«Διεθνείς Διαπραγματεύσεις & Οικοδόμηση Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος» ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Διεθνείς Διαπραγματεύσεις & Οικοδόμηση Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος» Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Κ.Μ: 120519 ΕΞΑΜΗΝΟ: Ε’ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Υποχρεωτικό Επιλογής ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ Αλέξανδρος Καΐλης
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης 1. Θεσμική Οργάνωση και Διαχείριση της Προδιαπραγματευτικής Διαδικασίας Προδιαπραγματευτική Διαδικασία – Συνδιασκεπτική Πολυμερής Διαπραγμάτευση Δομημένη Οργάνωση: Ad Hoc Πολυμερής Συνδιάσκεψη (Ad Hoc Multilateral Conference) Διασφάλιση: διαπραγματευτικής πληρότητας, αποτελεσματικότητας, απαραίτητης δημοσιότητας Εστίαση σε: α) Δομή και Λειτουργία της Ad Hoc Πολυμερούς Συνδιάσκεψης, και β) Τεχνικές Διαχείρισης της Ad Hoc Πολυμερούς Συνδιάσκεψης Α) Δομή και Λειτουργία της Ad Hoc Πολυμερούς Συνδιάσκεψης Χαρακτηριστικά - πλεονεκτήματα της Ad Hoc Πολυμερούς Συνδιάσκεψης 1. Κλιμακωτή δομή: Προπαρασκευαστική Συνδιάσκεψη και Πολυμερής Συνδιάσκεψη 2. Ολοκληρωμένη προσέγγιση/διαχείριση του θέματος 3. Συλλογική πλαισίωση του διακηρυκτικού προϊόντος
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης Α) Δομή και Λειτουργία της Ad Hoc Πολυμερούς Συνδιάσκεψης 1.1 Προπαρασκευαστική Συνδιάσκεψη Γενικά χαρακτηριστικά: οργανώνεται από τον εκκινητή πολιτικό επίπεδο εκπροσώπησης: επίπεδο Πρέσβεων συμμετοχή διεθνών οργανισμών, θεσμικών οντοτήτων και άλλων μη-κρατικών φορέων σκοπός: διαπραγματευτική σύνταξη του σχεδίου του κειμένου της διακήρυξης/απόφασης και προετοιμασία της επίσημης Πολυμερούς Συνδιάσκεψης Αντικείμενο: σύσταση συντακτικής ομάδας (drafting group) οργανωτικά και διαδικαστικά θέματα της Πολυμερούς Συνδιάσκεψης (π.χ. ομάδες εργασίας, εκλογή προεδρείου Πολυμερούς Συνδιάσκεψης, γλώσσα εργασίας) σύνταξη σχεδίου ημερήσιας διάταξης (Agenda) και σχεδίου τελικού ανακοινωθέντος (Final Communique) της Πολυμερούς Συνδιάσκεψης
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης 1.2 Πολυμερής Συνδιάσκεψη Γενικά χαρακτηριστικά: σύγκληση από τον εκκινητή (συνήθως τρεις μήνες μετά από την Προπαρασκευαστική), υψηλό επίπεδο εκπροσώπησης Κρατών (π.χ. Υπουργοί), υψηλό επίπεδο εκπροσώπησης διεθνών οργανισμών (π.χ. Γενικοί Γραμματείς), θεσμικών οντοτήτων (Γραμματείς Διεθνών καθεστώτων) και μη-κρατικών φορέων Αντικείμενο : επικύρωση της διαπραγματευτικής συντακτικής ομάδας, συζήτηση και υιοθέτηση του σχεδίου της τελικής διακήρυξης/απόφασης, και του σχεδίου τελικού ανακοινωθέντος, υιοθέτηση του σχεδίου ημερήσιας διάταξης (Agenda) μαζί και με τα οργανωτικά/διαδικαστικά θέματα επίσημης Πολυμερούς Συνδιάσκεψης και τις κοινωνικές εκδηλώσεις
