Εξαιρετικά πειράματα με απλές και φθηνές ιδιοκατασκευές Πάνος Μουρούζης Φυσικός Ρ/Η Υπεύθυνος Ε.Κ.Φ.Ε Κέρκυρας
Ποια πειράματα θεωρούμε εξαιρετικά; Με άλλα λόγια ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός εξαιρετικού πειράματος;
1. Θα πρέπει να είναι ακίνδυνο Η ασφάλεια των μαθητών θα πρέπει ν’ αποτελεί την πρώτη μας προτεραιότητα
2. Θα πρέπει να μην είναι ακριβό και χρονοβόρο ώστε να μπορεί να εκτελεστεί μετωπικά σε μία διδακτική ώρα
3. Θα πρέπει να αναδεικνύει βασικές αρχές των φυσικών επιστημών Νόμοι του Νεύτωνα Νόμοι του Ηλεκτρομαγνητισμού Αρχές διατήρησης Σπουδαία φαινόμενα όπως η φωτοσύνθεση, ο βρασμός, η καύση, η διάθλαση, η εξέλιξη κλπ
5. Θα πρέπει να είναι απλό ώστε να εξάγονται εύκολα και απλά τα επιθυμητά επιστημονικά συμπεράσματα.
6. Θα πρέπει να μπορεί να συνδεθεί με σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές
Μερικά παραδείγματα για το τι ακριβώς εννοούμε
1. ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗ –Συσκευή Hofman Ακίνδυνο αφού δε χρησιμοποιεί πυκνό θειϊκό οξύ Φθηνό και σύντομο αφού γίνεται σε μερικά λεπτά. Μπορεί να γίνει μετωπικά Αναδεικνύει τη σύσταση του νερού καθώς και τις ιδιότητες του υδρογόνου και οξυγόνου. Στο λύκειο αναδεικνύει το νόμο των αερίων. Ιστορικά και επιστημονικά σπουδαίο. Σχετίζεται με την παραγωγή του υδρογόνου που αποτελεί το καύσιμο του μέλλοντος http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/5_kataskeves/19_hofman/Hofman.pdf
2. Μέτρηση του μαγνητικού πεδίου της Γης 2. Μέτρηση του μαγνητικού πεδίου της Γης Μία συσκευή ακίνδυνη και φθηνή ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετωπικά Αναδεικνύει τη χρησιμότητα του τύπου του μαγνητικού πεδίου του κυκλικού αγωγού Αναδεικνύει το διανυσματικό χαρακτήρα της μαγνητικής επαγωγής Αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά του μαγνητικού πεδίου της Γης που σχετίζονται με πλήθος τεχνικών εφαρμογών. http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/3_prot_peiramata/20-Metrhsh-magn.htm
3. Ασύρματη επικοινωνία μέσω δέσμης laser Με πολύ φθηνά και απλά υλικά μπορούμε να διδάξουμε τις βασικές αρχές των ασύρματων επικοινωνιών. http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/5_kataskeves/12laser_info/12laser.htm
4. Κατασκευή συσκευής απόσταξης Απλή και φθηνή ώστε το πείραμα να μπορεί να εκτελεστεί μετωπικά Η μέθοδος διαχωρισμού διαλυμάτων παρουσιάζει μεγάλο εκπαιδευτικό ενδιαφέρον αφού σχετίζεται με το διαφορετικό σημείο βρασμού χημικών ενώσεων, τις έννοιες χημική ένωση διάλυμα κλπ Παρουσιάζει μεγάλο πρακτικό ενδιαφέρον αφού από τη κλασματική απόσταξη του πετρελαίου παράγονται πλήθος ενώσεων καθημερινής χρήσης. Χρησιμοποιείται σε όλη σχεδόν τη χημική βιομηχανία, την παραγωγή ποτών, κλπ http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/3_prot_peiramata/23_apostaxh.htm
5. Κατασκευή μικροαμπερομέτρου Με τη χρήση ενός μόνο τρανζίστορ του BC517 φτιάχνουμε μία απλή κατασκευή με την οποία μπορούμε να μελετήσουμε απλά εντυπωσιακά και μετωπικά τα θέματα «ανοικτό κλειστό κύκλωμα, αγωγοί μονωτές, βραχυκύκλωμα κλπ» http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/5_kataskeves/6mikroamper/mikroampero.htm
6. Η πιο απλή μηχανή του Ήρωνα Η κατασκευή της μηχανής απαιτεί μόνο ένα αναψυκτικό!!! Και ένα μικρό κομμάτι αλυσίδας για νιπτήρες Η πρώτη ατμομηχανή που σχετίζεται με τα φαινόμενα του βρασμού, της καταστατικής εξίσωσης των αερίων, των ροπών, των μηχανών κλπ. Όλα σχεδόν τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούν με παρόμοιες ατμομηχανές. http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/5_kataskeves/18_mhxnah_hron/mhxanh_hron_2.pdf
7. Κατασκευή πυκνωτών Μία σειρά από εντυπωσιακές κατασκευές απλών και ηλεκτρολυτικών πυκνωτών που με τη βοήθειά τους μπορούμε να μελετήσουμε ( όταν με το καλό μπουν στην ύλη ) τις ιδιότητες των πυκνωτών. http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/5_kataskeves/15_katask_pikoti.htm
8. Κατασκευή πυκνόμετρου- αραιόμετρου Με την κατασκευή αυτή μπορούμε να προσδιορίσουμε τη συγκέντρωση αλκοόλης σε κάποιο ποτό, τη συγκέντρωση της ζάχαρης σε κάποιο αναψυκτικό κλπ Μπορούμε να προσδιορίσουμε γενικά τη συγκέντρωση άγνωστου διαλύματος http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/5_kataskeves/15_piknometro/piknometro.htm
9. Συσκευή μέτρησης αγωγιμότητας Με τη συσκευή αυτή μπορούμε να κατατάξουμε τα διάφορα νερά σύμφωνα με τη σκληρότητά τους και να συγκρίνουμε αυτή την κατάταξη με αυτή που αναφέρεται στις ετικέτες τους. Μπορούμε επίσης να προσδιορίσουμε τη συγκέντρωση άγνωστου διαλύματος. Μία υπέροχη δραστηριότητα για τη θεματική εβδομάδα. http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/5_kataskeves/15_piknometro/piknometro.htm http://dide.ker.sch.gr/ekfe/ekfe/3drasthrioth/paix12/themata-2014.doc
10. Πειραματική επαλήθευση του Πυθαγορείου θεωρήματος 10. Πειραματική επαλήθευση του Πυθαγορείου θεωρήματος Ο σπουδαιότερος ίσως φυσικός νόμος στο μικροσκόπιο του εργαστηρίου. Η απαραίτητη διασύνδεση φυσικής και μαθητικών. (S.T.E.M) http://dide.ker.sch.gr/ekfe/epiloges/6_artra/71_pythagorio.doc
Σας ευχαριστώ πολύ Για την παρουσία σας Και την προσοχή σας