ΜΝΗΜΗ: ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Όταν τα παιδιά λάβουν ένα ερέθισμα, προσπαθούν να βρουν ένα τρόπο να το συγκρατήσουν, ώστε να μάθουν από τις εμπειρίες τους ή να χρησιμοποιήσουν το ερέθισμα αυτό, για την επίλυση ενός προβλήματος στο μέλλον. Θα αναλύσουμε την ανάπτυξη δύο ειδών μνήμης: Της μνήμης γεγονότων και  της στρατηγικής μνήμης. 

ΜΝΗΜΗ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ Η μνήμη γεγονότων αναφέρεται στις αποθηκευμένες αναμνήσεις γεγονότων και επίσης περιλαμβάνει τις αυτοβιογραφικές αναμνήσεις γεγονότων του κάθε ατόμου ( οι οποίες συνδέονται με την έννοια του «εαυτού» μας. Τα στοιχεία αυτά μας βοηθούν να σχηματίζουμε  συνεχώς μια ενιαία αντίληψη για την ιστορική διαδρομή μας στη ζωή).

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΝΗΜΗ  Η στρατηγική μνήμη, σε αντίθεση με τη μνήμη γεγονότων, αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους συγκρατούμε ή ανασύρουμε πληροφορίες .Η στρατηγική μνήμη διευκολύνεται πολύ με τις μνημονικές στρατηγικές τις οποίες αποκτούμε στα σχολικά χρόνια για τη συγκράτηση (χρήσιμων) πληροφοριών.  Οι στρατηγικές αυτές περιλαμβάνουν την οργάνωση,  την επεξεργασία, την εσωτερική επανάληψη και την ανάκληση.

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα   Τα παιδιά που παρουσιάζουν αυτή τη διαταραχή εμφανίζουν τρία βασικά συμπτώματα:  είναι ιδιαίτερα παρορμητικά (ενεργώντας συχνά χωρίς να σκεφτούν), είναι απρόσεκτα (δεν ακούν και είναι ανίκανα να συγκεντρωθούν και να τελειώσουν μια δουλεία), είναι υπερκινητικά (διαρκώς κινούνται και είναι ανήσυχα και νευρικά).   

Όμως τι προκαλεί το ADHD; Μερικοί άνθρωποι μπορεί να παρουσιάζουν μια γενετική προδιάθεση και γι' αυτό να εμφανίζουν αυτή τη διαταραχή. Παράλληλα, το περιβάλλον παίζει σημαντικό ρόλο, αφού έχει αποδειχθεί ότι το ADHD εμφανίζεται σε παιδιά που κατά την εμβρυακή τους ηλικία είχαν εκτεθεί σε αλκοόλ, ναρκωτικά και κ.α. Επίσης, οι αυστηροί γονείς που επιθυμούν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο των παιδιών συχνά υπερβάλλουν με αποτέλεσμα να επιδεινώνουν το πρόβλημα.

Η Ανάπτυξη Στρατηγικών Μνήμης Η Ανάπτυξη Στρατηγικών Μνήμης Μια απλή αλλά αποτελεσματική στρατηγική που χρησιμοποιούν κυρίως οι ενήλικοι, είναι η εσωτερική επανάληψη, δηλαδή η συνεχής επανάληψη μιας πληροφορίας μέχρι που να τη θυμούνται. Τα παιδιά ηλικίας 3-4 ετών προκειμένου να θυμηθούν συγκεκριμένα αντικείμενα, τα κοιτάζουν πολύ προσεκτικά και συχνά τα ονομάζουν.

Ομοίως έγινε μια έρευνα σε παιδιά ηλικίας 5-10 ετών και διαπίστωσαν ότι η χρήση της στρατηγική της εσωτερικής επανάληψης αυξάνεται στις μεγαλύτερες ηλικίες. Τα παιδιά στην περίοδο της εφηβείας (12 ετών και άνω), χρησιμοποιούν μια διαφορετική μέθοδο απομνημόνευσης: Επαναλαμβάνουν σωρούς λέξεων και κάθε φορά που αναφέρουν μια καινούρια λέξη επαναλαμβάνουν και όλες τις προηγούμενες.

Μια άλλη μέθοδος απομνημόνευσης είναι η οργάνωση. ΟΡΓΑΝΩΣΗ Μια άλλη μέθοδος απομνημόνευσης είναι η οργάνωση. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται ελάχιστα από τα παιδιά 9-10 ετών και αυτό δείχνει ότι τα παιδιά δεν οργανώνουν τις πληροφορίες για να τις ανακαλέσουν αργότερα.

Με ποιο τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν τις στρατηγικές της οργάνωσης; Ένας βασικός τρόπος, είναι από τις εμπειρίες που είχαν τα παιδιά από το δάσκαλο τους, ο οποίος παρουσίαζε αντικείμενα με οργανωμένη σειρά. Επίσης υπάρχουν κάποιοι γονείς οι οποίοι επιλέγουν να παίζουν με τα παιδία τους παιχνίδια που απαιτούν στρατηγική σκέψη (π.χ. σκάκι). Έτσι με αυτό το τρόπο επιτυγχάνεται η νοηματική ανάπτυξη των παιδιών ενώ οι γονείς περνούν ευχάριστα το χρόνο μαζί τους.

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Η Επεξεργασία ως στρατηγική για τη βελτίωση της μνήμης είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όταν πρέπει να συνδέσουμε δύο ή και περισσότερα ερεθίσματα μεταξύ τους. Είναι μια στρατηγική που συνήθως χρησιμοποιείται από την ηλικία της εφηβείας και μετά.

Γιατί η τεχνική της επεξεργασίας αργεί να αναπτυχθεί; Μια εξήγηση είναι ότι τα παιδιά δεν έχουν στη διάθεσή τους πολλά νοητικά αποθέματα και γι' αυτό δεν μπορούν να κάνουν περίπλοκους συνδυασμούς. Άλλοι υποστηρίζουν ότι οι έφηβοι τα καταφέρνουν καλύτερα στην επεξεργασία λόγω των γνώσεων που διαθέτουν, της φαντασίας τους και της ικανότητάς τους να συνδυάζουν δύο ή περισσότερα πράγματα μεταξύ τους.

Κουλτούρα Και Μνημονικές Στρατηγικές. Υπάρχουν διαφορές στον τρόπο ανάπτυξης των στρατηγικών απομνημόνευσης ανά κουλτούρα. Τα παιδιά των δυτικών βιομηχανοποιημένων κοινωνιών ξεχωρίζουν για την ανάπτυξη της επεξεργασίας, της εσωτερικής επανάληψης και της οργάνωσης απαραίτητα εφόδια για την μηχανική απομνημόνευση που απαιτεί το εκπαιδευτικό σύστημα. Τα εφόδια αυτά δεν είναι εξίσου σημαντικά για τα παιδιά των μη βιομηχανοποιημένων κοινωνιών. Αρκετά από αυτά επειδή δεν πηγαίνουν σχολείο, απλώς πρέπει να θυμούνται κάποιες θέσεις αντικειμένων  στο φυσικό περιβάλλον.