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης Μέσα από την κλιμακωτή δομή της, η Ad Hoc Πολυμερής Συνδιάσκεψη διασφαλίζει και στα δύο στάδιά της: την ολοκληρωμένη διαπραγματευτική προσέγγιση/διαχείριση του υπό διαπραγμάτευση θέματος (2) τη δημιουργική συλλογική πλαισίωση του διακηρυκτικού προϊόντος (3) Γενικότερα, η Ad Hoc Πολυμερής Συνδιάσκεψη παρέχει: πρόσφορο πολιτικό βάρος αποδοτική εξειδικευτική αλληλεπίδραση επιστήμης-δικαίου-πολιτικής αναγκαία-κατάλληλη σχεσιακή τροπικότητα Ειδικότερα, η Ad Hoc Πολυμερής Συνδιάσκεψη παρέχει τη δυνατότητα για: την αποτελεσματική «επικοινωνία» απόψεων, διαχειριστικών προσεγγίσεων, και συλλογικών-ατομικών συμφερόντων, στο πληρέστερο δυνατό πολιτικό επίπεδο, τη συλλογική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση θεμάτων (επιστήμης-δικαίου-πολιτική), σε δύο διαδοχικά επίπεδα διαφορετικής πολιτικής έντασης (Προπαρασκευαστική Συνδιάσκεψη - Πολυμερής Συνδιάσκεψη) την κλιμακούμενη, διαρκή και ολοκληρωμένη επικοινώνηση, και δημιουργική και ολιστική προσέγγιση των διαφορετικών απόψεων/αντιλήψεων, σε προοπτική οικοδόμησης σχέσεων δ.κ.σ (διαπραγμάτευση σε «κλίμακα χαμηλών τόνων»)
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης Β. Τεχνικές Διαχείρισης της Ad Hoc Πολυμερούς Συνδιάσκεψης Δράση εκκινητή-ηγέτη, σε δύο διασυνδεόμενα επίπεδα: Ουσιαστικό επίπεδο: Σύνταξη Υποστηρικτικής Έκθεσης Σύνταξη Ενιαίου Σχεδίου Διαπραγματευτικού Κειμένου Διαδικαστικό επίπεδο: Σύνταξη Ημερήσιας Διάταξης
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης Σύνταξη Υποστηρικτικής Έκθεσης μελέτη με ολοκληρωμένο περιεχόμενο διαφωτίζει όλες τις ουσιαστικές και διαδικαστικές πτυχές της προδιαπραγμάτευσης Ειδικότερα: ανάλυση του υπο διαπραγμάτευση θέματος (π.χ. σημασία, αίτια, έκταση προβλήματος, επιστημονική γνώση, υπάρχουσα θεσμική και νομική διαχείριση θέματος) εισήγηση συλλογικών δράσεων (π.χ. ανάπτυξη διεθνούς συνεργασίας, εμπλοκή μη-κρατικών δρώντων, συστηματοποίηση της ανταλλαγής και διάδοσης επιστημονικών-ερευνητικών δεδομένων) Σύνταξη Ενιαίου Σχεδίου Διαπραγματευτικού Κειμένου επεξεργασία σχεδίου διακήρυξης/απόφασης ή πρώτη διατύπωση βασικών στοιχείων που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος ενός τέτοιου σχέδιο κειμένου (πολιτική εκτίμηση κατάστασης) εστίαση στη σύνταξη ενός «ενιαίου διαπραγματευτικού κειμένου»: ενδυνάμωση συλλογικότητας μερών, ενσωμάτωση πληθυντικότητας συμφερόντων, διευκόλυνση εφεύρεσης επιλογών)
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης Σύνταξη Ημερήσιας Διάταξης αποτύπωση της οργανωτικής βάσης και του πλαισίου διεξαγωγής της Πολυμερούς Συνδιάσκεψης παροχή γενικών πληροφοριών (οργάνωση και τόπος διεξαγωγής) Εστίαση σε τέσσερα στοιχεία: o σκοπός (the purpose), ο θεματικός σχεδιασμός (the thematic planning), η χρονική διάρκεια (the pace) και η προσωπικότητα των διαπραγματευόμενων (personality) ===================================================== Σκοπός: προσέλκυση μεγάλου αριθμού μερών σαφήνεια και διαύγεια περιληπτική αποτύπωση Θεματικός σχεδιασμός: μικρός αριθμός θεμάτων (ουσιαστικών- κυρίως διαδικαστικών) διατύπωση με ουδέτερο τρόπο και καθορισμένη ακολουθία
