύκνωση της κοινωνικά και ιστορικά συγκροτημένης υποκειμενικότητας» (Τσιώλης, 2010: 364).
Διερεύνηση βιογραφίας Οι ιστορίες της επαγγελματικής ζωής, που μας «παρέχουν αξιόλογες αναφορές της αφηγηματικής και επαγγελματικής ζωής των πληροφοριοδοτών» (McKernan, 1996: 136).
Συμπέρασμα Με αυτή την οπτική μπορεί και η εκπαίδευση να θεωρηθεί ως «δημιουργία και αναδημιουργία προσωπικών και κοινωνικών ιστοριών [των οποίων] οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευόμενοι είναι αφηγητές [και ταυτόχρονα] οι ήρωες στις ιστορίες τις δικές τους και των άλλων» (Clandinin & Connelly, 1990: 2).
Εργασία 1 Μίλησε για τη ζωή σου σαν μια ιστορία, που αφορά την επιλογή σου να γίνεις εκπαιδευτικός/κοινωνικός λειτουργός/ψυχολόγος….: α. Προσπάθησε να περιγράψεις σημαντικά γεγονότα που πιστεύεις ότι σχετίζονται με αυτή την επιλογή σου τόσο από την οικογενειακή σου ζωή όσο και από τη σχολική σου ζωή αρχίζοντας από τη φοίτησή σου στο νηπιαγωγείο μέχρι σήμερα. β. Υπάρχουν περιστατικά στη ζωή σου που θεωρείς ότι σε επηρέασαν να επιλέξεις την ειδίκευσή σου στην ειδική αγωγή; γ. Προσπάθησε να αφηγηθείς όσο πιο λεπτομερώς μπορείς μια δυνατή εμπειρία σου από την μέχρι τώρα παρακολούθηση του μεταπτυχιακού προγράμματος δ. Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου ως επαγγελματία μετά την εξειδίκευσή σου στην ειδική αγωγή μέσα από τη φοίτησή σου στο συγκεκριμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα;
Εργασία 2 Τι είδους μαθητής/τρια ήσουν κατά τη διάρκεια της σχολικής σου εκπαίδευσης (από το νηπιαγωγείο μέχρι και το λύκειο); Είχες κάποιον ή κάποια αγαπημένο/η εκπαιδευτικό; Γιατί ήταν ο/ αγαπημένος/η σου εκπαιδευτικός; Με ποιους τρόπους εσύ μάθαινες καλύτερα; Ποια από τις μαθητικές σου εμπειρίες πιστεύεις ότι θα αξιοποιήσεις ως επαγγελματίας (εκπαιδευτικός) και με ποιο τρόπο; Σε ποιο βαθμό οι σπουδές σου ενδυνάμωσαν την επιθυμία σου να γίνεις εκπαιδευτικός; Άλλαξαν καθόλου οι προσδοκίες σου και ως προς τι;