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης ………Σύνταξη Ημερήσιας Διάταξης Χρονική διάρκεια: εξαρχής περιορισμένη (δύο-τρεις μέρες για την Προπαρασκευαστική – δύο μέρες για την Πολυμερή Συνδιάσκεψη Προσωπικότητα των διαπραγματευόμενων διασφάλιση της ενεργητικής και δημιουργικής συμμετοχής των μερών εφαρμογή της λογικής της «κλίμακας ιεράρχησης των πέντε ανθρώπινων αναγκών» του Maslow: επιβίωση – ασφάλεια – κοινωνικοποίηση– ατομικότητα «εγώ» – αυτοπραγμάτωση σχέση κλίμακας Maslow και Ημερήσια Διάταξη Πολυμερούς Συνδιάσκεψης: επιβίωση (π.χ. διαμονή, διατροφή) – ασφάλεια (π.χ. μεταφορά, υποδοχή) – κοινωνικοποίηση (π.χ. κοινωνικές εκδηλώσεις) – ατομικότητα-«εγώ» (π.χ. σεβασμός ατομικότητας διαπραγματευτή: ενδο-διαπραγματευτικός, εξω-διαπραγματευτικός, αυτό-σεβασμός) – αυτοπραγμάτωση (π.χ. θετικό πρόσημο ως προς την πραγματοποίηση ατομικών στόχων)
Προδιαπραγμάτευση - Επίπεδο Πολυμερούς Διακυβέρνησης 2. Υποδειγματοποίηση του Περιεχομένου της Διακήρυξης Η Διακήρυξη υποδειγματοποιείται από άποψη, δομής και περιεχομένου Ύπαρξης δύο αλληλένδετων επιπέδων: Εκτιμητικό (the Considering Part, ρηματικές μετοχές αξιολογικής φύσεως): πραγματικά περιστατικά, επίπεδο υπάρχουσας επιστημονικής γνώσης, υπάρχον σχετικό κανονιστικό πεδίο, διεθνείς και εθνικές πρακτικές και δράσεις, ειδικός ρόλος κρατών και διεθνών οργανισμών Παραγγελτικό (the Ordering Part, ρήματα εκτελεστικής ενέργειας): εντατικοποίηση διεθνούς συνεργασίας, εντατικοποίηση εθνικών δράσεων, συνεργασία σε έρευνα και τεχνολογία, διασυνδέσεις με άλλα θέματα, ανάπτυξη και συντονισμός ολοκληρωμένων δομών συνεργασίας, δράσεις επικοινωνίας της επιστημονικής γνώσης και ενημέρωσης του κοινού, εκτίμηση της αξίας εγκαθίδρυσης συμβατικού καθεστώτος) Σε περίπτωση που εκκινητής είναι Διεθνής Οργανισμός, η Διακήρυξη ενσωματώνεται, ως Παράρτημα, στην Απόφαση του Οργανισμού που υιοθετεί τη Διακήρυξη Εξειδικευτική εφαρμογή της Διακήρυξης, σε πλαίσιο πολιτικής δέσμευσης: διασύνδεση με Μνημόνιο Συνεννόησης (MOU), το οποίο υπογράφεται ξεχωριστά από τη Διακήρυξη
Η Έκβαση της Προδιαπραγμάτευσης Η Ad Hoc Πολυμερής Συνδιάσκεψη υιοθετεί, με consensus, το τελικό κείμενο της Διακήρυξης ή Δήλωσης, και εγκρίνει το Σχέδιο του Τελικού Ανακοινωθέντος, στο οποίο προσαρτάται η Διακήρυξη ή Δήλωση Τελικό Ανακοινωθέν: επέχει θέση ανάλογη της Τελικής Πράξης της Διπλωματικής Συνδιάσκεψης της συστατικής διαπραγμάτευσης Τελικό Ανακοινωθέν: οργανωτικά και ουσιαστικά θέματα της Πολυμερούς Συνδιάσκεψης, γενικές πολιτικές θέσεις Τελικό Ανακοινωθέν: υπογράφεται από τους παριστάμενους αντιπροσώπους κρατών και διεθνών οργανισμών
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ραυτόπουλος, Ε. (2014) Διεθνείς Διαπραγματεύσεις: Θεωρία και Τεχνική Οικοδόμησης Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος. Νομική Βιβλιοθήκη Raftopoulos, E., (2014) International Environmental Negotiation as a Governance Technique, στο Contributions to International Environmental Negotiation in the Mediterranean Context (eds. E. Raftopoulos and M. McConnell). Nomiki Bibliothiki (reprinted 1st Edition 2004), pp. 3-64 Fisher, R., Ury, W. and Patton, B. (1991) Getting to Yes – Negotiating Agreement Without Giving In. Penguin Books, Zartman, I. W. and Berman, M. R. (1982) The Practical Negotiator. Yale University Press Raiffa, A. (1982) The Art and Science of Negotiation. Cambridge, Mass.: Harvard University Press